Πριγιέζντα Α΄ της Βοσνίας
Ο Πριγιέζντα Α΄, σερβικά κυριλλικά: Пријезда I / Prijezda I, (1211 – 1287) από τον Οίκο των Κοτρομάνιτς ήταν μπαν της Βοσνίας ως υποτελής του βασιλείου της Ουγγαρίας το διάστημα 1250–1287. Ήταν πιθανώς ο ιδρυτής του Οίκου του.
| Πριγιέζντα Α΄ της Βοσνίας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1211[1] Σλαβονία |
| Θάνατος | 1287[1] |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Elizabeth |
| Τέκνα | Πριγιέζντα Β΄ της Βοσνίας Στέφανος Α΄ της Βοσνίας Vuk Kotroman |
Βιογραφία Επεξεργασία
Από Καθολικός γίνεται Βογόμιλος και πάλι Καθολικός Επεξεργασία
Ο Πριγιέζντα Α΄ ήταν αρχικά Ρωμαιοκαθολικός Χριστιανός, αλλά αργότερα ασπάστηκε τον Βογομιλισμό. Σύμφωνα με την επιστολή τού πάπα προς τον μπαν Mατέι Νινόσλαβ, ο Πριγιέζντα Α΄ μεταστράφηκε ξανά στον καθολικισμό κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Mατέι. Καθώς ο πάπας δεν μπορούσε να τον εμπιστευτεί λόγω της προηγούμενης μεταστροφής του, ο Πριγιέζντα Α΄ αναγκάστηκε να στείλει τον γιο του ως εγγύηση στο Τάγμα των Δομινικανών. Ο μπαν Ματέι Νινόσλαβ έπρεπε να εκλιπαρήσει ακόμη και την ίδια τη Ρώμη για την απελευθέρωση του γιου τού Πριγιέζντα Α΄, Πριγιέζντα Β΄, εξασφαλίζοντας ότι δεν είναι άλλο από πιστός Καθολικός, αλλά οι εκκλήσεις έπεφταν στο κενό.
Βασιλεία κατά τη διάρκεια της σταυροφορίας Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια των σταυροφοριών στη Βοσνία (1234–1239) εναντίον του Mατέι Νινόσλαβ, ο δούκας Κολομάν, που διοικούσε τους Χριστιανικούς Στρατούς, κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος της Βοσνίας και απώθησε προσωρινά τον Mατέι και τις δυνάμεις του. Έδωσε τον τίτλο τού μπαν της Βοσνίας στον Πριγιέζντα Α΄, ο οποίος ήταν ο πιο στενός εν ζωή συγγενής του Nινόσλαβ. Ο Πριγιέζντα Α΄ κυβέρνησε μόνο δύο χρόνια, επειδή ο Mατέι κατάφερε να αποκαταστήσει τον έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της Βοσνίας, μετά την ήττα της Ουγγαρίας απέναντι στους Τατάρους. Καθώς ο Πριγκιέζτα Α΄ βρισκόταν σε θανάσιμο κίνδυνο, κατέφυγε στην Ουγγαρία.
Μπάνος της Βοσνίας Επεξεργασία
Μετά το τέλος του Mατέγι Νινόσλαβ το 1250, τέθηκε το ζήτημα της εξουσίας στη Βοσνία. Οι γιοι του Νινόσλαβ πολέμησαν γενναία για να κρατήσουν τη Βοσνία ανεξάρτητη, αλλά τελικά ο βασιλιάς Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας υπέταξε στρατιωτικά τη Βοσνία και έκανε τον Πριγιέζντα Α΄ μπάνο της, ο οποίος δεσμεύτηκε να κυβερνήσει στο όνομα της Ουγγαρίας.
Αφού έγινε μπαν, ο Πριγιέζντα Α΄ ξεκίνησε μία εκστρατεία για να εξοντώσει την αίρεση της Βοσνιακής Εκκλησίας στη Βοσνία. Λόγω του αδίστακτου αγώνα του εναντίον των Βογομίλων, ο πάπας διέταξε τους Δομινικανούς να τού επιστρέψουν τον γιο του, καθώς φαινόταν ότι ο Πριγιέζντα Α΄ έγινε ευσεβής Καθολικός. Στις 11 Νοεμβρίου 1253 ο Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας έγραψε, πώς πολέμησε σκληρά τους Βόσνιους αιρετικούς με τον στρατό του. Μετά από αυτό, ο βασιλιάς Μπέλα Δ΄ χώρισε το μπανάτο της Βοσνίας με τρόπο, που στον Πριγιέζντα Α΄ δόθηκε η κυρίως Βοσνία, δηλ. η περιοχή μεταξύ των κοιλάδων των ποταμών Βρμπας και Bόσνα, ως κληρονομική του επικράτεια (demesne).
Η Ουσόρα και το Σόλι από την άλλη πλευρά, έγιναν χωριστό μπανάτο, που διοικούντο από μπάνους, οι οποίοι ορίζοντο από τον βασιλιά: Ροστισλάβ, Μπέλα, Μιχαήλ και αργότερα υποτάχθηκαν στο μπανάτο του Μακσό, το οποίο είχε αναβιβαστεί σε δουκάτο. Τελικά, η ίδια η Βοσνία υποτάχθηκε στο δουκάτο του Mακσό.
Λόγω των ηρωικών του αγώνων, ο Πριγιέζντα Α΄ έλαβε τον τίτλο Ο πιστός μας (fidelis noster) από τον βασιλιά της Ουγγαρίας, καθώς και πολλά εδάφη έξω από τη Βοσνία, γύρω από το Γκόρνι Μίχολιατς. Ο Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας επιτέθηκε στο σερβικό Βασίλειο της Ράσκια του βασιλιά Στέφαν-Ούρος Α΄ και κατέκτησε το Zάχουμλιε το 1254, το οποίο έδωσε στη Βοσνία του Πριγιέζντα Α΄, αλλά η τελική ειρήνη μεταξύ της Ουγγαρίας και των Σέρβων το επέστρεψε στη Ράσκια. Το 1255 ο βασιλιάς της Ουγγαρίας παραχώρησε Σλαβονικά εδάφη στον μπαν της Βοσνίας. Ο Πριγιέζντα Α΄ έπρεπε να στείλει δυνάμεις της Βοσνίας το 1260, για να πολεμήσουν με τον ουγγρικό στρατό εναντίον του βασιλιά της Βοημίας.
Το 1270 απεβίωσε ο Μπέλα Δ΄ και τον διαδέχθηκε ο γιος του Στέφανος Ε΄. Ο ισχυρός δούκας του Mακσό σκοτώθηκε σε πόλεμο το 1272. Την ίδια χρονιά απεβίωσε ο Στέφανος Ε΄ της Ουγγαρίας. Στον ουγγρικό θρόνο τον διαδέχθηκε ο γιος του Λαδίσλαος Δ΄. Ήταν πολύ νέος για να κυβερνήσει, έτσι η Κουμάνα μητέρα του Ελισάβετ ενεργούσε ως αντιβασίλισσα. Κατά τη διάρκεια αυτών των μεταβαλλόμενων εποχών για την εξουσία στην Ουγγαρία, η ισχύς του Πριγιέζντα Α΄ μειώθηκε σημαντικά. Όχι μόνο αρκετοί Ούγγροι ευγενείς, συμπεριλαμβανομένου τού Ούγκριν τού Σεβέριν, θησαυροφύλακα της Ουγγαρίας, συμπεριέλαβαν τη Βοσνία στους τίτλους τους, αλλά ένας Βόσνιος ευγενής, ο Στέφεν, εμφανίστηκε στη Βοσνία με μεγάλη επιρροή και κύρος, ξεπερνώντας κατά πολύ αυτό του Πριγιέζντα.
Το 1284, ο Πριγιέζντα κανόνισε έναν γάμο μεταξύ της Σέρβας πριγκίπισσας Γιελισαβέτα, κόρης του βασιλιά της Σύρμια Στέφαν Ντραγκούτιν, και τού γιου του Στεφάνου Α΄, σε μία προσπάθεια να σφυρηλατηθεί μία διαρκή συμμαχία με τον Ντραγκούτιν.
Ο Πριγιέζντα Α΄ αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την εξουσία το 1287 λόγω της μεγάλης του ηλικίας. Πέρασε τις τελευταίες του ώρες στο κτήμα του στο Zεμλγιένικ.
Οικογένεια Επεξεργασία
Είχε τέσσερα παιδιά:
- Στέφανος Α΄ 1242-1314, μπαν της Βοσνίας (δεν είναι γνωστό με ακρίβεια αν ήταν γιος του).
- Πριγιέζντα Β΄ γενν. 1242, μπαν της Βοσνίας.
- Βουκ απεβ. 1287.
- μία κόρη, που παντρεύτηκε τον Στέφεν Βοντίσκι από την κροατική οικογένεια Μπαμπόνιτς
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Veselinović, Andrija & Ljušić, Radoš (2001). Српске династије, Platoneum.
- Ćorovic, Vladimir (2005). ИЛУСТРОВАНА ИСТОРИЈА СРБА, Βιβλίο II, Πολιτικά .
- Intervju – ДИНАСТИЈЕ и владата јужнословенских народа . Ειδική Έκδοση 12, 16 Ιουνίου 1989.
Παραπομπές Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- History of the Serbs, του Vladimir Ćorovic (in Serbian)