Βελένιε
Συντεταγμένες: 46°22′N 15°7′E / 46.367°N 15.117°E
Το Βελένιε (σλοβενικά: Velenje, προφέρεται [ʋɛˈlɛːnjɛ], γερμανικά: Wöllan[2]) είναι με πληθυσμο 33.656 κατοικων η έβδομη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβενίας και η έδρα του ομώνυμου δήμου. Η πόλη βρίσκεται στη βορειοανατολικό Σλοβενία, ανάμεσα στους κυλιόμενους πράσινους λόφους της κοιλάδες Σάλεκ. Δυτικά του Βελένιε βρίσκονται οι άλπεις Κάμνικ-Σαβίνια και ανατολικά του Βελένιε βρίσκονται τα όρη Ποχόριε.
| Βελένιε | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Βελένιε | |||
 | |||
| Χώρα | Σλοβενία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Βελένιε | ||
| Ίδρυση | 1889 | ||
| Έκταση | 12,6 km² | ||
| Υψόμετρο | 400 μέτρα και 391 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 25.594 (1 Ιανουαρίου 2020)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 3320 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Ιστορία Επεξεργασία
Τοπωνύμιο Επεξεργασία
Το Βελένιε αναφέρεται για πρώτα φορά στις γραπτές πηγές το 1264 ως Βελν (Weln). Το 1270 αναφέρεται σε άλλη γραπτή πηγή ως Βελάν (Welan) και το 1296 αναφέρεται σε άλλη πηγή ως Μπελέν (Belen) και Βέλεν (Welen). Το όνομα της πόλης προέρχεται από τη σλάβικη λέξη Βέλεν'ε σέλο (Χωριό του Βέλεν). Σύμφωνα με μια λιγότερο πιθανή θεωρία, το όνομα της πόλης προέρχεται από την σλοβένικη λέξη velen(je) που σημαίνει «βοσκότοποι για κτηνοτροφία».[3] Το 1981, η πόλη μετονομάστηκε σε Τίτοβο Βελένιε (Titovo Velenje, δηλαδή Βελένιε του Τίτο) προς τιμήν του Γιουγκοσλάβου ηγέτη Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Το παλαιότερο όνομα της πόλης (Βελένιε) αποκαταστάθηκε το 1990, λίγο πριν την σλοβενική ανακήρυξη ανεξαρτησίας το 1991.[4] Όταν η Σλοβενία ανήκε στην Αυστρία (πριν το 1918), η πόλη ονομαζόταν Βέλαν (Wöllan).[2]
Μαζικός τάφος Επεξεργασία
Ο μαζικός τάφος του Κόζελι (σλοβενικά: Grobišče Koželj) χρονολογείται από την περίοδο των πρώτων εβδομάδων μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Βρίσκεται στο δάσος Γκολ (Gollova hosta) κάτω από το Μεγάλο Λόφο του Κόζελι (Veliki Koželj) δίπλα σε παραπόταμο του ποταμού Τρουμπούσνιτσα. Περιέχει τα λείψανα Σλοβένων κρατουμένων, στους οποίους περιλαμβάνονται και αρκετοί κάτοικοι του Βελένιε, οι οποίοι μεταφέρθηκαν από το Τσέλιε και εκτελέστηκαν δια πυροβολισμού στις 15 Ιουνίου 1945.[5][6] Στον χώρο υπάρχει μια πινακίδα[7] και μια μικρή πλάκα.[8]
Σύγχρονη ιστορία Επεξεργασία
.jpg)
Το 1889 το παλαιό Βελένιε (σλοβενικά: Staro Velenje), η παλιά πόλη του Βελένιε, ήταν μια μικρή πόλη 364 κατοίκων με αγορά. Το χωριό βρισκόταν στους πρόποδες του λόφου που οδηγούσε στο κάστρο του Βελένιε. Η βιομηχανία εξόρυξης λιγνίτη συνέβαλε στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης στα χρόνια πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μετά τον πόλεμο το Βελένιε ξεκίνησε μια περίοδο ταχείας ανάπτυξης και έγινε σύγχρονη πόλη. Η πόλη σχεδιάστηκε και κτίστηκε στην δεκαετία του 1950, κατά την εποχή της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Σλοβενίας. Ο κατασκευαστής οικιακών συσκευών Gorenje πήρε την ονομασία του από τον κοντινό οικισμό Γκορένιε.
Η κεντρική Πλατεία Τίτο εγκαινιάστηκε επίσημα στις 20 Σεπτεμβρίου 1959. Εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο άγαλμα του Τίτο σε όλο τον κόσμο, με ύψος περίπου 10 μέτρων. Το άγαλμα σχεδιάστηκε από τους Άντουν Αουγκούστιντσιτς και Βλάντιμιρ Χέρλιεβιτς.[9] Η πλατεία ήταν κάποτε σημείο συνάντησης των Νικίτα Χρουστσόφ και Λεονίντ Μπρέζνιεφ, καθώς και των Έντβαρτ Γκίερεκ και Νικολάε Τσαουσέσκου.[10]
Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία
Το Βελένιε είναι αδελφοποιημένο με τις παρακάτω πόλεις:
Έσλινγκεν αμ Νέκαρ, Γερμανία
Νιθ Πορτ Τάλμποτ, Ουαλία[11]
Σπλιτ, Κροατία[12]
Ούντινε, Ιταλία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Prebivalstvo - izbrani kazalniki, naselja, Slovenija, letno». Statistical Office of the Republic of Slovenia. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Leksikon občin kraljestev in dežel zastopanih v državnem zboru, vol. 4: Štajersko. 1904. Vienna: C. Kr. Dvorna in Državna Tiskarna, p. 272.
- ↑ Snoj, Marko. 2009. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan and Založba ZRC, pp. 450–451.
- ↑ Spremembe naselij 1948–95. 1996. Database. Ljubljana: Geografski inštitut ZRC SAZU, DZS.
- ↑ Dežman, Jože. 2009. Poročilo Komisije vlade Republike Slovenije za reševanje vprašanj prikritih grobišč: 2005-2008. Ljubljana: Družina, p. 1909.
- ↑ Republika Slovenija, Ministrstvo za delo, družino in socialne zadeve. 2007. Informacija o urejanju prikritih grobišč. Ljubljana, p. 7.
- ↑ «Photo of inventory sign (no. 093) at the Koželj Mass Grave». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020.
- ↑ «Photo of plaque at the Koželj Mass Grave». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020.
- ↑ «The Monument to Josip Broz Tito in Velenje» (στα Σλοβενικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020.
- ↑ «The Bronze Giant» (στα σλοβενικά). Mladina. January 7, 2003. http://www.mladina.si/96317/titovtrg/.
- ↑ «Neath Port Talbot Twin Towns». Neath Port Talbot County Borough Council. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2013.
- ↑ «Split Twin Towns» (στα Κροατικά).