Βικιπαίδεια

Β΄ εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία

εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία 1999-2003

Ο δεύτερος εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία άρχισε το 1999, όταν μια ομάδα proxy ανταρτών υποστηριζόμενη από την κυβέρνηση της γειτονικής Γουινέας, οι Ενωμένοι Λιβεριανοί για τη Συμφιλίωση και τη Δημοκρατία (LURD), εμφανίστηκαν στη βόρεια Λιβερία. Στις αρχές του 2003, μια δεύτερη ομάδα ανταρτών, το Κίνημα για τη Δημοκρατία στη Λιβερία (MODEL), εμφανίστηκε στον Νότο και από τον Ιούνιο-Ιούλιο του 2003 η κυβέρνηση του Τσαρλς Τέιλορ ήλεγχε μόνο το ένα τρίτο της χώρας.

Δεύτερος εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία
Εμφύλιοι πόλεμοι στη Λιβερία
Χρονολογία1999–2003
ΤόποςΛιβερία
ΈκβασηΝίκη των MODEL και LURD
Απώλειες
150.000–300.000 σκοτώθηκαν[1]

Η πρωτεύουσα Μονρόβια πολιορκήθηκε από το LURD, και η επίθεση της ομάδας στην πόλη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο πολλών αμάχων. Χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους εξαιτίας της σύγκρουσης.

Η Ειρηνευτική Συμφωνία της Άκκρας υπεγράφη από τις αντιμαχόμενες πλευρές στις 18 Αυγούστου του 2003, σηματοδοτώντας το πολιτικό τέλος της σύγκρουσης και την αρχή της μετάβασης της χώρας προς τη δημοκρατία στο πλαίσιο της Εθνικής Μεταβατικής Κυβέρνησης της Λιβερίας, με επικεφαλής τον πρόεδρο Γκιούντε Μπράιαντ μέχρι τις γενικές εκλογές της Λιβερίας (2005).

Επισκόπηση Επεξεργασία

Ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος στη Λιβερία έληξε με τις γενικές εκλογές της Λιβερίας (1997), στην οποία αναδείχθηκε στην εξουσία ο Τσαρλς Τέιλορ.

Ο δεύτερος εμφύλιος πόλεμος άρχισε τον Απρίλιο του 1999, όταν διαφωνούντες της Λιβερίας υπό το λάβαρο του «Οργανισμού των Εκτοπισθέντων της Λιβερίας» εισέβαλαν στη Λιβερία από τη Γουινέα[2]. Η Γουινέα έγινε η κύρια πηγή στρατιωτικής και οικονομικής στήριξης του LURD. Μέχρι τον Ιούλιο του 2000, οι διάφορες ομάδες αντιφρονούντων ενώθηκαν με το LURD με επικεφαλής τον Σέκου Κόνεχ. Οι διαφωνούντες πιστεύεται ότι ήταν ως επί το πλείστον μαχητές Μαντίνκα και Κραν των πρώην ULIMO-J και ULIMO-Κ[3].

Σημαντική για τη δημιουργία του LURD ήταν η συμμαχία που διαμορφώθηκε από τον αρχηγό της ECOMOG-SL Νιγηριανό στρατηγό Μάξγουελ Κόμπε μεταξύ των Λιβεριανών αντιφρονούντων και των Κάματζορ, παραστρατιωτικής ομάδας κυνηγών, περιλαμβανομένων των αρχηγών Σάμιουελ Χίνγκα Νόρμαν και Έντι Μασάλι[3]. Ενάντια στους αντιφρονούντες παρέταξε ατάκτους πρώην μαχητές του Εθνικού Πατριωτικού Μετώπου της Λιβερίας με ελίτ μονάδες, όπως η Αντιτρομοκρατική μονάδα, οι οποίες αναπτύχθηκαν κυρίως για να διασφαλιστεί η συμμετοχή των ατάκτων τις συγκρούσεις.

Τον Σεπτέμβριο του 2000 ταυτόχρονες αντεπιθέσεις από το RUF -ακόμα πιστό στον Τέιλορ- κατά της Γουινέας από τη Λιβερία και τη Σιέρα Λεόνε σημείωσαν αρχικά επιτυχία. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2001, ωστόσο, οι δυνάμεις του απωθήθηκαν πίσω στο εσωτερικό της Σιέρα Λεόνε και τη Λιβερία, δημιουργώντας σημαντική απειλή για την κυβέρνηση Τέιλορ. Η Λιβερία ενεπλάκη σε τριπλή σύγκρουση με τη Σιέρα Λεόνε και τη Δημοκρατία της Γουινέας.

Μέχρι τις αρχές του 2002, τόσο η Σιέρα Λεόνε όσο και η Γουινέα υποστήριζαν το LURD, ενώ ο Τέιλορ είχε την υποστήριξη διαφόρων παρατάξεων της αντιπολίτευσης και στις δύο χώρες. Με την υποστήριξη -πρακτικά δημιουργία- των «ανταρτών της Σιέρα Λεόνε», το Ενωμένο Επαναστατικό Μέτωπο του Τέιλορ προκάλεσε και την εχθρότητα των Βρετανών και των Αμερικανών. Η Βρετανία και οι ΗΠΑ άσκησαν πίεση στον Τέιλορ αυξάνοντας τη χρηματοδότηση της Γουινέας και πρότειναν κυρώσεις, η ασθενέστερη εκδοχή των οποίων επιβλήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών, τον Μάιο του 2001.

Οι αντάρτες πλησιάζουν τη Μονρόβια Επεξεργασία

 
Τροποποιημένο όχημα με πολυβόλο, Μονρόβια.

Έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2002 τα στρατεύματα του LURD απείχαν μόλις 44 χιλιόμετρα από τη Μονρόβια, στην Klay Junction (Διασταύρωση Κλέι), και ο Τέιλορ αναγκάστηκε να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης[4]. Η έκθεση της International Crisis Group (ICG), τον Φεβρουάριο του 2002 αναφέρει ότι η επίθεση έγινε στη βάση της στρατηγικής διείσδυσης της νοτιοδυτικής Λιβερίας μέσα από την πυκνή βλάστηση της Λόφα, με περικύκλωση των κυβερνητικών οχυρών και διακοπή των γραμμών τροφοδοσίας. Το LURD ισχυρίστηκε ότι 300-500 άνδρες χρησιμοποιήθηκαν στη συγκεκριμένη αποστολή. Ο αριθμός είναι μάλλον απίθανος και μόλις πλησιάζει στην πραγματικότητα τους 20 άνδρες, συνεπώς η εικόνα μιας πολυάριθμης δύναμης που πίεζε σταδιακά προς τη Μονρόβια είναι λανθασμένη. Πιθανότερες είναι οι τακτικές ανταρτοπολέμου σε επαναλαμβανόμενο πρότυπο, παρά η συνεχής προέλαση[5].

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2002 Το LURD πραγματοποίησε επιδρομές στις κομητείες Μπόμι, Μπονγκ και Μονσεράντο, χτυπώντας επιπλέον την Klay Junction[6], την Γκμπάρνγκα και και το Τούμπμανμπουργκ, ανακτώντας προσωρινά τον έλεγχο των περιοχών από τις κυβερνητικές δυνάμεις[5]. Τον Μάιο, η επίθεση στο Άρθινγκτον, λιγότερο από 20 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, προκάλεσε πανικό στη Μονρόβια. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήρθη τον Σεπτέμβριο του 2002, μετά τον ισχυρισμό της κυβέρνησης, ότι ανακαταλήφθηκε η πόλη Μποπόλου[7].

Στις αρχές του 2003 εμφανίστηκε στον νότο μια δεύτερη ομάδα ανταρτών, υποστηριζόμενη από την Ακτή Ελεφαντοστού, το Κίνημα για τη Δημοκρατία στη Λιβερία (MODEL) και από το καλοκαίρι του 2003, η κυβέρνηση του Τέιλορ ήλεγχε μόνο το ένα τρίτο της χώρας. Παρά τις ήσσονος σημασίας αποτυχίες του, από τα μέσα του 2003 το LURD ήλεγξε το βόρειο τρίτο της χώρας και απείλησε την πρωτεύουσα. Η πρωτεύουσα Μονρόβια πολιορκήθηκε και η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών αμάχων. Χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης[8].

Μια νέα περίοδος μαχών ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2003, μετά από σχετική ηρεμία και από τις αρχές Μαΐου, το LURD και το MODEL απέκτησαν τον έλεγχο των 2/3 της χώρας, απειλώντας τη Μονρόβια. Η περιφερειακή και η διεθνής πίεση οδήγησαν στη σύγκληση ενός συνεδρίου στην Άκκρα από τον τότε πρόεδρο της Δυτικοαφρικανικής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ECOWAS), Τζον Κουφούρ της Γκάνα, στις 4 Ιουνίου 2003[9].

Πολιορκία της Μονρόβια (Ιούλιος–Αύγουστος 2003) Επεξεργασία

Τον Ιούλιο του 2003 η Μονρόβια φάνηκε να βρίσκεται σε κίνδυνο κατάληψης και καταστροφής παρά τις συνεχιζόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες[10]. Οι ΗΠΑ δημιούργησαν Κοινή Ομάδα Ανάληψης Αποστολών στη Λιβερία, με αμφίβια ομάδα και την 26η Εκστρατευτική Μονάδα Πεζοναυτών στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Αφρικής.

Τον Ιούλιο του 2003 οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν επίσης μικρή δύναμη να ενισχύσει την ασφάλεια γύρω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μονρόβια, η οποία δέχθηκε επιθέσεις, με την Επιχείρηση Σάινινγκ Εξπρές (Operation Shining Express)[11].

Στις 29 Ιουλίου 2003 το LURD κήρυξε κατάπαυση του πυρός[12]. Η ECOWAS έστειλε δύο Νιγηριανά τάγματα ως ειρηνευτική δύναμη στη Λιβερία. Το πρώτο τάγμα αποσπάστηκε από την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στη Σιέρα Λεόνε και το δεύτερο ήρθε από τη Νιγηρία[13].

Η παραίτηση του προέδρου Τέιλορ Επεξεργασία

Ο πρόεδρος Τέιλορ παραιτήθηκε στις 11 Αυγούστου, το 2003, πριν από την Ειρηνευτική Συμφωνία της Άκκρας (CPA), που σηματοδότησε τη λήξη των διαπραγματεύσεων για τον πόλεμο και πέταξε εξόριστος στη Νιγηρία. Η Ιντερπόλ εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Τέιλορ για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τους συμμάχους του Ενωμένου Επαναστατικού Μετώπου, αλλά η Νιγηρία αρνήθηκε να τον απελάσει, εκτός αν λάμβανε ειδικό αίτημα από τη Λιβερία. Ο αντιπρόεδρος ο Μόζες Μπλα αντικατέστησε τον Τέιλορ.

Στις 14 Αυγούστου οι αντάρτες διέκοψαν την πολιορκία της Μονρόβια και 200 ​​Αμερικανοί στρατιώτες προσγειώθηκαν για να υποστηρίξουν την ειρηνευτική δύναμη της Δυτικής Αφρικής. Χιλιάδες άνθρωποι χόρευαν και τραγουδούσαν, καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα και η ECOMIL, ανακατέλαβαν τις γέφυρες που είχαν χωρίσει την πρωτεύουσα σε κυβερνητικές και αντάρτικες ζώνες ελέγχου. Περίπου 1.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη Μονρόβια μεταξύ της 18 Ιουλίου και της 14ης Αυγούστου.

Ο Μόζες Μπλα παρέδωσε την εξουσία στην «Εθνική Μεταβατική Κυβέρνηση της Λιβερίας» στις 14 Οκτωβρίου 2003. Ωστόσο, η μεταβατική κυβέρνηση δεν άσκησε πραγματική εξουσία στη χώρα, καθώς σε ποσοστό 80% ήταν ελεγχόμενη από ομάδες ανταρτών.

Παιδιά στρατιώτες Επεξεργασία

Τόσο το LURD όσο και ο Τσαρλς Τέιλορ εκμεταλλεύτηκαν συστηματικά τα παιδιά, χρησιμοποιώντας τα για στρατιωτική υπηρεσία ως στρατιώτες ή αχθοφόρους πυρομαχικών. Η χρήση παιδιών-στρατιωτών ήταν εκτεταμένη και από τις δύο πλευρές, ανεξάρτητα από τις απαγορεύσεις της πρακτικής στη Συνθήκη της Γενεύης. Παρατηρητές από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περιέγραψαν ένα θανατηφόρο παιχνίδι στη χαοτική πολιορκία της Μονρόβια, με πολλούς μικρούς μαχητές που πυροβολούσαν με τα «λαμπερά παιχνίδια» τους, χωρίς καν να έχουν εκπαιδευτεί στη χρήση τους[14].

Ναρκωτικά Επεξεργασία

Τα ναρκωτικά αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος της κουλτούρας της Λιβερίας εν καιρώ πολέμου. Παιδιά στρατιώτες και άλλοι πολεμιστές ήταν συνήθως εθισμένοι στην κοκαΐνη, το χατ και άλλες ουσίες ως μέσο ελέγχου. Αρκετοί πολέμαρχοι θεωρούσαν ότι η κοκαΐνη έκανε τους στρατιώτες αποτελεσματικότερους στη μάχη[15].

Ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ Επεξεργασία

Τον Νοέμβριο του 1997, μετά την ολοκλήρωση της εντολής της «Αποστολής Παρατηρητών των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβερία» (UNOMIL) στις 30 Σεπτεμβρίου, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δημιούργησε «Γραφείο υποστήριξης του ΟΗΕ για την οικοδόμηση της ειρήνης στη Λιβερία» (UNOL), με επικεφαλής τον εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα. Η πρώτη αποστολή του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών μετά τη σύγκρουση ήταν η οικοδόμηση της ειρήνης και ήταν επιφορτισμένη κυρίως με την παροχή βοήθειας στην κυβέρνηση για την εδραίωση της ειρήνης μετά τις πολυκομματικές εκλογές του Ιουλίου του 1997[16].

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2003, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν συνέστησε την ανάπτυξη της ειρηνευτικής αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβερία (UNMIL), για τη διατήρηση της ειρηνευτικής συμφωνίας. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε την αποστολή στις 19 Σεπτεμβρίου με το ψήφισμα 1509[17]. Η Νιγηρία απέστειλε ειρηνευτικές δυνάμεις ως μέρος της ECOMIL.

Η UNMIL περιελάμβανε πάνω από 15.000 προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών και πολιτικών δυνάμεων. Το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού ήταν οπλισμένες στρατιωτικές δυνάμεις, αλλά υπήρχαν και αστυνομικοί, καθώς και πολιτικοί σύμβουλοι, όπως και οι εργαζόμενοι της ανθρωπιστικής βοήθειας[18].

Την 1η Οκτωβρίου οι αρχικές ειρηνευτικές δυνάμεις προσαρτήθηκαν στη δύναμη του ΟΗΕ, με προοπτικές διεύρυνσης του συνολικού αριθμού. Ο ΟΗΕ σταδιακά ανέπτυξε δυνάμεις του στη χώρα και εργάστηκε για να αφοπλίσει τις διάφορες φατρίες. Ωστόσο, η αστάθεια στις γειτονικές χώρες και ο ελλιπής αφοπλισμός των ανταρτών, όπως και η γενική δυσαρέσκεια, απείλησαν αρκετές φορές την εύθραυστη ειρήνη της Λιβερίας.

Οι γυναίκες της Λιβερίας Επεξεργασία

Μια ομάδα γυναικών της Λιβερίας με επικεφαλής τη Λέιμα Γκμπόουι (Leymah Gbowee σχημάτισε μια οργάνωση που ονομάζεται Μαζική Δράση των Γυναικών της Λιβερίας για την Ειρήνη και πίεσε για συνάντηση με τον πρόεδρο Τσαρλς Τέιλορ, αποσπώντας του την υπόσχεση ότι θα παρευρισκόταν στις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Γκάνα. Αντιπροσωπεία των γυναικών οργάνωσε ειρηνικές διαμαρτυρίες και συνέχισε να ασκεί πίεση στις αντιμαχόμενες φατρίες κατά τη διάρκεια της ειρηνευτικής διαδικασίας. Οργάνωσαν σιωπηλή διαμαρτυρία έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, για να βοηθήσουν στην άρση του αδιεξόδου των ειρηνευτικών συνομιλιών[19].

Δουλεύοντας μαζί, πάνω από 3.000 χριστιανές και μουσουλμάνες γυναίκες κινητοποίησαν τις δυνάμεις τους, βοηθώντας ουσιαστικά στην επίτευξη της ειρήνης στη Λιβερία μετά από 14 χρόνια εμφυλίου πολέμου και βοήθησαν να ανέλθει στην εξουσία η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας[20]. Η ιστορία τους καταγράφτηκε στο ντοκιμαντέρ του 2008 Προσευχήσου να γυρίσει ο διάβολος πίσω στην κόλαση (Pray the Devil Back to Hell)[21]. Η Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ (Ellen Johnson Sirleaf) είναι η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα αρχηγός κράτους στην Αφρική.

Σημειώσεις παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Lydia Polgreen, "A Master Plan Drawn in Blood", NY Times, April 2, 2006
  2. ↑ International Crisis Group, 'Liberia: The Key to Ending Regional Instability', 24 Απριλίου 2002, σ. 8
  3. ↑ 3,0 3,1 ICG, 'Liberia: The Key to Ending Regional Instability,' 24 Απριλίου 2002, σ. 3
  4. ↑ International Crisis Group, April 2002, p.7, Adebayo, Liberia's Civil War, 2002, σ. 235
  5. ↑ 5,0 5,1 Mats Utas, Fluid Research Fields: Studying Excombatant Youth in the Aftermath of the Liberian Civil War, σ. 213, στο Chapter 11, Children and Youth on the Front Line: ethnography, armed conflict and displacement, Dr Jo Boyden & J. de Berry, Oxford and New York: Berghahn Books, 2004.
  6. ↑ Διασταύρωση Κλέι. Βλ. Klay Junction στο wikimapia.org
  7. ↑ BBC News Africa, 'Liberia ends state of emergency', Saturday, 14 September 2002.
  8. ↑ Oni, Abayomi (10 Ιουνίου 2003). «Liberia: Thousands Displaced As Westerners Flee Monrovia». allAfrica. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. ↑ Mustapha, Abdul Raufu· Whitfield, Lindsay (2009). Turning Points in African Democracy. Suffolk: Boydell & Brewer. σελ. 44. ISBN 9781847013163. 
  10. ↑ S/2003/875, para 9, see also Dr T. Jaye, Liberia: an analysis of post-Taylor politics, Review of African Political Economy, Vol. 30, Issue 98, Dec 2003
  11. ↑ «Operation Shining Express». GlobalSecurity.ORG. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  12. ↑ «Liberian rebels declare ceasefire». http://www.guardian.co.uk/world/2003/jul/29/westafrica?INTCMP=ILCNETTXT3487. 
  13. ↑ Peacekeepers 'rushing' to Liberia
  14. ↑ Fitzgibbon, Will (10 Φεβρουαρίου 2015). «Bank's Services for Arms Dealers in Conflict with Its Own Policy». ICIJ. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016.  Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (βοήθεια)
  15. ↑ «The VICE Guide to Liberia». Vice. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2014. 
  16. ↑ «UNMIL: United Nations Mission in Liberia». Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  17. ↑ «UNMIL Mandate». UN. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  18. ↑ «UNMIL Facts and Figures». Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 
  19. ↑ CNN, October 31, 2009
  20. ↑ Bill Moyers Journal, June 19, 2009
  21. ↑ «November 2009 MEDIAGLOBAL». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Β΄_εμφύλιος_πόλεμος_στη_Λιβερία&oldid=10265359"