Κρέων (όνομα)
Κρέων (γενική: Κρέοντος), στη νεοελληνική Κρέοντας (γενική: Κρέοντα), ελληνικό αντρικό κύριο όνομα (βαφτιστικό όνομα).
Θηλυκός τύπος Επεξεργασία
Κρέουσα (γενική: Κρεούσης· στη νεοελληνική, γενική: Κρέουσας).
Ετυμολογία Επεξεργασία
Όνομα αρχαιοελληνικής προέλευσης, από το κρε(ί)ων «ισχυρός, κυρίαρχος», που συνδέεται με την ομηρική φράση εὐρύ κρείων «αυτός που έχει εκτεταμένη εξουσία», επίθετο του Ποσειδώνα και του Αγαμέμνονα[1][2] (πρβ. σανσκριτικό śréyas- «ισχυρότερος», αβεστικό srayah-).[3] Το όνομα σχηματισμένο κατά τις μετοχές σε -ων, -οντος παρήγαγε θηλυκό τύπο Κρέουσα.
Σημασιολογικά, τα ονόματα Κρέων και Κρέουσα είναι παρεμφερή με «βαφτιστικά από αξιώματα και τιμητικές επικλήσεις» όπως Αρχόντω, Αύγουστος, Δέσποινα, Δόμνα, Μάρθα, Ρήγας, Σεβαστός, Σουλτάνα κ.ά.
Διάδοση του ονόματος Επεξεργασία
Γνωστότερος Κρέοντας στην αρχαιοελληνική μυθολογία είναι ο βασιλιάς της Θήβας, γιος του Μενοικέα, ο οποίος μετά τη μάχη των Επτά εναντίον της Θήβας απαγόρευσε την ταφή του Πολυνείκη (βλ. Αισχύλου Επτά επί Θήβας και Σοφοκλή Αντιγόνη). Επίσης γνωστός είναι ο Κρέοντας ο βασιλιάς της Κορίνθου, ο οποίος δέχτηκε στην αυλή του τη Μήδεια και τον Ιάσονα. Κόρη του ήταν η Γλαύκη ή Κρέουσα, που ερωτεύτηκε ο Ιάσονας. Μια άλλη Κρέουσα είναι η κόρη του Ερεχθέα και της Πραξιθέας, σύζυγος του Ξούθου, μητέρα του Ίωνα (βλ. Ευριπίδη Ίων). Στη ρωμαϊκή μυθολογία, η Κρέουσα που ξεχωρίζει είναι η κόρη του Πριάμου και της Εκάβης και γυναίκα του Αινεία (βλ. Βιργιλίου Αινειάδα).
Τα Κρέων και Κρέουσα είναι εξαιρετικά σπάνια ονόματα, που ανήκουν στην κατηγορία των αρχαιοελληνικών ονομάτων που επανήλθαν στο ελληνικό ονοματολόγιο ύστερα από αιώνες, τις παραμονές της επανάστασης του 1821, μαζί με άλλα ονόματα σαν σύμβολα της συνέχειας του ελληνισμού και της επιθυμίας του έθνους να ζήσει ελεύθερο. Σήμερα, σε μια προσπάθεια στατιστικής αποτίμησης της συχνότητας των ελληνικών ονομάτων, το όνομα Κρέων παρουσιάζεται στη θέση 409–498 των πιο συχνών ονομάτων με 2 εμφανίσεις σε σύνολο 168.307 αντρικών ονομάτων, και το Κρέουσα στη θέση 507–614 με 2 εμφανίσεις σε σύνολο 145.224 γυναικείων ονομάτων.[4][5]
Το όνομα Κρέων και Κρέουσα σε άλλες γλώσσες Επεξεργασία
- αγγλικά: Creon (Κρίον) [6]
- αλβανικά: Kreonti
- βουλγαρικά: Креон
- γαλλικά: Créon (Κρεόν)·[7] θηλ. Créuse (Κρουζ),[8] Créüse (Κρουζ) [9]
- γερμανικά: Kreon· θηλ. Kreusa
- ισπανικά: Creonte· θηλ. Creúsa
- καταλανικά: Creont· θηλ. Creüsa
- ιταλικά: Creonte[10] (Κριόντε),[11] Cleonte·[12] θηλ. Cleontina.[12] Από Κρέουσα, θηλ. Creusa [12][13]
- λατινικά: Creon· θηλ. Creúsa [14]
- ουγγρικά: Kreón· θηλ. Kreusza
- ουκρανικά: Креонт
- πολωνικά: Kreon· θηλ. Kreuza
- πορτογαλικά: Creonte· θηλ. Creúsa [15]
- ρωσικά: Креонт (Κριόντ)·[16] θηλ. Креуса (Κριούσα) [17]
- σερβικά: Креонт
Πρόσωπα Επεξεργασία
Η Κρέουσα Κονίδη,[18] γυναίκα του Πορφύρη Κονίδη ή Κ. Πορφύρη (1910–1967), Ζακυνθινού δικηγόρου και διανοούμενου, διευθυντή της Επιθεώρησης τέχνης.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
- Ο αστεροειδής Κρέουσα (488 Kreusa), που ανακάλυψαν στις 26.6.1902 στη Χαϊδελβέργη ο M. F. Wolf και ο L. Carnera και πήρε το όνομά του από την Κρέουσα [19][20]
- Ἀνακρέων, Ανακρέοντας (ἀνα- + κρέων), αρχαιοελληνικό όνομα που χρησιμοποιείται και σήμερα
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ εὐρυ-κρείων, Georg Autenrieth, A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, Harper and Brothers, Νέα Υόρκη 1891
- ↑ εὐρυκρείων, H. G. Liddell, R. Scott Επιτομή του μεγάλου λεξικού της ελληνικής γλώσσης, Εκδόσεις Πελεκάνος, 2007, σ. 541, ISBN 978-960-400-441-6
- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα 2005
- ↑ Συχνότητα Ονομάτων / Ανδρικά Ονόματα
- ↑ «Συχνότητα Ονομάτων / Γυναικεία Ονόματα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2015.
- ↑ «Creon», Forvo
- ↑ «Créon», Forvo
- ↑ «Créuse», Forvo
- ↑ «Créüse», Forvo
- ↑ Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Arnoldo Mondadori Editore, Μιλάνο 1986, σ. 116, ISBN 978-88-04-42791-9
- ↑ «Creonte», Forvo
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Emidio De Felice, ό.π.
- ↑ «Creusa», Fabio Galgani, Onomastica Maremmana, Centro Studi Storici "A. Gabrielli", 2005, σ. 212
- ↑ «Creusa», Accademia della Crusca, Dizionario della lingua italiana, τμ. VII, Πάδοβα, Tipografia della Minerva, 1830
- ↑ «Creúsa», Forvo
- ↑ «Креонт»[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Креуса»[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Κρέουσα Κονίδη, Κώστας Πουλακίδας, «Η απάντηση του Μανώλη Γλέζου στην «αντρική γραμμή» του Σαμαρά», Huffington Post , 31/03/2015 (ανακτήθηκε 1/4/2015)
- ↑ Kreusa, Lutz D. Schmadel, Dictionary of Minor Planet Names, 6η έκδοση, τμ. 2, Springer, 2012, ISBN 978-3-642-29718-2
- ↑ «Dates, lieux et découvreurs des astéroïdes (1 à 500)», Promenade dans le Système solaire