Γκελμά
Συντεταγμένες: 36°27′43″N 7°25′33″E / 36.46194°N 7.42583°E
Η Γκελμά (αραβικά: قالمة Qālima, αλγερινά αραβικά: ڨالمة) είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στη βορειοανατολική Αλγερία, περίπου 65 χιλιόμετρα από την ακτή της Μεσογείου. Η θέση της αντιστοιχεί σε εκείνη της αρχαίας Καλάμα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2008 έχει 120.004 κατοίκους από 108.682 το 1998, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 1,02%.[2]
| Γκελμά | ||
|---|---|---|
 Αξιοθέατα της Γκελμά. Από πάνω αριστερά προς κάτω δεξιά, δεξιόστροφα: Λεωφόρος Σουιντανί Μπουτζεμά, επαρχιακό διοικητήριο, δημοτικό θέατρο, πλατεία Αγίου Αυγουστίνου, Οδός Ουέντ Μαΐζ, ρωμαϊκό θέατρο και λίμνη Μπουεμντάν | ||
| ||
  Γκελμά | ||
 Θέση της Γκελμά στην ομώνυμη επαρχία | ||
| Χώρα | Αλγερία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Διαμέρισμα Γκελμά | |
| Έκταση | 44,74 km² | |
| Υψόμετρο | 256 μέτρα | |
| Πληθυσμός | 120.004 (2008)[1] | |
| Ταχ. κωδ. | 24000 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Ιστορία Επεξεργασία
Αρχαιότητα Επεξεργασία
Αν και η περιοχή της Γκελμά κατοικούνταν από την πρώιμη προϊστορία, ιδρύθηκε για πρώτη φορά ως πόλη υπό τους Φοίνικες, με την ονομασία Μαλάκα, η οποία πιθανώς είναι φοινικική λέξη που σημαίνει «αλάτι» (έχει κοινή ετυμολογία με την Μάλαγα στην Ισπανία).[3][4] Αργότερα, οι Ρωμαίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και μετονόμασαν την πόλη σε Καλάμα, η οποία ήταν μέρος της ρωμαϊκής επαρχίας της Νουμιδίας. Η Καλάμα αναπτύχθηκε κατά την άνοδο του Χριστιανισμού. Ο Άγιος Ποσείδιος ήταν επίσκοπος της Γκελμά κατά τον 5ο αιώνα.[5] Αργότερα, η εισβολή των Βανδάλων κατέστρεψε την περιοχή μέχρι την έλευση των Βυζαντινών, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και έχτισαν τα τείχη της πόλης για να την προστατεύσουν από περαιτέρω εισβολές. Βρισκόταν στο βυζαντινό Εξαρχάτο της Αφρικής. Ωστόσο, μετά την επιτυχή ισλαμική κατάκτηση της Αλγερίας, η περιοχή εγκαταλείφθηκε ως επίσημος οικισμός, ακόμη και αργότερα, κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.[6][7]
Γαλλικός έλεγχος Επεξεργασία
Η Γκελμά κατοικήθηκε και πάλι ως επίσημος οικισμός κατά τη διάρκεια της γαλλικής εισβολής στην Αλγερία μετά από επτά αιώνες εγκατάλειψης. Η προσάρτηση της περιοχής άρχισε με την προώθηση του γαλλικού στρατού που κινούνταν προς την Κωνσταντίνη από την Ανάμπα (η κατοχή της Κωνσταντίνης έκανε τη Βορειοανατολική Αλγερία επισήμως μέρος της Γαλλίας) ο οποίος ανακάλυψε (και προσωρινά κατέλαβε) τα ερείπια της Καλάμα μεταξύ 10 και 15 Νοεμβρίου 1836 υπό τη διοίκηση του στρατηγού Μπερτράν Κλωζέλ.[7]
Η Γκελμά ιδρύθηκε ως πόλη το 1836. Η ίδρυσή της ως κοινότητα χρονολογείται από τις 17 Ιουνίου 1854. Μια σύγχρονη πόλη αναπτύχθηκε γρήγορα γύρω από τα ρωμαϊκά ερείπια, πρώτα μέσα στα αναστηλωμένα βυζαντινά τείχη της πόλης, αργότερα και έξω από τα τείχη, τα οποία συνέχισαν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων και κοντά στον σιδηρόδρομο που διασχίζει την πόλη από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Το ρωμαϊκό θέατρο της Γκελμά ανακαινίστηκε το 1905 κατά τη διακυβέρνηση του δήμαρχου Μ. Ζολύ.[8] Η πόλη είχε υψηλό ποσοστό Ευρωπαίων εποίκων κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, υποστηριζόμενων από τη γαλλική αποικιακή πολιτική. Οι πολίτες της υπέφεραν πολύ κατά τη σφαγή του Σετίφ στις 8 Μαΐου 1945.[9] Το παλαιότερο θρησκευτικό κτίριο που λειτουργεί ακόμα (1837) είναι το Τζαμί Ελ-Ατίκ ή «Μεγάλο Τζαμί της Γκελμά». Η Γκελμά διέθετε επίσης συναγωγή, η οποία εξυπηρετούσε τους Εβραίους της περιοχής, καθώς και μια εκκλησία στην πλατεία του Αγίου Αυγουστίνου για τους Ευρωπαίους εποίκους.[10]
Μετά την ανεξαρτησία Επεξεργασία
Μετά την Ανεξαρτησία της Αλγερίας, οι Ευρωπαίοι άποικοι και οι αυτόχθονες Εβραίοι έφυγαν και η συναγωγή και η εκκλησία μετατράπηκαν σε τζαμιά. Ο πληθυσμός της Γκελμά αυξήθηκε με ταχείς ρυθμούς.
Γεωγραφία Επεξεργασία
Η Γκελμά βρίσκεται στην καρδιά μιας μεγάλης γεωργικής περιοχής, 290 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και περιβάλλεται από βουνά (Μαουνά, Ντμπεγκ, Χουαρά). Η περιοχή είναι πολύ εύφορη λόγω του ποταμού Σεϊμπούς και ενός μεγάλου φράγματος που παρέχει αρδευτικά κανάλια. Κατέχει στρατηγική γεωγραφική θέση ως σταυροδρόμι στη βορειοανατολική Αλγερία, συνδέοντας την ακτή της Επαρχίας της Ανάμπα, το Ελ Ταρέφ και τη Σκικντά με περιοχές της ενδοχώρας όπως οι Επαρχίες της Κωνσταντίνης, Ουμ Ελ Μπουαγκί και Σουκ-Αχράς.
Κλίμα Επεξεργασία
Η Γκελμά έχει θερμό μεσογειακό κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν Csa). Τον χειμώνα σημειώνονται περισσότερες βροχοπτώσεις από ότι το καλοκαίρι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία στη Γκελμά είναι 17,2 °C. Περίπου 557 χιλιοστά βροχόπτωσης πέφτουν ετησίως.
| Κλιματικά δεδομένα Γκελμά | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 14.3 | 15.4 | 18.1 | 20.5 | 25.2 | 30.5 | 34.4 | 34.5 | 29.8 | 24.9 | 19.3 | 15.7 | 23,55 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | 3.6 | 4.6 | 6.1 | 8.0 | 11.4 | 15.0 | 17.8 | 18.9 | 16.9 | 12.8 | 9.2 | 5.8 | 10,84 |
| Υετός mm (ίντσες) | 82 | 60 | 55 | 44 | 40 | 25 | 3 | 12 | 26 | 49 | 70 | 91 | 557 |
| Πηγή: Climate-Data.org[11] | |||||||||||||
Βιομηχανία Επεξεργασία
Στις βιομηχανίες της πόλης περιλαμβάνονται η κατασκευή ποδηλάτων και μοτοποδηλάτων, η κατεργασία ζάχαρης, η κεραμική, η κονσερβοποίηση και το άλεσμα σιμιγδαλιού. Η Γκελμά είναι επίσης γνωστή για μερικές παραδοσιακές βιομηχανίες όπως το πλέξιμο και η κεραμική.
Γνωστοί κάτοικοι Επεξεργασία
- Σαφάα Αμπντελματζίντ, συγγραφέας, θεατρικός συγγραφέας και δάσκαλος
- Σλιμάν Μπεναϊσά, θεατρικός συγγραφέας, δραματουργός
- Κατέμπ Γιασίν, συγγραφέας
- Χουαρί Μπουμεντιέν, Πρόεδρος της Αλγερίας από το 1965 έως το 1978
- Αμπνταλάχ Μπααλί, διπλωμάτης
- Ταϊέμπ Μπουλαχρούφ, στρατιωτικός του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου
- Σαντέκ Μπουσενά, πρώην υπουργός ενέργειας, πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚ
- Ανρί Μεντύς (1904-1985), Γάλλος Βαθύφωνος
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Guelma (Guelma, Guelma, Algeria) - Population Statistics, Charts, Map, Location, Weather and Web Information». Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Guelma (Guelma, Guelma, Algeria) - Population Statistics, Charts, Map, Location, Weather and Web Information». citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Siti archeologici africani: Calama». www.cassiciaco.it. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ Huss, Werner (1985). Geschichte der Karthager. Munchen: C.H.Beck. σελ. 25. ISBN 978-3-406-30654-9.
- ↑ Hermanowicz, Erika (2008). Possidius of Calama: A Study of the North African Episcopate in the Age of Augustine. Oxford: OUP Oxford. ISBN 978-0-19-152864-4.
- ↑ «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Calama». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ 7,0 7,1 «Guelma | Algeria». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Le théâtre antique - Guelma». www.guelma.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ Peyroulou, Jean-Pierre (2009). Guelma, 1945 : une subversion française dans l'Algérie coloniale. Paris: Éditions La Découverte. ISBN 978-2-7071-5464-4.
- ↑ «Algeria.com | A Brief History of Guelma». www.algeria.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Guelma climate: Average Temperature, weather by month, Guelma weather averages - Climate-Data.org». en.climate-data.org. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2020.