Βικιπαίδεια

Για Μπα

Το Για Μπα (Ya ba, ταϊλανδικά:ยาบ้า, λαοτινά:ຢາບ້າ, που σημαίνει «τρελό ναρκωτικό»), προηγουμένως γνωστό ως για μα (ya ma, ταϊλανδικά:ยาม้า, που σημαίνει «αλογίσιο ναρκωτικό»), είναι δισκίο που περιέχει μείγμα μεθαμφεταμίνης και καφεΐνης.[1] [2] Η παράνομη χρήση αυτού του συνδυασμού φαρμάκων υπήρξε ευρέως διαδεδομένη, ιδίως στις χώρες της Νότιας και της Νοτιοανατολικής Ασίας.[3]

Εναλλακτικά ονόματα Επεξεργασία

Από το όνομα ya khayan («χάπι για σκληρά εργαζόμενους») στις πρώτες ημέρες του στο ya ma («αλογίσιο ναρκωτικό»), το ναρκωτικό ονομάστηκε ya ba («τρελό ναρκωτικό») το 1996.[4] Το έδιναν σε άλογα όταν μετέφεραν τα κάρα σε απόκρημνους λόφους και για άλλες επίπονες δουλειές στην Πολιτεία Σαν στη Βιρμανία. Οι όροι αργκό για το ya ba στη Βιρμανία είναι kyethi (κιετί, που σημαίνει «κουμπί»), athi (ατί), και palarkar (παλάρκαρ).

Στη Μαλαισία, το για μπα είναι γνωστό στα μαλαϊκά ως pil kuda (πιλ κουντά, που σημαίνει «αλογίσιο χάπι»). Συχνά βρίσκεται στην πολιτεία Κελάνταν, στα σύνορα με την Ταϊλάνδη. Το όνομα που χρησιμοποιείται συνήθως στις Φιλιππίνες και την Ινδονησία είναι shabú (σαμπού). Στη βόρεια Ταϊλάνδη αναφέρεται συχνά ως chocalee (τσοκαλί), λόγω της κάπως γλυκιάς γεύσης που αφήνουν στο στόμα τα ya ba φύλλα και της έντονης μυρωδιάς σοκολάτας.[5] Το όνομα που χρησιμοποιείται συνήθως στην Κίνα είναι ma-goo (μα-γκού) ή ma-guo (μα-γκουό). Στο Μπαγκλαντές, είναι κοινώς γνωστό ως baba, guti, laal, khawon, loppy ή bichi. Το Ya ba ονομάζεται μερικές φορές bhul bhuliya στην Ινδία.

Εμφάνιση και χρήση Επεξεργασία

Το για μπα συνήθως παράγεται σε μορφή στρογγυλού χαπιού. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές εκδόσεις του για μπα και οι πιο συνηθισμένες είναι χρώματος κόκκινου, πορτοκαλί ή κιτρινοπράσινου και φέρουν λογότυπα όπως "R" ή "WY". Είναι μικρά και στρογγυλά, περίπου 6 χιλιοστόμετρα σε διάμετρο, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να συσκευάζονται μέσα σε ένα πλαστικό καλαμάκι αναψυκτικού για εύκολη μεταφορά ή σε ένα επαναχρησιμοποιούμενο δοχείο «μέντας».

Τα δισκία για μπα συνήθως καταναλώνονται από το στόμα. Οι χρήστες τοποθετούν επίσης το δισκίο σε αλουμινόχαρτο και το θερμαίνουν από κάτω. Καθώς το δισκίο τήκεται, οι ατμοί ανεβαίνουν και εισπνέονται («κυνηγώντας το δράκο»). Το δισκίο μπορεί επίσης να χορηγηθεί με τη θραύση των δισκίων σε σκόνη, η οποία στη συνέχεια σνιφάρεται ή αναμειγνύεται με ένα διαλύτη και χορηγείται με ένεση.[1] Κατά την κατάποση σε μορφή δισκίου, η διάρκεια της δράσης του ναρκωτικού είναι μεταξύ 8-16 ωρών, σε σύγκριση με 1-3 ώρες όταν καπνίζεται, ενώ η ένταση είναι σημαντικά μειωμένη. Το αποκορύφωμα της επίδρασης του ναρκωτικού ακολουθείται από μία περίοδο «ηρεμίας» που διαρκεί 6-10 ώρες, κατά τη διάρκεια της οποίας ο χρήστης μπορεί να έχει δυσκολία στον ύπνο ή στην κατανάλωση φαγητού. Πολλοί χρήστες, αναφέρουν ότι τους παίρνει μέχρι και 24 ώρες μετά την κατανάλωση για να μπορέσουν να κοιμηθούν.

Το για μπα συνήθως δεν χορηγείται, καθώς πολλοί ενδοφλέβιοι χρήστες προτιμούν το καθαρό προϊόν (μεθαμφεταμίνη, που ονομάζεται «πάγος» στη Νοτιοανατολική Ασία). Αυτό το παράνομο φάρμακο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ταϊλάνδη, όπου εισάγεται από τη Βιρμανία ή το Λάος, παρόλο που κατασκευάζεται μερικές φορές τοπικά στην Ταϊλάνδη.

Τυπικοί χρήστες του για μπα είναι εργαζόμενοι άντρες, ηλικίας 16-40 ετών και η χρήση του δεν είναι ασυνήθιστη μεταξύ γυναικών και ανδρών εργαζομένων του σεξ στην Ταϊλάνδη και την Καμπότζη.

Προμηθευτές Επεξεργασία

Η Βιρμανία (Μιανμάρ) είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μεθαμφεταμίνης παγκοσμίως, με την πλειονότητα των χαπιών ya ba της Ταϊλάνδης να παράγονται στη Βιρμανία, ιδίως στο Χρυσό Τρίγωνο και στη βορειοανατολική Πολιτεία Σαν, η οποία συνορεύει με την Ταϊλάνδη, το Λάος και την Κίνα.[6] Το 2010, η Βιρμανία εισήγαγε παράνομα 1 δισεκατομμύρια δισκία στη γειτονική Ταϊλάνδη. Οι εθνικές πολιτοφυλακές και οι ανταρτικές ομάδες (ιδίως ο Ενωμένος Στρατός της Πολιτείας Βα) είναι υπεύθυνοι για μεγάλο μέρος αυτής της παραγωγής. Ωστόσο, οι στρατιωτικές μονάδες της Βιρμανίας πιστεύεται ότι εμπλέκονται έντονα στη διακίνηση των ναρκωτικών. [7]

Χρήση του για μπα σε όλο τον κόσμο Επεξεργασία

Άνοδος και πτώση της δημοτικότητας στην Ταϊλάνδη Επεξεργασία

Τα δισκία για μπα παλιά πωλούνταν σε βενζινάδικα και χρησιμοποιούνταν συνήθως από τους οδηγούς μεγάλων αποστάσεων για να παραμείνουν ξύπνιοι. Μετά από πολλά τρομακτικά ατυχήματα υπεραστικών λεωφορείων, είχαν τεθεί εκτός νόμου από την κυβέρνηση της Ταϊλάνδης το 1970. Η εκστρατεία του καθαιρεμένου Πρωθυπουργού Τάκσιν Σιναουάτ από το 2003 για την εξάλειψη της διακίνησης ναρκωτικών, βοήθησε περαιτέρω στην περιορισμό της ευρείας χρήσης. Ειδικότερα, η χρήση του φαρμάκου από τους οδηγούς λεωφορείων και τους οδηγούς φορτηγών δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο ήταν στη δεκαετία του 1980.

Ως αποτέλεσμα των σκληρών μέτρων της κυβέρνησης της Ταϊλάνδης, η περιορισμένη προμήθεια είχε επιπτώσεις στις τιμές, περιορίζοντας περαιτέρω τη χρήση του για μπα. Το 1999-2000, ένα γεμάτο καλαμάκι με για μπα (περίπου 20 χάπια) στην Επαρχία Τσιάνγκ Ράι, στη βόρεια Ταϊλάνδη, πωλούνταν για περίπου 10 μπατ ανά χάπι και χρησιμοποιούταν ευρέως σε πίστες go-go και από νέους «MTV» clubbers. Οι τιμές λιανικής αυξήθηκαν από τα 100-150 μπατ (3-4 $) σε 250-450 μπατ ανά χάπι ως αποτέλεσμα των σκληρών μέτρων, αν και παραμένει ένα δημοφιλές ναρκωτικό για πάρτυ.

Το 2000, το για μπα διακινήθηκε λαθραία από τα σύνορα με τη Μιανμάρ και από τις γειτονικές Επαρχίες Τσιάνγκ Ράι και Τσιάνγκ Μάι της Ταϊλάνδης. Οι παράνομοι διακινητές συχνά εμπορεύονταν ή προωθούσαν το προϊόν τους υποστηρίζοντας ότι τα χάπια περιείχαν έως και έξι τοις εκατό ηρωίνη. Οι φήμες έλεγαν ότι παράγοταν από διεφθαρμένο προσωπικό του Ενωμένου Στρατού της Πολιτείας Βα στη Βιρμανία.

Το 2014, αναφέρθηκε ότι οι βορειοανατολικές επαρχίες της Ταϊλάνδης σημείωσαν αύξηση 700% στον αριθμό των ατόμων που συνελήφθησαν από το 2008, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Καταστολής Ναρκωτικών.[8] Το 2013, οι αρχές αριθμούσαν περισσότερες από 33.000 συλλήψεις που σχετίζονταν με τη μεθαμφεταμίνη στα βορειοανατολικά της χώρας. Η ταχεία ανάπτυξη της χρήσης για μπα στην Ισάν, αντικατοπτρίζει αυτό που συμβαίνει σε όλη την Ασία, το οποίο τώρα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% των παγκόσμιων χρηστών διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης.

Στις 16 Ιουνίου 2016, το Εθνικό Συμβούλιο για την Ειρήνη και την Τάξη, η στρατιωτική χούντα που κυβερνούσε την Ταϊλάνδη, δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποποινικοποιήσει το για μπα.[9] [10]

Μπανγκλαντές Επεξεργασία

Το 2006, η κατανάλωση για μπα έγινε της μόδας για τους εύπορους. Αν και η έκταση της κατάχρησης του για μπα στο Μπαγκλαντές δεν είναι επακριβώς γνωστή, οι κατασχέσεις του ναρκωτικού από τις αρχές είναι συχνές.[11] [2] Πιστεύεται επίσης ότι όσοι το χρησιμοποιούν σε τακτική βάση συμμετέχουν συχνά στη διανομή του ναρκωτικού, είτε άμεσα είτε έμμεσα.[12] [13]

Μερικοί πρόσφυγες Ροχίνγκια προσλαμβάνονται από Βιρμανούς εμπόρους ναρκωτικών για να εισάγουν λαθραία για μπα από τη Μιανμάρ στο Μπαγκλαντές.[14] Το 2016, 359 Ροχίνγκα συνελήφθησαν με την κατηγορία λαθραίας διακίνησης για μπα και και κατασχέθηκε από τις αρχές του Μπαγκλαντές για μπα αξίας μέχρι 29 εκ. δολαρίων.

Τον Οκτώβριο του 2018, η κυβέρνηση του Μπαγκλαντές συνέταξε έναν νόμο, ο οποίος τιμωρεί ένα άτομο μέχρι την θανατική ποινή, το οποίο φέρει τουλάχιστον 200 γραμμάρια για μπα.

Άλλες χώρες Επεξεργασία

Το Φεβρουάριο του 2010, αναφέρθηκε ότι όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για μπα έχουν εισαχθεί λαθραία στο Ισραήλ από Ταϊλανδούς εργαζόμενους μετανάστες, που οδηγεί σε φόβους ότι η χρήση του θα εξαπλωθεί στην ισραηλινή κλαμπ σκηνή, όπου η χρήση έκστασης είναι ήδη κοινή.[15] Τα τελευταία χρόνια, στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιείται περιστασιακά και ως χάπι για κλαμπ, όπου αντικαθιστά την έκσταση.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 «Yaba Fast Facts». US National Drug Intelligence Center. National Drug Intelligence Center. Ιούνιος 2003. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2014. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Πρίσλεϊ, Λίντα (25 Απριλίου 2019). «Yaba: The cheap synthetic drug convulsing a nation». BBC News (BBC). https://www.bbc.co.uk/news/stories-48041414. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2019. 
  3. ↑ https://www.abc.net.au/news/2018-07-29/myanmars-meth-crisis-reaches-australia/10044502
  4. ↑ Γκλάχαν, Σουρασάκ (21 Ιουνίου 2016). «Time we shook off meth's criminal stigma». Bangkok Post. http://www.bangkokpost.com/archive/time-we-shook-off-meths-criminal-stigma/1015605. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2016. 
  5. ↑ "Drugs Inc. Bangkok Ice" S7/Ep19 (2015)
  6. ↑ Θόρντον, Φιλ (12 Φεβρουαρίου 2012). «Myanmar's rising drug trade». Bangkok Post. http://www.bangkokpost.com/news/investigation/279434/myanmar-reforms-mask-meteoric-rise-in-drug-trade. Ανακτήθηκε στις 2012-02-19. 
  7. ↑ «Fire and Ice: Conflict and Drugs in Myanmar's Shan State» (Report Number 299). International Crisis Group. 8 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2019. 
  8. ↑ Πρέσερ, Λίζι (2014-12-01). «Drug Addiction Grows on Thai Rubber Farms». Al Jazeera. http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/11/drug-addiction-grows-thai-rubber-farms-2014113074454777879.html. Ανακτήθηκε στις 2014-12-02. 
  9. ↑ «Justice Minister: ya ba should be excluded from list of narcotic drugs». Thai PBS (Μπανγκόκ). 2016-06-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-06-20. https://web.archive.org/web/20160620032735/http://englishnews.thaipbs.or.th/justice-minister-ya-ba-excluded-list-narcotic-drugs/. Ανακτήθηκε στις 2016-06-17. 
  10. ↑ Γουίν, Πάτρικ (8 Σεπτεμβρίου 2016). «Thailand is moving closer to decriminalizing meth». Public Radio International (PRI). http://www.pri.org/stories/2016-09-07/thailand-moving-closer-decriminalizing-meth. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2016. 
  11. ↑ Σαναούλ, Ισλάμ Τιπού (2013-06-03). «Bail rejected, 'Yaba king' Amyn Huda in jail». Dhaka Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-06-28. https://web.archive.org/web/20150628173830/http://www.dhakatribune.com/law-amp-rights/2013/jun/03/bail-rejected-%E2%80%98yaba-king%E2%80%99-amyn-huda-jail. Ανακτήθηκε στις 2014-11-13. 
  12. ↑ «Smuggling of Yaba tablets increasing day-by-day in Bangladesh». Bnionline.net. 4 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2014. 
  13. ↑ Κούνεν (24 Φεβρουαρίου 2009). «Newsletter_Feb232009_final.pdf» (PDF). Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2014. 
  14. ↑ Κούλαμπ, Σάμια (23 Φεβρουαρίου 2017). «The Trouble With Thengar Char». Foreign Affairs. https://www.foreignaffairs.com/articles/bangladesh/2017-02-23/trouble-thengar-char?cid=nlc-fatoday-20170224&sp_mid=53497385&sp_rid=dmljdG9yLnN0ZXBpZW5AZ21haWwuY29tS0. Ανακτήθηκε στις 2017-02-25.   – μέσω Foreign Affairs (απαιτείται συνδρομή)
  15. ↑ Λάπιν, Γιάκοφ (2010-02-02). «'Nazi speed' smuggled in huge amounts». The Jerusalem Post. http://www.jpost.com/Israel/Nazi-speed-smuggled-in-huge-amounts. Ανακτήθηκε στις 2014-11-13. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Για_Μπα&oldid=9070656"