Εθνική Ένωσις Ελλάς
Η Εθνική Ένωσις «Ελλάς» -περισσότερο γνωστή με τα αρχικά της, ΕΕΕ ή τρία έψιλον- ήταν η σημαντικότερη αντισημιτική και πρωτοφασιστική ή φασιστική οργάνωση της βόρειας Ελλάδας κατά το Μεσοπόλεμο.[1]
Ίδρυση - ΔράσηΕπεξεργασία
Ιδρύθηκε το 1927 από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας εμπόρους που αντιμετώπιζαν τον εβραϊκό ανταγωνισμό.[2] Κατά άλλη άποψη, η κύρια ιδεολογία της οργάνωσης ήταν ο αντικομμουνισμός, αλλά επειδή στις κατώτερες τάξεις των Εβραίων ήταν διαδεδομένος ο κομμουνισμός, προέκυψε ο αντισημιτισμός ως δευτερεύουσα ιδεολογία.[3]
Ιδρυτής της ΕΕΕ και πρόεδρός της ήταν ο έμπορος Γεώργιος Κοσμίδης, γραμματέας της ο τραπεζικός Δ. Χαριτόπουλος, ενώ τη δράση της προπαγάνδιζε ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, Νίκος Φαρδής.[4][5] Το καταστατικό της ΕΕΕ, που είχε συσταθεί ως αλληλοβοηθητικό σωματείο, επέτρεπε μόνο σε Χριστιανούς να γίνουν μέλη της.[4] Τα μέλη της ΕΕΕ, που ήταν κυρίως πρόσφυγες, έφτασαν το 1931 τα 7.000, από τα οποία τα 3.000 στη Θεσσαλονίκη.[6] Στα εγκαίνια της αντισημιτικής οργάνωσης 3Ε (Εθνική Ένωσις «Ελλάς»), παραβρέθηκε ο Στυλιανός Γονατάς ως Υπουργός Γενικός Διοικητής Μακεδονίας στις 4 Ιανουαρίου 1931.[7] Με την ΕΕΕ ανέπτυξαν επαφές και άλλα γνωστά πρόσωπα της εποχής, όπως ο Μίκης Μελάς,[8] γιος του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και ιδρυτής του παραρτήματος της ΕΕΕ στην Κηφισιά, όπου βρισκόταν η κατοικία του.[9]
Οι τριεψιλίτες συμμετείχαν σε επίσημες παρελάσεις σε εθνικές εορτές και είχαν αναπτύξει παραστρατιωτική δράση. Η ΕΕΕ είχε τη στήριξη του Βενιζελικού πολιτικού Λεωνίδα Ιασωνίδη. Στο πλαίσιο του αντικομμουνισμού οι τοπικές αρχές στη βόρεια Ελλάδα ανέχονταν, αν δε συνεργάζονταν με την ΕΕΕ, ενώ φημολογούταν ότι η αστυνομία και ο στρατός δείχναν απροθυμία στη δίωξή τους.[10]
Σε συνεργασία με την εφημερίδα Μακεδονία της Θεσσαλονίκης η ΕΕΕ εξαπέλυσε μία μανιώδη αντισημιτική εκστρατεία. Έλαβαν χώρα αρκετά περιστατικά που κορυφώθηκαν τον Ιούλιο του 1931 στο πογκρόμ του Κάμπελ, μιας εβραϊκής συνοικίας της Θεσσαλονίκης που πυρπολήθηκε.[6] Τον επόμενο χρόνο πραγματοποιήθηκε δίκη με κατηγορούμενους το Φαρδή, αρχισυντάκτη της «Μακεδονίας» που είχε υποκινήσει τα επεισόδια, και μέλη της ΕΕΕ, οι οποίοι αθωώθηκαν.[11]
Τον Ιούνιο του 1933 η ΕΕΕ οργάνωσε την «προς Αθήναις πορεία», μία πορεία 3.000 Χαλυβδόκρανων στην οποία οι αστοί πολιτικοί επεφύλαξαν θερμή υποδοχή. Η ηγεσία της οργάνωσης ανακοίνωσε ότι μετασχηματίζεται σε πολιτικό κόμμα. Η κρατική χρηματοδότησή της διακόπηκε και πολλά μέλη της αποχώρησαν, με αποτέλεσμα να ανακληθεί η απόφαση από το κεντρικό διοικητικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης και να ξανασυσταθεί ως «σωματειακή οργάνωσις» αποβλέποντας στην εκ νέου στήριξη από το κράτος.[5]
Η ΕΕΕ διαλύθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά.[12] Επανασυστήθηκε αφότου η Θεσσαλονίκη πέρασε υπό κατοχική διοίκηση το 1941.[13]
ΥποσημειώσειςΕπεξεργασία
- ↑ Mavrogordatos 1983, σελ. 209, σημ. 82
- ↑ Mavrogordatos 1983, σελ. 255, Mazower 2004, σελ. 385
- ↑ π. Τιμόθεος Χαλκιάς, Η σχέση του μητροπολίτη Βεροίας Πολυκάρπου Σακελλαρόπουλου (1927-1943) με τις οργανώσεις ΕΕΕ και ΕΕ στη Βέροια του Μεσοπολέμου και οι εθνικοσοσιαλιστικές προεκτάσεις κατά την κατοχή – Η αποστολή του Ολύμπου. "Μελετήματα Ημαθίας", έκδοση Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας, τόμ. 2 (2010), σ. 257.
- ↑ 4,0 4,1 Mazower 2004, σελ. 385-6
- ↑ 5,0 5,1 Ο ΙΟΣ (17-05-1998). «Τα δηλητηριώδη 3 Ε του Εθνους». Ελευθεροτυπία. http://www.iospress.gr/ios1998/ios19980517b.htm. Ανακτήθηκε στις 08-2014.
- ↑ 6,0 6,1 Mavrogordatos 1983, σελ. 255
- ↑ Pierron Bernard, (μετ. Σαρατσιώτης Γιώργος), Εβραίοι και Χριστιανοί στη νεότερη Ελλάδα, Πόλις, Αθήνα, 2004,σ. 226
- ↑ Εφημερίδα Μακεδονία/Η δίκη της Βέροιας εγγίζη ήδη προς το τέρμα της
- ↑ Ριζοσπάστης/Εργαζόμενοι σε Συναγερμό! Οι Μαύρες Φασιστικές Εκατονταρχίες της Ε.Ε.Ε. Έρχονται Οριστικά την Κυριακή στην Αθήνα
- ↑ Mavrogordatos 1983, σελ. 258-9, Mazower 2004, σελ. 386
- ↑ Mazower 2004, σελ. 385, 236
- ↑ Mazower 2004, σελ. 386
- ↑ Mazower 2004, σελ. 394
ΒιβλιογραφίαΕπεξεργασία
- Mavrogordatos, George Th. (1983). Stillborn republic: Social coalitions and party strategies in Greece, 1922-1936. Berkeley / Los Angeles: University of California Press.
- Mazower, Mark (2004). Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews, 1430-1950. London: HarperCollins.
- Θεόδόσης Τσιρώνης, «Η οργάνωση Εθνική Ένωσις Η Ελλας (Ε.Ε.Ε.) στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου (1927-1936). Τα καταστατικά και η δράση της», Θεσσαλονίκη. Επιστημονική Επετηρίδα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης του Δήμου Θεσσαλονίκης, τομ 6 (2002), σελ.293-312.
- π. Τιμόθεος Χαλκιάς, « Η σχέση του μητροπολίτη Βέροιας Πολύκαρπου Σακελλαρόπουλου (1927-1943)με τις οργανώσεις ΕΕΕ και ΕΕ στη Βέροια του μεσοπολέμου και οι εθνικοσοσιαλιστικές προεκτάσεις κατά την κατοχή.Η αοστολή του Ολύμπου», Μελετήματα Ημαθίας, έτος Β' τόμος 2(2010), σελ.257-276
Προτεινόμενη βιβλιογραφίαΕπεξεργασία
- Kallis, Aristotle A. (2006). «The Jewish Community of Salonica under Siege: The Antisemitic Violence of the Summer of 1931». Holocaust and Genocide Studies 20 (1): 34-56.