Δίστομο
Συντεταγμένες: 38°25′45.55″N 22°40′2.22″E / 38.4293194°N 22.6672833°E
Το Δίστομο είναι Πολίχνη της Στερεάς Ελλάδας στο δυτικότερο άκρο της Περιφερειακής Ενότητα Βοιωτίας.[2][3]
| Δίστομο Βοιωτίας | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Βοιωτίας |
| Δήμος | Διστόμου–Αράχοβας–Αντίκυρας |
| Δημοτική Ενότητα | Διστόμου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Βοιωτίας |
| Υψόμετρο | 467 μέτρα |
| Έκταση | 80,498 km²[1] |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.368 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 320 05 |
| Τηλ. κωδικός | 2267 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γενικά
ΕπεξεργασίαΤο Δίστομο βρίσκεται προς τα βορειοδυτικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας, κτισμένο σε μία μικρή πεδιάδα που εκτείνεται ανάμεσα στα όρη Κίρφη, Παρνασσός και Ελικώνας[2] και σε υψόμετρο 467 μέτρα[4]. Απέχει 160 χιλιόμετρα ΒΔ. από την Αθήνα, 25 χιλιόμετρα Δ. από τη Λιβαδειά, 13 χιλιόμετρα ΝΑ. από την Αράχωβα και 15 περίπου χιλιόμετρα από την Δεσφίνα.
Από το 2010, είναι έδρα του δήμου Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας.[5] Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον Άγιο Νικόλαο την Παραλία Διστόμου και τον Καρακόλιθο, αποτελούν την Κοινότητα Διστόμου[6], που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Διστόμου του Δήμου Διστόμου Αράχοβας Αντίκυρας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ως οικισμός, έχει πληθυσμό 1.589 κατοίκους.[7]
Ο πληθυσμός της Δημοτικής Ενότητας Διστόμου, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, είναι 3.085 κάτοικοι.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΑρχαία και Ρωμαϊκή ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην αρχαιότητα το Δίστομο λεγόταν Άμβροσσος ή Άμβρωσσος ή Άμφρυσσος και ανήκε στην Φωκίδα.[8] Ιδρύθηκε από τον ομώνυμο ήρωα και στην πόλη υπήρχε ιερό της θεάς Αρτέμιδος Δικτυνναίας.
Η Άμβροσσος ήταν μία από τις πόλεις που κατέστρεψε ο περσικός στρατός του Ξέρξη στο πέρασμά του από τη Φωκίδα.[9] Ξεθεμελιώθηκε το 346 π.Χ. από το Φίλιππο Β΄ τον Μακεδόνα κατά τον Ιερό πόλεμο και γκρεμίστηκε το διπλό τείχος[10] της πόλης το οποίο επαναχτίστηκε λίγο πριν από τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) και το 198 π.Χ. κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους με αρχηγό τον Φλαμινίο. Όταν την επισκέφθηκε ο Παυσανίας, ανέφερε ότι μεγάλο μέρος της πεδιάδας που την περιβάλλει καταλαμβανόταν από αμπέλια και ότι υπήρχε ένας θάμνος στην περιοχή που ονομαζόταν κόκκος και χρησιμοποιείτο για βαφή. Από ενεπίγραφη πλάκα του 3ου αιώνα μ.Χ. μαθαίνουμε ότι στην Αμβρυσσό γίνονταν κάθε τετραετία γυμναστικοί και ιππικοί αγώνες. Έχει βρεθεί μία αναθηματική επιγραφή στο Κορύκειο Άνδρο του Παρνασσού που αναγράφει το όνομα ενός Αμβρύσσιου. Συγκεκριμένα αναφέρει «ΕΥΣΤΡΑΤΟΣ ΑΛΚΙΔΑΜΟΥ ΑΜΒΡΥΣΙΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΠΟΛΟΙ ΠΑΝΙΝΥΜΦΑΙΣ», σε βάση μαρμάρινη και σε δυο αγγεία πήλινα για την αφιέρωση του σπηλαίου.
Βυζαντινή και Νεότερη ιστορία
Επεξεργασία
Επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η περιοχή δέχτηκε επιδρομές από Γότθους, Ούννους και Σλάβους. Μετά την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 μ.Χ. κυριάρχησαν στην περιοχή οι Φράγκοι, οι Ενετοί, οι Καταλανοί και τέλος οι Οθωμανοί. Είναι από τα λίγα μέρη της περιοχής που πέρασαν αδιάλειπτα στην ιστορία χωρίς ερήμωση. Από Ευρωπαίους περιηγητές (1610 - 1895), (από τους τελευταίους ο Αυστριακός Ludwig Salvator), υπάρχουν μαρτυρίες για αρχαία έθιμα από τους κατοίκους του Διστόμου, και για μέρος που αριθμούσε 110 μέχρι 130 σπίτια (1776). Επίσης για αυστηρά μονόγλωσσο μέρος, γεγονός που σχολίασαν όλοι οι περιηγητές, γιατί εκείνη την περίοδο (από το 1400) είχαν εισβάλει Σλάβοι και Αλβανοί[11] στην ευρύτερη περιοχή Βοιωτίας και Αττικής, με αποτέλεσμα να μην ακούν την ελληνική γλώσσα οι ευρωπαίοι περιηγητές σε άλλα μέρη [12]
Κατά την Επανάσταση του 1821 στο Δίστομο έγιναν δύο μάχες: η πρώτη στις 9 Μαΐου 1825 και η δεύτερη τον Ιανουάριο του 1827. Επίσης, στρατευμένοι από το Δίστομο συμμετείχαν στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 και στη Μικρασιατική εκστρατεία 1921-1922.
Σφαγή του Διστόμου
ΕπεξεργασίαΤο Δίστομο έγινε ιδιαίτερα γνωστό για τη σφαγή που πραγματοποιήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 10 Ιουνίου του 1944. Την ημέρα αυτή οι Γερμανοί προχώρησαν σε εκτεταμένες σφαγές αφήνοντας πίσω τους 223 άμαχους νεκρούς: γυναίκες, άνδρες ανάμεσά τους και βρέφη.[13] Η θηριωδία αυτή ξεσήκωσε παγκόσμια κατακραυγή και ακόμα και σήμερα προκαλεί συγκίνηση. Σε εξέλιξη βρίσκεται και η αγωγή των θυμάτων του Διστόμου εναντίον του Γερμανικού Δημοσίου, θέμα που αποτελεί παγκόσμια είδηση και πάντα παρακολουθείται με ενδιαφέρον εδώ και αρκετά χρόνια με πρωτοπόρους στον αγώνα της δικαίωσης τον Θηβαίο δικηγόρο Ιωάννη Σταμούλη και τον Διστομίτη αστροφυσικό και μεταφραστή Αργύρη Σφουντούρη, του οποίου η ζωή έγινε ταινία (Ένα τραγούδι για τον Αργύρη) και από το 2007 έκανε τον γύρο του κόσμου.[14]
Ιστορικό διοικητικών μεταβολών
ΕπεξεργασίαΤο Δίστομο είχε, όπως και πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, αξιόλογες διοικητικές μεταβολές, κατά τον 19ο, 20ο και 21ο αιώνα, που σε γενικές - συνοπτικές γραμμές έχουν ως εξής:
Δ. Διστομίων Ν. Αττικής και Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 18Α - 18/10/1835 [15]
Σύσταση του δήμου με έδρα τον οικισμό Δίστομον
Δ. Χαιρωνείας Ν. Αττικής και Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840 [16]
Ο οικισμός Δίστομον αποσπάται από το δήμο και προσαρτάται στο δήμο Χαιρωνείας
Δ. Διστομίων Ν. Αττικής και Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 13Α - 08/05/1858 [17]
Ο οικισμός Δίστομον αποσπάται από το δήμο Χαιρωνείας και προσαρτάται στο δήμο Διστομίων
Ο οικισμός Δίστομον ορίζεται χειμερινή έδρα του δήμου
Ο οικισμός Κυριάκιον ορίζεται θερινή έδρα του δήμου
Δ. Διστομίων Ν. Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899 [15]
Ο δήμος αποσπάται από το νομό Αττικής και Βοιωτίας και υπάγεται στο νομό Βοιωτίας
Δ. Διστομίων Ν. Αττικής και Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909 [15]
Ο δήμος αποσπάται από το νομό Βοιωτίας και υπάγεται στο νομό Αττικής και Βοιωτίας
Κ. Διστόμου Ν. Αττικής και Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912 [18]
Ο οικισμός Δίστομον αποσπάται από το δήμο και ορίζεται έδρα της κοινότητας Διστόμου
Κ. Διστόμου Ν. Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 223Α - 26/07/1943 [19]
Η κοινότητα αποσπάται από το νομό Αττικής και Βοιωτίας και υπάγεται στο νομό Βοιωτίας
Δ. Διστόμου Ν. Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 290Α - 26/09/1946 [20]
Ο δήμος προήλθε από την αναγνώριση σε δήμο της κοινότητας Διστόμου
- ΦΕΚ 19/03/1961 [21]
Αναγνώριση του οικισμού Παραλία Διστόμου και προσάρτησή του στο δήμο Διστόμου
- ΦΕΚ 14/03/1971 [22]
Αναγνώριση του οικισμού Άγιος Νικόλαος και προσάρτησή του στο δήμο Διστόμου
- ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 [23]
Ο οικισμός Μονή Οσίου Λουκά αποσπάται από την κοινότητα Στειρίου και προσαρτάται στο δήμο
Ο οικισμός Στείρι αποσπάται από την κοινότητα Στειρίου και προσαρτάται στο δήμο
Δ. Διστόμου Αράχοβας Αντίκυρας Ν. Βοιωτίας
Επεξεργασία- ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 [24]
Ο οικισμός Δίστομον αποσπάται από το δήμο και ορίζεται έδρα του δήμου Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας
Δημογραφικά στοιχεία
Επεξεργασία| Χρονολογία | Πληθ. Διστόμου | Πληθ. Αγίου Νικολάου | Πληθ. Παραλίας Διστόμου |
|---|---|---|---|
| 1835 | 532 [15] | ||
| 1861 | 1.088 [25] | ||
| 1879 | 1.310 | ||
| 1889 | 1.341 | ||
| 1896 | 1.180 | ||
| 1907 | 1.526 | ||
| 1920 | 1.727 | ||
| 1928 | 1.863 | ||
| 1940 | 1.656 | ||
| 1951 | 1.673 | ||
| 1961 | 1.997 | 52 | |
| 1971 | 2.513 | 103 | 2.831 |
| 1981 | 2.506 | 93 | 3.005 |
| 1991 | 2.156 | 132 | 2.268 |
| 2001 | 2.048 [26] | 44 | 1.258 |
| 2011 | 1.589 [27] | 25 | 1.578 |
Έθιμα
ΕπεξεργασίαΈνα έθιμο, που υπάρχει ακόμη και σήμερα την περίοδο των Αποκριάς είναι οι περίφημοι Κουδουναραίοι, νέοι ντυμένοι με προβιές και φύλλα ελιάς που βγαίνουν στους δρόμους και αλαλάζουν φέρνοντας την άνοιξη.
Άλλο έθιμο που τελούνταν, κατά την περίοδο της εορτής του Αγίου Γεωργίου, ήταν ο διαγωνισμός δύναμης στην άρση πέτρας, έθιμο έχει πλέον εγκαταλειφθεί.
Αξιοθέατα
Επεξεργασία
- Η Αρχαιολογική συλλογή Διστόμου
- Το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού στο χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου Διστόμου
- Το Μαυσωλείο των θυμάτων της 10ης Ιουνίου 1944 στο λόφο Κάναλες
- Η Ακρόπολη της Αμβρόσσου
Προϊόντα
ΕπεξεργασίαΑπό την αρχαιότητα το Δίστομο φημίζεται για την αμπελουργία και την οινοποιία. Υπάρχουν σχετικά αρχαιολογικά ευρήματα ενώ επίσης γίνεται αναφορά στα κείμενα του περιηγητή Παυσανία.
Πέρα από τα σταφύλια και το κρασί, τα σημαντικότερα προϊόντα που παράγονται στην περιοχή είναι τα εξής:
- Ελιές και Λάδι
- Κρέατα, κυρίως αιγοπρόβατα
- Τυροκομικά προϊόντα, μεταξύ άλλων και το τοπικό προϊόν «ψομοτύρι», που προκύπτει από το «όψιμο τυρί»
- Μέλι
- Τραχανάς
Αθλητισμός
Επεξεργασία- Α.Π.Ο. Αμβρυσσέας Διστόμου, ποδόσφαιρο
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 dlib
.statistics .gr /Book /GRESYE _02 _0101 _00098%20 .pdf. - ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 21. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 187.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 10. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 197.
- ↑ «Δίστομο ΒΟΙΩΤΙΑΣ, Δήμος ΔΙΣΤΟΜΟΥ - ΑΡΑΧΟΒΑΣ - ΑΝΤΙΚΥΡΑΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Δίστομον Βοιωτίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2024.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Απογραφής 2011», σελ. 10643 (σελ. 169 του pdf)
- ↑ Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά.XXXVI. ἐς δὲ Ἄμβροσσον στάδιοι περὶ ἑξήκοντά εἰσιν ἐκ Στίρεως: πεδιὰς ἡ ὁδός, ὀρῶν ἐν μέσῳ πεδίον κείμενον. ἄμπελοι δὲ τὸ πολύ εἰσι τοῦ πεδίου, καὶ ἐν γῇ τῇ Ἀμβροσσέων συνεχεῖς μὲν ὥσπερ αἱ ἄμπελοι, πεφύκασι μέντοι καὶ αἱ θάμνοι: τὴν δὲ θάμνον ταύτην Ἴωνες μὲν καὶ τὸ ἄλλο Ἑλληνικὸν κόκκον, Γαλάται δὲ οἱ ὑπὲρ Φρυγίας φωνῇ τῇ ἐπιχωρίῳ σφίσιν ὀνομάζουσιν ὗς. γίνεται δὲ αὕτη μέγεθος μὲν ἡ κόκκος κατὰ τὴν ῥάμνον καλουμένην, φύλλα δὲ μελάντερα μὲν καὶ μαλακώτερα ἢ ἡ σχῖνος, τὰ μέντοι ἄλλα ἐοικότα ἔχει τῇ σχίνῳ. [2] ὁ δὲ αὐτῆς καρπὸς ὅμοιος τῷ καρπῷ τῆς στρύχνου, μέγεθος δέ ἐστι κατὰ ὄροβον. γίνεται δέ τι ἐν τῷ καρπῷ τῆς κόκκου βραχὺ ζῷον: τοῦτο εἰ ἀφίκοιτο ἐς τὸν ἀέρα πεπανθέντος τοῦ καρποῦ, πέτεταί τε αὐτίκα καὶ ἐοικὸς κώνωπι φαίνοιτο ἄν: νῦν δὲ πρότερον, πρὶν ἢ τὸ ζῷον κινηθῆναι, συλλέγουσι τῆς κόκκου τὸν καρπόν, καὶ ἔστι τοῖς ἐρίοις ἡ βαφὴ τὸ αἷμα τοῦ ζῴου. [3] ἡ δὲ Ἄμβροσσος κεῖται μὲν ὑπὸ τὸ ὄρος τὸν Παρνασσόν, τὰ ἐπέκεινα δὲ ἢ Δελφοί: τεθῆναι δὲ τὸ ὄνομα τῇ πόλει ἀπὸ ἥρωός φασιν Ἀμβρόσσου. Θηβαῖοι δὲ ἐς τὸν Μακεδόνων καὶ Φιλίππου καθιστάμενοι πόλεμον περιέβαλον τῇ Ἀμβρόσσῳ διπλοῦν τεῖχος: τὸ δέ ἐστιν ἐπιχωρίου λίθου, χρόαν μέλανος, ἐς τὰ μάλιστα ἰσχυροῦ: κύκλος δὲ ἑκάτερος τοῦ τείχους πλάτος μὲν ἀποδέων ὀλίγον ἐστὶν ὀργυιᾶς, τὸ δὲ ὕψος ἐς ἡμίσειάν τε καὶ δύο ὀργυιάς, ὅπου μὴ τὸ τεῖχος πεπόνηκε: [4] διάστημα δὲ ἀπὸ τοῦ προτέρου τῶν κύκλων ἐπὶ τὸν δεύτερόν ἐστιν ὀργυιά: κατασκευὴ δὲ πύργων ἢ ἐπάλξεων ἢ εἴ τι ἄλλο ἐς εὐπρέπειαν τείχους, παρεῖται τὰ πάντα σφίσιν ἅτε τειχίζουσιν ἐπὶ μόνῳ τῷ αὐτίκα ἀμύνεσθαι. ἔστι δὲ ἀγορά τε Ἀμβροσσεῦσιν οὐ μεγάλη καὶ ἀνδριάντων ἐν αὐτῇ λίθου πεποιημένων κατεάγασιν οἱ πολλοί..
- ↑ Βικιθήκη, Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων τὰς δὲ αὐτῶν ἡ στρατιὰ καταπρήσασα ἡ μετὰ Ξέρξου γνωριμωτέρας ἐς τὸ Ἑλληνικὸν ἐποίησεν, Ἐρωχὸν καὶ Χαράδραν καὶ Ἀμφίκλειαν καὶ Νεῶνας καὶ Τεθρώνιον καὶ Δρυμαίαν. αἱ δὲ ἄλλαι πλήν γε δὴ Ἐλατείας τὰ πρότερα οὐκ ἐπιφανεῖς ἦσαν, Τραχίς τε ἡ Φωκικὴ καὶ Μεδεὼν ὁ Φωκικὸς καὶ Ἐχεδάμεια καὶ Ἄμβροσσος καὶ Λέδων καὶ Φλυγόνιον ἔτι καὶ Στῖρις.
- ↑ Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων ἡ δὲ Ἄμβροσσος κεῖται μὲν ὑπὸ τὸ ὄρος τὸν Παρνασσόν, τὰ ἐπέκεινα δὲ ἢ Δελφοί: τεθῆναι δὲ τὸ ὄνομα τῇ πόλει ἀπὸ ἥρωός φασιν Ἀμβρόσσου. Θηβαῖοι δὲ ἐς τὸν Μακεδόνων καί Φιλίππου καθιστάμενοι πόλεμον περιέβαλον τῇ Ἀμβρόσσῳ διπλοῦν τεῖχος
- ↑ «Λιθοξόου, χάρτης εγκατάστασης των Αρβανιτών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2010.
- ↑ Ludwig Salvator Ο περίπλους του κορινθιακού[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Νέοι Φάκελοι στον ΣΚΑΪ, η σφαγή του Διστόμου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2009.
- ↑ «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2010.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 [1][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [2][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [3][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [4][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [5][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [6]
- ↑ [7][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [8][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [9][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ [10][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Εθνικό ίδρυμα ερευνών, Εξέλιξη πληθυσμού επαρχίας Λιβαδειάς
- ↑ [11][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2015.
Πηγές
Επεξεργασία- Ευθύμιος Δάλκας « Λειβαδιά Β, Ιστορικοί περίπατοι στα Δυτικά της[νεκρός σύνδεσμος]» - 1983, σελ.80 έως και 92
- Ν. Παπαχατζής « Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις » σελ. 428
- Θεοφάνη Εμμ. Καλαϊτζάκη « Η ανατολική Στερεά Ελλάδα και η Βοιωτία στον ύστερο μεσαίωνα » ISBN 960-7290-81-X σελ.106,109,119,123,142,155,179.
- Τάκης Λάππας « Η Σφαγή του Διστόμου » σελ 59 έως 65.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ιστοσελίδα του Δήμου Διστόμου - Αράχοβας - Αντίκυρας
Είκοσι ένα χιλιόμετρα, Δίστομο - Άσπρα Σπίτια (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
