Βικιπαίδεια

Μπρούνο Αμπακανόβιτς

Ο Μπρούνο Άμπντανκ-Αμπακανόβιτς (πολωνικά: Bruno Abdank-Abakanowicz) (6 Οκτωβρίου 1852 -29 Αυγούστου 1900) ήταν Πολωνός μαθηματικός, εφευρέτης και ηλεκτρολόγος μηχανικός.

Μπρούνο Αμπακανόβιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Bruno Abakanowicz (Πολωνικά)
Γέννηση6  Οκτωβρίου 1852
Ουκμεργκέ[1]
Θάνατος29  Αυγούστου 1900
Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Πολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
ΣπουδέςΤεχνικό Πανεπιστήμιο Ρίγας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
εφευρέτης
mathematical instrument maker
ΕργοδότηςΕθνικό Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο του Λβιβ
Αξιοσημείωτο έργοIntegraph[2]
spirograph[3][4]
Οικογένεια
ΟικογένειαHouse of Abakanowicz
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής (1889)
Υπογραφή
δεδομένα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Αμπακανόβιτς γεννήθηκε το 1852 στη Ρωσική Αυτοκρατορία (τώρα Λιθουανία).[5] Μετά την αποφοίτησή του από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Ρίγας, πέρασε την υφηγεσία[6] και άρχισε μια περίοδο άσκησης στο Πολυτεχνείο του Λφουφ. Το 1881, μετακόμισε στη Γαλλία,[6] όπου αγόρασε μια βίλα στο Σαιν-Μωρ-ντε-Φοσέ, στα περίχωρα του Παρισιού.

Νωρίτερα εφηύρε το integraph, μια μορφή ενσωματωτή, το οποίο κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1880,[7] και από εκεί και έπειτα παράχθηκε από την ελβετική εταιρεία Coradi.[8] Μεταξύ των άλλων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας του ήταν το παραβολόγραφο, ο σπιρογράφος, το ηλεκτρικό κουδούνι που χρησιμοποιείται στα τρένα και ένας ηλεκτρικός λαμπτήρας βολταϊκού τόξου δικού του σχεδιασμού.[9] Ο Αμπακανόβιτς δημοσίευσε πολλά έργα, συμπεριλαμβανομένων έργων στατιστικής, ολοκληρωτών και πολυάριθμων δημοφιλών επιστημονικών έργων, όπως ένα που περιγράφει τις ενσωματώσεις του. Προσλήφθηκε επίσης από τη γαλλική κυβέρνηση ως ειδικός στην ηλεκτροκίνηση και ήταν ο κύριος μηχανικός πίσω από την ηλεκτροδότηση, μεταξύ άλλων, της Λυών.[6] Οι πατέντες του του επέτρεψαν να γίνει πλούσιος και τον έκανε να λάβει την Λεγεώνα της Τιμής το 1889.

 
Το Κάστρο του Κοσταερές.

Εκείνη την περίοδο αποσύρθηκε σε ένα μικρό νησί στο Τρέγκαστελ, στα ανοικτά των ακτών της Βρετάνης, όπου μεταξύ 1892 και 1896 έχτισε ένα νεογοτθικό αρχοντικό.[10] Παρόλο που οι οικοδομικές εργασίες δεν είχαν ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια της ζωής του Αμπακανόβιτς, το κάστρο του Κοσταερές έγινε ένα αξιοσημείωτο κέντρο του πολωνικού μεταναστευτικού πολιτισμού, όπου στεγάζονται πολλοί αξιόλογοι καλλιτέχνες, επιστήμονες και πολιτικοί. Μεταξύ των συχνών καλεσμένων του Αμπακανόβιτς ήταν οι Αλεξάντερ Γκιερίμσκι, Βουαντίσουαφ Μιτσκιέβιτς, Λέον Βιτσουουκόφσκι και Χένρικ Σιενκιέβιτς. Ο τελευταίος έγινε ο πιο στενός φίλος του Αμπακανόβιτς. Ήταν στη βίλα του Αμπακανόβιτς στο Σαιν-Μωρ-ντε-Φοσέ που τελείωσε τους Τεύτονες Ιππότες και Οικογένεια Πολανιέτσκι, ενώ το μυθιστόρημα Κβο βάντις, ένα από τα έργα για το οποίο ο Σιενκιέβιτς βραβεύτηκε με το Νόμπελ, γράφτηκε εξ ολοκλήρου στο αρχοντικό του Αμπακανόβιτς.[6]

Ο Αμπακανόβιτς πέθανε ξαφνικά στις 29 Αυγούστου 1900. Στη διαθήκη του, όρισε τον Σιενκιέβιτς δάσκαλο της μοναχοκόρης του, Ζόφια Πστροκόνσκα, η οποία αργότερα αποφοίτησε από τη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου και τη Σορβόννη και δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς.

Όσον αφορά την εθνικότητα του Αμπακανόβιτς, γεννήθηκε στα εδάφη που κάποτε αποτελούσαν μέρος της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας . Ορισμένα μεταγενέστερα έγγραφα τον αναφέρουν ως Ρώσο, επειδή κατά τη γέννησή του, το Ουκμεργκέ ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η Encyclopædia Britannica τον αποκαλεί Λιθουανό μαθηματικό στο άρθρο της για το integraph. Άλλοι τον θεωρούν Πολωνό λόγω της άπταιστης γνώσης της γλώσσας, της φιλίας με πολλές κορυφαίες πολωνικές προσωπικότητες της εποχής και της λογοτεχνικής συνεισφοράς στα πολωνικά.[6] Το επώνυμο του, Αμπακανόβιτς, το οποίο έχει λιπκανικές ταταρικές ρίζες πηγαίνει πίσω στη σλάχτα της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας υπό το οικόσημο Άμπντανκ.[11][12][13]

Έργα Επεξεργασία

  • Les intégraphes. La courbe intégrale et ses εφαρμογές , Παρίσι, Gauthier-Villars, 1886. Μεταφράστηκε στα γερμανικά ως Die Integraphen. Die Integralkurve und ihre Anwendungen, Λειψία, Teubner, 1889.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ psb.1.1.
  2. ↑ images.math.cnrs.fr/La-quadratrice-d-Abdank-Abakanowicz.html.
  3. ↑ books.google.fr/books?id=Ri46VxE7Pc0C&pg=PA293&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false.
  4. ↑ irem.univ-reunion.fr/calculsavant/Exposition/sequences_video7.html.
  5. ↑ Πιοτρ Μπιελεζέφσκι (2005). «Wiłkomierz». Rzeczpospolita Wirtualna (στα Πολωνικά). own. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2006. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Εύα Κλάπουθ (2006). «Le Château de Costaérès, czyli tajemnice inżyniera Abakanowicza» (στα πολωνικά). Po Prostu (22). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-07-20. https://web.archive.org/web/20110720171138/http://www.po-prostu.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=310&Itemid=49. Ανακτήθηκε στις 2010-01-20. 
  7. ↑ Bruno Abdank-Abakanowicz (1886). Les intégraphes (στα Γαλλικά). Παρίσι: Gauthier-Villars. 
  8. ↑ «Bell Book Collection». 
  9. ↑ sir William Henry Preece (November 1882). «On a New Electric Arc Lamp». Scientific American Supplement No. 360 (1882–10–25). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-09-11. https://web.archive.org/web/20060911125636/http://www2.cddc.vt.edu/gutenberg/etext05/8036010h.htm#20. Ανακτήθηκε στις 2006-09-20. 
  10. ↑ «maison de villégiature dite Château de Costaérès». Monuments de France (στα Γαλλικά). 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2006. 
  11. ↑ A. Boniecki, Herbarz polski, t. 1, Warszawa 1899, s. 17.
  12. ↑ S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1, Βαρσοβία 1904, σελ. 1.
  13. ↑ Fera na Latvia: Julho 2007[νεκρός σύνδεσμος]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπρούνο_Αμπακανόβιτς&oldid=9584861"