Ιστορία των στρατιωτικών αεροστάτων

Τα αερόστατα ήταν οι πρώτοι μηχανισμοί που χρησιμοποίηθηκαν ως αεροπορικός οπλισμός. Ο ρόλος τους περιορίστηκε αυστηρά σε αναγνωριστικούς σκοπούς. Αποτελούσαν την πρώτη διαθέσιμη μέθοδο ανύψωσης πάνω από το πεδίο της μάχης ώστε οι άνθρωποι να αποκτήσουν την παρομοιώδη «οπτική του πουλιού» ("birds-eye view"). Αποτέλεσαν ένα πρώιμο εργαλείο συλλογής πληροφοριών και πιο συγκεκριμένα ήταν χρήσιμα στην προετοιμασία των ακριβών χαρτών του πεδίου της μάχης, πριν την εποχή που αυτό το στοιχειώδες σκάφος οδήγησε σε πολλές αποτυχίες.

Το αερόστατο L'Entreprenant στη Μάχη του Φλερύς (1794).

Φανάρι Κονγκμίνγκ

Επεξεργασία

Τα φανάρια Κονγκμίνγκ χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα στρατιωτικής σηματοδότησης. Το φανάρι εφευρέθηκε στα τέλη της δυναστείας Χαν, όταν ο σύμβουλος της δυναστείας Ζούγκε Λιάνγκ (Κονγκμίνγκ) περικυκλώθηκε από τον Στρατηγό Σίμα Γι της δυναστείας Βέι στο Πίνλο, του Σετσουάν. Ο Ζούγκε Λιάνγκ χρησιμοποίησε χάρτινα «φανάρια», ή αερόστατα θερμού αέρα για να κάνει σινιάλο στις δυνάμεις διάσωσης. Το φανάρι Κονγκμίνγκ έγινε ένα κοινό στρατιωτικό μέσο σηματοδότησης στην Κίνα, και στη συνέχεια υιοθετήθηκε από τα Μογγολικά στρατεύματα, στη Μάχη της Λέγκνιτσα. Το πέταγμα των φαναριών Κονγκμίνγκ αποτελεί πλέον λαϊκή γιορτή στη μνήμη του Ζούγκε Λιάνγκ στο Φεστιβάλ των Φαναριών.[1][2]

Πρώτα αερόστατα στη Δύση

Επεξεργασία

Πρώτα Γαλλικά αέροστατα

Επεξεργασία
 
Αερόστατα που ξέφυγαν από την Πολιορκία του Παρισιού (1870–1871)

Τα πρώτα επιτυχημένα αερόστατα που πέταξαν, κατασκευάστηκαν στη Γαλλία από τους αδελφούς Μονγκολφιέ την περίοδο 1782-1783. Ήταν άκαμπτες σφαίρες από βαμβάκι ή μετάξι τεντωμένες πάνω από ένα απλό ελαφρύ ξύλινο πλαίσιο το οποίο αναπαριστούσε ένα τεράστιο αυγό. Τα αερόστατα αυτά βρισκόταν πάνω από μια εστία φωτιάς σε σημείο τέτοιο ώστε ο καπνός να πηγαίνει προς την κοιλότητα της σφαίρας. Θεωρούσαν πως ο καπνός έκανε τα αερόστατα να ανυψωθούν, αλλά για την ακρίβεια ήταν ο θερμός αέρας του καπνού που προκαλούσε την ανύψωση. Η πρώτη αποφασιστική χρήση αεροστάτου για εναέρια παρατήρηση έγινε από το Γαλλικό Αεροστατικό Σώμα με το αερόστατο l’Entreprenant στη Μάχη του Φλερύς το 1794. Την επόμενη χρονιά, κατά την Πολιορκία του Μάιντς χρησιμοποιήθηκε και πάλι αερόστατο παρατήρησης. Ωστόσο η χρήση αεροστάτων από τους Γάλλους δεν συνεχίστηκε ανεμπόδιστα, μιας και το 1799 ο Ναπολέων αποφάσισε να διαλύσει τα Γαλλικά σώματα αεροστάτων.[3]

Το 1854, ο Γάλλος αεροναυτικός Ευγένιος Γκοντάρντ πραγματοποίησε αρκετές επιδείξεις επανδρωμένων αεροστατών στον γάμο του Αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄. Ο Αυτοκράτορας εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που πραγματοποίησε συμφωνία με τον Γκοντάρντ η οποία ανέφερε πως σε περίπτωση πολέμου, θα κατασκεύαζε αερόστατα, θα οργάνωνε εκστρατείες αεροστατιστών, και θα πραγματοποιούσε πτήσεις παρατήρησης για τον Αυστριακό στρατό. Ωστόσο, το 1859 οι Γάλλοι ξεκίνησαν πόλεμο κατά των Αυστριακών, και τα αερόστατα παρατήρησης του Γκοντάρντ χρησιμοποιήθηκαν από τις Γαλλικές δυνάμεις, βοηθώντας τη νίκη του Ναπολέοντος Γ΄ έναντι του Φραγκίσκου Ιωσήφ. Τα αερόστατα εναέριας παρατήρησης του Γκοντάρντ χρησιμοποιήθηκαν ξανά από τους Γάλλους το 1870 κατά τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο και την Πολιορκία του Παρισιού.[4]

Κατά την Εξέγερση των Μπόξερ το 1900 στην Κίνα, οι Γαλλικές δυνάμεις είχαν μαζί τους και ένα αερόστατο, αν και δεν υπάρχει καταγραφή στην οποία να αναφέρεται πως το χρησιμοποίησαν.[5]

Αερόστατα στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο

Επεξεργασία

Με το ξέσπασμα του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου, ο Πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν εξέτασε την πιθανότητα χρήσης μηχανισμού εναερίου πολέμου. Το γεγονός αυτό έκανε μερικούς από τους κορυφαίους αεροστατιστές της χώρας να συναγωνιστούν για τη θέση του επικεφαλής αεροναυτικού μιας μελλοντικής διοίκησης αεροναυτικής. Η επιστημονική κοινότητα έδειξε μεγάλη υποστήριξη στο να επηρεάσει την Ουάσινγκτον στο να χρησιμοποιήσει αερόστατα. Τελικά ο Καθηγητής Θαντέους Λόου επελέγη στη θέση του Επικεφαλής Αεροναυτικού του Σώματος Αεροστατών του Στρατού της Ένωσης.[6]

Η πρώτη μεγάλης κλίμακας χρήση αεροστάτων στον στρατό έγινε κατά τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο με το Σώμα Αεροστατών Ενωτικού Στρατού, το οποίο ιδρύθηκε και οργανώθηκε από τον Καθηγητή Θαντέους Λόου το καλοκαίρι του 1861. Αρχικά, τα αερόστατα φούσκωναν με τη χρήση ανθρακαερίου από τις δημοτικές υπηρεσίες και στη συνέχεια μεταφερόταν στα πεδία της μάχης, μια επίπονη και αναποτελεσματική επιχείρηση μιας και τα αερόστατα έπρεπε να επιστρέφουν στην πόλη κάθε τέσσερις μέρες για να γεμίζονται ξανά. Τελικά κατασκευάστηκαν γεννήτριες αερίου υδρογόνου, ένα περίπλοκο σύστημα δεξαμενών και χάλκινων σωληνώσεων, το οποίο μετέτρεπε συνδυασμό μετάλλων και θειικού οξέως σε υδρογόνο. Οι γεννήτριες μεταφερόταν εύκολα στα ξεφούσκωτα αερόστατα στο πεδίο με σταθερές άμαξες. Όμως, η μέθοδος αυτή μείωνε τη ζωή των αεροστάτων, επειδή ίχνη θειικού οξέως εισερχόταν στο αερόστατο μαζί με το υδρογόνο.[7] Συνολικά, ο Λόου κατασκεύασε επτά αερόστατα τα οποία τέθηκαν σε στρατιωτική χρήση.

Η πρώτη εφαρμογή που θεωρήθηκε χρήσιμη για τα αερόστατα ήταν η χαρτογράφηση από την πλεονεκτική εναέρια θέση, και έτσι το πρώτο ανατεθέν έργο του Λόου ήταν μαζί με το Σώμα Τοπογράφων Μηχανικών. Ο Στρατηγός Έρβιν Μακντόουελ, διοικητής της Στρατιά του Ποτόμακ, αντιλήφθηκε την αξία της εναέριας αναγνώρισης και κάλεσε τον Λόου, ο οποίος τότε χρησιμοποιούσε το προσωπικό του αερόστατο Enterprise, στη Πρώτη Μάχη του Μπουλ Ραν. Ο Λόου εργάστηκε επίσης ως Εμπρόσθιος Παρατηρητής Πυροβολικού (Forward Artillery Observer, FAO) κατευθύνοντας τα πυρά του πυροβολικού μέσω σημάτων με σημαίες. Αυτό επέτρεψε στους οπλίτες του εδάφους να ανοίγουν πυρ με ακρίβεια σε στόχους, που προηγουμένως δεν μπορούσαν να διακρίνουν, κάτι που αποτέλεσε στρατιωτική πρωτιά.[8]

Το πρώτο στρατιωτικό αερόστατο του Λόου, το Eagle είχε ετοιμαστεί μέχρι τη 1η Οκτωβρίου 1861. Κλήθηκε άμεσα σε υπηρεσία για να ρυμουλκηθεί στο Λιούινσβιλ της Βιρτζίνια, χωρίς γεννήτρια αερίου η οποία κατασκευάστηκε αργότερα. Το ταξίδι ξεκίνησε μετά το φούσκωμα στην Ουάσινγκτον και συνεχίστηκε με ένα ταξίδι 19 χιλιομέτρων (12 μίλια), διάρκειας 12 ωρών όπου απειλήθηκε από θυελλώδεις ανέμους που έσκισαν το δίκτυ του αεροστάτου και το πέταξαν προς την ακτή. Οι δραστηριότητες των αεροστάτων διακόπηκαν μέχρι την κατασκευή όλων των γεννητριών αερίου.[9]

Ο Λόου, με τη δυνατότητα φουσκώματος αεροστάτων σε απομακρυσμένους σταθμούς, φόρτωσε το νέο του αερόστατο Washington μαζί με δύο γεννήτριες αερίου σε μια τροποποιημένη φορτηγίδα αερίου, την USS George Washington Parke Custis. Καθώς ρυμουλκούνταν στον ποταμό Ποτόμακ, ο Λόου είχε τη δυνατότητα να ανυψωθεί και να παρατηρήσει το πεδίο της μάχης καθώς μετακινούνταν στη δασώδη χερσόνησο. Αυτό θεωρήθηκε ως το πρώτο αεροπλανοφόρο.[10]

Το Σώμα Αεροστάτων του Ενωτικού Στρατού απόλαυσε περισσότερες επιτυχίες στις μάχες της Εκστρατείας της Χερσονήσου από τον Στρατό του Ποτόμακ, ο οποίος αναζητούσε υποστήριξη. Η γενική αντιμετώπιση του στρατού στη χρήση αεροστάτων χειροτέρεψε, και μέχρι τον Αύγουστο του 1863 τα Σώματα Αεροστάτων είχαν διαλυθεί.[11]

Ο Συνομοσπονδιακός Στρατός χρησιμοποίησε επίσης αερόστατα, αλλά αυτά αντιμετώπιζαν σοβαρά εμπόδια στις προμήθειες εξαιτίας των εμπάργκο. Αναγκάστηκαν να κατασκευάσουν τα αερόστατά τους από χρωματιστά μεταξωτά υλικά, και η χρήση τους περιορίστηκε στην όχι συχνή παροχή αερίου στο Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια. Ο πρώτος «κυβερνήτης» αεροστάτου της «αεροπορίας» του Συμμαχικού Στρατού ήταν ο Έντουαρντ Πόρτερ Αλεξάντερ.[12] Μέχρι το καλοκαίρι του 1863, όλες οι αποστολές αναγνώρισης μέσω αεροστάτων του Εμφύλιου Πολέμου είχαν διακοπεί.

Πρώτες αποστολές των αεροστάτων

Επεξεργασία
 
Το αερόστατο Intrepid φουσκώνεται από το αερόστατο Constitution σε μια προσπάθεια να ανυψωθεί ένα μεγαλύτερο αερόστατο στον αέρα, ώστε να παρακολουθήσει την επικείμενη μάχη του Φέαρ Όουκς.

Η πρώτη ανάθεση αποστολής στα στρατιωτικά αερόστατα έγινε από το Σώμα Τοπογράφων Μηχανικών του Ενωτικού Στρατού για τη χαρτογράφηση. Μέχρι αυτό το σημείο, οι χάρτες δημιουργούνταν από την προοπτική του εδάφους και η ακρίβεια τους οδήγησε σε πολλές αποτυχίες στο πεδίο της μάχης. Η εναέρια προοπτική βελτίωσε φαινομενικά τη χαρτογράφηση, ειδικά όταν συνδυαζόταν με τη χρήση φωτογραφιών.[13]

Ο στρατηγός Έρβιν Μακντόουελ, διοικητής της Στρατιάς του Ποτόμακ, διέταξε τα αερόστατα να πραγματοποιήσουν εναέριες παρατηρήσεις των οχυρών των εχθρών και των κινήσεων τους στην Πρώτη Μάχη του Μπουλ Ραν. Με τις τακτικές του Λόου να εγκρίνονται από τους επικεφαλής διοικητές, τελικά του ανατέθηκε να κατασκευάσει επτά αερόστατα και μια σειρά από γεννήτριες αερίου υδρογόνου για να τα φουσκώνουν στο πεδίο της μάχης. Αν και ο Θαντέους Λόου ήταν Επικεφαλής Αεροναυτικός, ο μισητός εχθρός του Τζον ΛαΜάουντεν πιστώνεται την πραγματοποίηση των πρώτων εναέριων παρατηρήσεων πληροφοριών ενώ βρισκόταν ανεξάρτητα τοποθετημένος στο Οχυρό Μονρόε.[14]

Το αερόστατο, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Λόου, χρησιμοποιήθηκε επίσης για να κατευθύνει τα πυρά του πυροβολικού από μια αφανή τοποθεσία στα οχυρά των Συμμαχικών. Το αερόστατο, Eagle, ανυψώθηκε με σχοινί και τηλέγραφο από το Οχυρό Κόρκοραν βόρεια του Φολς Τσερτς της Βιρτζίνια. (Η χρήση του τηλεγράφου σε αερόστατο είχε δοκιμαστεί με επιτυχία προηγουμένως από τον Λόου στις 18 Ιουνίου 1861.[15]) Μια πυροβολαρχία ήταν τοποθετημένη στο ανατολικό Στρατόπεδο. Με μια σειρά προκαθορισμένων σινιάλων με σημαίες, ο Λόου κατεύθυνε τα πυρά στο στρατόπεδο των Επαναστατών μέχρι που άρχισαν να πετυχαίνουν τον στόχο τους. Αυτή η πρωτοχρησιμοποιημένη ιδέα ήταν ο προκάτοχος των Εμπρόσθιων Παρατηρητών του Πυροβολικού (Forward Artillery Observer, FAO) και έφερε την επανάσταση στη χρήση του πυροβολικού μέχρι και σήμερα.[16]

Ο Καθηγητής Λόου είχε προσεγγιστεί από το νεαρό Κόμη Φερδινάνδο φον Ζέπελιν το 1863, την περίοδο που αυτός δρούσε ως πολιτικός παρατηρητής της Ενωτικού Στρατού, σχετικά με το ενδεχόμενο να υπηρετήσει ως εναέριος παρατηρητής με τον Λόου, αλλά κάτι τέτοιο απαγορεύθηκε από τις στρατιωτικές αρχές των Ενωτικών, λόγω της πολιτικής κατάστασης του φον Ζέπελιν. Ο μετέπειτα πρωτοπόρος των άκαμπτων αεροπλοίων αντ' αυτού κατευθύνθηκε στο στρατόπεδο του Τζον Στάινερ, ενός Γερμανού αεροναυτικού που βρισκόταν ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να αποκτήσει την πρώτη του πτητική εμπειρία σε ένα αερόστατο, κάτι που ο φον Ζέπελιν είχε τη δυνατότητα να κάνει λίγο αργότερα ενώ βρισκόταν ακόμη στις ΗΠΑ.[17]

Το πρώτο αεροπλανοφόρο

Επεξεργασία

Τα αερόστατα και οι γεννήτριες φορτωνόταν σε μια τροποποιημένη φορτηγίδα άνθρακα, την George Washington Parke Custis. Τα αερόστατα ρυμουλκούνταν στον ποταμό Ποτόμακ και είχαν τη δυνατότητα να ανυψώνονται και να πραγματοποιούν παρατηρήσεις του μετώπου της μάχης καθώς μετακινούνταν προς το Ρίτσμοντ. Στις 11 Νοεμβρίου 1861, ο Λόου πραγματοποίησε τις πρώτες παρατηρήσεις από αερόστατο του οποίου η βάση ήταν σε ένα πλοίο. Αυτή ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη παρατήρηση εναέριου σταθμού από το νερό, κατ' ουσίαν το πρώτο αεροπλανοφόρο (αεροστατοφόρο).[10]

Ο Λόου πραγματοποίησε παρατηρήσεις στο Φέαρ Όουκς, το Σάρπσμπεργκ, το Βίκσμπεργκ και το Φρέντρικσμπεργκ πριν από την πολιτική ενέδρα τόσο από τον στρατό όσο και από το Κονγκρέσο που τον ανάγκασε να παραιτηθεί τον Απρίλιο του 1863, όταν και επέστρεψε στον ιδιωτικό τομέα. Τα Σώματα Αεροστάτων διαλύθηκαν μέχρι τον Αύγουστο του 1863.[18]

Συμμαχικά αερόστατα

Επεξεργασία

Οι Συμμαχικοί πραγματοποίησαν επίσης προσπάθειες με αερόστατα, περισσότερο για να αντιμετωπίσουν τα αερόστατα των Ομοσπονδιακών. Ένας τύπος αεροστάτου ήταν επηρεασμένος από αυτό των Μονγκολφιέ. Ήταν ένα άκαμπτο, βαμβακερό, αερόστατο «θερμού καπνού». Οι προσπάθειες τους είχαν αποτέλεσμα, αλλά οι τεχνικές χειρισμού τους ήταν κακές και το αερόστατο χάθηκε και κατελήφθη από τους Βόρειους.[19]

Ένας άλλος τύπος αεροστάτου που αναφερόταν ως «αερόστατο μεταξωτού φορέματος», του οποίο τα καλύμματα ήταν κατασκευασμένα από πολύχρωμο μετάξι κατασκευής φορεμάτων, χρησιμοποιήθηκε με αποτελεσματικότητα στο Ρίτσμοντ, όταν υπήρχε αέριο στη διάθεση τους. Και πάλι, τα αερόστατα αυτά χάθηκαν, καταστράφηκαν ή κατελήφθησαν με ευκολία, και οι ελλείψεις προμηθειών έκαναν δύσκολη την αντικατάστασή τους. Οι Συμμαχικοί ανακουφίστηκαν όταν ο Ενωτικός Στρατός διέκοψε τη χρήση αεροστάτων.[20]

Τα Σώματα Αεροστάτων των Συμμαχικών χρησιμοποίησαν επίσης ένα μεταγωγικό πλοίο, το CSS Teaser. Το Teaser μετέφερε και εκτόξευσε ένα από τα αερόστατα των Συμμαχικών σε διάφορες θέσεις παρατήρησης προτού καταληφθεί από το Ναυτικό των Ενωτικών τον Ιούλιο του 1862.[21]

Η ιδέα ρίψης πυρομαχικών στον εχθρό δεν είχε ληφθεί σοβαρά υπόψη, αν και υπήρχαν μηχανικά σχέδια που απεικόνιζαν συσκευές ρίψης βομβών που μπορούσαν να τοποθετηθούν πάνω στα αερόστατα. Αυτές οι απεικονίσεις ήταν θεωρίες επί χάρτου στην καλύτερη και είχαν σχεδιαστεί από μηχανικούς που δεν είχαν ιδέα για την αεροπορία, και πιο συγκεκριμένα, τα αερόστατα, και ότι σχετίζεται για την επιτυχή εκτόξευση αεροστάτων με αέριο.

Δεν υπήρχαν πρακτικοί τύποι χειροβομβίδων ή βομβών κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Το βάρος αποτελούσε σημαντικό παράγοντα στον καθορισμό του μεγέθους των αεροστάτων που θα χρησιμοποιούνταν και την ποσότητα αερίου που χρειαζόταν για να απογειωθούν. Η μεταφορά βαρέων πυρομαχικών και άκομψων μηχανισμών στα αερόστατα ήταν εκτός θέματος. Με τα νεώτερα, μεγαλύτερα και πιο διαχειρίσιμα αερόστατα, και τα μικρότερα πυρομαχικά, η χρήση βομβών θα έκανε τον αεροπορικό οπλισμό πολύ πιο ελκυστικό τη μεταγενέστερη εποχή.

Πόλεμος της Παραγουάης

Επεξεργασία

Το 1867 κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Παραγουάης, χρησιμοποιήθηκαν αερόστατα παρατήρησης από τη Βραζιλία, με τη βοήθεια των αδελφών Άλλεν, του Τζέιμς και του Έζρα, μετά την παροχή βοήθειας που έδωσαν στον Στρατό της Ένωσης.[22]

Βρετανικά αερόστατα

Επεξεργασία

Την περίοδο 1862–71 έγιναν προσπάθειες από δύο αξιωματούχους του Βασιλικού Σώματος Μηχανικών, ώστε να τραβήξουν την προσοχή των Βρετανών αξιωματούχων για την πιθανή χρήση αεροστάτων. Τον Ιούλιο του 1863 πραγματοποιήθηκαν απογειώσεις αεροστάτων για αναγνώριση από το Βασιλικό Σώμα Μηχανικών για λογαριασμό του Βρετανικού Στρατού, αλλά αν και τα πειράματα ήταν επιτυχημένα δεν θεωρήθηκε πως άξιζε να το επιδιώξουν περεταίρω μιας και ήταν πολύ ακριβά. Όμως, μέχρι το 1878 εγκαθιδρύθηκε Εξοπλιστικό Κατάστημα Αεροστάτων στο Γούλγουιτς από το Βασιλικό Σώμα Μηχανικών.[23] Μέχρι την εποχή αυτή είχαν επιβληθεί περιορισμοί για την ανάγκη παραγωγής υδρογόνου στον τομέα από μερικές φορητές συσκευές και η εύρεση των κατάλληλων υλικών για τα καλύμματα ενός πολεμικού αεροστάτου είχε επιλυθεί.

Το 1888 ιδρύθηκε Σχολή Αεροστατικής στο Τσάτχαμ του Μέντγουέι στο Κεντ. Το 1890 μεταφέρθηκε στο Στάνθορπ Λάινς του Όλντερσοτ όταν σχηματίστηκαν τομέας αεροστάτων και αμαξοστάσιο ως μόνιμες μονάδες του Βασιλικού Σώματος Μηχανικών.[24]

Αερόστατα χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τον Βρετανικό Στρατό στις επιδρομές στη Μπετσουαναλάνδη και το Σουάκιν το 1885.[25] Χρησιμοποιήθηκαν επίσης κατά τον Δεύτερο Πόλεμο των Μπόερς (1899–1902), όπου χρησιμοποιήθηκαν για παρατήρηση πυροβολικού στο Κίμπερλι και κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας του Λέιντισμιθ.[26][27][28][29]

Στις 5 Οκτωβρίου 1907, ο Συνταγματάρχης Τζον Κάπερ (από τους τελευταίους του Σώματος Βασιλικών Μηχανικών) και η ομάδα του πέταξαν με το στρατιωτικό αερόπλοιο Nulli Secundus από το Φάρνμποροου γύρω από τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο και πίσω με σκοπό να ελκύσουν το λαϊκό ενδιαφέρον.[30]

Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Επεξεργασία
 
Γερμανικό αερόστατο παρατήρησης απογειώνεται στο Έκανκουρ του Σομ (22 Σεπτεμβρίου 1916)
 
Γερμανικό πολεμικό αεροπλάνο καταρρίπτει προσδεμένο αερόστατο χαρταετό (1918)

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν το σημείο κορύφωσης της στρατιωτικής χρήσης αεροστάτων παρακολούθησης, τα οποία παρατάχθηκαν εκτενώς και από τις δύο πλευρές. Οι Βρετανοί, παρά την εμπειρία τους στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αφρική, βρισκόταν πίσω από τις εξελίξεις και χρησιμοποιούσαν ακόμη σφαιρικά αερόστατα. Αυτά αντικαταστάθηκαν γρήγορα από τύπους, που αναφερόταν κοινώς ως αερόστατα χαρταετοί, τα οποία μπορούσαν να πετάξουν και να επιχειρήσουν σε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Αρχικά ο Γερμανικός τύπος αεροστάτου Parseval-Siegsfeld, και έπειτα ο πηδαλιουχούμενος Γαλλικός τύπος Caquot. Μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το πυροβολικό είχε εξελιχθεί στο σημείο που είχε τη δυνατότητα να εμπλέκεται με στόχους πίσω από το ορατό πεδίο ενός επίγειου παρατηρητή. Οι παρατηρητές τοποθέτησης πυροβολικού στα αερόστατα, βρισκόταν γενικά λίγα χιλιόμετρα πίσω από τις γραμμές του μετώπου και σε υψόμετρο, που τους επέτρεπε να βλέπουν στόχους σε μεγαλύτερο εύρος από ότι θα μπορούσαν από το έδαφος. Αυτό επέτρεψε στο πυροβολικό να αποκτήσει πλεονέκτημα με το αυξημένο εύρος στόχων του.[31]

Εξαιτίας της σημασίας τους ως πλατφόρμες παρατήρησης, τα αερόστατα υπαρασπιζόταν από αντιαεροπορικά όπλα, πληθώρα πολυβόλων όπλων για άμυνα σε χαμηλό υψόμετρο και περιπολίες από μαχητικά αεροσκάφη. Η επίθεση σε ένα αερόστατο ήταν επικίνδυνο εγχείρημα αλλά ορισμένοι πιλότοι πραγματοποίησαν την πρόκληση αυτή. Οι πιο επιτυχημένοι έγιναν γνωστοί ως κυνηγοί αεροστάτων (balloon busters), και σε αυτούς περιλαμβάνονται ο Βέλγος Γουίλι Κόπενς, ο Γερμανός Φρίντριχ Ρίτερ φον Ροτ, ο Αμερικανός Φρανκ Λιούκ, και οι Γάλλοι Λέον Μπουρζάντ, Μισέλ Κουαφάρ και Μωρίς Μπογιώ. Πολλοί εξειδικευμένοι κυνηγοί αεροστάτων ήταν προσεκτικοί ώστε να μην πετάξουν κάτω από τα 300 μέτρα (1.000 πόδια) ώστε να αποφύγουν την έκθεση σε αντιαεροπορικά όπλα και πολυβόλα.[32][33]

Τα πληρώματα παρατήρησης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν τα πρώτα που χρησιμοποίησαν αλεξίπτωτα, πολύ πριν αυτά υιοθετηθούν από τα πληρώματα αεροσκαφών σταθερών πτερύγων. Ήταν πρωτόγονου τύπου, όπου το κύριο μέρος βρισκόταν σε μια τσάντα κρεμασμένη από το αερόστατο, με τον πιλότο να φορά μια απλή ιπποσκευή γύρω από τη μέση του, με τις γραμμές της ιπποσκευής να είναι προσδεμένες στο κύριο αλεξίπτωτο στην τσάντα. Όταν ο αεροστατιστής πηδούσε, το κύριο μέρος του αλεξίπτωτου τραβιόταν από την τσάντα, πρώτα οι γραμμές του καλύμματος και έπειτα ο κύριος θόλος. Αυτός ο τύπος αλεξιπτώτων υιοθετήθηκε αρχικά από τους Γερμανούς και αργότερα από τους Βρετανούς και τους Γάλλους για τα πληρώματα παρατήρησης των αεροστάτων τους.[31]

Αερόστατα παρατήρησης άρχισαν να χρησιμοποιούνται στη θάλασσα για αμυντικούς σκοπούς απέναντι σε υποβρύχια προς το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[34]

Το ιδίωμα «Το αερόστατο πηγαίνει προς τα πάνω!» ("Once the Balloon Has Gone Up!") ως έκφραση για μια επικείμενη μάχη προέρχεται από το το γεγονός πως η άνοδος ενός αεροστάτου σήμαινε κατά πάσα πιθανότητα την προετοιμασία του βομβαρδισμού για μια επίθεση.[35]

Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος

Επεξεργασία

Τα αερόστατα καταιγισμού, γνωστά και ως "blimps" (μικρά αερόστατα), χρησιμοποιήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο για να αναχαιτιστούν οι αεροπορικές επιθέσεις των Γερμανικών βομβαρδιστικών και των πυραύλων V-1.[36]

Η Ιαπωνία είχε πρόσφατα ανακαλύψει τους υψηλού υψομέτρου αεροχειμάρρους ώστε να στέλνει αερόστατα πυρόςfu-go) τα οποία μετέφεραν εκρηκτική ύλη στην Αμερικανική ηπειρωτική χώρα. Περίπου 300 από αυτά πέρασαν τον Ειρηνικό, προκαλώντας καταστροφές σε περιουσίες και τουλάχιστον έξι θανάτους. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διέταξε την πλήρη διακοπή όλων των συμβάντων με αερόστατα, φοβούμενη το γεγονός πως οι Ιάπωνες θα άρχισαν να χρησιμοποιούν τα fu-go για τη μεταφορά βιολογικών όπλων.[37]

Η Βρετανία χρησιμοποίησε αερόστατα ελεύθερης πτήσης σε πληθώρα διαφορετικών τρόπων συμπεριλαμβανομένης και της Εξωτερικής Επιχείρησης (Operation Outward) όπου εκτόξευσε περίπου 100.000 μικρά αερόστατα τα οποία έριξαν εμπρηστικούς μηχανισμούς σε περιοχές υπό Γερμανική κατάληψη ή έκοψαν καλώδια για να διακόψουν την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.[38]

Αερόστατα χρησιμοποιήθηκαν επίσης στη θάλασσα, πιο συγκεκριμένα από το Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών ως μέσο αντιμετώπισης των υποβρυχίων.[39]

Μεταπολεμική περίοδος

Επεξεργασία
 
Αερόστατο παρατήρησης στο Αφγανιστάν, 2011

Ο στρατός των ΗΠΑ ανέπτυξε προγράματα αεροστατικής υψηλών υψομέτρων για την ανίχνευση πυρηνικών και την παρακολούθηση, όπως το Πρόγραμμα Mogul (που συνδέεται με το συμβάν του Ρόσγουελ)[40], το Πρόγραμμα Genetrix[41] και το Πρόγραμμα Moby Dick[42].

Επίσης εργάστηκαν στην κατασκευή των αεροστατών βομβών E77, ξεκαθαρίζοντας τις αρχές του συστήματος μεταφοράς εκρηκτικών των Ιαπωνικών αεροστάτων πυρός.[43]

Αερόστατα χρησιμοποιήθηκαν από τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και του συνασπισμού της στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.[44]

Τα αερόστατα χρησιμοποιούνται ακόμη και για τη συλλογή πληροφοριών και την πραγματοποίηση περιπολιών πάνω από τα σύνορα του Ισραήλ. Αυτό που κάνει τα αερόστατα να ξεχωρίζουν είναι η δυνατότητα τους να παραμένουν στον ουρανό για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ένα αερόστατο δεν απαιτεί συνεχή ανεφοδιασμό όπως ένα αεροσκάφος, και έτσι μπορεί να αποτελέσει μια συνεχή πηγή πληροφοριών για ένα στόχο ή μια συγκεκριμένη περιοχή. Εάν μια περιοχή δεν είναι ορατή από εδάφους, αυτά τα αερόστατα παρακολούθησης μπορούν να φτάσουν σε τέτοιο ύψος και να καλυφθούν κατάλληλα ώστε να μην είναι ανιχνεύσιμα από κάτω.[45][46]

Μέλλον των στρατιωτικών αεροστάτων

Επεξεργασία
  • Το πρόγραμμα DARPA εξερευνά την πιθανότητα χρήσης αεροστάτων για την επικοινωνία εκτός οπτικού πεδίου μεταξύ των χερσαίων μονάδων και μεταξύ των χερσαίων μονάδων και των αεροσκαφών.[45]
  • Από το 2013, στρατιωτικοί ερευνητές εξερευνούν τα ελαφρύτερα από τον αέρα σκάφη για τη μεταφορά εμπορευμάτων, και πιθανώς, στρατευμάτων στα προγράμματα «Ενσωματωμένοι Αισθητήρες είναι η Δομή» (Integrated Sensor is Structure, ISIS)[47] και «Οχήματα Πολλαπλών Πληροφοριών Μεγάλης Αντοχής» (Long Endurance Multi-intelligence Vehicle, LEMV)[48].

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Deng, Yinke (2011). Ancient Chinese Inventions. Cambridge: Cambridge University Press. σελ. 131-132. ISBN 9780521186926. 
  2. «Ancient Chinese Technology - Miniature Hot Air Ballon». library.thinkquest.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017. 
  3. Joubert de la Ferté, Sir Philip (1955). The Third Service. London: Thames and Hudson. σελ. 1. 
  4. Haydon, F. Stansbury (2000). Military Ballooning During the Early Civil War. Baltimore & London: JHU Press. σελ. 21-22. ISBN 9780801864421. 
  5. Tomaselli, Phil (2007). Tracing Your Air Force Ancestors. Barnsley, South Yorkshire. UK: Pen and Sword. σελ. 13. ISBN 9781844155736. 
  6. Jarrow, Gail (2014). Lincoln's Flying Spies: Thaddeus Lowe and the Civil War Balloon Corps. Honesdale, Pennsylvania. USA: Highlights Press. ISBN 9781629791814. 
  7. "Encyclopedia of War Machines" edited by Daniel Bowen.
  8. Newell, Clayton R.· Shrader, Charles R. (2011). Of Duty Well and Faithfully Done: A History of the Regular Army in the Civil War. Lincoln & London: U of Nebraska Press. σελ. 299. ISBN 0803219105. 
  9. Jarrow, Gail (2014). Lincoln's Flying Spies: Thaddeus Lowe and the Civil War Balloon Corps. Honesdale, Pennsylvania: Highlights Press. σελ. 52. ISBN 9781629791814. 
  10. 10,0 10,1 Hallion, Richard P. (2003). Taking Flight: Inventing the Aerial Age, from Antiquity through the First World War. Oxford: Oxford University Press. σελ. 67-68. ISBN 9780190289591. 
  11. Wagner, Margaret E.· Gallagher, Gary W. (2009). The Library of Congress Civil War Desk Reference. New York: Simon and Schuster. σελ. 364. ISBN 9781439148846. 
  12. Bradley, Michael R. (2010) [2002]. It Happened in the Civil War. USA: Globe Pequot Press. σελ. 22. ISBN 9780762711659. 
  13. Kennedy, Frances H. (1998). The Civil War Battlefield Guide. Boston & New York: Houghton Mifflin Harcourt. σελ. 101. ISBN 0547524692. 
  14. Huston, James A. (1966). The Sinews of War: Army Logistics ; 1775 - 1953. Washington D.C.: Government Printing Office. σελ. 195. ISBN 9780160899140. 
  15. Appletons' annual cyclopaedia and register of important events of the year: 1862. New York: D. Appleton & Company. 1863. σελ. 184. 
  16. Crouch, Tom D. (1983). The eagle aloft: two centuries of the balloon in America. USA: Smithsonian Institution Press. σελ. 352. ISBN 9780874743463. 
  17. Hattaway, Herman (2004). Reflections of a Civil War Historian: Essays on Leadership, Society, and the Art of War. Columbia & London: University of Missouri Press. σελ. 153. ISBN 9780826264428. 
  18. Brady, Tim (2000). The American Aviation Experience: A History. Carbondale & Edwardsville: SIU Press. σελ. 315. ISBN 9780809323715. 
  19. Jones, Terry L. (2002). Historical Dictionary of the Civil War. Lanham, Maryland & London: Scarecrow Press. σελ. 145. ISBN 9780810866119. 
  20. Wagner, Margaret E.· Gallagher, Gary W. (2009). The Library of Congress Civil War Desk Reference. New York: Simon and Schuster. σελ. 365. ISBN 9781439148846. 
  21. Faust, Patricia L. (1 Ιανουαρίου 1991). Historical Times Illustrated Encyclopedia of the Civil War. USA: HarperPerennial. σελ. 36. ISBN 9780062731166. 
  22. Joubert de la Ferté, Sir Philip (1955). The Third Service. London: Thames and Hudson. σελ. 2. 
  23. Fitzgerald, W. G. (July 1905). «War Balloons of To-Day». The World To-Day (Chicago, IL: The World To-Day Company) IX (7): 740–756. https://books.google.com/books?id=2W4AAAAAYAAJ&pg=PA749. 
  24. Porter, Whitworth (1889). History of the Corps of Royal Engineers. II. London: Longmans, Green and Company. σελ. 189–195. 
  25. Hearne, R. P. (1909). Aerial Warfare. London: John Lane. σελ. 60. 
  26. Williams, Oakley (January 1908). «The Airship as a Destroyer». The Pall Mall Magazine (London) XLI (177): 111–119. https://books.google.com/books?id=kPnNAAAAMAAJ&pg=PA111#. 
  27. «British Balloon Detachment Now On The Way To The War With The Transvaal». Lewiston Evening Journal. 14 Οκτωβρίου 1899. 
  28. «Colonel Baden-Powell and His Military Kites». Collier's Weekly (New York, NY) 24 (9): 15. December 2, 1899. https://books.google.com/books?id=IGEwAQAAMAAJ&pg=PA41. 
  29. Walsh, George Ethelbert (March 1900). «War Mechanism in South Africa». Cassier's Magazine (New York, NY: The Cassier Magazine Company) XVII (5): 315–364. https://books.google.com/books?id=F5EEAAAAYAAJ&pg=PA355#. 
  30. Raleigh, Walter (1922). The War in the Air. I. Oxford: The Clarendon Press. σελ. 157–158. 
  31. 31,0 31,1 «Observation Balloons On The Western Front». The Western Front Association. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  32. Guttman, Jon (2013). Balloon-Busting Aces of World War 1. USA: Bloomsbury Publishing. σελ. 88. ISBN 9781472803696. 
  33. Tucker, Spencer C. (2009). A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East: From the Ancient World to the Modern Middle East. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. σελ. 883-884. ISBN 9781851096725. 
  34. «Kite Balloons in Escorts». Naval History and Heritage Command. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  35. «What Is the Origin of the Saying "Once the Balloon Has Gone Up"?». Grammar Monster. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  36. Streissguth, Tom (2015). Battle of Britain. Minneapolis, Minnesota: ABDO. σελ. 17. ISBN 9781629697758. 
  37. Leatherwood, Jeffrey M. (2012). Nine from Aberdeen. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing. σελ. 291. ISBN 9781443838382. 
  38. Edgerton, David (2011). Britain's War Machine: Weapons, Resources, and Experts in the Second World War. Oxford & New York: Oxford University Press, USA. σελ. 111. ISBN 9780199832675. 
  39. «K-Ships Across the Atlantic». Naval Aviation News 93: 20–23. Spring 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-17. https://web.archive.org/web/20150217071129/http://naval-airships.org/resources/documents/NAN_vol93_no2_KShips_feature.pdf. Ανακτήθηκε στις 2017-03-15. 
  40. Stover, Dawn (June 1997). «50 Years After Roswell». Popular Science (Bonnier Corporation) 250 (6): 88. ISSN 0161-7370. https://books.google.gr/books?id=eeWcitAiSBUC&pg=PA88. 
  41. Pedlow, Gregory W.· Welzenbach, Donald E. (1998). The CIA and the U-2 Program, 1954-1974. Washington DC: DIANE Publishing. σελ. 85. ISBN 9780788183263. 
  42. II, Joseph T. Page· Page, Joseph T. (2012). Holloman Air Force Base. Charleston, South Carolina: Arcadia Publishing. σελ. 36. ISBN 9780738595283. 
  43. Wheelis, Mark· Rózsa, Lajos (2009). Deadly Cultures: Biological Weapons since 1945. Cambridge & London: Harvard University Press. σελ. 218. ISBN 9780674045132. 
  44. Pincus, Walter (20 Αυγούστου 2009). «High-Tech Balloon to Help Forces Keep Watch». The Washington Post. http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/08/19/AR2009081903712.html. Ανακτήθηκε στις 2017-03-15. 
  45. 45,0 45,1 «The Balloon Goes Up For Army and Marines». www.military.com. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  46. Hertling, Mark (30 Οκτωβρίου 2015). «Why the military uses 'blimps'». CNN. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  47. «DARPA Contracts Lockheed Martin to Build High Altitude, Long Endurance Airship». defense-update.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. 
  48. «The Airship Formerly Known as LEMV To Fly Again». Defense News. 12 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017.