Κάρολος Κουν

θεατρικός σκηνοθέτης και δάσκαλος υποκριτικής

Ο Κάρολος Κουν του Ερρίκου (13 Σεπτεμβρίου 1908 - 14 Φεβρουαρίου 1987) ήταν Έλληνας θεατρικός σκηνοθέτης, δημιουργός του Θεάτρου Τέχνης.

Κάρολος Κουν
IP KOUN.jpg
Ο Κάρολος Κουν (δεξιά) μαζί με την Ιωάννα Παπαντωνίου (Αρχείο ΠΛΙ)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Κάρολος Κουν (Ελληνικά)
Γέννηση13  Σεπτεμβρίου 1908[1]
Προύσα[2]
Θάνατος14  Φεβρουαρίου 1987[3]
Αθήνα
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα[4]
Τουρκικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΡοβέρτειος Σχολή (1920–1928)[5]
Σορβόνη (1928–1929)[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης
δάσκαλος δραματικής[6]
καθηγητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (1930–1939)[5]
ηθοποιός
ΕργοδότηςΚολλέγιο Αθηνών (από 1929)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

ΒιογραφίαΕπεξεργασία

Γεννήθηκε στην Προύσα της Μικράς Ασίας στις 13 Σεπτεμβρίου 1908[7]. Ο πατέρας του είχε γερμανική, ελληνική και εβραϊκή καταγωγή (το Κουν προέρχεται από το Κοέν), ενώ η μητέρα του ήταν Ελληνίδα ορθόδοξη. Φοίτησε στη Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης και σπούδασε αισθητική στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.

Το 1929 διορίστηκε καθηγητής αγγλικών στο Κολλέγιο Αθηνών. Η πρώτη του εμφάνιση ως σκηνοθέτη ήταν στο Τέλος του ταξιδιού του Ρόμπερτ Σερίφ και με μαθητές του, από το Κολλέγιο, παρουσίασε έργα του Αριστοφάνη (Όρνιθες, Βάτραχοι, Πλούτος) και του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (Όνειρο Θερινής Νυκτός). Ίδρυσε τη Λαϊκή Σκηνή (1934-36) και συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους (Κατερίνας, Κοτοπούλη, κ.ά.).

Το 1942 ίδρυσε το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» όπου και ανέβασε Ίψεν, Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, Λουίτζι Πιραντέλλο και μετά την απελευθέρωση για πρώτη φορά στην Ελλάδα Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Τένεσι Ουίλιαμς, Άρθουρ Μίλερ κ.ά. Επίσης το ίδιο έτος (1942) ίδρυσε τη Δραματική Σχολή του θεάτρου του, στην οποία μαθήτευσαν οι σημαντικότεροι σκηνοθέτες και ηθοποιοί της μεταπολεμικής γενιάς.

Οικονομικές όμως δυσχέρειες ανάγκασαν το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» να διαλυθεί (1949) το οποίο άνοιξε πάλι το 1954 σε μορφή κυκλικού θεάτρου. Τη περίοδο εκείνη (1950-53) ο Κουν συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, σκηνοθετώντας Αντόν Τσέχοφ (Ο θείος Βάνιας, Τρεις αδελφές), Πιραντέλο (Ερρίκος Δ΄), κ.λπ.

Με μαθητές της Δραματικής Σχολής του όταν συγκρότησε και πάλι το 1954 το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», με τη μορφή κυκλικού θεάτρου, εκτός τους παλαιούς συγγραφείς ο Κουν παρουσίασε τα καινούργια ρεύματα του ξένου μεταπολεμικού θεάτρου (Μπρεχτ, Ιονέσκο, Μπέκετ, Πίντερ, Ντάριο Φο, Αραμπάλ κ.ά.) και παράλληλα παρουσίασε έργα πολλών νέων Ελλήνων προικισμένων συγγραφέων - Σεβαστίκογλου, Καμπανέλλη, Κεχαΐδη, Σκούρτη, Αναγνωστάκη και Ευθυμιάδη επιστρέφοντας σε έργα των αρχαίων τραγικών και του Αριστοφάνη.

Από το 1957 ανεβάζει αρχαίο δράμα, αρχικά στο θέατρό του παρουσίασε τον Πλούτο και το 1959 τους Όρνιθες του Αριστοφάνη, που θεωρήθηκε παράσταση-σκάνδαλο λόγω της πρωτοποριακής της μορφής, και στη συνέχεια στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, για να συνεχίσει στο "Θέατρο των Εθνών" του Παρισιού, Λονδίνο, Ζυρίχη, Μόναχο, Μόσχα, Λένινγκραντ, Βαρσοβία, Βενετία, Φεστιβάλ Βιέννης, Διεθνές θεατρικό Φεστιβάλ Βελιγραδίου, Ελληνική Εβδομάδα του Ντόρτμουντ, Φεστιβάλ Φλάνδρας και σκανδιναβικές πρωτεύουσες με τα έργα Όρνιθες, Πέρσες, Επτά επί Θήβας, Αχαρνής, Οιδίπους Τύραννος, Λυσιστράτη, Βάκχες και Ειρήνη.

Επίσης, παρουσίασε έργα ξένων συγγραφέων, όπως των Ουάιλντερ (Η μικρή μας πόλη), Σαρτρ (Κεκλεισμένων των θυρών), Πάτρικ (Αυγουστιάτικο φεγγάρι), Ουίλιαμς (Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι, Τριαντάφυλλο στο στήθος, Καλοκαίρι και καταχνιά), Μπρεχτ (Ο κύκλος με την κιμωλία, Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν), Ιονέσκο (Ρινόκερος), Μίλερ (Ο θάνατος του εμποράκου), Ευγένιου Ο Νιλ (Ο παγοπώλης έρχεται), Μπέκετ (Περιμένοντας τον Γκοντό), Πίντερ, Άλμπι, Αραμπάλ, Ζενέ, Βάις, κ.ά. Οι περισσότεροι μάλιστα απ' αυτούς τους συγγραφείς πρωτοπαρουσιάστηκαν στην Ελλάδα από το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν». Παράλληλα, σκηνοθέτησε έργα νέων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων, όπως των Καμπανέλλη, Κεχαΐδη, Σκούρτη, Σεβαστίκογλου, Αρμένη, Λ. Αναγνωστάκη (Η αυλή των θαυμάτων, Αγγέλα, Η πόλη, Βαβυλωνία κ.λπ.).

 
Η είσοδος του Θεάτρου Τέχνης, στην οδό Πεσμαζόγλου στην Αθήνα.

Το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» συμμετείχε σε πολλά ελληνικά (Αθηνών, Επιδαύρου, Φιλίππων κ.ά.) και ξένα (Λονδίνου, Παρισιού, Μονάχου, Βιέννης κ.ά.) φεστιβάλ.

Το 1984 το ελληνικό κράτος παραχώρησε έναν χώρο στην Πλάκα, για την ανέγερση του θεάτρου Κ. Κουν.

Τιμήθηκε με το παράσημο Φοίνικα, το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το βραβείο Θεάτρου των Εθνών. Με τη διαθήκη του, που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά το θάνατό του τον Φεβρουάριο του 1987, κληροδότησε τον τίτλο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» στους Γ. Λαζάνη, Μ. Κουγιουμτζή και Γ. Αρμένη με την προτροπή να συνεχίσουν τη συνεργασία τους στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Κ. Κουν.

Έγραψε τις μελέτες «Η αρχαία τραγωδία-κωμωδία» και «Ο σκηνοθέτης και το αρχαίο δράμα». Υπήρξε γεγονός πως ως σκηνοθέτη τον Κουν απασχολούσε το σύγχρονο νεοελληνικό έργο, η νεοελληνική θεατρική παράσταση, το αρχαίο δράμα και το κλασικό θέατρο σε σύγχρονη απόδοση.

Ο Κάρολος Κουν ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών (οδός Λυκαβηττού) και μιλούσε επίσης αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.

Προς τιμήν του θεσμοθετήθηκαν τα Βραβεία Κάρολος Κουν.

ΠαραστασιογραφίαΕπεξεργασία

Ι. Λίστα θεατρικών παραστάσεων, στις οποίες ο Κουν συμμετείχε και ως ηθοποιός

ΙΙ. Κατάλογος θεατρικών παραστάσεων, τις οποίες σκηνοθέτησε ο Κ. Κουν.

χρονική περίοδος παράσταση εταιρεία παραγωγής θέατρο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1939/1940 Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές Ημικρατικός Θίασος Κοτοπούλη Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1939/1940 Τιμόνι στον έρωτα Ημικρατικός Θίασος Κοτοπούλη Θέατρο Αλίκης
Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1941/1942 Απόψε θα γελάσουμε Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Βασίλη Αργυρόπουλου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1942/1943 Η αγριόπαπια Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1942/1943 Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1943/1944 Βρυκόλακες Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1944/1945 Στο βυθό Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Βρετάνια
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Εμείς και ο χρόνος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Ο γυάλινος κόσμος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Πόθοι κάτω από τις λεύκες Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1946/1947 Το φιόρο του Λεβάντε Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1948/1949
Ήταν όλοι τους παιδιά μου Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948 Ματωμένος γάμος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948 Το ευλαβικό γύναιο - Ο Απόλλων του Μπελλάκ Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1947/1948 Χρυσή μου Ρουθ Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1948/1949 Αχ, αυτά τα φαντάσματα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Το χαμόγελο της Τζοκόντας Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Ο θάνατος του εμποράκου Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Μπολερό Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Άννα Λουκάστα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Rex - Κοτοπούλη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Ανώμαλος προσγείωσις Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Μακέδο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Ο Τζων αγαπά τη Μαίρη Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Το σπίτι της μαντάμ Βοραί Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Νίνα ή Ο δρόμος του Μεξικού Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κατερίνας
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1950/1951 Έντα Γκάμπλερ Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Ιντεάλ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1950/1951 Ερρίκος Δ' Εθνικό Θέατρο Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1950/1951
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1951/1952
Τρεις αδελφές Εθνικό Θέατρο Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1951/1952 Η κυρά της θάλασσας Θίασος Κατερίνας - Ελεύθερος Καλλιτεχνικός Οργανισμός Θέατρο Κυβέλης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1952/1953 Ο θείος Βάνιας Εθνικό Θέατρο Κτήριο Τσίλερ
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1952/1953 Το φιόρο του Λεβάντε Θίασος Βασίλη Διαμαντόπουλου Θέατρο Ντο Ρε
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1952/1953 Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή Θίασος Βασίλη Διαμαντόπουλου Θέατρο Ντο Ρε
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1954/1955 Η μικρή μας πόλη Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν»
Ανωτέρα Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν»
Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1954/1955 Ο ματωμένος γάμος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Βυσσινόκηπος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Το αλέτρι και τ' άστρα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Η αγριόπαπια Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Δωδέκατη νύχτα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Το αυγουστιάτικο φεγγάρι Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1956/1957 Ένα τριαντάφυλλο στο στήθος Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1957/1958 Η αυλή των θαυμάτων Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1958/1959 Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961 Ο θείος Βάνιας Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Ο παγοπώλης έρχεται Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964 Αχ, αυτά τα φαντάσματα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965 Το πανηγύρι Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1964/1965 Η πόλη (η διανυκτέρευση, η πόλη, η παρέλαση Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1965/1966 Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1965/1966 Ο επιστάτης Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1966/1967 Ο γυρισμός Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1968/1969 Περιμένοντας τον Γκοντό Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970 Ο επιστάτης Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970 Πάρτυ γενεθλίων Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1969/1970 Το τέλος του παιχνιδιού Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1971/1972 Η βέρα - Το τάβλι Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1972/1973 Παλιοί καιροί Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1973/1974 Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1973/1974 Η τύχη της Μαρούλας Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης (θερινό)
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1975/1976 Τρεις αδελφές Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Βεάκη
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1977/1978 Η νίκη Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1979/1980
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1980/1981
Δάφνες και πικροδάφνες Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1980/1981 Η προδοσία Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1980/1981 Το σόι Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1982/1983
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1983/1984
Η κασέτα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1986/1987 Ο ήχος του όπλου Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο

Όλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.

ΠηγέςΕπεξεργασία

  • "Who's Who 1979", σ.314

Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤΕπεξεργασία

YouTubeΕπεξεργασία

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία