Μεσιέ 106

σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό των Θηρευτικών Κυνών

Συντεταγμένες: Sky map 12h 18m 57.5s, +47° 18′ 14″

Ο Μεσιέ 106 (M106), επίσης γνωστός ως NGC 4258, είναι σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό των Θηρευτικών Κυνών. Ανακαλύφθηκε από τον Πιερ Μεσαίν το 1781. Απέχει περίπου 22 έως 25 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Ανήκει στην κατηγορία των γαλαξιών Σίφερτ τύπου ΙΙ, και παρουσιάζει τη χαρακτηριστική έντονη εκπομπή ακτίνων X των γαλαξιών αυτού του τύπου και ασυνήθιστες γραμμές εκπομπής, επειδή μάλλον στο κέντρο του γαλαξία βρίσκεται μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που καταβροχθίζει σημαντικές ποσότητες ύλης.[7] Ένας άλλος γαλαξίας, ο NGC 4217, συνοδεύει τον Μ106.[6]

Μεσιέ 106

Το κέντρο του γαλαξία από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ
Παρατηρησιακά Δεδομένα (εποχή J2000)
ΑστερισμόςΚύνες Θηρευτικοί
Ορθή Αναφορά12h 18m 57,5s[1]
Απόκλιση+47° 18′ 14″[1]
Μετατόπιση στο ερυθρό448 ± 3 km/s[1]
Απόσταση23,7 ± 1,5 Mly (7,3 ± 0,5 Mpc)[2][3]
Τύπος ΓαλαξίαSAB(s)bc[1]
Φαινόμενη διάμετρος (V)18′,6 × 7′,2[1]
Φαινόμενο μέγεθος (V)9,1[1]
Άλλα χαρακτηριστικάείναι γαλαξίας τύπου Σίφερτ ΙΙ,[4]
έχει μέιζερ[5]
Άλλες ονομασίες
M 106,[6]NGC 4258,[1]UGC 7353,[1]PGC 39600[1]
Δείτε επίσης: Γαλαξίες, Κατάλογος γαλαξιών

Περιγραφή Επεξεργασία

Ο Μ106 είναι σπειροειδής γαλαξίας, του οποίου η διάμετρος υπολογίζεται σε 80.000 έτη φωτός. Οι σπειροειδείς βραχίονές του έχουν σκούρες λωρίδες σκόνης, λαμπερά και μικρής ηλικίας αστρικά σμήνη που αποτελούνται από γαλάζιους αστέρες, και νεφελώματα όπου δημιουργούνται νέοι αστέρες, τα οποία εμφανίζονται ως ροζ περιοχές στις φωτογραφίες λόγω του ιονισμένου υδρογόνου. Ο πυρήνας του αποτελείται από γερασμένα κίτρινα άστρα. Στο πυρήνα υπολογίζεται ότι βρίσκεται μια μαύρη τρύπα με μάζα περίπου 40 εκατομμύρια ηλιακές μάζες[8][9][10].

 
Σύνθετη εικόνα του Μ106 σε διάφορα μήκη κύματος. Υπέρυθρες (κόκκινες), Χ (μπλε), ραδιοκύματα (μοβ) και ορατό φως. Οι μωβ-μπλε βραχίονες είναι στη πραγματικότητα πίδακες αερίου.

Αν και οι περισσότεροι σπειροειδείς γαλαξίες έχουν δύο βραχίονες, ο Μ106 έχει τέσσερις. Οι δύο επιπλέον βραχίονες είναι πιο λεπτεπίλεπτοι και αποτελούνται από ιονισμένο αέριο, το οποίο εκπέμπει κόκκινη ακτινοβολία.[11] Ανακαλύφθηκαν από τους Κουρτέ και Κουρβελιέ το 1961, οι οποίοι τους ανακάλυψαν παρατηρώντας εικόνες ιονισμένου υδρογόνου (Ηα), ενώ τη δεκαετία του 1970 ανακαλύφθηκε ότι εκπέμπουν και ραδιοκύματα. Σε εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου ακτίνων Χ Τσάντρα, οι δύο αυτοί βραχίονες ακτινοβολούν έντονα. Θεωρούνται ότι είναι πίδακες υλικού οι οποίοι εκτινάσσονται από τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία. Επιπλέον, η παρουσία αυτών των δύο πιδάκων έχει ως αποτέλεσμα την υπερθέρμανση των αερίων γύρω από τον πυρήνα, τα οποία ακτινοβολούν έντονα στο ορατό φως, τα ραδιοκύματα και τις ακτίνες Χ. Έχουν κλίση περίπου 60 μοιρών σε σχέση με το γαλαξιακό δίσκο, όποτε τον διατρυπούν και φτάνουν μέχρι τη γαλαξιακή άλω.[12]

Στον γαλαξία M106 υπάρχει ένα μέιζερ υδρατμών που μπορεί να παρατηρηθεί από τη γραμμή ortho-H2Ο στη συχνότητα των 22 GHz, απόδειξη ύπαρξης πυκνού και θερμού μοριακού αερίου. Τα μέιζερ ύδατος βοηθούν στην παρατήρηση του πυρηνικού δίσκου προσαύξησης στους ενεργούς γαλαξίες. Ο M106 έχει έναν ελαφρώς στρεβλωμένο, λεπτό δίσκο Kepler, το επίπεδο του οποίου σχεδόν συμπίπτει με το επίπεδο παρατήρησης. Ο δίσκος αυτός περιβάλλει μια κεντρική περιοχή που φιλοξενεί μάζα περίπου 4 Χ 107M?.[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 «NASA/IPAC Extragalactic Database». Results for Messier 106. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2006. 
  2. J. L. Tonry, A. Dressler, J. P. Blakeslee, E. A. Ajhar, A. B. Fletcher, G. A. Luppino, M. R. Metzger, C. B. Moore (2001). «The SBF Survey of Galaxy Distances. IV. SBF Magnitudes, Colors, and Distances». Astrophysical Journal 546 (2): 681-693. http://adsabs.harvard.edu/abs/2001ApJ...546..681T. 
  3. Macri, L. M.; Stanek, K. Z.; Bersier, D.; Greenhill, L. J.; Reid, M. J. (2006). «A New Cepheid Distance to the Maser-Host Galaxy NGC 4258 and Its Implications for the Hubble Constant». The Astrophysical Journal 652 (2): 1133-1149. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=2006ApJ...652.1133M. 
  4. Humphreys, E. M. L.; Greenhill, L. J.; Reid, M. J.; Argon, A. L.; Moran, J. M. (2004). «Improved Maser Distance to NGC 4258». American Astronomical Society Meeting 205, #73.01; Bulletin of the American Astronomical Society 36: 1468. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=2004AAS...205.7301H. 
  5. Bonanos, Alceste Z. (2006). «Eclipsing Binaries: Tools for Calibrating the Extragalactic Distance Scale». Binary Stars as Critical Tools and Tests in Contemporary Astrophysics, International Astronomical Union. Symposium no. 240, held 22-25 August, 2006 in Prague, Czech Republic, S240, #008. http://arxiv.org/abs/astro-ph/0610923. 
  6. 6,0 6,1 «SIMBAD Astronomical Database». Results for Messier 106. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2006. 
  7. «A spiral galaxy with a strange core». 
  8. «Hubble Finds a New Black Hole - and Unexpected New Mysteries». Hubblesite.org. 4 Δεκεμβρίου 1995. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2013. 
  9. «New Galactic Evidence of Black Holes». The Free Library. 21 Ιανουαρίου 1995. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2013. 
  10. John Noble Wilford (12 Ιανουαρίου 1995). «New Galactic Evidence of Black Holes». NY Times (Τάιμς της Νέας Υόρκης). http://www.nytimes.com/1995/01/12/us/new-galactic-evidence-of-black-holes.html. Ανακτήθηκε στις 2013-02-21. 
  11. «The relationship between black holes and galaxies». cosmotography.com. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2013. 
  12. A. S. Wilson, Y. Yang, G. Cecil (2001) Chandra Observations and the Nature of the Anomalous Arms of NGC 4258 (M 106) Ανακτήθηκε την 19 Φεβρουαρίου 2013
  13. Henkel, C.; Peck, A. B.; Tarchi, A.; Nagar, N. M.; Braatz, J. A.; Castangia, P.; Moscadelli, L. (June II 2005). «New H2O masers in Seyfert and FIR bright galaxies». Astronomy and Astrophysics 436 (1): 75-90. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=2005A%26A...436...75H. 

Βίντεο Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία