Σλάχτα
Η σλάχτα (πολωνικά: szlachta) ήταν η ευγενής τάξη στο Βασίλειο της Πολωνίας, στο Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας και στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, που, ως κοινωνική τάξη, είχε την κυρίαρχη θέση στο κράτος [1] ασκώντας εκτεταμένα πολιτικά δικαιώματα και εξουσία.[2][3][4][5][6] Η σλάχτα ως τάξη διέφερε σημαντικά από τη φεουδαρχική αριστοκρατία της Δυτικής Ευρώπης.[7][8] Η τάξη καταργήθηκε επίσημα το 1921 με το Σύνταγμα του Μαρτίου. [1]
Η προέλευση της σλάχτα είναι ασαφής και αποτελεί αντικείμενο πολλών θεωριών.[9] Παραδοσιακά, τα μέλη της κατείχαν γη,[10][11][4] συχνά φόλβαρκ.[12] Η σλάχτα εξασφάλισε σημαντική και αυξανόμενη πολιτική δύναμη και δικαιώματα σε όλη την ιστορία της, ξεκινώντας από τη βασιλεία του Βασιλιά Καζίμιρ Γ΄ του Μέγα μεταξύ 1333 και 1370 στο Βασίλειο της Πολωνίας[9] μέχρι την παρακμή και το τέλος της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας στα τέλη του 18ου αιώνα. Εκτός από την παροχή αξιωματικών για το στρατό, οι κύριες αστικές της υποχρεώσεις περιελάμβαναν την εκλογή του μονάρχη και την πλήρωση τιμητικών και συμβουλευτικών ρόλων στην αυλή, που αργότερα θα εξελισσόταν στο ανώτερο νομοθετικό σώμα, τη Γερουσία . Το εκλογικό σώμα της σλάχτα συμμετείχε επίσης στη διακυβέρνηση της Κοινοπολιτείας μέσω του κάτω νομοθετικού σώματος του Σέιμ (διμερές εθνικό κοινοβούλιο), που αποτελείτο από αντιπροσώπους που εκλέγονταν στα τοπικά σέιμικ (τοπικές συνελεύσεις της σλάχτα). Τα σέιμικ εκτελούσαν διάφορες κυβερνητικές λειτουργίες σε τοπικό επίπεδο, όπως το διορισμό αξιωματούχων και την επίβλεψη της δικαστικής και οικονομικής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των φόρων. Η ευγενείς σλάχτα ανέλαβαν διάφορες κυβερνητικές θέσεις, συμπεριλαμβανομένου του βοεβόδα, του στρατάρχη του βοεβοδάτου, του καστελάνου και του σταρόστα.[13]
Το 1413, μετά από μια σειρά δοκιμαστικών προσωπικών ενώσεων μεταξύ του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας και του Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας, η υπάρχουσα Λιθουανική-Ρουθηνιακή αριστοκρατία προσχώρησε επίσημα στη σλάχτα.[9] Καθώς η Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία (1569–1795) εξελίχθηκε και επεκτάθηκε εδαφικά μετά την Ένωση του Λούμπλιν, τα μέλη της αυξήθηκαν για να συμπεριλάβουν τους ηγέτες του Δουκάτου της Πρωσίας και της Λιβονίας. Με την πάροδο του χρόνου, η συμμετοχή στη σλάχτα αυξήθηκε για να συμπεριλάβει σχεδόν το 10% της πολωνο-λιθουανικής κοινωνίας, γεγονός που την έκανε ως εκλογικό σώμα αρκετές φορές μεγαλύτερο από τις περισσότερες τάξεις ευγενών σε άλλες χώρες.
Παρά τις συχνά τεράστιες διαφορές στον πλούτο και την πολιτική επιρροή, λίγες νομικές διακρίσεις υπήρχαν μεταξύ των μεγάλων αρχόντων και των κατώτερων σλάχτα. Η νομική αρχή της ισότητας της σλάχτα υπήρχε επειδή οι τίτλοι γης σλάχτα ήταν ολοκληρωτικοί,[10] όχι φεουδαρχικοί, που δεν συνεπάγονταν καμία απαίτηση φεουδαρχικού φόρου τιμής.[4][5] Σε αντίθεση με τους απόλυτους μονάρχες που τελικά ανέλαβαν τη βασιλεία στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο Πολωνός βασιλιάς δεν ήταν αυταρχικός και ηγεμόνας της σλάχτα.[4][14] Οι σχετικά λίγοι κληρονομικοί τίτλοι ευγενείας στο Βασίλειο της Πολωνίας απονεμήθηκαν από ξένους μονάρχες, ενώ στο Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, οι πριγκιπικοί τίτλοι κληρονομήθηκαν κυρίως από απογόνους παλαιών δυναστειών. Κατά τη διάρκεια των τριών διαδοχικών διαμελισμών της Πολωνίας μεταξύ 1772 και 1795, οι περισσότεροι από τους σλάχτα άρχισαν να χάνουν νομικά προνόμια και κοινωνική θέση, ενώ οι ελίτ της σλάχτα έγιναν μέρος των ευγενών των τριών δυνάμεων διαμελισμού.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΗ ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Ετυμολογία
ΕπεξεργασίαΣτα πολωνικά, ένας ευγενής ονομάζεται szlachcic (σλάχτσιτς) και μια αρχόντισσα szlachcianka (σλαχτσιάνκα).
Ο πολωνικός όρος szlachta προέρχεται από την παλαιά υψηλή γερμανική λέξη slahta. Στα σύγχρονα γερμανικά Geschlecht - που αρχικά προήλθε από το πρωτογερμανικό * slagiz, «φυσώ» και μοιράζεται την αγγλοσαξονική ρίζα για το "slaughter" ή το ρήμα "to slug" - σημαίνει «εκτροφή» ή «φύλο». Όπως πολλές άλλες πολωνικές λέξεις που σχετίζονται με την ευγένεια, προέρχεται από γερμανικές λέξεις: η πολωνική λέξη για τον «ιππότη» είναι "rycerz", ομόρριζη του γερμανικού "Ritter". Η πολωνική λέξη για το «εθνόσημο» είναι «herb» από το γερμανικό «Erbe», «κληρονομιά». Οι Πολωνοί του 17ου αιώνα υπέθεσαν ότι το «szlachta» προήλθε από το γερμανικό «schlachten», «σφαγή», και ως εκ τούτου σχετιζόταν με τη γερμανική λέξη για τη μάχη, «Schlacht». Μερικοί πρώιμοι Πολωνοί ιστορικοί θεώρησαν ότι ο όρος μπορεί να προήλθε από το όνομα του θρυλικού πρωτο-Πολωνού αρχηγού, Λεχ, που αναφέρεται στα πολωνικά και τσεχικά γραπτά. Οι σλάχτα εντόπισαν την καταγωγή τους από τον Λεχ, ο οποίος φέρεται να ίδρυσε το Πολωνικό Βασίλειο περίπου τον 5ο αιώνα.[15]
Ο πολωνικός όρος "szlachta" προσδιορίζει την επισημοποιημένη, κληρονομική[16] αριστοκρατία[2] της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, η οποία αποτελούσε το ίδιο το έθνος και κυβερνούσε χωρίς ανταγωνισμό.[17][18][6][19][20] Στα επίσημα λατινικά έγγραφα της παλιάς Κοινοπολιτείας, οι κληρονομικοί σλάχτα αναφέρονται ως "nobilitas" από τον λατινικό όρο, και θα μπορούσαν να συγκριθούν ως προς το νομικό καθεστώς με Άγγλους ή Βρετανούς αριστοκράτες του βασιλείου,[4] ή με την αρχαία ρωμαϊκή ιδέα του cives, «πολίτης».[19] Μέχρι το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ο πολωνικός όρος obywatel (βικιλεξικό:obywatel) (που τώρα σημαίνει «πολίτης») μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συνώνυμο των σλάχτα γαιοκτημόνων.[21]
Σήμερα η λέξη szlachta μεταφράζεται απλώς ως «αριστοκρατία». Με την ευρεία της έννοια, μπορεί επίσης να υποδηλώνει ορισμένους μη κληρονομικούς τιμητικούς ιππότες και βαρονικούς τίτλους που απονέμονται από άλλους ευρωπαίους μονάρχες, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Έδρας. Περιστασιακά, οι γαιοκτήμονες του 19ου αιώνα κοινής καταγωγής αναφέρονταν ως szlachta από ευγένεια ή λάθος, όταν είχαν αρχοντικά κτήματα, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν εκ γενετής ευγενείς. Το Szlachta υποδηλώνει επίσης τη ρουθηνιακή και λιθουανική αριστοκρατία πριν από την παλιά Κοινοπολιτεία.
Στο παρελθόν, μια λανθασμένη αντίληψη οδηγούσε μερικές φορές στην εσφαλμένη μετάφραση του szlachta ως «γαιοκτήμονες» και όχι ως «αριστοκρατία».[22][7][23] Αυτή η λανθασμένη πρακτική ξεκίνησε λόγω της κατώτερης οικονομικής θέσης πολλών μελών της σλάχτα σε σύγκριση με αυτή των ευγενών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.[24][25] Η σλάχτα περιελάμβανε εκείνους τους πλούσιους και ισχυρούς ώστε να είναι μεγάλοι άρχοντες μέχρι τους φτωχούς με αριστοκρατική καταγωγή, αλλά χωρίς γη, χωρίς κάστρο, χωρίς χρήματα, χωρίς χωριό και χωρίς υποτελείς αγρότες.[26] Ο ιστορικός Μ. Ρος έγραψε το 1835: «Τουλάχιστον 60.000 οικογένειες ανήκουν σε αυτή την τάξη, από τις οποίες, ωστόσο, μόνο περίπου 100 είναι εύπορες, όλες οι υπόλοιπες είναι φτωχές».[27]
Σύνθεση
ΕπεξεργασίαΟ ιστορικός Άνταμ Ζαμόισκι υποστηρίζει ότι η σλάχτα δεν ήταν ακριβώς το ίδια με τους Ευρωπαίους ευγενείς ούτε με τους γιαοκτήμονες,[7] καθώς τη σλάχτα διέφερε θεμελιωδώς σε νόμο, δικαιώματα, πολιτική δύναμη, καταγωγή και σύνθεση σε σχέση με τους φεουδαρχικούς ευγενείς της Δυτικής Ευρώπης.[7][8][28] Η φεουδαρχία δεν ριζώθηκε ποτέ στην Πολωνία.[5] Η σλάχτα δεν κατατάσσεται κάτω από τον βασιλιά,[3] καθώς η σχέση της με τον Πολωνό βασιλιά δεν ήταν φεουδαρχική. Η σλάχτα στάθηκε ίση με τον βασιλιά.[4] Ο βασιλιάς δεν ήταν αυτοκρατικός, ούτε ο ηγεμόνας της σλάχτα, καθώς τα εδάφη των σλάχτα ήταν ολοκληρωτικά, όχι φεουδαρχικά.[10] Η φεουδαρχική εξάρτηση από έναν Πολωνό βασιλιά δεν υπήρχε για τη σλάχτα[4] και νωρίτερα στην ιστορία κάποιοι υψηλόβαθμοι σλάχτα (άρχοντες) που κατάγονταν από προηγούμενες φυλετικές δυναστείες θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως συνιδιοκτήτες των βασιλείων των Πιαστ και προσπαθούσαν συνεχώς να υπονομεύσουν την εξουσία των Πιαστ.[9]
Το 1459, οι Οστρόρουγκ παρουσίασαν ένα υπόμνημα στο Σέιμ, υποβάλλοντας τους Παλατινούς, ή Βοεβόδες της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, να λάβουν τον τίτλο του πρίγκιπα. Οι γιοι ενός πρίγκιπα έπρεπε να λάβουν τίτλους κόμη και βαρόνου. Οι Καστελάνοι της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας επρόκειτο να λάβουν τον τίτλο του κόμη. Αυτή η προσπάθεια εισαγωγής της ιεραρχίας των ευγενικών τίτλων που είναι κοινά για τα ευρωπαϊκά φεουδαρχικά συστήματα, απορρίφθηκε για τη σλάχτα.[29]
Το γεγονός ότι οι σλάχτα ήταν ίσιη ενώπιον του βασιλιά και σκόπιμα αντιτάχθηκαν να γίνουν φεουδαρχικοί ευγενείς έγινε ζήτημα νόμου που ενσωματώθηκε ως συνταγματική αρχή ισότητας.[4][3] Ο ρεπουμπλικανισμός της αρχαίας Ρώμης ήταν το ιδανικό της σλάχτα.[30][31][32][19] Η Πολωνία ήταν γνωστή ως η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Πολωνίας, Serenissima Res Publica Poloniae. Η σλάχτα, όχι ως φεουδαρχικοί ευγενείς ή γαιοκτήμονες,[7][8][5] αλλά ως εκλογικό σώμα, και ως αριστοκρατία και κάστα πολεμιστών,[2][33][24][19][34] χωρίς καμία φεουδαρχική εξάρτηση από έναν βασιλιά,[4] άσκησε την ανώτατη πολιτική εξουσία σε αυτήν τη δημοκρατία (liberum veto)[28] και εξέλεγε βασιλιάδες ως υπηρέτες μιας δημοκρατίας που η σλάχτα θεωρούσε ως ενσάρκωση των δικαιωμάτων τους.
Με την πάροδο του χρόνου, οι αριθμητικά πιο κατώτεροι σλάχτα έγιναν φτωχότεροι, ή ήταν φτωχότεροι από τους λίγους πλούσιους ομότιμους τους με την ίδια πολιτική θέση και νομική υπόσταση, και πολλοί κατώτεροι σλάχτα ήταν σε χειρότερη θέση από τους κοινούς πολίτες με γη. Ονομάζονταν szlachta zagrodowa, δηλαδή «αγροτική αριστοκρατία», από το zagroda, ένα αγρόκτημα, συχνά ελάχιστα διαφορετικό από την κατοικία των αγροτών, που μερικές φορές αναφέρεται ως drobna szlachta, «μικρή αριστορκατία» ή ακόμα, szlachta okoliczna, που σημαίνει «τοπικός». Ιδιαίτερα φτωχές οικογένειες σλάχτα αναγκάζονταν συχνά να γίνουν ένοικοι των πλουσιότερων ομότιμών τους. Περιγράφτηκαν ως szlachta czynszowa, ή «ευγενείς ενοικιαστές» που πλήρωναν ενοίκιο.[35]
Καταγωγή
ΕπεξεργασίαΠολωνία
ΕπεξεργασίαΗ προέλευση της σλάχτα, αν και αρχαία, θεωρούνταν πάντα σκοτεινή.[9] Ως αποτέλεσμα, τα μέλη της την αποκαλούσαν συχνά ως odwieczna (πολυετή).[9] Δύο δημοφιλείς ιστορικές θεωρίες για την προέλευσή της έχουν διατυπωθεί από τα μέλη της και τους πρώτους ιστορικούς και χρονικογράφους. Η πρώτη θεωρία αφορούσε μια υποτιθέμενη καταγωγή από την αρχαία ιρανική φυλή γνωστή ως Σαρμάτες, οι οποίοι τον 2ο αιώνα μ.Χ., κατέλαβαν εδάφη στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Η δεύτερη θεωρία περιλάμβανε μια υποτιθέμενη καταγωγή από τον Ιάφεθ, έναν από τους γιους του Νώε. Αντίθετα, οι αγρότες λέγεται ότι ήταν απόγονοι ενός άλλου γιου του Νώε, του Χαμ — και ως εκ τούτου υπόκεινται σε δουλεία κάτω από την Κατάρα του Χαμ. Οι Εβραίοι θεωρούνταν απόγονοι του Σημ. Άλλες φανταστικές θεωρίες περιελάμβαναν την καταγωγή του από τον Ιούλιο Καίσαρα, τον Μέγα Αλέξανδρο ή περιφερειακούς ηγέτες που δεν είχαν αναμείξει τις γραμμές αίματος τους με αυτές των «σκλάβων, αιχμαλώτων ή ξένων».[9]
Μια άλλη θεωρία περιγράφει την προέλευσή της από μια τάξη μη Σλάβων πολεμιστών[36] σχηματίζοντας ένα ξεχωριστό στοιχείο γνωστό ως Λεχίτες (Lechitów)[37][15] μέσα στις αρχαίες φυλετικές ομάδες των Πολωνίων. Παρόμοια με τη ναζιστική ρατσιστική ιδεολογία, η οποία υπαγόρευε ότι η πολωνική ελίτ ήταν σε μεγάλο βαθμό σκανδιναβική[38] (το οικόσημο Μπορέικο φέρει μια σβάστικα), αυτή η υπόθεση δηλώνει ότι αυτή η ανώτερη τάξη δεν ήταν σλαβικής προέλευσης[15] και είχε διαφορετική καταγωγή από τους Σλάβους αγρότες (kmiecie, λατινικά: cmethones)[39][40] τους οποίους κυβέρνησαν.[15]
Στην παλιά Πολωνία, υπήρχαν δύο έθνη - οι σλάχτα και οι αγρότες.[41] Οι σλάχτα διαφοροποιήθηκαν από τον αγροτικό πληθυσμό.[42][43] Στην σκληρά στρωματοποιημένη και ελιτιστική πολωνική κοινωνία,[20][6][44] η αίσθηση της διάκρισης των σλάχτα οδήγησε σε πρακτικές που σε μεταγενέστερες περιόδους θα χαρακτηρίζονταν ως ρατσισμός.[45] Ο Βάτσουαφ Ποτότσκι (1621 - 1696), δηλώνει ότι οι αγρότες «από τη φύση τους» είναι «δεμένοι στη γη και το άροτρο», ότι ακόμη και ένας μορφωμένος αγρότης θα παρέμενε πάντα αγρότης, επειδή «είναι αδύνατο να μεταμορφώσεις έναν σκύλο σε λύγκα».[46] Οι σλάχτα ήταν ευγενείς με την Άρια (βλέπε Αλανοί) έννοια -- «ευγενείς» σε αντίθεση με τους ανθρώπους τους οποίους κυβέρνησαν αφού ήρθαν σε επαφή μαζί τους.[15] :482
Οι σλάχτα εντόπισαν την καταγωγή τους από τον Λεχ, ο οποίος φέρεται να ίδρυσε το πολωνικό βασίλειο περίπου τον 5ο αιώνα.[15] :482 Λεχία ήταν το όνομα της Πολωνίας στην αρχαιότητα, και το όνομα της ίδιου της σλάχτα για τον εαυτό τηςς ήταν Λεχίτες.[15] :482 Ο Ρίτσαρντ Χολτ Χάτον υποστήριξε ότι ένα ακριβές αντίστοιχο της κοινωνίας των σλάχτα ήταν το σύστημα θητείας της νότιας Ινδίας -μια αριστοκρατία ισότητας- που εγκαταστάθηκε ως κατακτητές σε μια ξεχωριστή φυλή.[15] :484 Ορισμένα στοιχεία του πολωνικού κράτους παραλληλίζονταν με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία[47][30] στο ότι τα πλήρη δικαιώματα της ιθαγένειας περιορίζονταν στη σλάχτα.[19][18] Σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό Αλεξάντερ Μπρους Μπόσουελ, το ιδανικό για τους σλάχτα του 16ου αιώνα ήταν μια ελληνική πόλις — ένα σώμα πολιτών, μια μικρή τάξη εμπόρων και ένα πλήθος εργατών.[48] Οι εργάτες αποτελούνταν από αγρότες σε δουλοπαροικία.[49] Οι σλάχτα είχαν το αποκλειστικό δικαίωμα να εισέρχονται στον κλήρο μέχρι την εποχή των τριών διαμελισμών της Πολωνίας[50] και οι σλάχτα και οι κληρικοί πίστευαν ότι ήταν γενετικά ανώτεροι από τους αγρότες.[51] Οι σλάχτα θεωρούσαν τους αγρότες ως κατώτερο είδος.[52]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 "Szlachta. Szlachta w Polsce", Encyklopedia PWN
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Hutton, Richard Holt; Bagehot, Walter (January 1864). «The Races of the Old World». National Review (Λονδίνο: Robson and Levey): 484. https://books.google.com/books?id=4u4RAAAAYAAJ&pg=PA484. Ανακτήθηκε στις 9 Oct 2014. «"These remark exactly express the view which we entertain in regard to the population of Poland. There we find an aristocracy of equals resting upon a basis of serfage, an upper caste drawing the rents of the land, monopolising the government, and composing the army of the country, and who, in the course of long centuries, have imparted much of their own spirit and ideas, and, with the license of a gay aristocracy, not a little of their blood also, to the subordinate population."».
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ross, M. (1835). «A Descriptive View of Poland: Character, Manners, and Customs of the Poles». A HISTORY OF POLAND FROM ITS FOUNDATION AS A STATE TO THE PRESENT TIME; INCLUDING A FULL ACCOUNT OF THE RECENT PATRIOTIC STRUGGLE TO RE-ESTABLISH ITS INDEPENDENCE. TO WHICH IS PREFIXED, A DESCRIPTIVE VIEW OF THE COUNTRY, ITS NATURAL HISTORY, CITIES AND TOWNS, AND THE MANNERS AND CUSTOMS OF ITS INHABITANTS. Νιούκασλ: Pattison and Ross. σελ. 51.
Once admitted within the pale of nobility, every honour of the state, and even the kingly office, was open, there being a perfect equality of civil rights.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Skwarczyński, Paweł (June 1956). «The Problem of Feudalism in Poland up to the Beginning of the 16th Century». The Slavonic and East European Review (Σόλσμπερι Χάουζ, Κέιμπριτζ: Modern Humanities Research Association) 34 (83): 299. «As the knights owned their land, there was no room or need for any intermediaries between them and the king. All of them were equal before the king; but they were not king's tenants, and the king was not their overlord. Their relationship to the king was not feudal, i.e., based on feudal dependence, but rather it was regulated by public law. ... From the fact that the knights were equal before the king, the theory of equality was evolved, which later became one of the important features of the constitution.».
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Zamoyski, herbu Jelita, Adam (1998) [1987]. THE POLISH WAY: A THOUSAND-YEAR HISTORY OF THE POLES AND THEIR CULTURE (Fourth Printing έκδοση). Νέα Υόρκη: Hippocrene Books. σελ. 24. ISBN 0-7818-0200-8.
Polish society had evolved from clannish structures, and the introduction of Christianity and all that went with it did not alter these significantly. The feudal system which regulated society all over Europe was never introduced into Poland, and this fact cannot be stressed too heavily.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Struve, Kai (2008). «Citizenship and National Identity: the Peasants of Galicia during the 19th Century». Στο: Wawrzeniuk, Piotr. SOCIETAL CHANGE AND IDEOLOGICAL FORMATION AMONG THE RURAL POPULATION OF THE BALTIC AREA 1880-1939. Φλέμινγκσμπεργκ, Σουηδία: Södertörns högskola. σελίδες 76–77. ISBN 978-91-85139-11-8.
A deep division between enserfed peasants and gentry landowners had developed in the early modern Polish–Lithuanian Commonwealth. The noble estate, the szlachta, monopolized the political rights and consequently only the szlachta, as constituted by the Commonwealth's sovereign, according to the early modern understanding of the concept, as well as the Polish nation and its members, were considered to be citizens.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Zamoyski, Adam (1998) [1987]. THE POLISH WAY: A THOUSAND-YEAR HISTORY OF THE POLES AND THEIR CULTURE (Fourth Printing έκδοση). Νέα Υόρκη: Hippocrene Books. σελ. 55. ISBN 0-7818-0200-8.
One cannot substitute the terms 'nobility' or 'gentry' for szlachta because it had little in common with those classes in other European countries either in origin, composition or outlook.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Dmowski, Roman Stanisław (1917). «Poland, Old And New». Στο: Duff, James Duff. RUSSIAN REALITIES & PROBLEMS. Κέιμπριτζ, Αγγλία: Cambridge University Press. σελίδες 91–92.
This military class was subdivided into clans, the members of each clan being bound together by strong ties of solidarity. Each clan had its name and crest. The Polish nobility, which sprang from this military class and which derived its family names from its landed properties (in the fifteenth century), had no family crests, of which there was only a limited number. Each of these bore a name which had been the old word of call of the clan. In many instances, one crest belonged to more than a hundred families. The clan system survived in this way throughout the whole of Polish history. It is evident that the warrior class in Poland had quite a different origin and a different legal and social position from that of the feudal nobility of Western Europe.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Davies, Norman (1982). God's Playground: A History of Poland, Volume I - The Origins to 1795. Columbia University Press. ISBN 0-231-05351-7.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Skwarczyński, Paweł (June 1956). «The Problem of Feudalism in Poland up to the Beginning of the 16th Century». The Slavonic and East European Review (Σόλσμπερι Χάουζ, Κέιμπριτζ: Modern Humanities Research Association) 34 (83): 298. «The resistance to the royal policy was so strong however that by far the greater part of the land was held by the knights as allodial, not as feudal property, which is in striking contrast to the land conditions in England.».
- ↑ Ross, M. (1835). «A Descriptive View of Poland: Character, Manners, and Customs of the Poles». A HISTORY OF POLAND FROM ITS FOUNDATION AS A STATE TO THE PRESENT TIME; INCLUDING A FULL ACCOUNT OF THE RECENT PATRIOTIC STRUGGLE TO RE-ESTABLISH ITS INDEPENDENCE. TO WHICH IS PREFIXED, A DESCRIPTIVE VIEW OF THE COUNTRY, ITS NATURAL HISTORY, CITIES AND TOWNS, AND THE MANNERS AND CUSTOMS OF ITS INHABITANTS. Νιούκασλ: Pattison and Ross. σελ. 51.
By the laws of Poland, a noble is a person who possesses a freehold estate, or who can prove his descent from ancestors formerly possessing a freehold, following no trade or commerce, and at liberty to choose the place of his habitation ; so that this description includes all persons above burghers and peasants.
- ↑ Szulc, Halina. (1995) Morfogeneza Osiedli Wiejskich w Polsce, Continuo, (ISBN 83-86682-00-0), especially p. 59. In Polish but with a decent Summary in English about patterns of rural settlement in Poland since the Middle Ages. http://rcin.org.pl/igipz/Content/685/Wa51_5218_r1995-nr163_Prace-Geogr.pdf [accessed 2018-11-08]
- ↑ Góralski, Zbigniew (1998). Urzędy i godności w dawnej Polsce. LSW. ISBN 83-205-4533-1. (Pol.)
- ↑ Topór-Jakubowski, Theodore. «It's Time to End the Myth That Polish Immigrants Were Peasants». West European Grand Priory, International Order of St Stanislas. Croxteth House, Liverpool, Lancashire county, Merseyside, North West England, ENGLAND, UNITED KINGDOM: Order of St Stanislas. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2021.
1. The right to hold outright ownership of land - not as a fief, conditional upon service to the liege Lord, but absolutely in perpetuity unless sold.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 Hutton, Richard Holt; Bagehot, Walter (January 1864). «The Races of the Old World». National Review (Λονδίνο: Robson and Levey). https://books.google.com/books?id=4u4RAAAAYAAJ&pg=PA482. Ανακτήθηκε στις 9 Oct 2014.
- ↑ Szacki, Jerzy Ryszard (1995). LIBERALISM AFTER COMMUNISM. Βουδαπέστη: Central European University Press. σελ. 48. ISBN 9781858660165.
... the Polish nobility was a closed group (apart from a few exceptions, many of which were contrary to the law), in which membership was inherited.
- ↑ Dmowski, Roman Stanisław (1917). «Poland Old and New». Στο: Duff, James Duff. RUSSIAN REALITIES AND PROBLEMS. Κέιμπριτζ: Cambridge University Press. σελ. 116.
In the past the nobility in Poland constituted the nation itself. It ruled the country without competition on the part of any other class, the middle class being small in numbers and wealth, and the peasants being serfs.
- ↑ 18,0 18,1 Boswell, Alexander Bruce (1919). POLAND AND THE POLES. Νέα Υόρκη: Dodd, Mead and Company. σελίδες 116–117.
The Polish peasant in the past was a very humble member of the Polish community – in fact he scarcely belonged to it at all. He had for 350 years no civic rights whatever. He was the serf of his master. It was only the easy-going and patriarchal relations between squire and peasant that made life tolerable for the latter.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 Topór-Jakubowski, Theodore (2002). Sulima-Suligowski, Leonard Joseph, επιμ. «Claiming Inherited Noble Status». White Eagle: Journal of the Polish Nobility Association Foundation (Μέριλαντ, ΗΠΑ: Polish Nobility Association Foundation) 2002 (Spring/Summer): 5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 April 2017. https://web.archive.org/web/20170412052147/http://pnaf.us/pdfs/white-eagle-spring-summer-2002.pdf. «... the Polish–Lithuanian Commonwealth of Two Nations (from 1385 until the Third Partition of 1795) paralleled the Roman Empire in that -- whether we like it or not -- full rights of citizenship were limited to the governing elite, called szlachta in Polish ... It is not truly correct to consider the szlachta a class; they actually were more like a caste, the military caste, as in Hindu society.».
- ↑ 20,0 20,1 Gliński, Mikołaj (8 Οκτωβρίου 2015). «Slavery vs. Serfdom, or Was Poland a Colonial Empire?». Culture.pl. Βαρσοβία: Culture.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2017.
The boundaries between nobility and peasants (and other social groups) persisted well into the 19th and 20th centuries. A shocking proof of how terribly effective this Sarmatian ideology was, can be found in a personal letter of Zygmunt Krasiński, one of the three greatest Polish Romantic poets in the 19th century (and a descendant of an aristocratic family). In the mid-19th century Krasiński wrote to his English friend Henry Reeve: 'Believe me and rest assured that apart from aristocracy there's nothing in Poland: no talent, no bright minds, nor sense of sacrifice. Our third state [bourgeoisie] is nonsense; our peasants are machines. Only we [szlachta] are Poland.'
- ↑ Struve, Kai (2008). «Citizenship and National Identity: the Peasants of Galicia during the 19th Century». Στο: Wawrzeniuk, Piotr. SOCIETAL CHANGE AND IDEOLOGICAL FORMATION AMONG THE RURAL POPULATION OF THE BALTIC AREA 1880-1939. Φλέμινγκσμπεργκ, Σουηδία: Södertörns högskola. σελ. 77. ISBN 978-91-85139-11-8.
The fact that the Polish term obywatel ("citizen") could be used as a synonym for gentry landlords until the second half of the 19th century shows how strong this concept was within Polish culture.
- ↑ Michener, James Albert (1983). POLAND. Random House; Νέα Υόρκη. ISBN 0-394-53189-2.
Minor nobility: Linguistically, this category causes trouble. Some Polish writers refer to 'gentry', which doesn't quite sound right in English. Whereas some European writers use the term 'petty nobility' [analogously to Petite bourgeoisie], but the adjective has unfortunate connotations.
- ↑ Davies, Norman (1982). GOD'S PLAYGROUND: A HISTORY OF POLAND, VOLUME I - THE ORIGINS TO 1795. Νέα Υόρκη: Columbia University Press. σελ. 206. ISBN 0-231-05351-7.
For the sake of precision therefore, it is essential that szlachta should be translated as 'Nobility', szlachcic as 'nobleman', and stan szlachecki as 'the noble estate'.
- ↑ 24,0 24,1 Zamoyski, herbu Jelita, Adam (1998) [1987]. THE POLISH WAY: A THOUSAND-YEAR HISTORY OF THE POLES AND THEIR CULTURE (Fourth Printing έκδοση). Νέα Υόρκη: Hippocrene Books. σελ. 55. ISBN 0-7818-0200-8.
A more apt analogy might perhaps be made with the Rajputs of northern India. ... unlike any other gentry in Europe, the szlachta was not limited by nor did it depend for its status on either wealth, or land, or royal writ. It was defined by its function, that of a warrior caste.
- ↑ Zamoyski, herbu Jelita, Adam (1998) [1987]. THE POLISH WAY: A THOUSAND-YEAR HISTORY OF THE POLES AND THEIR CULTURE (Fourth Printing έκδοση). Νέα Υόρκη: Hippocrene Books. σελίδες 57–58. ISBN 0-7818-0200-8.
While land provided the majority with a livelihood, it was not the only or even the predominant source of wealth for the magnates, whose estates were not large by the standards of the barons of England or the great lords of France. ... The magnates only started accumulating property on a large scale at the beginning of the fifteenth century.
- ↑ Michener, James Albert (1983). POLAND. Random House; New York City. ISBN 0-394-53189-2.
Minor nobility: ... The category includes men almost rich and powerful enough to be magnates, and all intervening levels down to the roving rascal with no castle, no money, no village, no peasants, one horse and pride unbounded.
- ↑ Ross (of Durham), M. (1835). «A Descriptive View of Poland: Character, Manners, and Customs of the Poles». A HISTORY OF POLAND FROM ITS FOUNDATION AS A STATE TO THE PRESENT TIME; INCLUDING A FULL ACCOUNT OF THE RECENT PATRIOTIC STRUGGLE TO RE-ESTABLISH ITS INDEPENDENCE. TO WHICH IS PREFIXED, A DESCRIPTIVE VIEW OF THE COUNTRY, ITS NATURAL HISTORY, CITIES AND TOWNS, AND THE MANNERS AND CUSTOMS OF ITS INHABITANTS. Νιούκασλ: Pattison and Ross. σελ. 51.
At least 60,000 families belong to this class [szlachta], of which, however, only about 100 are wealthy ; all the rest are poor.
- ↑ 28,0 28,1 Boswell, Alexander Bruce (1919). POLAND AND THE POLES. Νέα Υόρκη: Dodd, Mead and Company. σελίδες 66–67.
But the Parliament was at best a clumsy body, as the deputies were not free agents, but were bound by their mandates from the real sovereign bodies, the local Diets or Sejmiki. The representative of a Sejmik had the right of vetoing all legislation in the Sejm, since he spoke for a whole province or tribe.
- ↑ Skwarczyński, Paweł (June 1956). «The Problem of Feudalism in Poland up to the Beginning of the 16th Century». The Slavonic and East European Review (Σόλσμπερι Χάουζ, Κέιμπριτζ: Modern Humanities Research Association) 34 (83): 302. «In 1459 Ostroróg submitted a memorandum to the parliament (sejm), suggesting that the palatines, or provincial governors, should be given the title of prince and their sons the titles of barons and counts. The title of count was suggested by him for a castellanus. But all these suggestions were not accepted. The composition of the king's council provides another distinction between the system in Poland and regular feudal systems elsewhere.».
- ↑ 30,0 30,1 Boswell, Alexander Bruce (1919). POLAND AND THE POLES. Νέα Υόρκη: Dodd, Mead and Company. σελ. 47.
... through all modern Polish history it was Roman republicanism that formed the ideal of the republican gentry. The Roman precedent was even quoted to justify serfdom, which was a modified form of Roman slavery.
- ↑ Boswell, Alexander Bruce (1919). POLAND AND THE POLES. Νέα Υόρκη: Dodd, Mead and Company. σελ. 67.
Poland was the great power of East Central Europe, and the Polish Sejm dictated to the East as despotically as the Roman Senate itself.
- ↑ Milewska-Waźbińska, Barbara (2013). «Latin as the Language of Social Communication of the Polish Nobility (Based on the Latin Heraldic Work by Szymon Okolski)». The Central European Journal of Social Sciences and Humanities (Pl) (Παλάτι Ντζιαουίνσκι, Βιβλιοθήκη του Κούρνικ, Πόζναν, Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας, Πολωνία: Kórnik Library of the Polish Academy of Sciences). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 June 2017. https://web.archive.org/web/20170608095553/http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-47ad7632-fb82-47ff-a88d-3ebf4845ea16. Ανακτήθηκε στις 8 June 2017. «The article highlights the role of Latin as the language of communication of the nobility living in Polish–Lithuanian Commonwealth. At the beginning discusses the concept 'latinitas', which meant not only the correct Latin, but also pointed to the ideological content of antiquity passed through the language of the ancient Romans. ... We studied Latin armorial 'Orbis Polonus' by Simon Okolski (Cracow 1641-1645). ... It concludes that Okolski consciously wrote his work in the language of the ancient Romans.».
- ↑ Hutton, Richard Holt; Bagehot, Walter (January 1864). «The Races of the Old World». National Review (Λονδίνο: Robson and Levey): 484. https://books.google.com/books?id=4u4RAAAAYAAJ&pg=PA484. Ανακτήθηκε στις 9 Oct 2014. «".... there we find an exact counterpart of Polish society: the dominant settlers establishing themselves as an upper caste, all politically equal among themselves, and holding the lands (or more frequently, simply drawing the rents) of the country."».
- ↑ Szacki, Jerzy Ryszard (1995). LIBERALISM AFTER COMMUNISM. Βουδαπέστη: Central European University Press. σελίδες 45–46. ISBN 9781858660165.
Aleksander Świętochowski, on the other hand, wrote as follows: 'If from the deeds of the Polish nobility we took away excesses and the exclusiveness of caste, ...'
- ↑ Jolanta Sikorska-Kulesza, Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Białorusi w XIX wieku Warszawa, Oficyna Wydawnicza "Ajaks". 1995. p.14. [accessed 2018-11-2]. This monograph describes how during the 19th century the mass of "local" szlachta in the western borderlands of the Russian Empire were subjected to downward mobility and rank poverty through tsarist bureaucracy and a policy of social degradation
- ↑ Sulimirski, Tadeusz (Winter 1964). «Sarmatians in the Polish Past». The Polish Review (Champaign, Champaign county, ILLINOIS, U.S.A.: University of Illinois Press on behalf of the Polish Institute of Arts and Sciences of America) 9 (1): 13–66. https://archive.org/details/sim_polish-review_winter-1964_9_1/page/13.
- ↑ Niesiecki S.J., Kasper· de Bobrowicz, Jan Nepomucen (1846) [1728]. HERBARZ POLSKI (στα Πολωνικά). I. (3rd? έκδοση). Λειψία: Breitkopf & Härtel. σελ. 430. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2014.
Miano Szlachty, pochodzi od Lechitów (The name of the nobility, derived from the Lechites).
- ↑ Lukas, Richard C. (1 Ιουλίου 2001). «Chapter IV. Germanization; Part I». DID THE CHILDREN CRY?: HITLER'S WAR AGAINST JEWISH AND POLISH CHILDREN, 1939-45. Νέα Υόρκη: HIPPOCRENE BOOKS INC. ISBN 978-0781808705. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018.
The same bizarre logic was applied to the Polish intelligentsia, who led the Polish resistance movement. To the Nazis, these leaders were largely Nordic which enabled them 'To be active in contrast to the fatalistic Slavonic elements.' The implication was obvious: If the Polish elite were re-Germanized, then the mass of Polish people would be denied a dynamic leadership class.
- ↑ Niesiecki S.J., Kasper· de Bobrowicz, Jan Nepomucen (1846) [1728]. HERBARZ POLSKI (στα Πολωνικά). I. (3rd? έκδοση). Λειψία: Breitkopf & Härtel. σελ. 430. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2014.
Kmiecie czyli lud pospolity wolny (Kmiecie is the common free people), ...
- ↑ Guzowski, Piotr (1 May 2014). «Village court records and peasant credit in fifteenth- and sixteenth-century Poland». Continuity and Change (Κέιμπριτζ, Αγγλία: Cambridge University Press) 29 (1): 118. doi:. https://www.academia.edu/7481437. Ανακτήθηκε στις 9 Oct 2014. «The most important and the most numerous section of the peasantry in late medieval and early modern Poland was the kmiecie (Latin: cmethones), full peasant holders of hereditary farms with an average size in the region under study of half a mansus, which was equivalent to eight hectares. Farms belonging to kmiecie were largely self-sufficient, although some of them were, to varying extents, engaged in production for the market. Other, less numerous, sections of the peasantry were the zagrodnicy (Latin: ortulani), or smallholders, and the ogrodnicy, or cottagers, who farmed small plots of land. These two categories of peasants were not able to support themselves and their families from their land, so they earned extra money as hired labourers on their landlords' land, or that of the kmiecie. Apart from the holders of large or small farms, Polish villages were also inhabited by so-called komornicy, landless lodgers who earned wages locally. This group included village craftsmen, while the wealthiest kmiecie included millers and innkeepers.».
- ↑ Kuligowski, Waldemar Tadeusz (2 Φεβρουαρίου 2017). «A History of Polish Serfdom. Theses and Antitheses» (PDF). czaskultury.pl (στα Αγγλικά). Πόζναν: Czas Kultury. σελ. 116. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020.
In Poland two, near-nations appeared – nobles and peasants, and between them there was a Jewish wall.
- ↑ Jastrzębiec-Czajkowski, Leszek Jan. «Niektóre dane z historii slachty i herbu». Ornatowski.com. Βαρσοβία: Artur Ornatowski. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2014.
- ↑ Dmowski, Roman Stanisław (1917). «Poland, Old And New». Στο: Duff, James Duff. RUSSIAN REALITIES & PROBLEMS. Κέιμπριτζ, Αγγλία: Cambridge University Press. σελ. 91.
The population consists of free husbandmen and slaves. Above them there is a class of warriors, very strong numerically, from which the ruler chooses his officials.
- ↑ Struve, Kai (2008). «Citizenship and National Identity: the Peasants of Galicia during the 19th Century». Στο: Wawrzeniuk, Piotr. SOCIETAL CHANGE AND IDEOLOGICAL FORMATION AMONG THE RURAL POPULATION OF THE BALTIC AREA 1880-1939. Φλέμινγκσμπεργκ, Σουηδία: Södertörns högskola. σελ. 78. ISBN 978-91-85139-11-8.
The peasants feared the reestablishment of a Polish state because they expected it to be the state of their landlords. Their memory of independent Poland, conveyed from one generation to the next, was one of landlord wilfulness and a lack of rights.
- ↑ Davies, Norman (1982). GOD'S PLAYGROUND: A HISTORY OF POLAND, VOLUME 1: THE ORIGINS TO 1795. Νέα Υόρκη: Columbia University Press. σελ. 233. ISBN 0231053517.
The nobleman's belief in the exclusive quality of his own estate led to practices which nowadays could only be described as an expression of Racism.
- ↑ Jastrzębiec-Czajkowski, Leszek Jan. «Niektóre dane z historii slachty i herbu». Ornatowski.com. Βαρσοβία: Artur Ornatowski. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2018.
Podobnie głosił Wacław Potocki h. Śreniawa, że chłopi 'z natury' są 'sprawieni do ziemi i do pługa', że nawet wykształcony chłop zawsze pozostanie chłopem, bo 'niepodobna przerobić psa na rysia'; ... (Wacław Potocki, herbu Śreniawa, proclaimed peasants 'by nature' are 'chained to the land and plow,' that even an educated peasant would always remain a peasant, because 'it is impossible to transform a dog into a lynx.')
- ↑ .
- ↑ Boswell, Alexander Bruce (1919). POLAND AND THE POLES. Νέα Υόρκη: Dodd, Mead and Company. σελ. 66.
Their ideal was that of a Greek city State—a body of citizens, a small trading class, and a mass of labourers.
- ↑ Ross, M. (1835). «A Descriptive View of Poland: Character, Manners, and Customs of the Poles». A HISTORY OF POLAND FROM ITS FOUNDATION AS A STATE TO THE PRESENT TIME; INCLUDING A FULL ACCOUNT OF THE RECENT PATRIOTIC STRUGGLE TO RE-ESTABLISH ITS INDEPENDENCE. TO WHICH IS PREFIXED, A DESCRIPTIVE VIEW OF THE COUNTRY, ITS NATURAL HISTORY, CITIES AND TOWNS, AND THE MANNERS AND CUSTOMS OF ITS INHABITANTS. 48 Pilgrim Street, Newcastle upon Tyne, Northumberland county, North East region, ENGLAND: PATTISON AND ROSS. σελ. 55.
The peasants of Poland, as in all feudal countries, were serfs, or slaves; and the value of an estate was not estimated from its extent, but from the number of peasants, who were transferred, like cattle, from one master to another.
- ↑ Topór-Jakubowski, Theodore. «It's Time to End the Myth That Polish Immigrants Were Peasants». West European Grand Priory, International Order of St Stanislas. Croxteth House, Liverpool, Lancashire county, Merseyside, North West England, ENGLAND, UNITED KINGDOM: Order of St Stanislas. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2021.
I would also like to add, for myself, that the szlachta possessed the exclusive right to enter the clergy up until the time of the three partitions.
- ↑ Kuligowski, Waldemar Tadeusz (2 Φεβρουαρίου 2017). «A History of Polish Serfdom. Theses and Antitheses» (PDF). czaskultury.pl (στα Αγγλικά). Πόζναν: Czas Kultury. σελ. 116. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020.
To distance itself from the peasants, the nobility (and clergy) cultivated a belief in their genetic superiority over the peasants.
- ↑ Kuligowski, Waldemar Tadeusz (2 Φεβρουαρίου 2017). «A History of Polish Serfdom. Theses and Antitheses» (PDF). czaskultury.pl (στα Αγγλικά). Πόζναν: Czas Kultury. σελ. 118. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020.
Nobility does not enter, or does so very unwillingly, into marriages with serfs, regarding them as a lower species.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Αλεξάντερ Μπρύκνερ, Słownik etymologiczny języka polskiego (Ετυμολογικό Λεξικό της Πολωνικής Γλώσσας), πρώτη έκδοση, Κρακοβία, Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927 (9η έκδοση, Βαρσοβία, Wiedza Powszechna, 200).
- Górecki, Piotr (1992). Economy, Society, and Lordship in Medieval Poland: 1100-1250. Νέα Υόρκη: Holmes and Meier Publishers, Inc. ISBN 0-8419-1318-8.
- Manteuffel, Tadeusz (1982), The Formation of the Polish State: The Period of Ducal Rule, 963–1194, Ντιτρόιτ: Wayne State University Press, ISBN 978-0-8143-1682-5978-0-8143-1682-5 .
- Ζερνίτσκι-Σελίγκα Εμίλιαν, Der Polnische Adel und die demselben hinzugetretenen andersländischen Adelsfamilien, General-Verzeichnis . Έκδοση Verlag v. Henri Grand. Αμβούργο 1900. https://archive.org/details/derpolnischeade00szegoog (γερμανικά). Αυτή είναι ένας αρκετά μοντέρνος και περιεκτικός κατάλογος 3.000 οικογενειών Πολωνών και εποίκων σλάχτα και των οικοσήμων τους, που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από τους Νιεσιέτσκι, Παπρότσκι και Μπονιέτσκι. 598 σελίδες. Πρόσβαση 2018-11-02.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Association of the Belarusian Nobility
- Association of Lithuanian Nobility
- Central European Superpower, Henryk Litwin, Business Ukraine Magazine (bunews.com.ua), 2016 (αρχείο PDF).
- CONSTITUTIONAL DEVELOPMENTS 1180-1572: The Inexorable Political Rise of the szlachta
- Digital Library of Wielkpolska
- Descendants of the Great Sejm (genealogies of the most important Polish families)
- The Elegant Downfall of the Polish Sarmatians του Βόιτσεχ Ζεμπάτι στο Culture.pl
- «Ennoblement». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. Αλφαβητικοί κατάλογοι αριστοκρατικών προσώπων στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία κατά την περίοδο 1569-1792 (αγγλικά)
- «Noble naturalization». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022.Αλφαβητικοί κατάλογοι πολιτογραφημένων μη υπηκόων στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία κατά την περίοδο 1569-1792 (αγγλικά)
- The Polish Aristocracy: The Titled Families of Poland by Rafal Heydel-Mankoo
- The Polish Nobility της Μάργκαρετ Οντρόβονς0Σιπνιέφσκα, το γένος Νάιτ
- The Polish Nobility Association
- Polish Nobility Association Foundation Αρχειοθετήθηκε 2010-12-30 στο Wayback Machine.
- J. Lyčkoŭski. «Szlachta». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. (Αλφαβητικοί κατάλογοι) (πολωνικά)