Σκύδρα

κωμόπολη της Πέλλας

Συντεταγμένες: 40°46′2″N 22°9′7″E / 40.76722°N 22.15194°E / 40.76722; 22.15194

Η Σκύδρα, είναι κωμόπολη του νομού Πέλλας και έδρα του ομώνυμου δήμου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει πληθυσμό 5.406 κατοίκους, ενώ είναι χτισμένη στη μέση ενός εύφορου κάμπου με μέσο υψόμετρο περίπoυ 40 μ. [1], απέχοντας 15 χλμ. από την πρωτεύουσα του νομού, την Έδεσσα. Αποτελεί σημαντικό αγροτικό κέντρο της περιοχής με σημαντική φρουτοπαραγωγή (κυρίως ροδακινοπαραγωγή), κονσερβοποιία και μεταποιητική φρουτοβιομηχανία.

Σκύδρα
Ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός Σκύδρας
Σκύδρα is located in Greece
Σκύδρα
Σκύδρα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
ΔήμοςΣκύδρας
Δημοτική ΕνότηταΣκύδρας
Δημοτική ΚοινότηταΣκύδρας
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
ΝομόςΠέλλας
Υψόμετρο40 μέτρα
Έκταση7,55 km²
Πληθυσμός5.406 (2011)
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΒέρτικοπ
Ταχ. κώδικας585 00
Τηλ. κωδικός2381
https://www.skydra.gr/

Στην πόλη εδρεύει Υποθηκοφυλακείο καθώς και Ειρηνοδικείο ενώ διαθέτει σιδηροδρομική γραμμή και τελωνείο.

Ονομασία Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και έως το 1926, η Σκύδρα ήταν ένα μικρό χωριό γνωστό με το όνομα «Βέρτικοπ». Αυτό το όνομα προέρχεται από την Τουρκική ή Σλαβική γλώσσα και σημαίνει «Στριφοχώρι». Ονομαζόταν δε έτσι εξ αιτίας ενός ποταμού (σημερινός Εδεσσαίος ποταμός) ο οποίος πήγαζε από την Έδεσσα και περνούσε από τα εδάφη του Βέρτικοπ το οποίο ήταν κτισμένο γύρω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ο "Τρύπιος Βράχος", λίγο έξω από τη Νέα Ζωή

Στην αρχή του 5ου αιώνα π.χ. η Μακεδονία υποδουλώθηκε στους Πέρσες. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων υπήρχε Σατραπεία στην ευρύτερη περιοχή όπου σήμερα υπάρχει η Σκύδρα, που επιβλήθηκε από τον σατράπη Βουβαρη μεταξύ του 510 και του 490 π.χ. Σύμφωνα με επιγραφές και νομίσματα τα οποία βρέθηκαν, η περιοχή γνώρισε μεγάλη ακμή μεταξύ του 1ου και του 3ου αιώνα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το 1873 το Βέρτικοπ είχε περίπου 40 σπίτια, 20 ελληνικά και 20 τούρκικα είχε δηλαδή ελάχιστο πληθυσμό. Το 1890 χτίστηκε πάνω στο τότε ήδη υπάρχον σχολείο, διώροφο πλέον σχολείο, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα και βρίσκεται πίσω από το σημερινό Γυμνάσιο. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα οι κάτοικοι αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Σημαντικός Μακεδονομάχος ήταν ο Χριστόδουλος Δημπάρης[2].

Το Βέρτικοπ απελευθερώθηκε από τον τούρκικο ζυγό την 17η Οκτωβρίου του 1912, με τη συνεισφορά του Ελληνικού Στρατού στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων. Στα 1914 πολλοί πρόσφυγες από τη Θράκη και τον Πόντο εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Στα 1916 με τη Γαλλική πρωτοβουλία τα συμμαχικά στρατεύματα εγκατέστησαν έναν σιδηρόδρομο τύπου "Ντεκοβίλ" (Dekoville) συνδέοντας το Βέρτικοπ (τη Σκύδρα) με την Αρδέα (Αριδαία). Αυτό το τρένο εξυπηρετούσε ολόκληρη την περιοχή μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος. Το γνωστό σε όλους τρένο της Καρατζόβας ήταν το μοναδικό συγκοινωνιακό μέσω της εποχής καθώς το ελληνικό κράτος δεν είχε αρχίσει ακόμα να φτιάχνει δρόμους. Στα τέλη Μαΐου του 1918 το Βέρτικοπ θα δεχθεί δύο βομβαρδισμούς από τη γερμανική αεροπορία αφού οι Γερμανοί γνώριζαν ότι ο σταθμός ήταν ο μεγαλύτερος σταθμός ανεφοδιασμού και ενισχύσεων του Μακεδονικού μετώπου. Οι ζημιές που προκλήθηκαν ήταν τεράστιες, τα γερμανικά αεροπλάνα έπληξαν κυρίως τον σιδηροδρομικό σταθμό, τις αποθήκες πυρομαχικών και τροφίμων που ήταν εκεί και τους φούρνους και τα μαγειρεία που ήταν στην περιοχή του σταθμού. Στα 1918 η σιδηροδρομική γραμμή περιήλθε στην Ελληνική κατοχή και άρχισε να λειτουργεί ξανά το 1925 και συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1936 οπότε και καταργήθηκε, αφού κρίθηκε ως ασύμφορο.

Ανάμνηση του ονόματος του τρένου είναι η συνοικία Ντεκοβίλ κοντά στο σταθμό που χτίστηκε περίπου το 1950. Ακόμη και σήμερα, μέσα στην πόλη διασώζεται σε όχι τόσο καλή κατάσταση, το παλαιό "Ντεκοβίλ", το κτίριο που στεγαζόταν ο αρχικός Σιδηροδρομικός Σταθμός Σκύδρας.

Πληθυσμός Επεξεργασία

Στα 1924 ο πληθυσμός της Σκύδρας ανήλθε σε 2.500 κατοίκους, σύμφωνα με τα αρχεία της Κοινότητας. Από την απογραφή η οποία έγινε στα 1928 μπορούμε να πούμε ότι στη Σκύδρα διέμεναν 3.723 κάτοικοι. Η Κοινότητα της Σκύδρας συμπεριλάμβανε τα παρακάτω χωριά: Άνω και Κάτω Λιποχώρι, Μαυροβούνι, Ριζό, Σεβαστιανά, τον συνοικισμό των σκηνιτών Σκύδρας και την Κοινότητα του Προφήτη Ηλία. Κατά τη διάρκεια 1929-1931 οι γειτονικές κοινότητες αποσπάστηκαν από τη Σκύδρα με εξαίρεση το Μαυροβούνι το οποίο αποσπάστηκε στα 1954.

Ο Δήμος της Σκύδρας προήλθε από εθελούσια αναγκαστική συνένωση έξι κοινοτήτων το 1989. Οι Κοινότητες αυτές ήταν οι Κοινότητες της Σκύδρας, Λιποχωρίου, Μαυροβουνίου, Νέας Ζωής, Ριζού και Σεβαστιανών. Το 1999, μετά την εφαρμογή του Ν. 2590/97 Ι. Καποδίστριας, ο Δήμος Σκύδρας αποτελούνταν από 11 Δημοτικά διαμερίσματα με 13 οικισμούς και είχε γύρω στις 16.660 εγγεγραμένο πληθυσμό, ενώ ο μόνιμος πληθυσμός είναι γύρω στις 15.654 (G94/Β/6-6-2002ΦΕΚ) σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Με το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011, οι δύο προϋπαρχόντες Καποδιστριακοί Δήμοι Σκύδρας και Μενηίδος, συνενώθηκαν και δημιουργήθηκε ο σημερινός Δήμος Σκύδρας. Η έκταση του δήμου είναι 239,525 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 20.188 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Ενώ η πυκνότητα πληθυσμού του 84,28 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Έδρα του Καλλικρατικού δήμου, ορίστηκε η ομώνυμη κωμόπολη, Σκύδρα.

Μεταφορές Επεξεργασία

Σιδηροδρομικές μεταφορές Επεξεργασία

 
Ο σιδηροδρομικός σταθμός, 1891-1894

Η Σκύδρα εξυπηρετείται από τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό που εγκαινιάστηκε το 1894 επί Τουρκοκρατίας, και αποτελεί μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης - Μοναστηρίου. Από το 2010, εξυπηρετείται και από τον προαστιακό Θεσσαλονίκης ο οποίος συνδέει την πόλη με τη Θεσσαλονίκη και την Έδεσσα.

Αθλητισμός Επεξεργασία

Η Σκύδρα διέθετε δύο ποδοσφαιρικές ομάδες, τον Αετό Σκύδρας και τη Νέα Γενιά Σκύδρας καθώς και μια ομάδα βόλλεϋ, τον Αριστοτέλη Σκύδρας ο οποίος είχε αγωνιστεί με επιτυχία στο πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών. Υπάρχει επίσης η ποδοσφαιρική ομάδα Σκύδρα 2000.

Νέος Αετός Σκύδρας Επεξεργασία

 
Έμβλημα

Το καλοκαίρι του 2014 δημιουργήθηκε νέος αθλητικός σύλλογος από φίλους και παλαιμάχους του ιστορικού σωματείου Αετός Σκύδρας, με την επωνυμία «Νέος Αετός Σκύδρας».[3][4] Η ομάδα με έδρα και πάλι το Δημοτικό Γήπεδο Σκύδρας,[5] έλαβε μέρος στις τοπικές κατηγορίες της ΕΠΣ Πέλλας.

Την πρώτη περίοδο, 2014–15, αγωνίστηκε στη Β΄ Κατηγορία της ΕΠΣ Πέλλας, δεν κατάφερε όμως να πετύχει την άνοδο, η οποία ήρθε την αμέσως επόμενη περίοδο, 2015–16, όταν τερμάτησε στη δεύτερη θέση του 2ου Ομίλου. Στην πρώτη της περίοδο στην Α΄ Κατηγορία, 2016–17, κατέλαβε την έκτη θέση του 2ου Ομίλου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Συγκριτικά στοιχεία απογραφών, ετών 1951-2001, του Δήμου Σκύδρας.[νεκρός σύνδεσμος]
  2. Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι, επιστημονική επιμέλεια Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, ΕΜΣ, εκδόσεις University Studio Press. Θεσσαλονίκη 2008
  3. ΕΠΣ Πέλλας – Επιστρέφει ο Αετός Σκύδρας! sportsup.gr
  4. Επαναδραστηριοποιείται ο Αετός Σκύδρας[νεκρός σύνδεσμος] logospellas.gr
  5. Συνεδρίαση Δημοτικού Συμβουλίου Σκύδρας, 16) edessanews.gr

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία