Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός

Ο Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός (ΔΕΑ) είναι ο βαθμός αξιωματικού θητείας (NATO grade OF-D) που απονέμεται σε απόφοιτους σχολών ΥΕΑ του Ελληνικού Στρατού. Οι ΥΕΑ (Υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί) είναι κληρωτοί που κλήθηκαν να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία ως αξιωματικοί κι όχι ως οπλίτες και πληρούν τα απαραίτητα μορφωτικά και υγειονομικά κριτήρια. Επιπλέον σε Σώματα που έχουν εξειδικευμένη τεχνική/επιστημονική αποστολή, υπάρχουν και κριτήρια προαπαιτούμενων πανεπιστημιακών σπουδών. Η διαδικασία επιλογής των ΥΕΑ γίνεται κατά τη διάρκεια της βασικής εκπαίδευσης.

Κοινοί στρατιωτικοί βαθμοί στα ελληνικά
ΣΤΡΑΤΟΣ ΞΗΡΑΣ	ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ	ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
AΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
ΑΝΩΤΑΤΟΙ
Στρατάρχης	Αρχιναύαρχος	Αρχιπτέραρχος
Στρατηγός	Ναύαρχος	Πτέραρχος
Αντιστράτηγος	Αντιναύαρχος	Αντιπτέραρχος
Υποστράτηγος	Υποναύαρχος	Υποπτέραρχος
Ταξίαρχος Σ.Ξ.	Αρχιπλοίαρχος	Ταξίαρχος Π.Α.
ΑΝΩΤΕΡΟΙ
Συνταγματάρχης	Πλοίαρχος	Σμήναρχος
Αντισυνταγματάρχης	Αντιπλοίαρχος	Αντισμήναρχος
Ταγματάρχης	Πλωτάρχης	Επισμηναγός
ΚΑΤΩΤΕΡΟΙ
Λοχαγός	Υποπλοίαρχος	Σμηναγός
Υπολοχαγός	Ανθυποπλοίαρχος	Υποσμηναγός
Ανθυπολοχαγός	Σημαιοφόρος	Ανθυποσμηναγός
ΔΟΚΙΜΟΙ ΕΦΕΔΡΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός Σ.Ξ.	Σημαιοφόρος Επίκουρος Αξιωματικός	Δόκιμος Έφεδρος Αξιωματικός Π.Α.
ΑΝΘΥΠΑΣΠΙΣΤΕΣ
Ανθυπασπιστής Σ.Ξ.	Ανθυπασπιστής Π.Ν.	Ανθυπασπιστής Π.Α.
ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ
Αρχιλοχίας	Αρχικελευστής	Αρχισμηνίας
Επιλοχίας	Επικελευστής	Επισμηνίας
Λοχίας	Κελευστής	Σμηνίας
Δεκανέας	Δίοπος	Υποσμηνίας
ΟΠΛΙΤΕΣ
Υποδεκανέας	Υποδίοπος	Ανθυποσμηνίας
Στρατιώτης	Ναύτης	Σμηνίτης

Οι Σχολές ΥΕΑ είναι συγκεκριμένες για κάθε Όπλο και Σώμα του ΕΣ και περιλαμβάνουν τη ΣΕΑΠ (Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού), τη ΣΔΒ (Σχολή Διαβιβάσεων), τη ΣΠΒ (Σχολή Πυροβολικού), το ΚΕΥΠ (Κέντρο Εκπαίδευσης Υλικού Πολέμου), τη ΣΤΘ (Σχολή Τεθωρακισμένων), τη ΣΜΧ (Σχολή Μηχανικού), τη ΣΕΑΤΧ (Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Τεχνικού) και άλλες. Οι σχολές ΥΕΑ έχουν μακρά ιστορία με γενιές απόφοιτων αξιωματικών που έχουν λάβει σημαντικό μέρος στους αγώνες των Ελλήνων. Επίσης, πολλοί από τους απόφοιτους των σχολών έχουν διακριθεί με σημαντική πορεία και προσφορά στις επιστήμες και τη βιομηχανία κατά τη σταδιοδρομία τους μετά τη θητεία.

Στην τελική φάση της στρατιωτικής θητείας στο Στρατό Ξηράς και κατόπιν επιτυχούς πορείας, ο ΔΕΑ ονομάζεται έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Οι περισσότεροι Έφεδροι Αξιωματικοί μετά από αυτό το διάστημα περνούν στην Εφεδρεία του ΕΣ συμμετέχοντας σε ασκήσεις και εκπαιδεύσεις, σύμφωνα με τις ανάγκες της υπηρεσίας. Σε περίπτωση επιστράτευσης, ανακαλούνται στον Ενεργό Στρατό με τον βαθμό στον οποίον έχουν φτάσει.

Οι ΔΕΑ αμείβονται με το 60% του μισθού του μόνιμου Ανθυπολοχαγού, ενώ όταν ονομαστούν έφεδροι Ανθυπολοχαγοί με το 80% του μισθού του. Ο βαθμός του ΔΕΑ υφίσταται από τον 19ο αιώνα (1888) κι ως όρος προέρχεται από το δοκώ (νομίζω, πιστεύω), το οποίο σημαίνει αποδεκτός ύστερα από δοκιμασία. Συνήθως τους ανατίθενται καθήκοντα διμοιρίτη (επικεφαλής διμοιρίας), διοικητή λόχου (στα Τ.Ε.) υπηρεσίες Αξιωματικών (Αξιωματικός υπηρεσίας μονάδας) και καθήκοντα της ειδικότητας τους. Υπηρετούν πέντε μήνες περισσότερους από τους στρατιώτες. Στην εφεδρεία φτάνουν μέχρι το βαθμό του Λοχαγού, αφού έχουν κληθεί για μετεκπαίδευση (απαραίτητη η μετεκπαίδευση για όσους υπηρέτησαν σε Όπλο ή στο Σώμα Εφοδιασμού Μεταφορών) την τελευταία πενταετία, όπως και στον εκάστοτε βαθμό εφέδρου. Επίσης, κατ' εξαίρεση μπορούν να φτάσουν και ως τον βαθμό του εφέδρου Ταγματάρχη, μετά από συνεργασία ή δωρεά στον Ελληνικό Στρατό. Οι έφεδροι Αξιωματικοί μπορούν να κληθούν για μετεκπαίδευση ή επιστράτευση έως την ηλικία των 52 (για Εφ. Ανθυπολοχαγούς) και των 54 (για Εφ. Λοχαγούς).

Στους αγγλόφωνους στρατούς (ΝΑΤΟ) ο αντίστοιχος βαθμός ΥΕΑ καλείται Officer Candidate η Officer Aspirant και ο βαθμός ΔΕΑ Officer Designate.

Εκπαίδευση

Στο διάστημα της εκπαίδευσής του είναι Υποψήφιος Έφεδρος Αξιωματικός (ΥΕΑ Α' - διοικούμενοι) την πρώτη περίοδο (2 μήνες) και (ΥΕΑ Β' - διοικούντες) την τελευταία (2 μήνες). Η εκπαίδευση είναι σκληρή και κινείται κυρίως γύρω από την πειθαρχία. Με την αποφοίτησή τους από τη σχολή του όπλου ή σώματος, οι σπουδαστές δεν είναι πια στρατιώτες και ονομάζονται Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί. Δεν αποκλείεται να συνεχιστεί κάποια εκπαίδευση επίσης στη μονάδα εκστρατείας όπου τους μεταθέτουν. Απολύονται με τον βαθμό του Έφεδρου Ανθυπολοχαγού, τον οποίον φέρουν συνήθως για 40-50 μέρες όσο είναι εν ενεργεία, ενώ ακόμα και μετά από την απόλυση τους κατέχουν τον βαθμό, μέχρι την πρώτη μετεκπαίδευση (η τυχόν επιστράτευση) και ακολουθούν πιθανές προαγωγές.

Διακριτικά και αρχαιότητα κατά τη θητεία

Τα διακριτικά του βαθμού του ΔΕΑ δεικνύουν το όπλο ή σώμα στο οποίο ανήκει: φέρει στις επωμίδες της στολής του, περιφερειακά, διπλό κορδόνι με τα χρώματα του όπλου ή του σώματος στο οποίο έχει ενταχθεί. Οι ΔΕΑ είναι ανώτεροι από τους οπλίτες και κάθε υπαξιωματικό, αλλά υπάρχει μια ιδιαιτερότητα: όσο λέγονται Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί παρόλο που χαρακτηρίζονται αξιωματικοί, θεωρούνται ομοιόβαθμοι των Ανθυπασπιστών και νεότεροι τους. Όταν ονομαστούν Ανθυπολοχαγοί είναι ανώτεροι των Ανθυπασπιστών. Αυτή η μεταβατική κατάσταση δεν υπάρχει στο Πολεμικό Ναυτικό, αφού ο απόφοιτος της σχολής ονομάζεται κατευθείαν Σημαιοφόρος Επίκουρος Αξιωματικός.

• 
  Διακριτικό βαθμού ΔΕΑ (ΠΖ) στον ελληνικό στρατό.
• 
  Διακριτικό βαθμού ΔΕΑ (ΠΖ) στην Εθνική Φρουρά.