Βλαντίμιρ Ασκενάζι

Ρωσοϊσλανδός πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας

Ο Βλαντίμιρ Νταβίντοβιτς Ασκενάζι (ρωσικά: Влади́мир Дави́дович Ашкена́зи‎‎, στις 6 Ιουλίου 1937 - ) είναι Ρώσος σόλο πιανίστας, ερμηνευτής μουσικής δωματίου και μαέστρος. Γεννημένος στη Σοβιετική Ένωση, έχει ισλανδική υπηκοότητα από το 1972 και είναι κάτοικος Ελβετίας από το 1978. Ο Ασκενάζι έχει συνεργαστεί με γνωστές ορχήστρες και σολίστ. Επιπλέον, έχει ηχογραφήσει μεγάλο ρεπερτόριο κλασικών και ρομαντικών έργων. Οι ηχογραφήσεις του του έχουν χαρίσει πέντε βραβεία Γκράμι και παράσημο του Τάγματος του Γερακιού της Ισλανδίας.

Βλαντίμιρ Ασκενάζι
Γέννηση6  Ιουλίου 1937[1][2][3]
Νίζνι Νόβγκοροντ[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσία (έως 1962)
Ισλανδία (από 1972)
ΣπουδέςΚεντρική Μουσική Σχολή της Μόσχας και Ωδείο της Μόσχας
Ιδιότητακλασικός πιανίστας, διευθυντής ορχήστρας και συνθέτης
ΤέκναΝτιμίτρι Ασκενάζι
Όργαναπιάνο
Είδος τέχνηςκλασική μουσική
ΒραβεύσειςΤάγμα της Αξίας του Βερολίνου, μετάλλιο Artis Bohemiae Amicis (24  Αυγούστου 2009), Queen Elisabeth Competition laureate (1956), επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, Επίτιμος διδάκτωρ του Βασιλικού Κολεγίου Μουσικής (2015)[5], Μετάλλιο Σιμπέλιους και Ιππότης Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Γερακιού (2018)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Τα πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Βλαντίμιρ Ασκενάζι γεννήθηκε στο Γκόρκι της Σοβιετικής Ένωσης (σημερινή ονομασία: Νίζνι Νόβγκοροντ), από τον πιανίστα και συνθέτη Ντάβιντ Ασκενάζι και την ηθοποιό Γιεβστόλια Γκριγκόριεβνα (το γένος Πλότνοβα). Ο πατέρας του ήταν Εβραίος και η μητέρα του καταγόταν από οικογένεια Ρωσοορθοδόξων. Ο Ασκενάζι βαφτίστηκε σε ρωσική ορθόδοξη εκκλησία.[6][7][8] Άρχισε να παίζει πιάνο σε ηλικία έξι ετών και έγινε δεκτός στο Central Music School σε ηλικία οκτώ, σπουδάζοντας με την Αναΐντα Σουμπάτιαν.

Στις συναυλίες του, ο Ασκενάζι ήταν γνωστός για την άρνησή του να φοράει γραβάτα και πουκάμισο με κουμπιά, προτιμώντας ενα λευκό ζιβάγκο, καθώς και για το ότι έτρεχε (δεν παρπατούσε απλώς) τόσο στη σκηνή όσο και εκτός σκηνής. Έχει επίσης ερμηνεύσει και ηχογραφήσει μουσική δωματίου. Επιπλέον, ο Ασκενάζι έχει ηχογραφήσει τις πλήρεις σονάτες του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν για βιολί με τον Ίτζακ Πέρλμαν, καθώς και τις σονάτες για βιολοντσέλο με τον Λιν Χαρέλ και τα τρίο για πιάνο με τους δυο αυτούς καλλιτέχνες.

Στα μέσα της διεθνούς πιανιστικής του καριέρας, ο Ασκενάζι ασχολήθηκε με τη διεύθυνση ορχήστρας. Στην Ευρώπη, ο Ασκενάζι ήταν ο κύριος μαέστρος της Βασιλικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας από το 1987 έως το 1994 και της Τσεχικής Φιλαρμονικής από το 1998 έως το 2003. Ο Ασκενάζι είναι επίσης επίτιμος διευθυντής ορχήστρας της Ορχήστρας Φιλαρμόνια και της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ισλανδίας και μουσικός διευθυντής της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[9] Τον Ιούλιο του 2013, έγινε διευθυντής της Accademia Pianistica Internazionale di Imola, διαδεχόμενος τον ιδρυτή και διευθυντή της Φράνκο Σκάλα.[10] Οι ηχογραφήσεις του ως μαέστρου περιλαμβάνουν πλήρεις κύκλους συμφωνιών του Γιαν Σιμπέλιους και του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, καθώς και ορχηστρικά έργα των Σεργκέι Προκόφιεφ, Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Αλεξάντρ Σκριάμπιν, Ρίχαρντ Στράους, Ίγκορ Στραβίνσκι, Μπετόβεν και Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι.

Εκτός Ευρώπης, ο Ασκενάζι υπηρέτησε ως μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας του NHK από το 2004 έως το 2007. Διετέλεσε επίσης επικεφαλής μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας του Σίδνεϊ από το 2009 έως το 2013.[11]

Ο Ασκενάζι ηχογραφεί για την εταιρεία Decca από το 1963. Το 2013, η Decca γιόρτασε την 50ή του συνεργασία με την εταιρεία με το box set Vladimir Ashkenazy: 50 Years on Decca, με 50 ηχογραφήσεις του Ασκενάζι τόσο ως πιανίστα όσο και ως μαέστρου.[12] Ως μέρος των εορτασμών για τα 80ά γενέθλια του Ασκενάζι, η Decca κυκλοφόρησε τα Complete Piano Concerto Recordings και Ashkenazy on Vinyl τον Ιούλιο του 2017. Παράλληλς, ο Ασκενάζι έχει εμφανιστεί σε πολλές ταινίες με μουσική του Κρίστοφερ Νούπεν. Ερμήνευσε το σάουντρακ της ταινίας Piano no mori (2007). Έχει κάνει επίσης τη δική του ενορχήστρωση της σουίτας πιάνου του Μοντέστ Μουσόργκσκι Εικόνες σε μία έκθεση (1982). Έχει κυκλοφορήσει CD με τα έργα του με το όνομα The Art of Ashkenazy και έχει εκδοθεί μια βιογραφία του με τίτλο Beyond Frontiers.

Στις 17 Ιανουαρίου 2020, το πρακτορείο διαχείρισης καλλιτεχνών Harrison Parrott ανακοίνωσε την αποχώρηση του Ασκενάζι από τις δημόσιες εμφανίσεις.[13]

Ο Ασκενάζι έχει ηχογραφήσει ένα ευρύ φάσμα έργων για πιάνο, τόσο σόλο όσο και κοντσέρτα. Οι ηχογραφήσεις του περιλαμβάνουν τα έργα:

Οι ηχογραφήσεις του κονσέρτων περιλαμβάνουν:

(α) με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Σικάγου υπό τον Γκέοργκ Σόλτι
(β) με τον Ζούμπιν Μέτα και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης
(γ) διευθύνοντας από το πιάνο με την Ορχήστρα του Κλίβελαντ
(α) με τον Αντρέ Πρεβέν και τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου
(β) με τον Μπέρναρντ Χάιτνικ και την Ορχήστρα Concertgebouw
 
Ο Ασκενάζι με τη σύζυγό του, Φόρουν, και τον μεγαλύτερο γιο του, Βλαντίμιρ το 1963

Εμφανίσεις στην Ελλάδα

Επεξεργασία

Ο Ασκενάζι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1964 στο Φεστιβάλ Αθηνών.[14]

Έκτοτε, ακολούθησαν και άλλες εμφανίσεις στην Ελλάδα, όπως οι δύο συναυλίες στο Ηρώδειο στις 26-27 Αυγούστου 2008 υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών εν όψει της ανάληψης από την Ελλάδα της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στις οποίες διηύθυνε την Ορχήστρα Νέων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.[15]

Πιο πρόσφατα, ο Ασκενάζι διηύθυνε την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 16 Μαρτίου 2018 σε μια συναυλία αφιερωμένη στη μνήμη του μουσικού και παιδαγωγού Χαράλαμπου Φαραντάτου. Τα έργα που ακούστηκαν ήταν η 10η Συμφωνία του Ντμίτρι Σοστακόβιτς και το Κοντσέρτο για κλαρινέτο και ορχήστρα σε λα μείζονα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ με σολίστ τον Σπύρο Μουρίκη.[16]

Ο Ασκενάζι παρακολούθησε το Ωδείο της Μόσχας όπου σπούδασε με τον Λεβ Όμποριν και τον Μπόρις Ζεμλιάνσκι. Κέρδισε το δεύτερο βραβείο στον 5ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου Σοπέν στη Βαρσοβία το 1955 και το πρώτο βραβείο στον μουσικό διαγωνισμό Βασίλισσα Ελισάβετ στις Βρυξέλλες το 1956. Μοιράστηκε το πρώτο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι το 1962 με τον Βρετανό πιανίστα Τζον Όγκντον. Ως φοιτητής, όπως πολλοί εκείνη την περίοδο, παρενοχλήθηκε από την KGB για να γίνει «πληροφοριοδότης».[17]

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία
 
Ο Ασκενάζι το 1984

Το 1961, νυμφεύθηκε τη γεννημένη στην Ισλανδία Φόρουν Γιοχάνσντοτιρ, η οποία σπούδασε πιάνο στο Ωδείο της Μόσχας.[6] Για να παντρευτεί τον Ασκενάζι, η Φόρουν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ισλανδική υπηκοότητα και να δηλώσει ότι ήθελε να ζήσει στην ΕΣΣΔ. Το χαϊδευτικό της όνομα είναι Ντόντι,[18] επομένως συχνά αναφέρεται ως Ντόντι Ασκενάζι.[19]

Μετά από πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι σοβιετικές αρχές συμφώνησαν να επιτρέψουν στους Ασκενάζι να πηγαίνουν στη Δύση για μουσικές παραστάσεις και για επισκέψεις στα πεθερικά του μαζί με τον πρώτο τους εγγονό. Στα απομνημονεύματά του, ο Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ θυμήθηκε ότι, σε μια επίσκεψη στο Λονδίνο, ο Ασκενάζι είχε αρνηθεί να επιστρέψει στη Σοβιετική Ένωση. Ο Χρουστσόφ ανέφερε ότι ο Ασκενάζι ζήτησε τότε συμβουλές από τη Σοβιετική Πρεσβεία στο Λονδίνο, η οποία με τη σειρά της παρέπεμψε το θέμα στη Μόσχα. Ο Χρουστσόφ είπε ότι ήταν της άποψης ότι αν απαιτούσε από τον Ασκενάζι να επιστρέψει στην ΕΣΣΔ θα τον είχε κάνει «αντισοβιετικό». Είπε επίσης ότι αυτό ήταν ένα καλό παράδειγμα καλλιτέχνη που μπορεί να μπαινοβγαίνει ελεύθερα στην ΕΣΣΔ, κάτι που ο Ασκενάζι χαρακτήρισε κατάφωρη "διαστρέβλωση της αλήθειας".[20] Το 1963, ο Ασκενάζι αποφάσισε να εγκαταλείψει οριστικά την ΕΣΣΔ, μετακομίζοντας στο Λονδίνο, όπου ζούσαν οι γονείς της συζύγου του.

Το ζευγάρι μετακόμισε στην Ισλανδία το 1968 όπου, το 1972, ο Ασκενάζι έγινε Ισλανδός πολίτης.[21] Το 1970 βοήθησε στην ίδρυση του Φεστιβάλ Τεχνών του Ρέικιαβικ, του οποίου παραμένει επίτιμος πρόεδρος.[22] Το 1978 το ζευγάρι και τα (τότε) τέσσερα παιδιά τους (Βλαντίμιρ, Στέφαν, Νάντια Λίζα, Ντιμίτρι Θορ και Σόνια Έντα) μετακόμισαν στη Λουκέρνη της Ελβετίας. Το πέμπτο τους παιδί, η Αλεξάντρα Ίνγκα, γεννήθηκε το 1979. Ξεκινώντας το 1989, ο Ασκενάζι διέμενε στο Μέγκεν της Ελβετίας, στη λίμνη της Λουκέρνης.[23] Ο μεγαλύτερος γιος τους, Βλαντίμιρ, που χρησιμοποιεί το «Βόβκα» ως καλλιτεχνικό όνομα, είναι πιανίστας, καθώς και δάσκαλος στη Διεθνή Ακαδημία Πιάνου της Ίμολα. Ο δεύτερος γιος του, ο Ντιμίτρι, είναι κλαρινετίστας.

Ο Ασκενάζι είχε εξοχικό σπίτι στην Παλαιά Επίδαυρο Αργολίδας, όπου πήγαινε τα καλοκαίρια επί σειρά ετών.[14] Το σπίτι πουλήθηκε μετά από ατύχημα που έπαθε ο γιος του Ασκενάζι, Ντιμίτρι, κάνοντας κρις κραφτ.[24]

 
Ο Ασκενάζι το 2007

Η εφημερίδα Guardian έγραψε το 2018 ότι ο Ασκενάζι διηύθυνε κομμάτια των Σεργκέι Προκόφιεφ και Ράινχολντ Γκλιερ σαν να είχε «γεννηθεί για να το κάνει» στη διάρκεια μιας σειράς συναυλιών όπου εξερεύνησε τη μουσική απάντηση στην επανάσταση των Μπολσεβίκων του 1917, παίζοντας μεταξύ άλλων το Χαλυβουργείο (1927) του συνθέτη Αλεξάντερ Μοσόλοφ και τη σουίτα από την Κόκκινη παπαρούνα, ένα μπαλέτο σε μουσική του Γκλιερ.[25]

Βραβεία και αναγνώριση

Επεξεργασία
  • 1955 5ος Διεθνής Διαγωνισμός Πιάνου Σοπέν, Βαρσοβία (Δεύτερο βραβείο)[26]
  • 1956 Μουσικός Διαγωνισμός Πιάνου Βασίλισσα Ελισάβετ, Βρυξέλλες
  • 1962 Διεθνής Διαγωνισμός Τσαϊκόφσκι, Μόσχα (το μοιράστηκε με τον Τζον Όγκντον)
  • 2000 Βραβείο Hanno R. Ellenbogen, με τη διεύθυνση της Τσεχικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας
  • Πρόεδρος της Εταιρείας Ραχμάνινοφ
  • Μετάλλιο Έλγκαρ, 2019[27]
  • 2014: Διεθνές Βραβείο Σεργκέι Ραχμάνινοφ
  • 1974: Βραβείο Γκράμι Καλύτερης Ερμηνείας Σολίστ (με ορχήστρα)
  • 1979, 1982, 1988: Βραβείο Γκράμι Καλύτερης Μουσικής Δωματίου
  • 1986, 2000: Βραβείο Grammy Καλύτερης Ερμηνείας Σολίστ

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. (Αγγλικά) SNAC. w61j9cvt. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. (Αγγλικά) Discogs. 832915. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. www.rcm.ac.uk/about/historyofthercm/honoursandfellowships/NEW%20Honorary%20Doctorate%20List%20(2019).pdf.
  6. 6,0 6,1 «Ashkenazy - Still Russian to the core - Features, Music - The Independent». web.archive.org. 23 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  7. Iceland Review Online: Daily News from Iceland, Current Affairs, Business, Politics, Sports, Culture. Icelandreview.com (6 December 2005). Retrieved on 2013-08-02.
  8. «Who is Vladimir Ashkenazy, and what are his contributions to music? - eNotes.com». eNotes (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  9. «European Union Youth Orchestra». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008. . European Unions Youth Orchestra.
  10. «Musica: Vladimir Ashkenazy nuovo direttore dell'Accademia pianistica di Imola». La Repubblica (Bologna). 15 July 2013. http://bologna.repubblica.it/cronaca/2013/07/15/news/musica_ashkenazy_nuovo_direttore_dell_accademia_pianistica_imola-63033612/. Ανακτήθηκε στις 12 January 2014. 
  11. Joyce Morgan; Paul Bibby (12 April 2007). «Maestro's star power a masterstroke for orchestra». The Sydney Morning Herald: σελ. 13. http://www.smh.com.au/news/arts/maestros-star-power-a-masterstroke-for-orchestra/2007/04/11/1175971183173.html?page=fullpage#contentSwap1. Ανακτήθηκε στις 12 April 2007. 
  12. «VLADIMIR ASHKENAZY 50 Years on Decca». Decca Classics. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2016. 
  13. «VLADIMIR ASHKENAZY RETIRES». Harrison Parrott. 17 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2020. 
  14. 14,0 14,1 Παρίδης, Χρήστος (9 Μαρτίου 2018). «Βλαντίμιρ Ασκενάζι, ο ζωντανός μύθος της κλασικής μουσικής επιστρέφει στην Αθήνα». LiFO. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  15. «Βλαντίμιρ Ασκενάζι». Το Βήμα. 24 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  16. «Βλαντίμιρ Ασκενάζι: Ο ζωντανός μύθος της κλασικής μουσικής ξανά στην Αθήνα με την ΚΟΑ». Το Ποντίκι. 10 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  17. lebrecht, norman (10 Αυγούστου 2009). «Vladimir Ashkenazy: My Life in the KGB». Slippedisc (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2023. 
  18. «Russian Pianist Vladimir Ashkenazy Interviewed». Britishpathe.com. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019. 
  19. «Rachmaninov: Transcriptions by Alastair Mackie, Dody Ashkenazy, Vladimir Ashkenazy & Vovka Ashkenazy». Itunes.apple.com. Ιανουαρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019. 
  20. Khrushchev Remembers, London 1971 p. 521
  21. «Vladimir Ashkenazy». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). 2 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  22. «Organisation — Reykjavík Artfest». Archive.vn. 4 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019. 
  23. ««Es ist schwer, die Sowjetunion zu vermissen»». Basler Zeitung (στα Γερμανικά). 3 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  24. «Η Παναγίτσα, το πιάνο και η Ελλάδα». Τα Νέα. 28 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2024. 
  25. «Philharmonia/Ashkenazy review – thumping Soviet classics pin you to your seat». The Guardian. 25 Mar 2018. https://www.theguardian.com/stage/2018/mar/23/philharmonia-orchestra-vladimir-ashkenazy-royal-festival-hall-review. Ανακτήθηκε στις 23 July 2019. 
  26. Albert Grudziński (1955). «Competition V». IFCPC Official Site. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2007. 
  27. «Elgar Society Awards». Elgar Society. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.