Ιστορία της Μάλτας
Η ιστορία της Μάλτας είναι μακρά, καθώς το μικρό νησιωτικό κράτος που βρίσκεται στην κεντρική Μεσόγειο Θάλασσα κατοικήθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 5200 π.Χ.[1] Η μικρή, αλλά στρατηγικά σημαντική ομάδα νησιών, μέσω της μακράς και ταραχώδους ιστορίας της, διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στους αγώνες διαδοχικών δυνάμεων για κυριαρχία στη Μεσόγειο και στην αλληλεπίδραση μεταξύ αναδυόμενης Ευρώπης και των παλαιότερων πολιτισμών της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Ως αποτέλεσμα, η κοινωνία της Μάλτας έχει διαμορφωθεί από αιώνες ξένης κυριαρχίας από διάφορες δυνάμεις, ανάμεσα στους οποίους οι Φοίνικες, Ρωμαίοι, Έλληνες, Άραβες, Νορμανδοί, Σικελοί, Σουηβοί, Αραγωνία, Ιππότες της Μάλτας, Γάλλοι και Βρετανοί.[2]
Ιστορία Επεξεργασία
Προϊστορία Επεξεργασία
Οι πρώτοι κάτοικοι των νησιών που αποτελούν τη Μάλτα ήταν αγρότες και οι γεωργικές τους μέθοδοι υποβάθμισαν το έδαφος έως ότου τα νησιά έγιναν ακατοίκητα. Τα νησιά κατοικήθηκαν πάλι περίπου το 3850 π.Χ. Από αυτόν τον πολιτισμό υπάρχουν πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα όπως τάφοι σκαμμένοι σε βράχο, υπόγειοι τάφοι και οι επιβλητικοί και πολυσύνθετοι Μεγαλιθικοί Ναοί που κατασκευάστηκαν στην κορυφή του νησιού και οι οποίοι σήμερα είναι από τα παλαιότερα σωζόμενα μνημεία στον κόσμο. Ο πολιτισμός τους κατέρρευσε γύρω στο 2350 π.Χ., αλλά τα νησιά κατοικήθηκαν εκ νέου από πολεμιστές της Εποχής του Χαλκού αμέσως μετά.[3] Η προϊστορία της Μάλτας τελειώνει περίπου το 700 π.Χ.
Αρχαιότητα Επεξεργασία
Στις αρχές του 8ου αιώνα π.Χ., Φοίνικες πιθανώς από την Τύρο άρχισαν να αποικίζουν τη Μάλτα αρχικά ως φυλάκιο από το οποίο επέκτειναν τις θαλάσσιες εξερευνήσεις και το εμπόριο στη Μεσόγειο. Φοινικικοί τάφοι έχουν βρεθεί, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα κύρια αστικά κέντρα εκείνη την εποχή ήταν η σημερινή Μντίνα στη Μάλτα και η Ακρόπολη του Γκόζο.[4] Ο παλιός οικισμός ήταν γνωστός στους Έλληνες ως Μελίτη, οι Φοίνικες το αποκαλούσαν Μάλεθ που σημαίνει ασφαλές καταφύγιο και ολόκληρο το νησί άρχισε να αναφέρεται με αυτό το όνομα. Το 600 π.Χ., οι Καρχηδόνιοι κατέλαβαν το νησί. Ο ρόλος της Μάλτας στη Μεσόγειο είναι τώρα αποκλειστικά ως εμπορικός σταθμός που συνδέει την Αφρική με τη Σικελία. [5]
Το 60 μ. Χ. ο Απόστολος Παύλος ναυάγησε στο νησί και σύμφωνα με την παράδοση προσηλύτισε τους κατοίκους στον Χριστιανισμό. Οι Φοίνικες κατείχαν τα νησιά μέχρι το 218 π.Χ, οπότε κατελήφθησαν από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, από την εποχή υπάρχουν ίχνη οχυρώσεων και μιας έπαυλης κοντά στη Μντίνα.
Μεσαίωνας Επεξεργασία
Το 533 μ.Χ. το νησί αποκτήθηκε από τους Βυζαντινούς. Η σχετικά υψηλή ποσότητα βυζαντινών κεραμικών που βρέθηκαν στη Μάλτα υποδηλώνει ότι το νησί είχε σημαντικό στρατηγικό ρόλο στην αυτοκρατορία από τον 6ο έως τον 8ο αιώνα. Από τα τέλη του 7ου αιώνα και μετά, η Μεσόγειος απειλείται από την επέκταση των μουσουλμάνων, έτσι οι Βυζαντινοί πιθανότατα βελτίωσαν την άμυνα της Μάλτας, όπως φαίνεται από αμυντικά τείχη που χτίστηκαν γύρω από τη βασιλική στο Τας-Σιλγκ γύρω στον 8ο αιώνα. Οι Βυζαντινοί με τη σειρά τους εκδιώχθηκαν από τους Αγλαβίδες Άραβες μετά από πολιορκία το 870 μ.Χ. Η Μάλτα παρέμεινε αραιοκατοικημένη για μερικούς αιώνες μέχρι να κατοικηθεί εκ νέου από τους Άραβες τον 11ο αιώνα.
Το 1091, η Μάλτα κατελήφθη από τον Ρογήρο Α΄ της Σικελίας κύριο της νορμανδικής κομητείας της Σικελίας. Αποκαταστάθηκε η κυριαρχία της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και διορίστηκε επίσκοπος. Αυτή την εποχή, τα νησιά έγιναν μέρος του Βασιλείου της Σικελίας και στη συνέχεια κυβερνήθηκαν από διαδοχικούς φεουδαρχικούς χωροδεσπότες, συμπεριλαμβανομένων των Σουηβών, των Αραγονέζων και τελικά των Ισπανών, ως τις αρχές του 16ου αιώνα.
Νεότεροι χρόνοι Επεξεργασία
Κύριο άρθρο: Ιστορία της Μάλτας υπό το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη
Το 1530, η Μάλτα παραχωρήθηκε στο θρησκευτικό-στρατιωτικό Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών, οι οποίοι τα κυβέρνησαν ως υποτελές κράτος της Σικελίας. Το 1565, η Οθωμανική Αυτοκρατορία προσπάθησε να καταλάβει τα νησιά στη Μεγάλη πολιορκία της Μάλτας, αλλά η εισβολή απωθήθηκε. Μετά την πολιορκία, το 1566, ο Μέγας Μάγιστρος Ζαν ντε Λα Βαλέτ ανέθεσε την κατασκευή μιας νέας πόλης που πήρε το όνομα του ιδρυτή της (Humilissima Civitas Valettae) η σημερινή πρωτεύουσα Βαλέτα.Το Τάγμα εξακολούθησε να κυριαρχεί στη Μάλτα για πάνω από δύο αιώνες, και αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από μια άνθηση των τεχνών και της αρχιτεκτονικής και μια συνολική βελτίωση στην κοινωνία. Η καλλιτεχνική και πολιτιστική ζωή των νήσων της Μάλτας ενισχύθηκαν με την παρουσία καλλιτεχνών όπως ο Καραβάτζο, Ματία Πρέτι και Αντουάν ντε Φαβραί στους οποίους οι Ιππότες ανέθεσαν να διακοσμήσουν εκκλησίες, παλάτια και μέγαρα.[6]
Όταν οι Ιωαννίτες Ιππότες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Ρόδο το 1523 και εγκαταστάθηκαν στη Μάλτα, τους ακολούθησαν πολλοί Έλληνες. Στα τέλη του 18ου αιώνα κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης κατέφυγαν στη Μάλτα Χιώτες μετά τη σφαγή του 1822 και άλλοι από διάφορες περιοχές. Ιδρύθηκε ελληνικό τυπογραφείο που λειτούργησε ως το 1842 όπου τυπώθηκαν 200 περίπου βιβλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Φεβρουάριο 1827, και ενώ η Ελλάδα δεν είχε αναγνωρισθεί ακόμη ως ανεξάρτητο κράτος, στη Μάλτα ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό Προξενείο.[7]
Το Τάγμα εκδιώχθηκε όταν η Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία εισέβαλε στα νησιά το 1798, (Γαλλική εισβολή στη Μάλτα) σηματοδοτώντας την αρχή της διετούς γαλλικής κατοχής στη Μάλτα.
Σύγχρονη εποχή Επεξεργασία
Μετά από μερικούς μήνες γαλλικής κυριαρχίας, οι Μαλτέζοι εξεγέρθηκαν και οι Γάλλοι εκδιώχθηκαν το 1800 με βρετανική, ναπολιτάνικη και πορτογαλική βοήθεια. Στη συνέχεια, η Μάλτα έγινε βρετανικό προτεκτοράτο και το 1813 έγινε de facto αγγλική αποικία. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τη Συνθήκη των Παρισίων ένα χρόνο αργότερα.
Τα νησιά έγιναν μια σημαντική ναυτική βάση για τους Βρετανούς, αποτελώντας την έδρα του Μεσογειακού Στόλου. Λόγω αυτού, η Μάλτα δέχθηκε επίθεση (Πολιορκία της Μάλτας) από τις δυνάμεις του Άξονα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και το 1942 απονεμήθηκε στο νησί ο Σταυρός του Γεωργίου, ανώτατη βρετανική αστική τιμητική διάκριση, ο οποίος σήμερα εμφανίζεται στη σημαία και το οικόσημο της Μάλτας. Η βασιλική αποικία της Μάλτας ήταν αυτοδιοικούμενη από το 1921–33, 1947–58 και 1962–64.
Το 1964, η Μάλτα κηρύχθηκε ανεξάρτητη στους κόλπους της Βρετανικής Κοινοπολιτείας με το όνομα κράτος της Μάλτας και το 1974 έγινε δημοκρατία, η σύγχρονη Δημοκρατία της Μάλτας. Από το 2004, η χώρα είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2008 η χώρα εντάχθηκε στην Ευρωζώνη.[6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Το 5900 π.Χ., σύμφωνα με νεότερες αρχαιολογικές έρευνες.
- ↑ . «britannica.com/place/Malta».
- ↑ . «maltauncovered.com/malta-history/».
- ↑ Cassar, Carmel (2000). A Concise History of Malta/ Msida: Mireva Publications. ISBN 1870579526.pp. 53–55
- ↑ . «choiceholidays.eu/blog/history/malta».
- ↑ 6,0 6,1 . «visitmalta.com/en/history».
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ.40, σελ. 173
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Δεδομένα εκλογών στη Μάλτα Αρχειοθετήθηκε 2005-12-31 στο Wayback Machine.
- Πώς έμοιαζε η Μάλτα πριν από 20.000 χρόνια
- Ιστορία της Μάλτας: Πρωτογενή έγγραφα
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |