Γενεαλογική έρευνα

Η Γενεαλογική έρευνα είναι η ανίχνευση της καταγωγής και της διαδοχής των γενεών οικογενειών, που κυρίως διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του πολιτισμού και της ιστορίας, τοπικής ή και παγκόσμιας.

Genealogy, the concept of

Η μελέτη των αλληλεπιδράσεων των οικογενειακών δένδρων στην διαχρονική τους πορεία προάγει την επιστήμη και την έρευνα της ιστορίας. Έτσι, κατ’ επέκταση, γενεαλογική έρευνα μπορεί να θεωρηθεί κάθε ερευνητική προσπάθεια εξέτασης θεσμών, συστημάτων, επιστημών.

Ιστορική επισκόπηση

Από τα αρχαιοελληνικά γενεαλογικά έπη, που αποτέλεσαν μια προσπάθεια συγγραφής ιστορίας μέσω της απαρίθμησης γενεαλογιών, όπως η Θεογονία του Ησιόδου, τα Κορινθιακά του Εύμηλου (740 π.Χ περίπου) ή τα Ηράκλεια του Λάκωνος Κιναίθωνος και τα Χρονικά της Παλαιάς Διαθήκης, στις πήλινες πλακέτες των αρχαίων Ασσυρίων και τις καταγραφές των δυναστειών των Αιγυπτίων, από την Κινεζική πανάρχαια θρησκευτική παράδοση της μνημόνευσης πολυάριθμων προγόνων στους Ηγεμονικούς γενεαλογικούς οίκους της Βόρειας και αργότερα Νότιας Ινδίας του 3ου π.Χ. αιώνα (έπη Μαχαμπαράτα και Ραμαγιάνα) και τα προφορικά γενεαλογικά δένδρα της Αιθιοπίας, των Ίνκα, των ιθαγενών της Βορείου Αμερικής και τις αφηγήσεις των βασιλικών βάρδων της Σκωτίας, η γενεαλογική ιστορία της πρώιμης αυτής κυρίως προφορικής και ύστερα καταγεγραμμένης παράδοσης είχε σχεδόν πάντα τον χαρακτήρα ενός καταλόγου ονομάτων με συχνά ενσωματωμένες τόσο πληροφορίες για αληθινά σημαντικά γεγονότα όσο και επινοήσεις, μύθους και παραδόσεις σε μια συνεχή πάντα προσπάθεια να ανάγουν την καταγωγή των υψηλών προσώπων που αφορούσαν στην σφαίρα του θεϊκού (Σάξονες ηγεμόνες και θεός Βόταν – Ρωμαίοι και Ρωμύλος).

Την περίοδο λοιπόν που προηγείται του 1100 μ.Χ. δεν μπορούμε να μιλάμε για επιστήμη της γενεαλογίας καθώς οι καταγραφές ήταν περιστασιακές και εμπλουτισμένες με μυθολογικά στοιχεία, αποσπασματικές, αναξιόπιστες και συχνά αντιφατικές, συγχέοντας τις εθνικές και φυλετικές καταγωγές με τα προσωπικά ονόματα, έτσι ώστε, σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Γκάντερσον, ειδικό γενεαλογικό ερευνητή, σε άρθρο του στο Εnsign, να μην είναι δυνατόν να τεκμηριωθεί ιστορική ευρωπαϊκή γενεαλογία πριν την εποχή των Μεροβίγγειων βασιλέων (450-750 μ.Χ.).

Σε μία δεύτερη περίοδο που θα ακολουθήσει, μεταξύ 1100 και 1500 μ.Χ. τα προφορικά γενεαλογικά δέντρα των βασιλέων θα αρχίσουν να καταγράφονται από τους πρώτους χρονικογράφους με τον προσηλυτισμό στον χριστιανισμό. Αν και οι καταγραφές αυτές υπηρετούσαν κυρίως πολιτικούς σκοπούς (π.χ. ένας υποψήφιος ιππότης θα έπρεπε να παρουσιάσει αποδείξεις αριστοκρατικής καταγωγής καθώς πολλά προνόμια έλκυαν την ισχύ τους από την γέννηση), στο σύνολό τους είχαν γενεαλογική εγκυρότητα. Αργότερα, κατά την Τρίτη περίοδο, μετά το 1500, της ευρωπαϊκής γενεαλογικής ιστορίας άρχισαν οι καταγραφές να καλύπτουν τους πάντες, μέσα από την ανάγκη για παροχή πληροφοριών σχετικά με τον πληθυσμό όλης της επικράτειας του εκάστοτε και κατά τόπον ηγεμόνα για λόγους φορολογικούς, πολιτικούς και θρησκευτικούς.

Η γενεαλογική έρευνα είναι τόσο μια γενική όσο και ειδική επιστημονική θεώρηση του παρελθόντος που μπορεί κατά περίπτωση (case study) να δανείζεται, να συγκεντρώνει και να αξιοποιεί στοιχεία, μεθόδους και συμπεράσματα άλλων επιστημών θετικών και θεωρητικών όπως

• Ιστορίας / αρχαιολογίας
• Βιολογίας / γενετικής
• Στατιστικής
• Ανθρωπολογίας
• Φιλολογίας / φιλοσοφίας / θεολογίας
• Νομικής
• Λαογραφίας / προφορικής παράδοσης

Η γενεαλογική αναζήτηση είναι ένα ολοκληρωμένο δημιουργικό και φιλελεύθερο σχολείο όπου βήμα-βήμα κανείς μαθαίνει πώς να δομεί τη σκέψη του και, με την ελευθερία του να ορίζει αυτός κάθε φορά τις μεθόδους και την σειρά της έρευνας του, να ανοίγεται σ’ έναν ωκεανό γνώσης της ουσίας της ανθρώπινης ιστορίας και δραστηριότητας.

Ερευνητικά Κίνητρα

Αν θελήσουμε να εντοπίσουμε κατ’ αρχάς τι αποτελεί την κινητήριο δύναμη και τι πυροδοτεί την γενεαλογική έρευνα, θα ήταν χρήσιμο να ανατρέξουμε στην έρευνα της Μέγκαν Σμολένιακ, που, σε συνεργασία με τρεις επιστήμονες, που είχαν ήδη μελετήσει με την συμμετοχή εκατοντάδων γενεαλόγων το θέμα,

• Τον Δρ. Ronald D. Lambert, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Waterloo, Ontario
• Την Pamela J. Drake του California State University και
• Tον Δρ. Kevin Meethan του τμήματος κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Πλύμουθ

κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ενασχόληση των γενεαλόγων ξεκινά σχεδόν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων από προσωπικό ενδιαφέρον δηλαδή με την μελέτη του δικού τους οικογενειακού δέντρου και συνήθως αρχίζει κατά μέσο όρο στην ηλικία των 40 ετών. Είναι δε κατά ποσοστό 72% γυναίκες.

Ισχυρά δε κίνητρα πέραν του βιοπορισμού αποτελούν

1. Η ανάγκη τεκμηρίωσης του προγονικού παρελθόντος με ακρίβεια, εγκυρότητα και επιστημονικότητα
2. Η δημιουργική διέξοδος στα ταλέντα συγγραφής και έρευνας των γενεαλόγων καθώς και η δημιουργία παρακαταθήκης για τις επόμενες γενεές και υστεροφημία τους
3. Η ανάγκη διάσωσης και διάδοσης του παρελθόντος και της παράδοσης
4. Το κοινωνικό γόητρο και η ικανοποίηση που αντλούν από την δυνατότητα προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο
5. Οι σύγχρονες τάσεις: η γενεαλογία είναι σήμερα μόδα. Χιλιάδες άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, απόγονοι εποικιστών, μεταναστών, εκτοπισμένων και προσφύγων -ανάμεσα στους οποίους και πολλοί ελληνικής καταγωγής- προσπαθούν να ενώσουν τους χαμένους κρίκους της οικογενειακής τους ιστορίας.
6. Η εσωτερική ανάγκη να βρούμε τη θέση μας στο ιστορικό νήμα που έχουν υφάνει οι πρόγονοί μας, με απώτερο σκοπό να προσδιορίσουμε το νόημα της ύπαρξής μας», εξηγεί η κλινική ψυχολόγος Ελένη Κουλούτζου. «Ως άνθρωπος, δηλαδή, νιώθουμε μέρος ενός ευρύτερου συνόλου, το οποίο διερευνούμε, με σκοπό να ανακαλύψουμε τον εαυτό μου. Προσπαθώ να ανακαλύψουμε χαρακτηριστικά, ταλέντα και ιδιαιτερότητες των προγόνων μας, για να βρούμε τα «πώς» και τα «γιατί» του παρόντος της δικής μας ζωής». Η διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου χρησιμοποιείται μάλιστα και από τους επιστήμονες της ψυχανάλυσης. «Η μέθοδος αυτή ονομάζεται Γενεογραμματική και είναι μια μέθοδος διάγνωσης της δυναμικής μιας οικογένειας μέσα στις γενεές και της θέσης του ατόμου σε αυτήν.

Όπως αναφέρει και η Ρόζα Λόπεζ Λέμποτ, η γενεαλογική πληροφορία για την καταγωγή βοηθά στην κατανόηση της ταυτότητας και της πρωταρχικής αλήθειας ότι κάθε άτομο αποτελεί αποτέλεσμα των αποφάσεων των άλλων. Λανθασμένη η σχεδόν γενική αντίληψη ότι η έναρξη απαρχή μια γενεαλογικής έρευνας ξεκινά από την προσπάθεια και με τελικό σκοπό την ανεύρεση γαλαζοαίματων, επιφανών και εστεμμένων προγόνων, δηλαδή ο εντοπισμός προγόνων που εξασφαλίζουν κοινωνική καταξίωση και γόητρο.

Ορόσημα στην εξέλιξη της επιστήμης της γενεαλογίας

Από την εποχή του Τζορτζ Άντριου Μοριάρτι, καθηγητή κλασσικής φιλολογίας, και του Ντόναλντ Λάινς Γιάκομπους, επαγγελματία γενεαλόγου, που έκαναν στις αρχές του 20ού αιώνα την πρώτη απόπειρα καθορισμού κανόνων, πέρασαν δεκαετίες για τα επόμενα βήματα, την ίδρυση των επαγγελματικών Ενώσεων Γενεαλόγων π.χ.

• 1964: Ίδρυση του Συμβουλίου Πιστοποίησης Γενεαλόγων
• 1979: Ίδρυση Διεθνούς Ενώσεως Επαγγελματιών Γενεαλόγων

Βέβαια είχαν προηγηθεί κάποιες λιγότερο συστηματικές αλλά ιδιαίτερα σημαντικές προσπάθειες όπως η ίδρυση της Ιστορικής Γενεαλογικής Ένωσης Νέας Αγγλίας, σήμερα της μεγαλύτερης γενεαλογικής εταιρείας στις ΗΠΑ, στη Βοστόνη το 1845 ενώ η αντίστοιχη βρετανική θα ακολουθήσει αργότερα. Η πρωτοπορία των Αμερικανών αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην προσεκτική εκ μέρους των αποίκων καταγραφή της ζωής και της οργάνωσης των κοινοτήτων τους σε πολυάριθμους τόμους οικογενειακής ιστορίας μακριά όμως από εκκλησιαστική ή πολιτική μεσολάβηση.

Ήδη όμως τις βάσεις της συστηματικής γενεαλογικής έρευνας με έκπληξη διαπιστώνει κανείς σε έργα όπως του Γκέοργκ Ρίχνερ (Turnierbuch 16ος αιώ.), του Αντρέ Ντισέν (17ος αιώ.), του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου (Γενεαλογικά Μελετήματα) και Γρηγορίου και Δημητρίου Καμπούρογλου (Αθηναϊκό Αρχοντολόγιο) τον 19ο αιώνα.

Η δεκαετία του 1990 χαρακτηρίζεται μια δυναμική δεκαετία για την γενεαλογία που από χόμπυ μεταμορφώνεται σε σύμβολο της χιλιετίας: μια παγκόσμια αναζήτηση ταυτότητας και μια υπόσχεση αλληλοβοήθειας και διασύνδεσης ανθρώπων και πολιτισμών καθώς κανείς δεν ανακαλύπτει προγόνους χωρίς να χρειαστεί στην πλειονότητα των περιπτώσεων να διασχίσει τα εθνικά σύνορα.

Η γενεαλογία, ένα ολοένα αυξανόμενα δημοφιλές χόμπι σε αρκετές ευρωπαϊκές και υπερπόντιες χώρες ήρθε να δώσει νέα πνοή στις βιβλιοθήκες και Αρχεία και νέα ώθηση τόσο στον αριθμό των επισκεπτών όσο και στη δημιουργία και διαχείριση συλλογών. Οδήγησε τις βιβλιοθήκες σε μια εκ των βάσεων αναθεώρηση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα και στην συλλογή, οργάνωση, διαχείριση και μεθόδους διάθεσης πληροφοριών στο κοινό υποχρεώνοντας ακόμη και τις σχολές Επιστημών της Πληροφόρησης να συμπεριλάβουν σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα στον κύκλο σπουδών τους (curriculum) καθώς και να προσαρμόσουν τις ήδη υπάρχουσες μονολιθικές θεματικές τους ενότητες (modules) στις νέες πραγματικότητες. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες έχουν μια μεγάλη ευθύνη να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των χρηστών που ασχολούνται ή ενδιαφέρονται για την γενεαλογική έρευνα προσφέροντας βασική γενεαλογική ύλη αναφοράς έντυπη, μικροφωτογραφημένη ή ψηφιοποιημένη, τους σχετικούς οδηγούς καθώς και να εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε επιπλέον υλικό με διαδανεισμό ή αναφορές στις κατάλληλες πηγές συμπληρώνοντας έτσι τις υπηρεσίες τους. Κάποια από αυτά τα ιδρύματα μάλιστα επιδίδονται τα ίδια στην ανάπτυξη γενεαλογικών συλλογών για να ανταποκριθούν στην παραπάνω ζήτηση .

Έχουν γίνει ήδη στο εξωτερικό αρκετές προσπάθειες από επίσημους φορείς και οργανισμούς, όπως την American Library Association και την Reference and User Services Association, την International Federation of Library Associations και American Archivists Society, καθώς και στην Ελλάδα, με δημοσιεύσεις και επιστημονικές ανακοινώσεις φιλόδοξων ερευνητικών εργασιών σε συνέδρια και ιστοσελίδες – αποθετήρια τόσο προπτυχιακών – μεταπτυχιακών φοιτητών όσο και καταξιωμένων επιστημόνων της Πληροφόρησης για την καταγραφή των νέων απαιτήσεων και τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών και οδηγιών προς την ανανέωση και τον εμπλουτισμό

1. των λειτουργιών των βιβλιοθηκών
2. της εκπαίδευσης των επιστημόνων της πληροφόρησης
3. των δυνατοτήτων ευρείας διασύνδεσης μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων
4. εκπαίδευσης των χρηστών για την καλύτερη εξυπηρέτηση τους και διευκόλυνση του έργου των βιβλιοθηκονόμων

Πιο συγκεκριμένα, οι βιβλιοθήκες και τα Αρχεία αντιλαμβανόμενα τις επιταγές και προκλήσεις μιας νέας ψηφιακής εποχής καθώς και την μετακίνηση του ενδιαφέροντος μιας ευρείας πληθυσμιακής έκτασης χρηστών, προσαρμόζουν τις υπηρεσίες τους και διευρύνουν τις δραστηριότητές τους.

• Κατευθύνουν εκθέσεις, εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια – εργαστήρια και εκδόσεις στη γενεαλογική έρευνα και καταρτίζουν ανάλογα προγράμματα.
• Αξιοποιούν το υλικό τους και το κάνουν ευρύτερα γνωστό, διαφημίζονται και αυξάνουν τη δεξαμενή δυνητικών δωρητών μέσω της γενεαλογικής βιβλιοθηκονομίας.

Όπως διαπιστώνεται και από το στρατηγικό σχέδιο της IFLA (International Federation of Library Associations) τόσο στο αρχικό στρατηγικό σχέδιο όσο και στο πιο πρόσφατο αναθεωρημένο τον 2009-2010, δίνεται μεγάλη σημασία και προτεραιότητα στην

• υποστήριξη των βιβλιοθηκών που εξυπηρετούν γενεαλόγους και ιστορικούς μέσω ανάπτυξης δεξιοτήτων και υποδομών
• προώθηση κοινής και ομοιόμορφης απόκρισης στις σημαντικότερης εξέλιξης στον τομέα της επιστήμης της πληροφορίας σε θέματα που αγγίζουν την γενεαλογική και τοπική ιστορική έρευνα
• ανάπτυξη προτύπων καλών πρακτικών και νομοθετικού πλαισίου μέσα από συστηματική έρευνα σε θέματα προστασίας δεδομένων
• ενθάρρυνση αρχείων, βιβλιοθηκών και μουσείων να αποκτήσουν και διατηρήσουν συλλογές γενεαλογικού και τοπικού ιστορικού περιεχομένου
• υποστήριξη και διευκόλυνση της παγκόσμιας διασύνδεσης μεταξύ γενεαλόγων και ιστορικών και βιβλιοθηκών, αρχείων και μουσείων μέσω πηγών όπως GENLOC listserv
• ανάπτυξη κοινών πρότζεκτς μεταξύ των επιστημόνων της πληροφόρησης.

Μεταξύ του 2004 και 2009 γίνεται φανερή μια μετατόπιση του κέντρου βάρους του στρατηγικού σχεδιασμού της IFLA στον τομέα Γενεαλογίας προς την Διαδικτύωση και τις Ηλεκτρονικές Γενεαλογικές πηγές, την σημασία των επαφών με μέσα ενημέρωσης (media groups), των ενημερωτικών δελτίων και την οργάνωση κοινών δράσεων και προγραμμάτων. Αυτό καθίσταται πλέον επιτακτική απαίτηση των καιρών καθώς ολοένα και περισσότερα δεδομένα είναι διαθέσιμα πλέον online επεκτείνοντας στην νιοστή (ν) τις πηγές πληροφόρησης.

Επίσης δίνεται έμφαση στην ανάγκη να συνειδητοποιηθεί από τους επιστήμονες βιβλιοθηκονόμους η δημοτικότητα και η σπουδαιότητα της γενεαλογικής βιβλιοθηκονομίας και να δοθεί ώθηση στην γενεαλογική και τοπική ιστορική έρευνα στους χώρους των δημοσίων ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Την ίδια στροφή πραγματοποιούν και οι σχολές επιστήμης της πληροφόρησης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό εμπλουτίζοντας τα προγράμματά τους και εισάγοντας νέες θεματικές ενότητες και δράσεις.

Όπως εύστοχα παρατηρούν οι συγγραφείς του άρθρου «Concepts, reality and suggestions about Greek Library management education»: «Οι ταχύτατες αλλαγές στο χώρο της Ελληνικής Βιβλιοθήκης την τελευταία δεκαετία και η ανάγκη των βιβλιοθηκονόμων να εργαστούν σε πιο περίπλοκα και απαιτητικά περιβάλλοντα δημιουργούν ευθύνες στις σχολές της Επιστήμης της Πληροφόρησης για το σχεδιασμό και εφαρμογή νέων προγραμμάτων υιοθετώντας μια νέα μαθησιακή θεωρία.»

Επίσης στην ίδια έρευνα γίνεται σαφής αναφορά στα κενά της βιβλιοθηκονομικής / αρχειονομικής εκπαίδευσης, στις νέες απαιτήσεις για δεξιότητες καθώς και την διαπίστωση της ζωηρής επιθυμίας των υπαλλήλων βιβλιοθηκών για συμμετοχή σε προγράμματα διαρκούς εκπαίδευσης (δια βίου μάθησης), βασιζόμενα σε μία νέα δομή που θα απεικονίζει τον σπουδαστή ως «στοχαστή, δημιουργό και οικοδόμο» και μεταπτυχιακών στην ανάπτυξη των οποίων θα πρέπει ένας αριθμός του οπωσδήποτε να συμμετέχει. Συγκεκριμένα, «διαρκής επικοινωνία μεταξύ σχολών βιβλιοθηκονομίας, ενώσεων βιβλιοθηκών και επιστημόνων της πληροφόρησης και της αγοράς εργασίας είναι απαραίτητη για την διασφάλιση της προσφοράς ποιοτικών προγραμμάτων με στόχο την ικανοποίηση των υπαρχόντων και μελλοντικών αναγκών». Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι επισημάνσεις των Nancy Deyoe, Susan Matveyeva, Mary Walker και Ginger Williams σχετικά με την αλλαγή των συλλογών και των αναγκών μορφών πληροφόρησης όπως

• Ανάπτυξης τοπικών ψηφιακών βάσεων δεδομένων
• Εστίασης στις ηλεκτρονικές πηγές
• Αναθεώρησης της διαδικασίας επιλογής μελλοντικών αποκτημάτων (patron driven process)

οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με νέες τακτικές όπως εκείνη της πολυπραγμοσύνης (multi-tasking cross-discipline education) καθώς οι νέα οικονομική πραγματικότητα περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των απασχολούμενων και νεοπροσλαμβανόμενων. Πιο συγκεκριμένα, το άψογο επιστημονικό θεωρητικό υπόβαθρο θα πρέπει να εμπλουτισθεί με προοδευτική ματιά, νέες τεχνικές δεξιότητες (web page design, metadata, digitization, project management assignment κλπ.), γνώσεις και πρακτική μάρκετινκ, παρουσιάσεων μέσα από παρακολούθηση σεμιναρίων και συνεδρίων και πάντοτε με οδηγούς τις αρχές της ευελιξίας, επικοινωνίας και συνεργασίας.

Όλο το προσωπικό εξυπηρέτησης χρηστών γενεαλογικής κατεύθυνσης, βιβλιοθηκάριοι-αρχειονόμοι και βοηθητικό προσωπικό θα πρέπει «για να μπορέσουν … να καθοδηγήσουν το κοινό στην επιτυχημένη χρήση των πηγών …να κατέχουν συναφή γνώση που απορρέει τόσο από πολυετή εμπειρία όσο και συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα». Είναι απαραίτητο λοιπόν να εκπαιδεύονται και περιοδικά να ενημερώνονται συνεχώς στις εξελίξεις της γενεαλογικής έρευνας με συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια ή εξ αποστάσεως μαθήματα σχετικά με τις πηγές, τις μεθόδους έρευνας, τις μεθόδους διατήρησης και συντήρησης του χαρτώου υλικού λόγω της εύθραυστης φύσης του ιστορικού και γενεαλογικού πρωτότυπου υλικού, το πρωτόκολλο και τη νομοθεσία. «Με τον όρο «συνεχής επιμόρφωση εννοούμε τη συστηματική και επαναλαμβανόμενη προσπάθεια να καλυφθούν παλιά και νέα γνωσιακά κενά και να βελτιωθούν οι δεξιότητες, τεχνικές, εννοιολογικές και ανθρώπινες. Ακόμη να αλλάξουν οι στάσεις, οι αντιλήψεις και οι αξίες των βιβλιοθηκονόμων ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της τυπικής εκπαίδευσης που έλαβαν και των σημερινών προκλήσεων και απαιτήσεων που αντιμετωπίζουν στον εργασιακό τους χώρο. Αυτό επιτυγχάνεται με προσεκτικά οργανωμένο σχεδιασμό, επανατροφοδότηση και βελτίωση της επιμορφωτικής διαδικασίας ώστε να μπορεί να επιτευχθεί ο τελικός στόχος, η αποτελεσματική εκτέλεση των εργασιών με μακροπρόθεσμα οφέλη για τη βιβλιοθήκη και το κοινωνικό σύνολο». «Οι βασικές κατευθύνσεις με βάση τις οποίες σχεδιάζεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι να εφοδιάζει με γνώσεις, να αποσκοπεί στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και να αποσκοπεί στην αλλαγή στάσεων, αξιών, νοοτροπίας».

Επιπλέον, αναδεικνύεται ακόμη επιτακτικότερη η ανάγκη «της εφαρμογής προτύπων ποιότητας» και «κατευθυντήριων γραμμών που εξασφαλίζουν τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες» και «πιο φιλικές στο χρήστη που τελικά αντικατοπτρίζονται στην αύξηση της χρήσης» όπως αυτές ορίζονται στο κείμενο που εκπονήθηκε από την Genealogy Committee of the History Section of the Reference and User Services Association 1995 και του οποίου περίληψη παρατίθεται στο Παράρτημα Γ΄ στο τέλος της έκδοσης. Αξίζει τέλος να αναφερθούμε στις διαπιστώσεις του George G. Morgan έγκριτου γενεαλόγου, αρχειονόμου και εκπαιδευτή, που σε άρθρο του στο περιοδικό Αncestry διερευνώντας τους προβληματισμούς των επιστημόνων της πληροφόρησης και ιδιαίτερα το προσωπικό των αρχείων και βιβλιοθηκών που κατακλύζονται από αιτήματα γενεαλογικού ερευνητικού περιεχομένου, εντοπίζει τις εξής αιτίες:

• Οι χρήστες δεν γνωρίζουν ακριβώς τι ψάχνουν και, πολύ περισσότερο πώς να το προσεγγίσουν
• Δεν είναι απόλυτα σίγουροι πώς να περιγράψουν με επιτυχία το αντικείμενο της έρευνάς τους
• Το προσωπικό δεν διαθέτει τεχνικές επιτυχημένης συνέντευξης
• Το προσωπικό έχει ελλιπή γνώση των πηγών στις οποίες έχει πρόσβαση ή είναι στην κατοχή του ή δεν έχει εκπαιδευτεί να τις χρησιμοποιεί (π.χ. διαδικτυακές βάσεις δεδομένων)

Καταλήγει δε στο συμπέρασμα ότι ακόμη και αν οι βιβλιοθηκονόμοι δεν διαθέτουν εμπειρία ή ιδιαίτερη ή καθόλου γνώση γενεαλογίας, με την κατάλληλη εκπαίδευση στις αρχές της έρευνας θα μπορέσουν να βοηθήσουν τον χρήστη να εντοπίσει, και όχι να διεξάγουν βέβαια την έρευνα για λογαριασμό του, το ζητούμενο υλικό.

Οργανωμένοι χρήστες και καλά ενημερωμένοι και καταρτισμένοι επιστήμονες της πληροφόρησης αποτελούν το δίδυμο μιας επιτυχημένης και αποτελεσματικής συνεργασίας .

Γενεαλογική έρευνα & ακαδημαϊκή κοινότητα

Δυστυχώς όμως παρ’όλη την σπουδαιότητα της επιστήμης της γενεαλογίας, φαίνεται να είναι σχετικά παραμελημένη σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Πέρα από την δημιουργία ορισμένων συλλόγων και ενώσεων γενεαλόγων στο εξωτερικό που προέκυψε από την ανάγκη

• να κατοχυρωθούν, καθορισθούν ή και θεσμοθετηθούν βασικές αρχές, προσόντα και κανόνες
• να δικτυωθούν οι επιστήμονες του κλάδου για ανταλλαγή απόψεων, προβολή, ενημέρωση , καθοδήγηση και επιμόρφωση
• να καταστεί ο καρπός της επιστημονικής τους έρευνας προσβάσιμος σε κάθε ενδιαφερόμενο
• να αναδειχθεί η γενεαλογία σε ισότιμα αναγνωρισμένη επιστήμη στον ακαδημαϊκό χώρο

η γενεαλογία αρκετά συχνά αντιμετωπίζεται ως απόληξη , εξάρτημα, υποκεφάλαιο τοπικών ιστορικών ή λαογραφικών ερευνών ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να υπάρξει αυτόνομη καθώς συνοψίζει με ολοκληρωμένο τρόπο αρκετές εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας και εξέλιξης. Έτσι αν και συνηθέστερα εντάσσεται ως αντικείμενο σπουδής στα πλαίσια των υπαρχόντων τμημάτων Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας ή και Ιστορίας, θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία στο American School of Genealogy Heraldry and Documentary Sciences Αρχειοθετήθηκε 2015-06-13 στο Wayback Machine. σε συνεργασία με το Instituto Araldico Genealogico di Bologna (μέλη της CIGH), στο Πανεπιστήμιο Strathclyde (Glasgow) με το μεταπτυχιακό τριετές πρόγραμμα Γενεαλογίας, Παλαιογραφίας και Εραλδικών Σπουδών της σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών καθώς και στο Institute of Heraldic and Genealogical Studies (Canterbury, Kent) που προετοιμάζουν τους σπουδαστές στην απόκτηση υψηλών δεξιοτήτων, γνώσεων και επαγγελματικής συμπεριφοράς, θεωρητικού υπόβαθρου, ερευνητικής μεθοδολογίας και ιστοριογραφικής πρακτικής, αναλυτικού – κριτικού πνεύματος και επαγγελματικής ηθικής. Γενικοί στόχοι των προγραμμάτων αυτών είναι:

• Η ανάπτυξη της ικανότητας εύρεσης, αξιολόγησης και ερμηνείας σημαντικών στοιχείων από μια ποικιλία γενεαλογικών και άλλων επιστημονικών πηγών
• Η ανάπτυξη της υψηλής ικανότητας χρήσης του ίντερνετ, αναζήτησης βιβλιοθηκών, αρχειακών πηγών και δημοσιευμένης βιβλιογραφίας
• Η ανάπτυξη της ικανότητας σχεδιασμού ερευνητικών projects και επίλυσης προβλημάτων ανακάλυψης στοιχείων, αυθεντικότητας και εχεμύθειας
• Η παροχή γνώσεων μεθοδολογίας στις κοινωνικές, βιολογικές, ανθρωπιστικές επιστήμες και νομική
• Η καλλιέργεια ακαδημαϊκού υπόβαθρου ικανού να υποστηρίξει τον σχεδιασμό και αξιολόγηση μαθημάτων γενεαλογίας

Στοχευμένο δε Κοινό αποτελούν όχι μόνο οι υποψήφιοι/επίδοξοι ερευνητές αλλά και βιβλιοθηκονόμοι, συγγραφείς και δημοσιογράφοι, καθηγητές και βιολόγοι, αρχειοθέτες και εγκληματολόγοι. Ενδεικτικά αναφέροντας μερικά από τα διδασκόμενα μαθήματα όπως

• μέθοδοι επεξεργασίας αρχείων
• ηλεκτρονικά συστήματα
• Βιβλιογραφία, χρονολόγηση
• Διπλωματία
• ιστορική-πολιτική-εκκλησιαστική γεωγραφία
• γραφολογία
• παλαιογραφία
• ιστορία και εξέλιξη της αριστοκρατίας
• Ιστορία και εξέλιξη της φεουδαρχίας και του ιπποτισμού
• Ιστορική δημογραφία
• κοινωνιολογία και ιστορία των θεσμών

διαπιστώνουμε, όπως θα αναλυθεί εκτενέστερα στη συνέχεια, ότι τόσο οι ρόλοι όσο οι δεξιότητες και τα προσόντα των γενεαλόγων και επιστημόνων της πληροφόρησης γειτνιάζουν, συγγενεύουν, διαπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Ακόμη και η πολυετής αντιπάθεια, προερχόμενη συνήθως από την λανθασμένη αίσθηση απειλής της εμπειρογνωμοσύνης των Επιστημόνων της Πληροφόρησης, προς τους ερευνητές γενεαλόγους, όπως καταδεικνύει η λεπτομερειακή μελέτη της Rhianna Edwards, σηματοδοτείται από μια σταδιακή μεταβολή από τις αρχές του 1990 ιδίως λόγω της επιρροής του πολυάνθρωπου γενεαλογικού λόμπυ με την ιδιότητα των «φίλων των αρχείων» καθώς και της εισαγωγής στις σχολικές πρακτικές ασκήσεων οικογενειακής ιστορίας από την πρώτη κιόλας τάξη. Τόσοι οι πρώτοι όσο και οι δεύτεροι χαρακτηρίζονται από το ενδιαφέρον τους για την ιστορία, είναι ειδικοί στον χειρισμό και την εξέταση πρωτογενών πηγών πληροφόρησης και είναι τέτοιος ο βαθμός διασύνδεσής τους ώστε να επωφελούνται από παρόμοιες δυνατότητες απασχόλησης ως εκπαιδευτές, σύμβουλοι, ερευνητές. Δεν είναι λίγες οι φορές που με εμπιστοσύνη αναθέτουν οι γενεαλόγοι, λόγω φόρτου εργασίας ή έλλειψης χρόνου, μέρος της ερευνητικής τους δραστηριότητας σε αρχειονόμους / βιβλιοθηκονόμους. Επίσης δεν είναι σπάνιο να συναντήσουμε και τους δύο σε κρατικούς, ιδιωτικούς ή μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς να είναι επιφορτισμένοι με τα ίδια καθήκοντα, τις ίδιες δυνατότητες και τις ίδιες υποχρεώσεις. Επίσης δεν αποτελεί έκπληξη αυτό που μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει με μια απλή περιήγηση στο διαδίκτυο σε σελίδες βιβλιοθηκών όπως της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Άλλεν (en:Allen County Public Library): βιβλιοθηκονόμοι συγγραφείς βιβλίων γενεαλογίας και τοπικής ιστορίας, βιβλιοθηκονόμοι συντονιστές γενεαλογικών προγραμμάτων, βιβλιοθηκονόμοι εκδότες γενεαλογικών περιοδικών εκδόσεων καθώς γενεαλόγοι σε καθήκοντα αρχειονόμων, καταλογογράφων και γενεαλογικών βιβλιοθηκονόμων. Μάλιστα αυτός ο τελευταίος όρος της «γενεαλογικής βιβλιοθηκονομίας» έχει αρχίσει να ακούγεται πολύ τα τελευταία χρόνια σε βαθμό που σχολές και πανεπιστήμια του εξωτερικού πιάνοντας τον παλμό της εποχής καταρτίζουν καινοτόμα προγράμματα σπουδών και διεπιστημονικές συνεργασίες για την διεξαγωγή αυτών στα πλαίσια των κύριων δραστηριοτήτων τους με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται σε θέματα βάσεων δεδομένων περιοδικών (PERSI), βιβλιοθηκών, ειδικών εκδόσεων, διασύνδεσης και συνεργασίας μεταξύ των επιστημόνων, συμμετοχής σε επαγγελματικές ενώσεις, εταιρείες, οργανισμούς, προώθησης καλών πρακτικών και πολιτικής οργάνωσης συλλογών. Παράλληλα, η θέσπιση προγραμμάτων βράβευσης των επιτευγμάτων των μελών της νέας αυτής ειδικότητας έρχεται να προσδώσει μεγαλύτερη αξία στον νέο αυτό κλάδο και να διαδώσει τις πρακτικές του επαγγέλματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Filby Award της en:Νational Genealogical Society, Virginia.

Ανάπτυξη γενεαλογικών συλλογών

Γενεαλογικός Πίνακας

Οι γενεαλογικές συλλογές θα πρέπει να αρχίζουν με τις διαθέσιμες πηγές τοπικής ιστορίας και αρχείων και ανάλογα με τα διαθέσιμα κονδύλια να επεκτείνονται στην απόκτηση υλικού σχετιζόμενου με την πορεία μετανάστευσης από και προς την συγκεκριμένη περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρουμε

1. Οικογενειακές ιστορίες
2. Γενεαλογικά δέντρα
3. Ληξιαρχικά έγγραφα
4. Τοπικές και εθνικές απογραφές
5. Διαθήκες
6. Συμβόλαια ιδιοκτησίας
7. Χάρτες
8. Ενοριακά στοιχεία
9. Πολιτογραφήσεις
10. Στρατιωτικά αρχεία
11. Τοπικές εφημερίδες / περιοδικά
12. καθώς και βιβλιογραφία και ευρετήρια αυτών τα οποία θα πρέπει να διατίθενται σε διάφορες μορφές και αριθμό αντιτύπων για την κάλυψη των αναγκών μεγάλης καθημερινής ζήτησης. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνεται στην εθνική καταγωγή και τις χώρες προέλευσης των μελών της κοινότητας με σκοπό να παρέχονται πληροφορίες και προς αυτή την κατεύθυνση.

Η σημασία της εξειδικευμένης εθνοτικής γνώσης και έρευνας

Η σπουδαιότητα της γνώσης που μπορεί να ανακαλύψει κανείς στους κόλπους εθνικών ενώσεων αλλά και ιστορικών γενεαλογικών εταιρειών που αποδεικνύονται ανεκτίμητοι σύμβουλοι στο έργο του ερευνητή. Κάθε εθνική ομάδα έχει μοναδικά χαρακτηριστικά και καθιστά την έρευνα πρόκληση. Θα πρέπει ο γενεαλόγος να είναι εξοικειωμένος με τις ιστορικές, πολιτιστικές, γλωσσικές, θρησκευτικές, γεωγραφικές λεπτομέρειες της ομάδας που εξετάζει για να έχει επιτυχία στο έργο του. Για παράδειγμα, από τον τρόπο ονοματοδοσίας των τέκνων και τις συνήθεις τροποποιήσεις επωνύμων έως και τους μεταναστευτικούς τους προορισμούς. Κάθε εθνική ομάδα συνήθως συγκεντρώνει και διατηρεί αρχεία είτε δημόσια είτε ιδιωτικά. Η δε συμμετοχή σε τέτοιες κλειστές γενεαλογικές κοινότητες δίνει στον ερευνητή μοναδικά πλεονεκτήματα ανακάλυψης και δικτύωσης, ενημέρωσης και ανάπτυξης, μέσω συναντήσεων, σεμιναρίων, ημερίδων, συνεδρίων, κοινωνικών εκδηλώσεων και ταξιδιών . Κάθε εθνική ομάδα δημοσιεύει τακτικές εκδόσεις-newsletters, ιδιαίτερα χρήσιμες για τους μη κομπιουτερόφιλους, και βιβλία με άρθρα ή εκτεταμένες έρευνες ιστορικού ή/και μεταναστευτικού περιεχομένου εξαιρετικής σπουδαιότητας (π.χ. French Canadian Genealogical Society Wisconsin’s Publication Committee). Οι Ιστορικές Γενεαλογικές Εταιρείες μπορούν επίσης να αποδειχθούν ανεκτίμητοι βοηθοί στην γενεαλογική έρευνα με τον πλούτο και την ποικιλία των στοιχείων που συγκεντρώνουν όπως καταγραφή και ευρετηρίαση ληξιαρχικών-φορολογικών-στρατιωτικών αρχείων, μεταναστευτικών εγγράφων-αναφορών, ταφικών επιγραφών, ακρωνυμίων , αναγγελιών θανάτου, επικήδειων, αρχείων μεταδημοτεύσεων-πολιτογραφήσεων, ανέκδοτης αλληλογραφίας, απογραφών, καταλόγων στρατοπέδων συγκέντρωσης , προσωπικών αντικειμένων συμμετοχής σε ενώσεις-αδελφότητες κ.ά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν

• η New England Historic Genealogical Society, με έργο συλλογής και διατήρησης ιστορικών και οικογενειακών αρχείων εδώ και 160 έτη
• η Ελληνική Γενεαλογική και Εραλδική Εταιρεία η οποία, αν και το έργο της έχει συχνά επικριθεί για τον ελιτίστικο προσανατολισμό του , έχει εντούτοις προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες, χάριν στις μελέτες και δράσεις των συνεργατών και μελών της που είναι καταξιωμένοι και ικανότατοι επιστήμονες στον χώρο της ιστορίας και του πολιτισμού.

Πολύ σημαντικό εργαλείο αποδεικνύεται σήμερα το διαδίκτυο και τα γενεαλογικά sites, είτε ανοιχτής (open access) είτε περιορισμένης (restricted) πρόσβασης, σύμφωνα με την Pamela Boyer Porter στο βιβλίο της Online Roots που αποτελεί ένα πολύτιμο εγχειρίδιο υπό την καθοδήγηση της Εθνικής Γενεαλογικής Εταιρείας.

Δελτία Γενεαλογίας

Τα δελτία γενεαλογίας αποτελούν ένα εξαιρετικά μέσο γνωστοποίησης των πορισμάτων συγκεκριμένων ερευνών μικρής ή μεγάλης κλίμακας αλλά και ελέγχου και ανατροφοδότησης αφού, στο περιθώριο του ίντερνετ, καθιστούν ένα πολύ ευρύ κοινό μεγάλης συνήθως ηλικίας μέτοχο, κριτή και αρωγό αυτής της προσπάθειας κτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας μαζί τους σε τακτική βάση.

Γενεαλογική έρευνα και διαδίκτυο

Τα τελευταία χρόνια τόσο οι ανά τον κόσμο ερασιτέχνες γενεαλόγοι όσο και οι επαγγελματίες έχουν έναν νέο ανεξάντλητο σύμμαχο: το Διαδίκτυο όπου καθημερινά εκατοντάδες ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς ανεβάζουν (upload) τεράστιο όγκο πληροφοριών καταγραφής αρχείων και βιβλιοθηκών με σκοπό αυτά να γίνουν προσβάσιμα στο μεγαλύτερο αριθμό ενδιαφερομένων. Χιλιάδες ιστοσελίδες με αντικείμενο τους όρους «γενεαλογία», «καταγωγή» και «γενεαλόγια» κάνουν την εμφάνισή τους ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η αγορά της γενεαλογίας είναι από τις σημαντικότερες και εμπορικότερες στο ίντερνετ. Δεν είναι όμως οι κερδοσκοπικές ιδιωτικές πρωτοβουλίες που θα μας απασχολήσουν σ’ αυτή την εργασία, καθώς δυστυχώς οι περισσότερες αποδεικνύονται ανακριβείς, ανεπαρκείς, ατεκμηρίωτες και απαρχαιωμένες. Αντίθετα, θα κάνουμε μια αναφορά στους κρατικούς φορείς, δημόσιες υπηρεσίες από όλο τον κόσμο αλλά και τις εκκλησίες που δημοσιοποιούν σταδιακά τα αρχεία τους. Προβάδισμα σ’ αυτό το σημείο κατέχουν οι ΗΠΑ και ακολουθούν η Αυστραλία, η Γερμανία και αρκετές ακόμη χώρες που εισέρχονται δυναμικά στην ψηφιακή εποχή. Στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος κινούνται πολλά άλλα αρχεία όπως εκείνα του Public Registry του Υπουργείου Εξωτερικών την Μεγ. Βρετανίας, τα Αρχεία Adami ( 1485-1868) της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Μάλτας τα οποία είναι διαθέσιμα στο κοινό χάριν στις προσπάθειες των υπευθύνων της en:Family History Library του Salt Lake, Utah. Η ραγδαία αυτή ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και των δικτυακών βάσεων δεδομένων έχουν βέβαια καταστήσει τους ερευνητές οικογενειακής ιστορίας ικανότερους και πιο ανεξάρτητους στην έρευνά τους. Από την μία πλευρά, αυτό βοηθά στην αποσυμφόρηση των καθηκόντων των επιστημόνων της πληροφόρησης, αλλά από την άλλη εμπεριέχει τον κίνδυνο της μεγαλύτερης εξάρτησης των γενεαλόγων από το ίντερνετ και την απώλεια της γνώσης προέλευσης των αρχείων .

Ελληνική καταγωγή και Διαδίκτυο

Η πραγματικότητα βέβαια για το ελληνικό κοινό παρουσιάζεται αρκετά διαφορετική. «Εκτός του ότι είναι απίθανο να ανακαλύψεις στο Διαδίκτυο ανάλογα αρχεία από κάποιες χώρες (όπως η σημερινή Τουρκία, Ρωσία, Ρουμανία, Βουλγαρία), όπου υπήρχαν ακμάζουσες ελληνικές κοινότητες, οι διαδοχικοί πόλεμοι, οι αλλαγές των συνόρων, οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και διάφορες άλλες ειδικές συνθήκες καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη ακόμα και την διάσωση δημοτολογίων ή θρησκευτικών, τοπικών και άλλων αρχείων σε έγγραφη πόσο μάλλον σε ηλεκτρονική μορφή. Η αναζήτηση αποδεικνύεται σχετικά ευκολότερη στην περίπτωση που κάποιος αναζητεί στοιχεία για συγγενείς, που έφυγαν από τη «μητρόπολη» Ελλάδα τις δύο τελευταίες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής διασποράς δηλαδή από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και από τα μέσα της δεκαετίας του '40 ως τις αρχές της δεκαετίας του '70 καθώς και εκείνων που ανήκαν σε αγγλοκρατούμενες ή ιταλοκρατούμενες περιοχές της επικράτειας όπως στην περίπτωση των Επτανήσων όπου τακτικές απογραφές, εκθέσεις, ληξιαρχικά και άλλα αρχεία διασώθηκαν καθώς και εκείνα των εκκλησιών άλλων δογμάτων (Καθολικής)» Σύμφωνα με τον Ανδρέα Μπάγια « Όλα τα αρχειακά συστήματα δε βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, τα συστατικά στοιχεία τα οποία εξετάσαμε δεν απαντώνται παρά σε συγκεκριμένες χώρες. Αλλά ακόμη και όταν είναι παρόντα, δεν έχουν όλα τον ίδιο βαθμό ανάπτυξης.» Οι προσπάθειες μοιάζουν λιγοστές αλλά φιλόδοξες ανάμεσα στις οποίες αξίζει να αναφερθεί

• η δράση του τμήματος Γενεαλογίας και Προφορικής Ιστορίας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού
• στην συλλογή γενεαλογικών πληροφοριών, κειμένων, μαρτυριών, φωτογραφιών, εγγράφων και ιστορικών τεκμηρίων από ιδιώτες και απογόνους αυτών αλλά και σωματεία και οργανισμούς κυρίως τοπικής αυτοδιοίκησης
• στην διάθεση αυτού του υλικού σε κάθε ειδικό και πολίτη
• στην ενημέρωση με ειδικά σεμινάρια (και online) σχετικά με τις μεθόδους, τις τεχνικές, τις καλές πρακτικές και τις στρατηγικές του στην ανάπτυξη και διατήρηση ιστορικής μνήμης
• οι αξιόλογες πρωτοβουλίες σε προσωπικό-οικογενειακό (Οικογένειες Πρίφτη Κερατέας, Καγγελάρη (ή Καγκελάρη) της Κεφαλονιάς κ.α. ) και τοπικό επίπεδο όπως αυτό εκφράζεται και αποτυπώνεται μέσα από τις δραστηριότητες και εκδόσεις τοπικών πολιτιστικών συλλόγων (Νοτιοανατολικής Αττικής, Επτανήσων)
• Η αποφασιστική συμβολή του έργου της Αρχειακής Εταιρείας που με μια σειρά εξαιρετικών εκδόσεων μείζωνος σημασίας (βλ. Judith Ellis, Διαχείριση Αρχείων)για την πρόοδο και την κατάρτιση στα νέα δεδομένα που επιτάσουν οι καιροί συμβάλει αποφασιστικά στην εξέλιξη της Επιστήμης της Πληροφόρησης στη χώρα μας και προάγει και υποστηρίζει την αλλαγή νοοτροπίας στους χώρους των Αρχείων και Βιβλιοθηκών, διευκολύνοντας κατ’ επέκταση και το έργο των γενεαλόγων και λοιπών ερευνητών τοπικής ιστορίας και πολιτισμού.

Κρατικές τηλεοπτικές πρωτοβουλίες εθνικής εμβέλειας όπως η Εκπομπή «Από που κρατάει η σκούφια μας» της ΕΤ1 είναι μια πού καλή πρωτοβουλία που, ξεπερνώντας προκαταλήψεις και απαντώντας στο αίτημα των καιρών, δίνει τεκμηριωμένες πληροφορίες για την ετυμολογία και προέλευση των επωνύμων μας καθώς και οδηγίες για τους τρόπους ανασύστασης γενεαλογικής – προγονικής γραμμής με τη βοήθεια και συμμετοχή φορέων όπως η ΕΓΕΕ (Εραλδική και Γενεαλογική Εταιρεία Ελλάδος) το ΙΜΕ (Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού) και το Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη.

Βιβλιογραφία

1. BCG Genealogical Standards Manual, (2000).Washington: Ancestry Publishing.
2. Boyer Porter, P. & Johnson Crow, A. (2003). Online Roots.Nashville, Tenn.:Rutledge Hill Press.
3. Brooks, G. & Brooks, M. (2001). In Search of Understanding: The Case of Constructivist Classrooms. Upper Saddle River, N.J.: Merrill Prentice-Hall.
4. Crawford-Oppenheimer, C.(2000). Long-distance genealogy.Cincinnati :F+W Publications
5. Davidson, C., Miller D. & Read, M. (2004). Teaching Genealogy to Young People. Westminster:Heritage Books.
6. Dixon, D. (2001). Local Studies Librarianship. London: Facet Publishing.
7. Doucett, E.(2010). What They Don't Teach You in Library School. Chicago: American Library Association.
8. Ellis, J.(2000). Η Διαχείριση των Αρχείων. Αθήνα: Ελληνική Αρχειακή Εταιρεία.
9. Floyd, E. (1998). Creating Family Newsletters:123 Ideas for Sharing Memorable Moments with Family and Friends. Cincinnati: F&W.
10. Kωνσταντινίδου, Ι. (1988). Το Χειρόγραφο, το Βιβλίο, τα Ιστορικά Αρχεία. Τεχνολογία Υλικών, Πρόληψη φθορών, Συντήρηση. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας.
11. Lines Jacobus, D. (1986). Genealogy as Pastime and Profession. 2d edition. Baltimore: Genealogical Publishing Co.
12. Mills, Shown E. (2001). Professional Genealogy.Baltimore :Genealogical Publishing
13. Moore, D.E. (1998). The Librarian's Genealogy notebook: a guide to resources. Chicago:American Library Association
14. Mπάγιας, Α. (1998). Αρχειονομία, Βασικές έννοιες και αρχές. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
15. Mπάγιας, Α. (1999). Εγχειρίδιο Αρχειονομίας. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
16. Mπώκος, Γ.(2002). Τεχνολογία και Πληροφόρηση. Αθήνα:Παπασωτηρίου.
17. Simpson, J. (2008). Basics of Genealogy Reference: a librarian's guide. Santa Barbara CA:ABC-CLIO
18. Spaltro, K. (2008). Genealogy and Indexing. Medford, NJ: American Society of Indexers, Inc.
19. Wolfman, I. (2002). Climbing Your Family Tree: Online and Off-line Genealogy for Kids. New York: Workman Publishing Co.

Επιστημονικά Άρθρα - Δημοσιεύσεις - Ηλεκτρονικές Πηγές

1. "Building on the Past, Investing in the Future through Genealogy and Local History Services."Cadell, Patrick. IFLA Journal 28, 4(2002): 175-180.
2. "Why Don't Librarians Like Genealogists? Beginning Genealogy for Librarians, Billeter, Anne. ." Oregon Library Association 7, 4(Winter 2001): 2-6
3. Archivists' Outlook on Service to Genealogists in Selected Canadian Archives, Edwards, Rhianna Helen.(MAS diss. University of British Columbia, 1987)
4. Concepts, reality and suggestions about Greek Library management education, New Library World, Vol. 104, No 1189, 2003, MCB UP Limited, Korobili Stella; Moreleli-Cacouris Mersini; Tilikidou Irene
5. Creating your Family Newsletter, Krasner-Khait Barbara, p. 22-25, Ancestry Magazine, Sep/October 2003
6. Reconstruction of Human Evolution: Bringing Together Genetic, Archaeological, and Linguistic Data, L.L. Cavalli-Sforza, A. Iazza, P. Menozzi, & J.L. Mountain, Proceedings of the National Academy of Sciences 85 (1988): 6002–6008
7. Serveis d’ informació en genealogia, M. Rosa Lopez Llebot, Bibliotecaria de la Biblioteca Torras, , Facultat de Biblioteconomia i Documentació, Universitat de Barcelona, Juny 2005. http://www.ub.edu/bid/14lopez.htm (Last Retr.:22/02/2011)
8. Soap and Education: Archival Training, Public Service and the Profession—an Essay.Freeman, Elsie T., Midwestern Archivist 16 (1991): 87
9. Teaching Genealogy to Young People. Bee Bartron Koons. Heritage Books, 2007.
10. The Local Collection at Durham University Library, Wood, M., 2004. p. 3
11. You Want Me to Select for What: Getting started in a new subject area, Williams, Virginia Kay, Acquisitions . http://hdl.handle.net/10057/2353
12. Γιώργος Λιάλιος, http://greekgeneo.blogspot.com/2010/01/blog-post_17.html (17-1-2010) Last Retr.: 12/02/2011.
13. ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Τόνια Αράχωβα, Σαράντος Καπιδάκης - 12o Πανελλήνιο Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, ΤΕΙ Σερρών, 2003.
14. Έρευνα για την εξοικίωση των Ελλήνων και Κυπρίων Επιστημόνων Πληροφόρησης με τις Web 2.0 υπηρεσίες, Ανδρέου Ιωάννα, Γαϊτάνου Π., Γαρουφάλλου Ε., Κουτσομίχα Δ. και Κριεζή Β., . 2008. http://eprints.rclis.org/handle/10760/12417
15. Έρευνα για την Επιμόρφωση των Εργαζομένων στις Βιβλιοθήκες των ΤΕΙ και προτάσεις Εσωτερικής Αξιολόγησης και Βελτιστοποίησης των Επιμορφωτικών Προγραμμάτων, Σιούλα Α., Γαρουφάλλου Ε., , 2008.http://eprints.rclis.org/handle/10760/14798
16. Έρευνα για την Επιμόρφωση των Εργαζομένων στις Βιβλιοθήκες των ΤΕΙ και προτάσεις Εσωτερικής Αξιολόγησης και Βελτιστοποίησης των Επιμορφωτικών Προγραμμάτων. Σιούλα Αγνή , Γαρουφάλλου Εμμανουήλ. Πτυχιακή, 2008
17. Το χειρόγραφο, το Βιβλίο, τα Ιστορικά Αρχεία. Τεχνολογία Υλικών, Πρόληψη Φθορών, Συντήρηση. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, 1988
18. Υπηρεσίες στις Βιβλιοθήκες, στα αρχεία και στα μουσεία: σύγχρονες τάσεις, Ανδρέου Ιωάννα,2008. https://web.archive.org/web/20120107045347/http://eprints.rclis.org/handle/10760/12465