Βικιπαίδεια

Αλλεργική ρινίτιδα

ανθρώπινη νόσος

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι τύπος φλεγμονής στη μύτη που εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά στα αλλεργιογόνα στον αέρα.[2] Σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν καταρροή ή βουλωμένη μύτη, φτέρνισμα, κόκκινα και υγρά μάτια με φαγούρα και πρήξιμο γύρω από τα μάτια.[3] Το υγρό από τη μύτη είναι συνήθως διαυγές.[4] Η έναρξη των συμπτωμάτων είναι συχνά εντός λίγων λεπτών από την έκθεση σε αλλεργιογόνα και μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο και την ικανότητα εργασίας ή μελέτης.[4][5] Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα μόνο συγκεκριμένες περιόδους του έτους, συχνά ως αποτέλεσμα της έκθεσης στη γύρη.[6] Πολλά άτομα με αλλεργική ρινίτιδα έχουν επίσης άσθμα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα ή ατοπική δερματίτιδα.[4]

Αλλεργική ρινίτιδα
Κόκκοι γύρης από ποικιλία φυτών
Ειδικότηταανοσολογία
Συμπτώματααλλεργική αντίδραση[1]
Ταξινόμηση
ICD-10J30
ICD-9477
OMIM607154
DiseasesDB31140
MedlinePlus000813
eMedicineent/194 med/104, ped/2560
MeSHD012221

Η αλλεργική ρινίτιδα συνήθως προκαλείται από περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα όπως η γύρη, οι τρίχες κατοικίδιων ζώων, η σκόνη ή η μούχλα.[6] Η κληρονομικότητα και η περιβαλλοντική έκθεση συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλλεργιών.[6] Το μεγάλωμα σε φάρμα και η ύπαρξη πολλών αδελφιών μειώνει αυτόν τον κίνδυνο.[4] Ο υποκείμενος μηχανισμός περιλαμβάνει αντισώματα IgE που προσκολλώνται σε ένα αλλεργιογόνο και στη συνέχεια καταλήγουν στην απελευθέρωση φλεγμονωδών χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη από τα μαστοκύτταρα.[4] Η διάγνωση βασίζεται τυπικά σε έναν συνδυασμό συμπτωμάτων και σε δερματικές δοκιμασίες ή εξετάσεις αίματος για ειδικά για το αλλεργιογόνο αντισώματα IgE.[7] Αυτά τα τεστ, ωστόσο, μπορεί να είναι ψευδώς θετικά.[7] Τα συμπτώματα των αλλεργιών μοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Ωστόσο, συχνά διαρκούν περισσότερο από δύο εβδομάδες και συνήθως δεν περιλαμβάνουν πυρετό.[6]

Η έκθεση σε ζώα νωρίς στη ζωή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των ειδικών αλλεργιών.[6] Αρκετοί διαφορετικοί τύποι φαρμάκων μειώνουν τα αλλεργικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των ρινικών στεροειδών, των αντιισταμινικών, όπως η διφαινυδραμίνη, η νατριούχος κρομολίνη και οι ανταγωνιστές των υποδοχέων λευκοτριενίων όπως η μοντελουκάστη.[8] Συχνά, τα φάρμακα δεν ελέγχουν πλήρως τα συμπτώματα και μπορεί επίσης να έχουν παρενέργειες.[4] Η έκθεση των ανθρώπων σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες αλλεργιογόνων, γνωστή ως ανοσοθεραπεία αλλεργιογόνων, είναι συχνά αποτελεσματική.[2] Το αλλεργιογόνο μπορεί να χορηγηθεί με ένεση κάτω από το δέρμα ή ως δισκίο κάτω από τη γλώσσα.[2] Η θεραπεία διαρκεί συνήθως τρία έως πέντε χρόνια, μετά τα οποία τα οφέλη μπορεί να παραταθούν.[2]

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι ο τύπος αλλεργίας που επηρεάζει τον μεγαλύτερο αριθμό ατόμων.[9] Στις δυτικές χώρες, μεταξύ 10 και 30% των ανθρώπων επηρεάζονται κάθε έτος.[4][10] Είναι πιο συχνή μεταξύ είκοσι και σαράντα ετών.[4] Η πρώτη ακριβής περιγραφή είναι από τον γιατρό του 10ου αιώνα Ραζί.[11] Το 1859, ο Τσαρλς Μπάκλεϊ προσδιόρισε τη γύρη ως την αιτία.[12] Το 1906, ο μηχανισμός καθορίστηκε από τον Κλέμενς φον Πίρκετ.[9] Η σύνδεση με τα άχυρα προέκυψε λόγω μιας πρώιμης (και λανθασμένης) θεωρίας ότι τα συμπτώματα προκαλούνται από τη μυρωδιά του σανού.[13][14] Αν και το άρωμα αυτό καθεαυτό είναι άσχετο, ο συσχετισμός με το σανό παραμένει κάτι παραπάνω από τυχαίος, καθώς η περίοδος αιχμής συγκομιδής σανού επικαλύπτεται με την περίοδο αιχμής της γύρης και η εργασία συγκομιδής σανού φέρνει τους ανθρώπους σε στενή επαφή με εποχιακά αλλεργιογόνα.

Σημεία και συμπτώματα Επεξεργασία

 
Απεικόνιση που δείχνει φλεγμονή που σχετίζεται με την αλλεργική ρινίτιδα

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι: καταρροή (υπερβολική ρινική έκκριση), κνησμός, κρίσεις φτερνίσματος και ρινική συμφόρηση και απόφραξη.[15] Χαρακτηριστικά φυσικά ευρήματα περιλαμβάνουν οίδημα και ερύθημα του επιπεφυκότα, οίδημα των βλεφάρων, φλεβική στάση κάτω βλεφάρων (δακτύλιοι κάτω από τα μάτια), διογκωμένες ρινικές κόγχες και συλλογές μέσου ωτός.[16]

Μπορεί επίσης να υπάρχουν συμπεριφορικά σημεία. Προκειμένου να ανακουφιστεί ο ερεθισμός ή η ροή της βλέννας, οι άνθρωποι μπορούν να σκουπίσουν ή να τρίψουν τη μύτη τους με την παλάμη του χεριού τους με μια κίνηση προς τα πάνω: μια ενέργεια γνωστή ως «ρινικός χαιρετισμός» ή «αλλεργικός χαιρετισμός». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια πτυχή που τρέχει κατά μήκος της μύτης (ή πάνω από κάθε ρουθούνι αν σκουπίζεται μόνο η μία πλευρά της μύτης κάθε φορά), που συνήθως αναφέρεται ως «εγκάρσια ρινική πτυχή» και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη φυσική παραμόρφωση εάν επαναληφθεί αρκετά.[17]

Οι άνθρωποι μπορεί επίσης να διαπιστώσουν ότι εμφανίζεται διασταυρούμενη αντιδραστικότητα.[18] Για παράδειγμα, άτομα αλλεργικά στη γύρη σημύδας μπορεί επίσης να διαπιστώσουν ότι έχουν αλλεργική αντίδραση στη φλούδα των μήλων ή της πατάτας.[19] Ένα ξεκάθαρο σημάδι αυτού είναι η εμφάνιση φαγούρας στο λαιμό μετά την κατανάλωση ενός μήλου ή το φτάρνισμα όταν ξεφλουδίζει πατάτες ή μήλα. Αυτό συμβαίνει λόγω των ομοιοτήτων στις πρωτεΐνες της γύρης και της τροφής.[20] Υπάρχουν πολλές ουσίες που εμφανίζουν διασταυρούμενη αντίδραση.

Αίτια Επεξεργασία

Η γύρη θεωρείται συχνά ως αιτία αλλεργικής ρινίτιδας.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για την αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνουν το έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα) και το άσθμα. Αυτές οι τρεις καταστάσεις μπορούν συχνά να εμφανιστούν μαζί, το οποίο αναφέρεται ως ατοπική τριάδα.[21] Επιπλέον, περιβαλλοντικές εκθέσεις όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και το κάπνισμα τσιγάρου από τη μητέρα μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να αναπτύξει αλλεργίες.[21]

Αιτίες που σχετίζονται με τη γύρη Επεξεργασία

Η αλλεργική ρινίτιδα που προκαλείται από τη γύρη, επειδή είναι πιο διαδεδομένη κατά την περίοδο συγκομιδής αχύρων. Ωστόσο, είναι πιθανό να υπάρχει αλλεργική ρινίτιδα όλο το χρόνο. Η γύρη που προκαλεί την αλλεργική ρινίτιδα ποικίλλει μεταξύ ατόμων και από περιοχή σε περιοχή. Γενικά, οι μικροσκοπικές, ελάχιστα ορατές γύρες των φυτών που επικονιάζονται από τον άνεμο είναι η κυρίαρχη αιτία. Οι γύρες των φυτών που επικονιάζονται με έντομα είναι πολύ μεγάλες για να παραμείνουν στον αέρα και δεν αποτελούν κίνδυνο. Παραδείγματα φυτών που ευθύνονται συνήθως για την αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνουν:

  • Δέντρα: όπως πεύκο (Pinus), μουριά (Morus), σημύδα (Betula), σκλήθρα (Alnus), κέδρος (Cedrus), φουντουκιά (Corylus), γαύρος (Carpinus), καστανιά (Aesculus), ιτιά (Salix), λεύκα (Populus), πλάτανος (Platanus), φλαμουριά (Tilia) και ελιά (Olea). Στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, η σημύδα θεωρείται ότι είναι η πιο κοινή αλλεργιογόνος γύρη δέντρων, με περίπου 15-20% των ατόμων με αλλεργική ρινίτιδα να είναι ευαίσθητα στους κόκκους γύρης σημύδας. Ένα κύριο αντιγόνο σε αυτά είναι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται Bet VI. Η γύρη της ελιάς κυριαρχεί περισσότερο στις μεσογειακές περιοχές. Η αλλεργική ρινίτιδα στην Ιαπωνία προκαλείται κυρίως από τη γύρη των δέντρων Cryptomeria japonica και Hinoki Chamaecyparis obtusa.
  • Χόρτα (Οικογένεια Αγρωστώδη): ιδιαίτερα η σίκαλη (Lolium sp.) και το Phleum pratense. Υπολογίζεται ότι το 90% των ατόμων με αλλεργική ρινίτιδα είναι αλλεργικοί στη γύρη χόρτου.
  • Ζιζάνια: αμβροσία (Ambrosia), πεντάνευρο (Plantago), τσουκνίδα/περδικάκι (Urticaceae), λεβιθόχορτο (Artemisia Vulgaris), αγαθόφυτα (Chenopodium) και λάπαθο (Rumex)

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από αλλεργία στο Βάλσαμο του Περού, το οποίο περιέχεται σε διάφορα αρώματα και άλλα προϊόντα.[23][24][25]

Γενετικοί παράγοντες Επεξεργασία

Τα αίτια και η παθογένεια της αλλεργικής ρινίτιδας υποτίθεται ότι επηρεάζονται τόσο από γενετικούς όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες, με πολλές πρόσφατες μελέτες να επικεντρώνονται σε συγκεκριμένους τόπους που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πιθανούς θεραπευτικούς στόχους για τη νόσο. Μελέτες συσχέτισης σε όλο το γονιδίωμα (GWAS) έχουν εντοπίσει έναν αριθμό διαφορετικών τόπων και γενετικών οδών που φαίνεται να μεσολαβούν στην απόκριση του οργανισμού στα αλλεργιογόνα και προάγουν την ανάπτυξη αλλεργικής ρινίτιδας, με μερικά από τα πιο ελπιδοφόρα αποτελέσματα να προέρχονται από μελέτες που αφορούν πολυμορφισμούς μονονουκλεοτιδίου (SNPs) στο γονίδιο ιντερλευκίνης-33 (IL-33).[26][27] Η πρωτεΐνη IL-33 που κωδικοποιείται από το γονίδιο IL-33 είναι μέρος της οικογένειας των κυτοκινών ιντερλευκίνης που αλληλεπιδρούν με τα βοηθητικά κύτταρα Τ 2 (Th2), έναν συγκεκριμένο τύπο Τ κυττάρων. Τα κύτταρα Th2 συμβάλλουν στη φλεγμονώδη απόκριση του σώματος στα αλλεργιογόνα, και ειδικοί υποδοχείς ST2, γνωστοί επίσης ως IL1RL1, σε αυτά τα κύτταρα συνδέονται με τον συνδέτη πρωτεΐνη IL-33. Αυτή η οδός σηματοδότησης IL-33/ST2 έχει βρεθεί ότι είναι ένας από τους κύριους γενετικούς καθοριστικούς παράγοντες στην παθογένεση του βρογχικού άσθματος και λόγω της παθολογικής σύνδεσης μεταξύ άσθματος και ρινίτιδας, η έρευνα της IL-33 έχει πλέον στραφεί στον ρόλο της στην ανάπτυξη αλλεργικής ρινίτιδας σε ανθρώπους και μοντέλα ποντικών.[28] Πρόσφατα, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα εξέφρασαν υψηλότερα επίπεδα IL-33 στο ρινικό τους επιθήλιο και είχαν υψηλότερη συγκέντρωση ορού ST2 στις ρινικές οδούς μετά την έκθεσή τους σε γύρη και άλλα αλλεργιογόνα, υποδεικνύοντας ότι αυτό το γονίδιο και ο σχετικός υποδοχέας του εκφράζονται σε υψηλότερο ποσοστό σε ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα.[29] Σε μια μελέτη του 2020 σχετικά με τους πολυμορφισμούς του γονιδίου IL-33 και τη σύνδεσή τους με την αλλεργική ρινίτιδα στον κινεζικό πληθυσμό των Χαν, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πέντε SNPs συνέβαλαν συγκεκριμένα στην παθογένεση της αλλεργικής ρινίτιδας, με τρία από αυτά τα πέντε SNP να είχαν προηγουμένως αναγνωριστεί ως γενετικοί καθοριστικοί παράγοντες για άσθμα.[30]

Επίσης, οι επιγενετικές αλλοιώσεις και συσχετισμοί παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μελέτη και την τελική αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας. Συγκεκριμένα, τα microRNA (miRNA) υποτίθεται ότι είναι επιτακτικά για την παθογένεση της αλλεργικής ρινίτιδας λόγω της μεταμεταγραφικής ρύθμισης και καταστολής της μετάφρασης στο συμπλήρωμα mRNA τους. Τόσο τα miRNAs όσο και τα εξωσώματα των κοινών φορέων τους έχει βρεθεί ότι παίζουν ρόλο στις ανοσολογικές και φλεγμονώδεις αποκρίσεις του σώματος στα αλλεργιογόνα. Τα miRNA στεγάζονται και συσκευάζονται στο εσωτερικό των εξωσωμάτων μέχρι να είναι έτοιμα να απελευθερωθούν στο τμήμα του κυττάρου στο οποίο είναι κωδικοποιημένοι να κατοικούν και να δρουν. Η καταστολή της μετάφρασης των πρωτεϊνών μπορεί τελικά να καταστείλει μέρη των ανοσολογικών και φλεγμονωδών αποκρίσεων του σώματος, συμβάλλοντας έτσι στην παθογένεση της αλλεργικής ρινίτιδας και άλλων αυτοάνοσων διαταραχών. Υπάρχουν πολλά miRNA που έχουν θεωρηθεί πιθανοί θεραπευτικοί στόχοι για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας από πολλούς διαφορετικούς ερευνητές, με τα πιο ευρέως μελετημένα να είναι τα miR-133, miR-155, miR-205, miR-498 και let-7e.[27][31][32][33]

Διάγνωση Επεξεργασία

 
Δερματική εξέταση με επιθέματα

Ο έλεγχος για αλλεργίες μπορεί να αποκαλύψει τα συγκεκριμένα αλλεργιογόνα στα οποία ένα άτομο είναι ευαίσθητο. Το δερματικό τεστ είναι η πιο κοινή μέθοδος ελέγχου αλλεργίας.[34] Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την τοποθέτηση επιθεμάτων ή ενδοδερμική γρατσουνιά για να προσδιοριστεί εάν μια συγκεκριμένη ουσία προκαλεί τη ρινίτιδα. Λιγότερο συχνά, το ύποπτο αλλεργιογόνο διαλύεται και τοποθετείται στο κάτω βλέφαρο ως μέσο δοκιμής για αλλεργίες. Αυτή η εξέταση πρέπει να γίνεται μόνο από γιατρό, καθώς μπορεί να είναι επιβλαβής εάν γίνει ακατάλληλα. Σε ορισμένα άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε δερματικές εξετάσεις (όπως καθορίζεται από τον γιατρό), η εξέταση αίματος RAST μπορεί να είναι χρήσιμη για τον προσδιορισμό της συγκεκριμένης ευαισθησίας στα αλλεργιογόνα. Η περιφερική ηωσινοφιλία μπορεί να παρατηρηθεί σε διαφορικό αριθμό λευκοκυττάρων.

Το τεστ αλλεργίας δεν είναι οριστικό. Κατά καιρούς, αυτές οι δοκιμές μπορούν να αποκαλύψουν θετικά αποτελέσματα για ορισμένα αλλεργιογόνα που στην πραγματικότητα δεν προκαλούν συμπτώματα και επίσης δεν μπορούν να εντοπίσουν αλλεργιογόνα που προκαλούν τα συμπτώματα ενός ατόμου. Το ενδοδερμικό τεστ αλλεργίας είναι πιο ευαίσθητο από το δερματικό τεστ με τσίμπημα (δοκιμασία νυγμού), αλλά είναι επίσης πιο συχνά θετικό σε άτομα που δεν έχουν συμπτώματα σε αυτό το αλλεργιογόνο.[35]

Ακόμα κι αν ένα άτομο έχει αρνητικό τσίμπημα δέρματος, ενδοδερμικές και αιματολογικές εξετάσεις για αλλεργίες, μπορεί να έχει αλλεργική ρινίτιδα, από τοπική αλλεργία στη μύτη. Αυτό ονομάζεται τοπική αλλεργική ρινίτιδα.[36] Απαιτείται εξειδικευμένος έλεγχος για τη διάγνωση της τοπικής αλλεργικής ρινίτιδας.[37]

Ταξινόμηση Επεξεργασία

  • Εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα: Προκαλείται από εποχιακές εξάρσεις του αερομεταφερόμενου φορτίου γύρης.
  • Μόνιμη αλλεργική ρινίτιδα (μη εποχική αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική ρινίτιδα): Προκαλείται από αλλεργιογόνα που υπάρχουν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους (π.χ. τρίχωμα).

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχιακή, μόνιμη ή επεισοδιακή.[5] Η εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται ιδιαίτερα κατά τις εποχές της γύρης. Συνήθως αναπτύσσεται μετά την ηλικία των 6 ετών. Η πολυετής αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτός ο τύπος αλλεργικής ρινίτιδας εμφανίζεται συνήθως σε μικρότερα παιδιά.[38]

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί επίσης να ταξινομηθεί ως ήπια-διαλείπουσα, μέτρια-σοβαρή διαλείπουσα, ήπια-επίμονη και μέτρια-σοβαρή επίμονη. Διαλείπουσα είναι όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται <4 ημέρες την εβδομάδα ή <4 συνεχόμενες εβδομάδες. Επίμονη είναι όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται >4 ημέρες/εβδομάδα και >4 συνεχόμενες εβδομάδες. Τα συμπτώματα θεωρούνται ήπια με φυσιολογικό ύπνο, χωρίς διαταραχές στις καθημερινές δραστηριότητες, χωρίς να επιβαρύνουν το άτομο στην εργασία ή στο σχολείο και εάν τα συμπτώματα δεν είναι ενοχλητικά. Τα σοβαρά συμπτώματα έχουν ως αποτέλεσμα διαταραχή του ύπνου, παρεμπόδιση των καθημερινών δραστηριοτήτων και δυσλειτουργία στο σχολείο ή την εργασία.[39]

Τοπική αλλεργική ρινίτιδα Επεξεργασία

Η τοπική αλλεργική ρινίτιδα είναι μια αλλεργική αντίδραση στη μύτη σε ένα αλλεργιογόνο, χωρίς συστηματικές αλλεργίες. Έτσι, οι δερματικές εξετάσεις και οι εξετάσεις αίματος για αλλεργία είναι αρνητικές, αλλά υπάρχουν αντισώματα IgE που παράγονται στη μύτη που αντιδρούν σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Ο ενδοδερμικός έλεγχος του δέρματος μπορεί επίσης να είναι αρνητικός.[37]

Τα συμπτώματα της τοπικής αλλεργικής ρινίτιδας είναι ίδια με τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων στα μάτια. Όπως και με την αλλεργική ρινίτιδα, οι άνθρωποι μπορεί να έχουν είτε εποχιακή είτε μόνιμη τοπική αλλεργική ρινίτιδα. Τα συμπτώματα της τοπικής αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρά. Η τοπική αλλεργική ρινίτιδα σχετίζεται με επιπεφυκίτιδα και άσθμα.[37]

Σε μια μελέτη, περίπου το 25% των ατόμων με ρινίτιδα είχαν τοπική αλλεργική ρινίτιδα.[40] Σε αρκετές μελέτες, πάνω από το 40% των ατόμων που είχαν διαγνωστεί με μη αλλεργική ρινίτιδα βρέθηκε ότι είχαν στην πραγματικότητα τοπική αλλεργική ρινίτιδα.[36] Τα ρινικά σπρέι με στεροειδή και τα από του στόματος αντιισταμινικά έχουν βρεθεί ότι είναι αποτελεσματικά για την τοπική αλλεργική ρινίτιδα.[37]

Όσον αφορά το 2014, η τοπική αλλεργιογόνος ρινίτιδα είχε διερευνηθεί κυρίως στην Ευρώπη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ρινική δοκιμασία πρόκλησης που ήταν απαραίτητη για τη διάγνωση της πάθησης δεν ήταν ευρέως διαθέσιμη.[41]

Πρόληψη Επεξεργασία

Η πρόληψη συχνά επικεντρώνεται στην αποφυγή συγκεκριμένων αλλεργιογόνων που προκαλούν τα συμπτώματα ενός ατόμου. Αυτές οι μέθοδοι περιλαμβάνουν αποφυγή κατοικιδίων, χαλιών ή καλυμμένων επίπλων στο σπίτι και να διατηρείται το σπίτι στεγνό.[42] Ειδικά αντιαλλεργικά καλύμματα με φερμουάρ σε είδη οικιακής χρήσης, όπως μαξιλάρια και στρώματα, έχουν επίσης αποδειχθεί αποτελεσματικά στην πρόληψη των αλλεργιών από ακάρεα σκόνης.[34]

Μελέτες έχουν δείξει ότι το να μεγαλώνεις σε μια φάρμα και να έχεις πολλά μεγαλύτερα αδέρφια μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει αλλεργική ρινίτιδα.[4]

Μελέτες σε μικρά παιδιά έχουν δείξει ότι υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος αλλεργικής ρινίτιδας σε εκείνα που έχουν πρώιμη έκθεση σε τροφές ή φόρμουλα ή βαριά έκθεση στο κάπνισμα τσιγάρων εντός του πρώτου έτους της ζωής τους.[43][44]

Θεραπεία Επεξεργασία

Ο στόχος της θεραπείας της ρινίτιδας είναι η πρόληψη ή η μείωση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από τη φλεγμονή των προσβεβλημένων ιστών. Τα αποτελεσματικά μέτρα περιλαμβάνουν την αποφυγή του αλλεργιογόνου.[15] Τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή είναι η προτιμώμενη ιατρική θεραπεία για επίμονα συμπτώματα, με άλλες επιλογές εάν αυτή δεν είναι αποτελεσματική.[15] Οι θεραπείες δεύτερης γραμμής περιλαμβάνουν αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά, ανταγωνιστές των υποδοχέων λευκοτριενίων και ρινικές πλύσεις.[15] Τα αντιισταμινικά από το στόμα είναι κατάλληλα για περιστασιακή χρήση με ήπια διαλείποντα συμπτώματα.[15] Τα καλύμματα ανθεκτικά στα ακάρεα, φίλτρα αέρα και η αποφυγή ορισμένων τροφών στην παιδική ηλικία δεν έχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους.[15]

Αντιισταμινικά Επεξεργασία

Τα αντιισταμινικά φάρμακα μπορούν να ληφθούν από το στόμα και από τη μύτη για τον έλεγχο συμπτωμάτων όπως το φτέρνισμα, η ρινόρροια, ο κνησμός και η επιπεφυκίτιδα.

Είναι καλύτερο η λήψη από του στόματος αντιισταμινικά φάρμακα να γίνεται πριν από την έκθεση, ειδικά για την εποχική αλλεργική ρινίτιδα. Στην περίπτωση των ρινικών αντιισταμινικών όπως το αντιισταμινικό ρινικό εκνέφωμα αζελαστίνης, η ανακούφιση από τα συμπτώματα παρατηρείται εντός 15 λεπτών, επιτρέποντας μια πιο άμεση προσέγγιση της δοσολογίας «όταν χρειάζεται». Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των αντιισταμινικών ως συμπληρωματική θεραπεία με ρινικά στεροειδή στη διαχείριση της διαλείπουσας ή επίμονης αλλεργικής ρινίτιδας στα παιδιά, επομένως πρέπει να ληφθούν υπόψη οι δυσμενείς επιπτώσεις και το πρόσθετο κόστος.[45]

Τα οφθαλμικά αντιισταμινικά (όπως η αζελαστίνη σε μορφή οφθαλμικών σταγόνων και η κετοτιφένη) χρησιμοποιούνται για την επιπεφυκίτιδα, ενώ οι ενδορινικές μορφές χρησιμοποιούνται κυρίως για το φτέρνισμα, τη ρινόρροια και τον ρινικό κνησμό.[46]

Τα αντιισταμινικά φάρμακα μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες, η πιο αξιοσημείωτη είναι η υπνηλία στην περίπτωση των από του στόματος αντιισταμινικών δισκίων. Τα αντιισταμινικά πρώτης γενιάς όπως η διφαινυδραμίνη προκαλούν υπνηλία, ενώ τα αντιισταμινικά δεύτερης και τρίτης γενιάς όπως η σετιριζίνη και η λοραταδίνη είναι λιγότερο πιθανό.[46]

Η ψευδοεφεδρίνη ενδείκνυται επίσης στην αγγειοκινητική ρινίτιδα. Χρησιμοποιείται μόνο όταν υπάρχει ρινική συμφόρηση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αντιισταμινικά. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα από του στόματος αποσυμφορητικά που περιέχουν ψευδοεφεδρίνη πρέπει να αγοράζονται από το φαρμακείο σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η παραγωγή μεθαμφεταμίνης.[46] Η δεσλοραταδίνη/ψευδοεφεδρίνη μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για αυτήν την πάθηση 

Στεροειδή Επεξεργασία

Τα ενδορινικά κορτικοστεροειδή χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων που σχετίζονται με το φτέρνισμα, τη ρινόρροια, τον κνησμό και τη ρινική συμφόρηση.[21] Τα ρινικά σπρέι στεροειδών είναι αποτελεσματικά και ασφαλή και μπορεί να είναι αποτελεσματικά χωρίς από του στόματος αντιισταμινικά. Χρειάζονται αρκετές ημέρες για να δράσουν και έτσι πρέπει να λαμβάνονται συνεχώς για αρκετές εβδομάδες, καθώς το θεραπευτικό τους αποτέλεσμα αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.

Το 2013, μια μελέτη συνέκρινε την αποτελεσματικότητα του ρινικού εκνεφώματος φουροϊκής μομεταζόνης με τα από του στόματος δισκία βηταμεθαζόνης για τη θεραπεία ατόμων με εποχική αλλεργική ρινίτιδα και διαπίστωσε ότι τα δύο αυτά έχουν σχεδόν ισοδύναμα αποτελέσματα στα ρινικά συμπτώματα στους ανθρώπους.[47]

Άλλα Επεξεργασία

Άλλα μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν δεύτερης γραμμής περιλαμβάνουν: αποσυμφορητικά, χρωμολίνη, ανταγωνιστές υποδοχέων λευκοτριενίων και μη φαρμακολογικές θεραπείες όπως η ρινική πλύση.[15]

Τα τοπικά αποσυμφορητικά μπορεί επίσης να είναι χρήσιμα για τη μείωση των συμπτωμάτων όπως η ρινική συμφόρηση, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγάλες περιόδους, καθώς η διακοπή τους μετά από παρατεταμένη χρήση μπορεί να οδηγήσει σε επανεμφάνιση της ρινικής συμφόρησης που ονομάζεται φαρμακευτική ρινίτιδα.

Για τα νυχτερινά συμπτώματα, τα ενδορινικά κορτικοστεροειδή μπορούν να συνδυαστούν με νυχτερινή οξυμεταζολίνη, έναν αδρενεργικό άλφα-αγωνιστή ή ένα αντιισταμινικό ρινικό εκνέφωμα χωρίς κίνδυνο φαρμάκου ρινίτιδας.[48]

Η ρινική πλύση με φυσιολογικό ορό (μια πρακτική όπου το αλμυρό νερό χύνεται στα ρουθούνια), μπορεί να έχει οφέλη τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και είναι απίθανο να σχετίζεται με ανεπιθύμητες ενέργειες.[49]

Ανοσοθεραπεία αλλεργιογόνων Επεξεργασία

Η θεραπεία με ανοσοθεραπεία αλλεργιογόνων (που ονομάζεται επίσης απευαισθητοποίηση) περιλαμβάνει τη χορήγηση δόσεων αλλεργιογόνων για να συνηθίσει το σώμα σε ουσίες που είναι γενικά αβλαβείς (γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης), προκαλώντας έτσι ειδική μακροχρόνια ανοχή.[50] Η ανοσοθεραπεία με αλλεργιογόνα είναι η μόνη θεραπεία που αλλάζει τον μηχανισμό της νόσου.[51] Η ανοσοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα (ως υπογλώσσια δισκία ή υπογλώσσιες σταγόνες) ή με ενέσεις κάτω από το δέρμα (υποδόριες). Η υποδόρια ανοσοθεραπεία είναι η πιο κοινή μορφή και έχει τα περισσότερα στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά της.[52]

Επιδημιολογία Επεξεργασία

Η αλλεργική ρινίτιδα είναι ο τύπος αλλεργίας που επηρεάζει τον μεγαλύτερο αριθμό ατόμων.[9] Στις δυτικές χώρες, μεταξύ 10 και 30 τοις εκατό των ανθρώπων επηρεάζονται κάθε έτος.[4] Είναι συχνότερη μεταξύ είκοσι και σαράντα ετών.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Η πρώτη ακριβής περιγραφή είναι από τον Πέρση γιατρό Ραζή τον 10ο αιώνα.[11] Η γύρη αναγνωρίστηκε ως η αιτία το 1859 από τον Τσαρλς Μπλάκλεϊ.[12] Το 1906 ο μηχανισμός της νόσου καθορίστηκε από τον Κλέμενς φον Πίρκετ.[9] Η σύνδεση με το άχυρο προέκυψε λόγω μιας πρώιμης (και λανθασμένης) θεωρίας ότι τα συμπτώματα προκαλούνταν από τη μυρωδιά του σανού.[13][14]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ (Αγγλικά) οντολογία των ασθενειών. 27  Μαΐου 2016. purl.obolibrary.org/obo/doid.owl. Ανακτήθηκε στις 29  Νοεμβρίου 2020.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Immunotherapy for Environmental Allergies». NIAID. 12 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2015. 
  3. ↑ «Environmental Allergies: Symptoms». NIAID. 22 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2015. 
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 «Clinical practice. Allergic rhinitis». The New England Journal of Medicine 372 (5): 456–63. Ιανουάριος 2015. doi:10.1056/NEJMcp1412282. PMID 25629743. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Allergic Disorders». Current Diagnosis & Treatment: Pediatrics (24η έκδοση). NY: McGraw-Hill. 2018. ISBN 978-1-259-86290-8. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 «Cause of Environmental Allergies». NIAID. 22 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2015. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Environmental Allergies: Diagnosis». NIAID. 12 Μαΐου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2015. 
  8. ↑ «Environmental Allergies: Treatments». NIAID. 22 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2015. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Pediatric otolaryngology vol 2 (4η έκδοση). Philadelphia, Pa.: W. B. Saunders. 2002. σελ. 1065. ISBN 9789997619846. 
  10. ↑ «Rhinitis and sinusitis». The Journal of Allergy and Clinical Immunology 125 (2 Suppl 2): S103-15. Φεβρουάριος 2010. doi:10.1016/j.jaci.2009.12.989. PMID 20176255. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Advice to the young physician on the art of medicine. New York: Springer. 2009. σελ. 31. ISBN 9781441910349. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2017. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Justin Parkinson (2014-07-01). «John Bostock: The man who 'discovered' hay fever». BBC News Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-07-31. https://web.archive.org/web/20150731221944/http://www.bbc.com/news/magazine-28038630. Ανακτήθηκε στις 2015-06-19. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Dr. Marshall Hall on Diseases of the Respiratory System; III. Hay Asthma». The Lancet 30 (768): 245. 1838-05-19. doi:10.1016/S0140-6736(02)95895-2. https://books.google.com/books?id=OBVAAAAAcAAJ&pg=PA245. «With respect to what is termed the exciting cause of the disease, since the attention of the public has been turned to the subject an idea has very generally prevailed, that it is produced by the effluvium from new hay, and it has hence obtained the popular name of hay fever. [...] the effluvium from hay has no connection with the disease.». 
  14. ↑ 14,0 14,1 History of Allergy. Karger Medical and Scientific Publishers. 2014. σελ. 62. ISBN 9783318021950. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2016. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 «Treatment of Allergic Rhinitis». American Family Physician 92 (11): 985–92. Δεκέμβριος 2015. PMID 26760413. https://www.aafp.org/afp/2015/1201/p985.html. Ανακτήθηκε στις 2018-04-21. 
  16. ↑ «Allergic rhinitis: update on diagnosis». Consultant 49: 610–3. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-14. https://web.archive.org/web/20100114135815/http://www.consultantlive.com/display/article/10162/1465701. 
  17. ↑ Nonprescription Product Therapeutics. Lippincott Williams & Wilkins. 2005. σελ. 221. ISBN 978-0781734981. 
  18. ↑ «Food allergy in children with pollinosis in the Western sea coast region» (στα Πολωνικά). Polski Merkuriusz Lekarski 5 (30): 338–40. Δεκέμβριος 1998. PMID 10101519. 
  19. ↑ «Relationship between pollen allergy and oral allergy syndrome» (στα Ιαπωνικά). Nihon Jibiinkoka Gakkai Kaiho 108 (10): 971–9. Οκτώβριος 2005. doi:10.3950/jibiinkoka.108.971. PMID 16285612. 
  20. ↑ «Allergies associated with both food and pollen» (στα Γαλλικά). European Annals of Allergy and Clinical Immunology 35 (7): 253–6. Σεπτέμβριος 2003. Πρότυπο:INIST. PMID 14626714. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 "Urticaria, Angioedema, and Allergic Rhinitis." 'Harrison's Principles of Internal Medicine (20η έκδοση). NY: McGraw-Hill. 2018. σελίδες Chapter 345. ISBN 978-1-259-64403-0. 
  22. ↑ «Allergy Friendly Trees». Forestry.about.com. 5 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2014. 
  23. ↑ Pamela Brooks (2012). The Daily Telegraph: Complete Guide to Allergies. ISBN 9781472103949. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  24. ↑ Denver Medical Times: Utah Medical Journal. Nevada Medicine. 1 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014. 
  25. ↑ George Clinton Andrews· Anthony Nicholas Domonkos (1 Ιουλίου 1998). Diseases of the Skin: For Practitioners and Students. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014. 
  26. ↑ «The Role of IL-33 and Its Receptor ST2 in Human Nasal Epithelium with Allergic Rhinitis». Clin Exp Allergy 42 (2): 218–228. 2012. doi:10.1111/j.1365-2222.2011.03867.x. PMID 22233535. 
  27. ↑ 27,0 27,1 «MicroRNA in Chronic Rhinosinusitis and Allergic Rhinitis». Curr Allergy Asthma Rep 14 (2): 415. 2014. doi:10.1007/s11882-013-0415-3. PMID 24408538. 
  28. ↑ «Nasal Levels of Soluble IL-33R ST2 and IL-16 in Allergic Rhinitis: Inverse Correlation Trends with Disease Severity». Clin Exp Allergy 43 (10): 1134–1143. 2013. doi:10.1111/cea.12148. PMID 24074331. 
  29. ↑ «Single-Nucleotide Polymorphisms and Haplotypes in the Interleukin-33 Gene Are Associated with a Risk of Allergic Rhinitis in the Chinese Population». Exp Ther Med 20 (5): 102. 2020. doi:10.3892/etm.2020.9232. PMID 32973951. 
  30. ↑ Ran, He; Xiao, Hua; Zhou, Xing; Guo, Lijun; Lu, Shuang (Νοέμβριος 2020). «Single-nucleotide polymorphisms and haplotypes in the interleukin-33 gene are associated with a risk of allergic rhinitis in the Chinese population». Experimental and Therapeutic Medicine 20 (5): 102. doi:10.3892/etm.2020.9232. ISSN 1792-0981. PMID 32973951. 
  31. ↑ «MicroRNA Profiles in Nasal Mucosa of Patients with Allergic and Nonallergic Rhinitis and Asthma.». International Forum of Allergy and Rhinology 3 (8): 612–620. 2013. doi:10.1002/alr.21179. PMID 23704072. 
  32. ↑ «Novel Modulators of Asthma and Allergy: Exosomes and MicroRNAs.». Front Immunol 8: 826. 2017. doi:10.3389/fimmu.2017.00826. PMID 28785260. 
  33. ↑ «MicroRNA-133b Ameliorates Allergic Inflammation and Symptom in Murine Model of Allergic Rhinitis by Targeting NIrp3». CPB 42 (3): 901–912. 
  34. ↑ 34,0 34,1 «American Academy of Allergy Asthma and Immunology». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2022. 
  35. ↑ «Allergy Tests». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2012. 
  36. ↑ 36,0 36,1 «Local allergic rhinitis: a new entity, characterization and further studies». Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology 10 (1): 1–7. Φεβρουάριος 2010. doi:10.1097/ACI.0b013e328334f5fb. PMID 20010094. 
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 «Local allergic rhinitis: concept, clinical manifestations, and diagnostic approach». Journal of Investigational Allergology & Clinical Immunology 20 (5): 364–71; quiz 2 p following 371. 2010. PMID 20945601. http://www.jiaci.org/issues/vol20issue5/vol20issue05-1.htm. 
  38. ↑ «Rush University Medical Center». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2008. 
  39. ↑ «Allergic rhinitis management pocket reference 2008». Allergy 63 (8): 990–6. Αύγουστος 2008. doi:10.1111/j.1398-9995.2008.01642.x. PMID 18691301. 
  40. ↑ «Prevalence and clinical relevance of local allergic rhinitis». Allergy 67 (10): 1282–8. Οκτώβριος 2012. doi:10.1111/all.12002. PMID 22913574. 
  41. ↑ Cummings Otolaryngology – Head and Neck Surgery E-Book (στα Αγγλικά). Elsevier Health Sciences. 28 Νοεμβρίου 2014. σελ. 617. ISBN 9780323278201. 
  42. ↑ «Prevention». nhs.uk (στα Αγγλικά). 3 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2019. 
  43. ↑ Akhouri S, House SA. Allergic Rhinitis. [Updated 2020 Nov 18]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538186/
  44. ↑ «Allergic rhinitis: definition, epidemiology, pathophysiology, detection, and diagnosis». The Journal of Allergy and Clinical Immunology 108 (1 Suppl): S2-8. Ιούλιος 2001. doi:10.1067/mai.2001.115569. PMID 11449200. 
  45. ↑ «Antihistamines used in addition to topical nasal steroids for intermittent and persistent allergic rhinitis in children». The Cochrane Database of Systematic Reviews (7): CD006989. Ιούλιος 2010. doi:10.1002/14651858.CD006989.pub2. PMID 20614452. 
  46. ↑ 46,0 46,1 46,2 «Allergic Rhinitis». Pharmacotherapy: A Pathophysiologic Approach (7η έκδοση). New York: McGraw-Hill. 2008. σελίδες 1565–75. ISBN 978-0071478991. 
  47. ↑ «Efficacy of intranasal steroid spray (mometasone furoate) on treatment of patients with seasonal allergic rhinitis: comparison with oral corticosteroids». Auris, Nasus, Larynx 40 (3): 277–81. Ιούνιος 2013. doi:10.1016/j.anl.2012.09.004. PMID 23127728. 
  48. ↑ «Oxymetazoline adds to the effectiveness of fluticasone furoate in the treatment of perennial allergic rhinitis». The Journal of Allergy and Clinical Immunology 127 (4): 927–34. Απρίλιος 2011. doi:10.1016/j.jaci.2011.01.037. PMID 21377716. https://archive.org/details/sim_journal-of-allergy-and-clinical-immunology_2011-04_127_4/page/927. 
  49. ↑ «Saline irrigation for allergic rhinitis». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2018 (6): CD012597. Ιούνιος 2018. doi:10.1002/14651858.CD012597.pub2. PMID 29932206. 
  50. ↑ «Mécanismes immunologiques de l'immunothérapie sublinguale spécifique des allergènes». Revue Française d'Allergologie et d'Immunologie Clinique 46 (8): 713–720. Δεκέμβριος 2006. doi:10.1016/j.allerg.2006.10.006. 
  51. ↑ «Subcutaneous immunotherapy for allergic disease: Indications and efficacy». UpToDate. 
  52. ↑ «Allergen injection immunotherapy for seasonal allergic rhinitis». The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD001936. Ιανουάριος 2007. doi:10.1002/14651858.CD001936.pub2. PMID 17253469. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλλεργική_ρινίτιδα&oldid=10243820"