Ρυθμός Λουδοβίκου ΙΓ΄

Ο ρυθμός Λουδοβίκου ΙΓ΄ή στυλ Λουδοβίκου ΙΓ΄ είναι ρυθμός διακόσμησης, επίπλων και αρχιτεκτονικής, που αναπτύχθηκε στη Γαλλία κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΓ΄ από το 1610 έως το 1643 και εκτείνεται μέχρι την ανάρρηση στην εξουσία του Λουδοβίκου ΙΔ' το 1661, καλύπτοντας την πρώτη περίοδο της Γαλλικής τέχνης του 17ου αιώνα.^[1]

Αντιστοιχεί στο πρώιμο μπαρόκ και ενσαρκώνει τη μετάβαση από τον ύστερο μανιερισμό στις πρώιμες μορφές του γαλλικού κλασικισμού, που έφθασε στο απόγειο με το στυλ Λουδοβίκου ΙΔ΄ από τη δεκαετία του 1660 και μετά, κατά την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ΄.^[2]

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Το στυλ Λουδοβίκου ΙΓ΄ ή Λουί Τρεζ ήταν μια μόδα στην ιστορία της γαλλικής τέχνης και αρχιτεκτονικής, που επηρέασε ιδιαίτερα τις εικαστικές και διακοσμητικές τέχνες. Συνδέεται με την εποχή του Λουδοβίκου ΙΓ΄ ο οποίος ήταν παιδί όταν ανέβηκε στο θρόνο το 1610 και τη μητέρα του, Μαρία των Μεδίκων, η οποία ανέλαβε τις εξουσίες του αντιβασιλέα.^[3]

Ζωγραφική Επεξεργασία

Εραστές (1614–1618), Μουσείο Πούσκιν, Μόσχα

Η γαλλική ζωγραφική, στις αρχές της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΓ΄ (μέχρι περίπου το 1620) εξακολουθούσε να επηρεάζεται από τις όψιμες μανιεριστικές εκφάνσεις της Δεύτερης Σχολής του Φονταινεμπλώ, που ιδρύθηκε από τον Ερρίκο Δ΄ τη δεκαετία του 1590, στην οποία ανήκαν Φλαμανδοί και Γάλλοι καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Μαρτέν Φρεμινέ. Στη συνέχεια, η ζωγραφική του στυλ Λουδοβίκου ΙΓ΄ είχε επιρροές από τον Βορρά, μέσω της φλαμανδικής ζωγραφικής μπαρόκ και της ζωγραφικής της ολλανδικής Χρυσής Εποχής και από την Ιταλία, μέσω του πρώιμου μπαρόκ. Οι ζωγράφοι που επηρέασαν περισσότερο ήταν ο Καραβάτζο, με ισχυρό ρεύμα Καραβαντζιστών στη Γαλλία, και ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. Μεταξύ των Γάλλων ζωγράφων που συνδύασαν το ιταλικό μπαρόκ με την αγάπη για τις σκηνές καθημερινής ζωής ήταν ο Ζωρζ ντε Λα Τουρ, ο Σιμόν Βουέ και οι αδερφοί Λε Ναίν. Ο Βουέ εκπαίδευσε τους ακαδημαϊκούς ζωγράφους της επόμενης γενιάς, αν και το έργο του Νικολά Πουσέν αποδείχθηκε ότι είχε μεγαλύτερη επιρροή στη μεταγενέστερη γαλλική ζωγραφική.^[4]

Ο Λουδοβίκος ΙΓ΄ στέφεται από τη Νίκη, Φιλίπ ντε Σαμπέν, 1635, Λούβρο
Ο Κρόνος νικημένος από την Αγάπη, την Αφροδίτη και την Ελπίδα, Σιμόν Βουέ,1645-46, Μπουρζ
Άγγελος εμφανίζεται στον Άγιο Ιωσήφ σε όνειρο, Ζωρζ ντε Λα Τουρ, 1628-45, Μουσείο Καλών Τεχνών της Νάντης
Η Τσιγγάνα, Βαλεντέν ντε Μπουλόνι, 1628, Λούβρο
Τέσσερα πρόσωπα στο τραπέζι, αδελφοί Λε Ναιν, δεκαετία του 1630

Αρχιτεκτονική - Γλυπτική Επεξεργασία

Το παλάτι του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (1615–1645)

Η αρχιτεκτονική είναι ίσως ο πιο παραγωγικός τομέας για τις τέχνες κατά τη διακυβέρνηση της Μαρίας των Μεδίκων και του Λουδοβίκου ΙΓ΄. Ο μεγαλύτερος Γάλλος αρχιτέκτονας της εποχής Σαλομόν ντε Μπρος σχεδίασε το Μέγαρο της Δικαιοσύνης στη Ρεν και, για τη Μαρία των Μεδίκων, το παλάτι του Λουξεμβούργου στο Παρίσι (άρχισε το 1615). Ο ντε Μπρος ξεκίνησε μια παράδοση κλασικισμού στην αρχιτεκτονική που συνεχίστηκε από τον Ζακ Λεμερσιέ, ο οποίος σχεδίασε έργα για τον ισχυρό καρδινάλιο Ρισελιέ, μεταξύ των οποίων το Παλαί Ρουαγιάλ που κατασκευάστηκε ως προσωπική κατοικία του Καρδινάλιου (1633 έως 1639) και το παρεκκλήσιο της Σορβόννης στο Παρίσι (άρχισε το 1635). Κάστρα ανεγέρθηκαν ή τροποποιήθηκαν, σημείο αναφοράς στην ιστορία της γαλλικής μπαρόκ αρχιτεκτονικής είναι το κάστρο του Μαιζόν-Λαφίτ που κατασκεύασε ο Φρανσουά Μανσάρ (1630 έως 1651). Κατά την επόμενη γενιά αρχιτεκτόνων, το γαλλικό μπαρόκ πήρε έναν ακόμη μεγαλύτερο κλασικό προσανατολισμό. Οι κυριότεροι γλύπτες της περιόδου είναι ο Ζακ Σαραζέν και ο Ζαν Βαρέν, ικανοί τεχνίτες που προανήγγειλαν τα μεγάλα ταλέντα που άκμασαν επί Λουδοβίκου ΙΔ΄.^[5]

Εσωτερική διακόσμηση - Έπιπλα Επεξεργασία

Τα έπιπλα στυλ Λουδοβίκου ΙΓ΄ είναι ογκώδη και στιβαρά κατασκευασμένα, χαρακτηρίζονται από σκαλίσματα και στροφές (σχηματισμένες σε τόρνο). Τα κοινά διακοσμητικά μοτίβα τους περιλαμβάνουν χερουβείμ, περίτεχνους κυλίνδρους, διακοσμητικά πλαίσια, καλάθια με φρούτα και λουλούδια, γκροτέσκο μάσκες και είναι βαριά υπερφορτωμένα. ^[6]Στις καρέκλες και τις πολυθρόνες προστέθηκαν μπράτσα. Σαν υλικά χρησιμοποιήθηκαν δρυς, έβενος, καρυδιά και πεύκο, τα τυπικά ξύλα της εποχής. Οι ξύλινες επενδύσεις σύντομα έδωσαν τη θέση τους στο ελεφαντόδοντο, το μάρμαρο, τη χρωματιστή πέτρα και διάφορα μέταλλα, όπως ο κασσίτερος και ο χαλκός. ^[7]