Ελληνικά έπη στον κινηματογράφο
Η ελληνική μυθολογία χρησιμεύει σταθερά ως πηγή για πολλούς κινηματογραφιστές λόγω της καλλιτεχνικής της απήχησης.[1][2][3] Η αρχαιότητα έχει επανασχεδιαστεί στα έργα τους με πολλούς τρόπους και οι ταινίες τους έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά τους. Οι ιστορίες της επικής ποίησης γίνονται ακόμα πιο ελκυστικές με συναρπαστικές μάχες, ηρωικούς χαρακτήρες, τέρατα και θεούς. Στη σημερινή εποχή, με τη σύγχρονη τεχνολογία και εικόνες που δημιουργούνται από υπολογιστή (CGI), η ικανότητα αναδημιουργίας της ελληνικής μυθολογίας στην οθόνη έχει βελτιωθεί σημαντικά.
Όπως το έθεσε ένας μελετητής του Ομήρου,
"Στις απαρχές της λογοτεχνίας, όταν η ηρωική ποίηση έφτανε στο σύνολο της κοινωνίας... η κοινωνία άκουγε· στον εικοστό αιώνα, η κοινωνία βλέπει... το σύγχρονο ηρωικό μέσο είναι ο κινηματογράφος, και όχι απαραίτητα οι παραγωγές που τυγχάνουν της ύψιστης κριτικής αποδοχής".
Ομήρου Ιλιάδα Επεξεργασία
.png)
Το αρχαίο ελληνικό επικό ποίημα Ιλιάδα (αρχαία ελληνικά: Ἰλιάς) περιγράφει λεπτομερώς το τελευταίο έτος του δεκαετούς Τρωικού Πολέμου. Ο πόλεμος ξεκίνησε λόγω της αλληλεπίδρασης θεών και θνητών. Συγκεκριμένα, η Έρις, προσωποποίηση της διαμάχης και της διχόνοιας, χάρισε ένα χρυσό μήλο στις θεές Αφροδίτη, Αθηνά και Ήρα, αλλά έδωσε εντολή να το κρατήσει η πιο όμορφη από αυτές. Ο Δίας στέλνει τις τρεις γυναίκες στον Πάρι, πρίγκιπα της Τροίας, για να αποφασίσει ποια είναι η ομορφότερη. Ο Πάρις αποφασίζει να δώσει το μήλο στην Αφροδίτη, θεά της ομορφιάς, η οποία υπόσχεται να τον ζευγαρώσει με την ωραία Ελένη, σύζυγο του Έλληνα βασιλιά Μενέλαου. Η απαγωγή της Ελένης από τον Πάρι ξεκινά μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τρώων. Αν και αρχικά ο ανταγωνισμός περιορίζεται μεταξύ του Μενέλαου και του Πάρι, το έπος υπογραμμίζει τη διαμάχη μεταξύ του Έλληνα ήρωα Αχιλλέα και του Έλληνα βασιλιά και αδελφού του Μενέλαου Αγαμέμνονα, την εσωτερική αμφιταλάντευση του Αχιλλέα για το αν θα συμμετάσχει ή όχι στη μάχη και τη συνολική ηρωική επιθυμία για το κλέος («δόξα, φήμη») και, τελικά, τον νόστο («επιστροφή στην πατρίδα).
Ο Τρωικός Πόλεμος (1956) Επεξεργασία
Ο Τρωικός Πόλεμος είναι μια επική ταινία του 1956 βασισμένη στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου. Γυρισμένη σε διάφορα σημεία της Ρώμης, η ταινία αφηγείται την ιστορία του Τρωικού Πολέμου, παρά τις σημαντικές αποκλίσεις της από την ιστορία της Ιλιάδας. Πρωταγωνιστούν οι Ροσάνα Ποντεστά (ωραία Ελένη) και Στάνλεϊ Μπέικερ (Αχιλλέας), ενώ εμφανίζεται και η Μπριζίτ Μπαρντό σε μικρό ρόλο.[4]
Η ωραία Ελένη της Τροίας (2003) Επεξεργασία
Η ωραία Ελένη της Τροίας είναι μια αμερικοβρετανική μίνι τηλεοπτική σειρά του 2003 σε σκηνοθεσία Τζον Κεντ Χάρισον. Η σειρά, που έχει γυριστεί στη Μάλτα, ξεκινά με τη γέννηση του Πάρι και την προφητεία της Κασσάνδρας ότι αυτός θα γινόταν η αιτία για την καταστροφή της Τροίας. Η ταινία επικεντρώνεται γύρω από το θέμα του Τρωικού Πολέμου με βάση την Ιλιάδα του Ομήρου. Αναφέρεται και η αφορμή του πολέμου, το γνωστό μήλο της Έριδος, η θυσία της Ιφιγένειας για να γίνει η εκστρατεία των Ελλήνων, η αρπαγή της ωραίας Ελένης, οι μονομαχίες του Μενελάου με τον Πάρι και Αχιλλέα με τον Έκτορα και η άλωση της Τροίας μέσω του Δούρειου Ίππου.[1] Η ταινία ολοκληρώνεται με την ωραία Ελένη να περιπλανιέται στη λεηλατημένη Τροία, όπου βλέπει το φάντασμα του Πάρι, ο οποίος αρνείται να την πάρει μαζί του στον Κάτω Κόσμο. Τελικά, ο σύζυγός της, Μενέλαος, την παίρνει μαζί του πίσω στη Σπάρτη.
Τροία (2004) Επεξεργασία
Η Τροία είναι μια αμερικανική επική πολεμική ταινία περιπέτειας σε σκηνοθεσία Βόλφγκανγκ Πέτερσεν, βασισμένη στην Ιλιάδα του Ομήρου. Η ταινία περιγράφει την ιστορία του Τρωικού Πολέμου μετά την επίθεση των ελληνικών δυνάμεων στην Τροία καθώς και τις ιστορίες των διαφόρων ηρώων. Αν και η Ιλιάδα περιγράφει την ιστορία της αντιπαλότητας μεταξύ του Αχιλλέα και του Αγαμέμνονα κατά τον ένατο χρόνο του πολέμου, η Τροία αφηγείται την ιστορία και των δέκα ετών του πολέμου. Το τέλος της ταινίας δεν είναι παρμένο από την Ιλιάδα αλλά από την Αινειάδα του Βιργιλίου, με τον θάνατο και την κηδεία του Έκτορα. Μεταξύ άλλων, στην ταινία παίζουν οι Μπραντ Πιτ (Αχιλλέας), Ορλάντο Μπλουμ (Πάρις) και Έρικ Μπάνα (Έκτορας).[1] Αν και η ταινία εντυπωσίασε με τα ειδικά της εφέ, περιέχει ατελείωτες ανακρίβειες σε σχέση με το πρωτότυπο κείμενο.[2]
Ομήρου Οδύσσεια Επεξεργασία
Ένα ακόμη ομηρικό έπος που χρησιμοποιείται συχνά στη σύγχρονη κινηματογραφία, η Οδύσσεια (αρχαία ελληνικά: Ὀδύσσεια) αποτελεί ένα είδος συνέχειας της Ιλιάδας. Το ποίημα αφηγείται την επιστροφή στην πατρίδα (νόστο) του Έλληνα ήρωα Οδυσσέα μετά από δέκα χρόνια στον Τρωικό Πόλεμο. Όπως και η Ιλιάδα, το ποίημα ξεκινά in medias res, δηλαδή από τη μέση της ιστορίας.
Ομήρου Οδύσσεια (1954) Επεξεργασία
Η Ομήρου Οδύσσεια είναι μια ταινία φαντασίας-περιπέτειας βασισμένη στην Οδύσσεια του Ομήρου. Η ταινία αφηγείται την προσπάθεια του Οδυσσέα να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Ιθάκη, μετά τον Τρωικό Πόλεμο, καθώς και τις περιπέτειες που αντιμετωπίζει στο ταξίδι του αλλά και αφού φτάσει στην πατρίδα. Στην ταινία, η ηθοποιός Σιλβάνα Μάνγκανο υποδύεται τόσο τη σύζυγο του Οδυσσέα, Πηνελόπη, όσο και τη μάγισσα Κίρκη, που συναντά ο ήρωας στο ταξίδι του. Στην ταινία αυτή του 1954 παίζουν επίσης οι ηθοποιοί Κερκ Ντάγκλας (Οδυσσέας) και Άντονι Κουίν (Αντίνοος). Η ταινία γνώρισε τεράστια επιτυχία που αργότερα οδήγησε στην παραγωγή της ταινίας Ηρακλής το 1958, η οποία θεωρίται ότι πυροδότησε την εμμονή του ιταλικού κινηματογράφου για "ταινίες χλαμύδας"[5] κατά τη δεκαετία του 1960.
Odissea (1968) Επεξεργασία
Το Odissea είναι μια ευρωπαϊκή τηλεοπτική μίνι σειρά οκτώ επεισοδίων που μεταδόθηκε από την ιταλική κρατική τηλεόραση (RAI) το 1968 και βασίζεται στην Οδύσσεια του Ομήρου. Αποτελεί ιταλική, γιουγκοσλαβική, γερμανική και γαλλική συμπαραγωγή της Radiodiffusion-Télévision Française και σκηνοθετήθηκε από τον Φράνκο Ρόσι, με βοηθούς τους Πιέρο Σιβαζάπα και Μάριο Μπάβα. Παίζουν οι Μπεκίμ Φεχμίου (Οδυσσέας), Ειρήνη Παπά (Πηνελόπη), Σάμσον Μπερκ (Κύκλωπας), Μπάρμπαρα Μπαχ (Ναυσικά) και άλλοι.[3] Αρκετοί κριτικοί θεωρούν τη σειρά αριστοτεχνική αναπαράσταση του αρχαίου κόσμου. Η προσαρμογή θεωρείται από ορισμένους η πιο πιστή απόδοση του έπους του Ομήρου στην οθόνη, καθώς συμπεριλαμβάνει τα περισσότερα πρόσωπα και γεγονότα.
Οδύσσεια (1997) Επεξεργασία
Η Οδύσσεια είναι μια βρετανοαμερικανική τηλεοπτική σειρά φαντασίας-περιπέτειας που βασίζεται στο ομώνυμο έπος του Ομήρου.[1] Η μίνι σειρά κέρδισε Βραβείο Έμμυ το 1997 και ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα. Γυρίστηκε από το NBC στη Μάλτα, την Τουρκία, την Αγγλία, καθώς και σε μέρη γύρω από τη Μεσόγειο όπου διαδραματίστηκε η ιστορία. Μεταξύ άλλων, παίζουν οι Αρμάντ Ασσάντε (Οδυσσέας), Κρίστοφερ Λι (μάντης Τειρεσίας), Γκρέτα Σκάκι (Πηνελόπη), Τζεραλντίν Τσάπλιν (Ευρύκλεια), Ειρήνη Παπά (Αντίκλεια), Ιζαμπέλα Ροσελίνι (Αθηνά), Βανέσα Γουίλιαμς (Καλυψώ) και Γιώργος Βογιατζής (Αγαμέμνων).[6]
Απολλωνίου του Ροδίου Αργοναυτικά Επεξεργασία
Ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες (1963) Επεξεργασία
Ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες είναι μια αμερικανοβρετανική ταινία φαντασίας που γυρίστηκε το 1963. Γνωστή για τις εμβληματικές σκηνές μάχης, η ταινία κυκλοφόρησε από την Columbia Pictures σε συνεργασία με την Morningside Productions. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Έλληνα ήρωα Ιάσονα, καθώς οδηγεί την ομάδα των αργοναυτών σε αναζήτηση του θρυλικού χρυσόμαλλου δέρατος. Παίζουν οι Τοντ Άρμστρονγκ (Ιάσονας) και Νάνσι Κόβακ (Μήδεια).[7]
Ηρακλής (1958) Επεξεργασία
Ο Ηρακλής είναι μια ιταλική επική ταινία φαντασίας που βασίζεται τόσο στον μύθο του αρχαίου Έλληνα ήρωα Ηρακλή όσο και στον μύθο της Αργοναυτική Εκστρατείας προς αναζήτηση του χρυσόμαλλου δέρατος. Το σενάριο της ταινίας βασίζεται χαλαρά στους μύθους του Ηρακλή και στο επικό ποίημα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου. Πρωταγωνιστούν οι Στιβ Ριβς (Ηρακλής) και Σύλβα Κοσκινά (Ιόλη).[8]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «10 ταινίες για την ελληνική μυθολογία και αρχαιότητα». cracked.gr.
- ↑ 2,0 2,1 ΣΑΒΒΙΔΗΣ, ΛΕΥΤΕΡΗΣ (6 Οκτωβρίου 2017). «Πέντε ταινίες του Χόλιγουντ που 'κατακρεούργησαν' την ελληνική μυθολογία». News 24/7. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 3,0 3,1 Arthur J. Pomeroy (1 Ιουνίου 2017). A Companion to Ancient Greece and Rome on Screen. Wiley. ISBN 978-1-118-74144-3.
- ↑ Crowther, Bosley (1956-01-27). «Screen: 'Iliad' Revisited; Helen's Face Launches Ships at Criterion» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1956/01/27/archives/screen-iliad-revisited-helens-face-launches-ships-at-criterion.html. Ανακτήθηκε στις 2024-02-25.
- ↑ Σούμας, Θόδωρος (22 Δεκεμβρίου 2021). «Ένα διαφορετικό κινηματογραφικό λεξικό». fractalart.gr.
- ↑ Konchalovskiy, Andrey (18 Μαΐου 1997). «The Odyssey - Apple TV». Apple TV (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «AFI|Catalog». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Hercules (1957)». web.archive.org. 20 Μαΐου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2024.