Γκόστιβαρ

πόλη της Βόρειας Μακεδονίας

Το Γκόστιβαρ (σλαβομακεδονικά: Гостивар‎‎, [ˈɡɔstivar] · αλβανικά : Gostivari), είναι μια πόλη στη Βόρεια Μακεδονία, που βρίσκεται στην περιοχή της άνω κοιλάδας του Πόλογκ. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας με πληθυσμό 81,042 κατοίκους [2], και καλύπτει έκταση 1.341 τ.χλμ.. Το Γκόστιβαρ διαθέτει καλές οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις με άλλες πόλεις στην περιοχή, όπως το Τέτοβο, τα Σκόπια, το Κίτσεβο, την Οχρίδα, και τη Δίβρη. Ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος έγινε το 1995, από Γκόστιβαρ προς Τέτοβο, μήκους 24 χλμ. Το Γκόστιβαρ είναι η έδρα του Δήμου Γκόστιβαρ.

Γκόστιβαρ

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γκόστιβαρ
41°48′0″N 20°55′0″E
ΧώραΒόρεια Μακεδονία
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Γκόστιβαρ
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςArben Taravari (από 2017)
Έκταση1,341 km²
Υψόμετρο520 μέτρα
Πληθυσμός32.814 (2021)[1]
Ταχ. κωδ.1230
Τηλ. κωδ.042
Ζώνη ώραςώρα Κεντρικής Ευρώπης
θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Γεωγραφία

Επεξεργασία

Το Γκόστιβαρ βρίσκεται στους πρόποδες των πιο σημαντικών βουνών της περιοχής: της οροσειράς Σκάρδος. Κοντά στο Γκόστιβαρ είναι το χωριό Βρούτοκ, όπου πηγάζει ο ποταμός Αξιός σε ένα υψόμετρο 683 μέτρων από την βάση των βουνών Σκάρδος. Ο ποταμός Αξιός περνά από το Γκόστιβαρ, στη συνέχεια από την πρωτεύουσα Σκόπια κόβοντάς τη στα δύο και αφού διασχίσει τη χώρα μπαίνει στην Ελλάδα και τελικά καταλήγει στο Αιγαίο Πέλαγος.

Δημογραφικά

Επεξεργασία

Σύμφωνα με την απογραφή του 2002 η πόλη του Γκόστιβαρ είχε πληθυσμό 35.847 κατοίκων και η εθνοτική σύνθεση ήταν η ακόλουθη :

Οι περισσότερο ομιλούμενες γλώσσες στην πόλη ήταν οι ακόλουθες:

Η θρησκευτική σύνθεση ήταν η ακόλουθη  :

  • Μουσουλμάνοι 23.686 (66,1%)
  • Ορθόδοξοι Χριστιανοί 11.865 (33,1%)
  • Αλλοι 296 (0,8%)
Πληθυσμός της πόλης του Γκόστιβαρ κατά εθνοτική ομάδα 1948-2002[3]
Εθνοτική
ομάδα
απογραφή 1948 απογραφή 1953 απογραφή 1961 απογραφή 1971 απογραφή 1981 απογραφή 1994 απογραφή 2002
Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός % Αριθμός %
Σλαβομακεδόνες .. .. 2,637 27.7 5,092 39.8 8,109 41.7 10,127 36.5 12,084 36.7 11,885 33.2
Αλβανοί .. .. 4,313 45.4 2,904 22.7 6,044 31.1 10,791 38.9 14,128 42.3 16,890 47.1
Τούρκοι .. .. 1,924 20.2 4,349 34.0 4,449 22.9 4,378 15.8 4,475 13.6 4,559 12.7
Ρομά .. .. 353 3.7 0 0.0 219 1.1 1254 4.5 1,609 4.9 1,899 5.3
Βλάχοι .. .. 11 0.1 0 0.0 0 0.0 6 0.0 11 0.0 15 0.0
Σέρβοι .. .. 133 1.4 249 2.0 254 1.3 233 0.9 233 0.7 146 0.4
Βόσνιοι .. .. 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 0 0.0 34 0.1
Αλλοι .. .. 138 1.4 193 1.5 392 2.0 947 3.4 388 1.2 419 1.2
Σύνολο 7,832 9,509 12,787 19,467 27,726 32,926 35,847
 
Πύργος Ρολογιού
 
Αγορά του Γκόστιβαρ, Απρίλιος του 1911
 
Γκόστιβαρ, 20 Ιουλίου 1916

Είναι γνωστό ότι υπήρχε μια πόλη ονόματι Δραύδακον (χτισμένη το 170 π.Χ.) κοντά ή ακριβώς στη σημερινή θέση του Γκόστιβαρ.

 
Η παλιότερη οικία του Γκόστιβαρ

Η πρώτη αναφορά της πόλης έγινε από το Ρωμαίο ιστορικό Λίβιο, που καταγράφει πως κατά τη διάρκεια του Τρίτου Μακεδονικού Πολέμου ο βασιλιάς της Μακεδονίας Περσέας επικεφαλής 10000 ανδρών μετά την κατάληψη της Ουσκάνας (Κίτσεβο) επιτέθηκε στο Δραύδακον, σημερινό Γκόστιβαρ.

Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα το Γκόστιβαρ ανήκε στο Βιλαέτι του Κοσόβου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το Γκόστιβαρ, όπως επίσης το Κίτσεβο, το Σεβλίεβο, το στρατόπεδο της Σούμλας και το Κάρνομπατ, αποτέλεσαν τόπο εξορίας για 42.000 Έλληνες[4], ηλικίας κυρίως 17-60 ετών, που προέρχονταν από τα ελληνικά εδάφη της Ανατολικής Μακεδονίας που βρίσκονταν υπό βουλγαρική κατοχή (1916-1918). Η διαδικασία εκτοπισμού των Ελλήνων από τον βουλγαρικό στρατό κατοχής ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1917 και διήρκεσε περισσότερο από δύο χρόνια. Τα καραβάνια των αιχμαλώτων μεταφέρονταν πεζή και στη συνέχεια με τρένα κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ακόμη δυσμενέστερες όμως υπήρξαν οι συνθήκες διαβίωσής τους στη βουλγαρική ενδοχώρα με εξοντωτική συμμετοχή σε χειρωνακτικά έργα. Από τους αιχμαλώτους περίπου 12.000 δεν κατόρθωσαν τελικά να επιστρέψουν ζωντανοί.[5][6][7][8][9][10][11][12]

Από το 1929 ως το 1941 το Γκόστιβαρ ανήκε στη Μπανόβινα του Βαρδάρη του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας.

Οικονομία

Επεξεργασία

Το Γκόστιβαρ είναι εμπορικό κέντρο. Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, πολλοί έμποροι εγκαταστάθηκαν στην πόλη και άνοιξαν καταστήματα. Έχει καθιερωθεί επίσης μέρα εμπορίου, η Τρίτη. Έμποροι από το Κρούσεβο, το Κίτσεβο, το Τέτοβο και τα Βελεσσά ήταν οι ιδρυτές του εμπορικού κέντρου του Γκόστιβαρ εκείνη την εποχή. Αλλά σήμερα έχουν γίνει ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί και εργάτες. Το Γκόστιβαρ σήμερα είναι μια σύγχρονη πόλη.

Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι 20.000 περίπου μετανάστες που ζουν στο εξωτερικό είναι η κύρια πηγή εισοδήματος για την τοπική οικονομία. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε χρόνο μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου, κατά προσέγγιση 500.000 ευρώ εισρέουν στην τοπική οικονομία και πολλοί από αυτούς επιστρέφουν στην πόλη.

 
Παζάρι του Γκόστιβαρ το 1920

Τουρισμός

Επεξεργασία

Από το Γκόστιβαρ, στον δρόμο για την Οχρίδα, το χωριό Βρούτοκ έχει το φαράγγι του μεγαλύτερου ποταμού της χώρας, του Αξιού, που έχει μήκος 388 χιλιόμετρα και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος, κοντά στη Θεσσαλονίκη. Το Γκόστιβαρ είναι μια από τις μεγαλύτερες πόλεις στην Κοιλάδα Πόλογκ. Η κοιλάδα Πόλογκ μπορεί να παρατηρηθεί από τα υψίπεδα του Μαύροβο και του χωριού Γκαλίτσνικ, με τα χωριά διεσπαρμένα μέσα στην κοιλάδα σαν ένα είδος όμορφου ψηφιδωτού.

Περίπου 26 χλμ. από το Γκόστιβαρ βρίσκεται ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της Βόρειας Μακεδονίας: το «Ζάρε Λαζαρέβσκι» στο εθνικό πάρκο του Μαύροβο.

Το όρος Σκάρδος είναι μια από τις πιο σημαντικές Αλπικές οροσειρές στη Βόρεια Μακεδονία μαζί με το γειτονικό όρος Κόραμπ και τα όρη Μπίστρα. Η οροσειρά αυτή είναι μήκους 80 χλμ και πλάτους 12 χλμ και είναι καλυμμένη με χιόνια από το Νοέμβριο μέχρι το Μάρτιο κάθε χρόνο. Η υψηλότερη κορυφή της, η Tίτοβ Βρβ φτάνει τα 2760 μ. πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.

Ευρισκόμενη στο βορειοδυτικό τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας, η Πόποβα Σάπκα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα μέρη για χειμερινό σκι της χώρας. Βρίσκεται στο όρος Σάρρος σε υψόμετρο 1780 μέτρων πάνω από την θάλασσα, και μόλις 35 χλμ από την πρωτεύουσα των Σκοπίων. Προσφέρει επίσης θαυμάσιο περιβάλλον και εξοπλισμό για σκι καθώς και ξενοδοχειακές ανέσεις. Επισκέπτες έρχονται όχι μόνο από τη Βόρεια Μακεδονία αλλά επίσης και από πολλές άλλες χώρες και επιστρέφουν από εποχή σε εποχή για να χαλαρώσουν, να διασκεδάσουν και να γνωρίσουν την περιπέτεια. Η Πόποβα Σάπκα έχει φιλοξενήσει τόσο Ευρωπαϊκές όσο και Βαλκανικές Διοργανώσεις Σκι. Όχι πολύ μακρυά από το θέρετρο υπάρχουν πολλές μικρές και γραφικές παγετωνικές λίμνες διασκορπισμένες στο βουνό.

Προσωπικότητες

Επεξεργασία

Παραμπομπές

Επεξεργασία
  1. www.citypopulation.de/de/northmacedonia/cities.
  2. Στοιχεία απογραφής 2002
  3. «Censuses of population 1948 - 2002». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2016. 
  4. Η Ελλάς του 1910-1920, Γεωργίου Βεντήρη : Αθήνα 1931, Identifier: 000074165, σ.σ.106-131
  5. Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία -του Ιακωβου Μιχαηλιδη, εφημερίδα Καθημερινή 25.09.2011
  6. Ιερά Μητρόπολις Δράμας - Ημερολόγιο αφιερωμένο στη μνήμη των θυματων της Β' Βουλγαρικής Κατοχής, επισυμβάσαν κατά τα έτη 1916-1918.
  7. Τετράδια Βουλγαρικῆς Κατοχῆς, Ἀνατολική Μακεδονία 1916-1918, ἐπιμέλεια Ν. Ρουδομέτωφ, τ. 2ος, Ἱστορικό Λογοτεχνικό Ἀρχεῖο Καβάλας, Καβάλα 2008.
  8. Β.Σ. Κάρτσιου, Ἡ Γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας κατά τή 2η Βουλγαρική Κατοχή (1916-18), ἐκδ. Ἐρωδιός, Θεσσαλονίκη 2010.
  9. Δημ. Πασχαλίδη, Ἡ Ἔκθεση τοῦ Ν.Μπακόπουλου, Νομάρχη Δράμας κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας(1916-18).
  10. Δ. Πασχαλίδη, Τά δεινοπαθήματα τῆς Χωριστῆς κατά τή δεύτερη βουλγαρική κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας, Χωριστή 2006.
  11. Δημ. Πασχαλίδη,Ἡ Χωριστή Δράμας (Τσατάλτζα) κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας (1916-18).
  12. Ἀρχιμ. Γαβριήλ, Ἀναμνήσεις καί Νοσταλγία, Θεσσαλονίκη 1958.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Συντεταγμένες: 41°48′N 20°55′E / 41.800°N 20.917°E / 41.800; 20.917