Κατάλογος των μελών της εκστρατείας του Μοριά (1828-1833)

Η εκστρατεία του Μοριά (γαλλικά: Expédition de Morée) ήταν η αποστολή Γαλλικού εκστρατευτικού σώματος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με σκοπό να απελευθερωθεί η περιοχή από τις τουρκικές-αιγυπτιακές κατοχικές δυνάμεις. Τα μέλη της προέρχονταν από στρατιωτικούς και επιστημονικούς φορείς.

Μεταξύ των μελών της εκστρατείας που ήταν παρών στον Μοριά, δέκα θα διοριστούν στη συνέχεια Υπουργοί (Πολέμου, Ναυτικού ή Εξωτερικών Υποθέσεων στη Γαλλία, ή Εκκλησιαστικών και Παιδείας στην Ελλάδα για τον Μιχαήλ Σχινάς) και ένας από αυτούς Πρωθυπουργός (Εζέν Καβαίνιακ).

Μέλη της Στρατιωτικής Εκστρατείας

Το πλήρες οργανόγραμμα του Γενικού Επιτελείου δίνεται από τον Λοχαγός Αλέξανδρος Δυόμ (Alexandre Duheaume) σε παράρτημα των Souvenirs de la Morée, pour servir à l'histoire de l'expédition française en 1828-1829., Anselin, Paris, 1833.

Ο Στρατηγός Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών (αρχηγός της Εκστρατευτικής Δύναμης από το 1828 έως το 1829)

• Στρατηγός Νικόλαος-Ιωσήφ Μαιζών (Nicolas - Joseph Maison): Αρχηγός της Εκστρατευτικής Δύναμης από το 1828 έως το 1829. Διορίστηκε Στρατάρχης της Γαλλίας στις 22 Φεβρουαρίου 1829. Μέτα την επιστροφή του από τον Μοριά, διορίστηκε Υπουργός Εξωτερικών το 1830 και στη συνέχεια Υπουργός Πολέμου το 1835. Το 1834, τιμήθηκε με το παράσημο του Μεγαλόσταυρου του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος (το ανώτερο παράσημο που απονέμεται από το σύγχρονο Ελληνικό Κράτος).
• Ναύαρχος Ανρί ντε Ρινί (Henri de Rigny): διοικητής του νικηφόρου γαλλικού στόλου στην περίφημη Ναυμαχία του Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827. Διορίστηκε Υπουργός Ναυτικού το 1830 και το 1831, και στη συνέχεια Υπουργός Εξωτερικών το 1834.
• Στρατηγός Αντουάν Σιμόν Ντυριέ (Antoine Simon Durrieu): Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου.
• Συνταγματάρχης στο Βασιλικό Σωματείο Καμίλ Αλφόνς Τρέζελ (Camille Alphonse Trézel): Αναπληρωτής Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου. Ήταν ο αδελφός του ζωγράφου Πιερ Φέλιξ Τρέζελ (Pierre Félix Trézel, μέλος του τμήματος Αρχαιολογίας της επιστημονικής εκστρατείας του Μοριά). Διορίστηκε Υπουργός Πολέμου το 1847, ο τελευταίος στην Ιουλιανής Μοναρχία πριν τη Γαλλική επανάσταση του 1848.
• Στρατηγός Τιμπύρς Σεμπαστιανί (Tiburce Sébastiani, αδελφός του στρατάρχη και υπουργού Horace Sébastiani): Διοικητής της 1ης ταξιαρχίας.
• Στρατηγός Φιλίπ Ιγκονέ (Philippe Higonet): Διοικητής της 2ης ταξιαρχίας.
• Στρατηγός Βιρζίλ Σνεντέρ (Virgile Schneider): Διοικητής της 3ης ταξιαρχίας και της ταξιαρχίας κατοχής από το 1829 έως το 1831. Διορίστηκε Υπουργός Πολέμου το 1839. Το 18354, τιμήθηκε με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
• Στρατηγός Σαρλ Λουί Ζοζέφ Ολιβιέ Γκεενέκ (Charles Louis Joseph Olivier Guéhéneuc): Διοικητής της ταξιαρχίας κατοχής από το 1831 έως το 1833.
• Συνταγματάρχης Κάρολος Φαβιέρος (Charles Nicolas Fabvier): φιλέλληνας και διοικητής του τακτικού στρατού της Ελλάδας κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Το 1845, η Γ’ Ελληνική Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ανακήρυξε τον Φαβιέρο Επίτιμο Έλληνα Πολίτη και ο βασιλιάς Όθωνας του απένημε τον Μεγαλόσταυρο του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος (το ανώτερο παράσημο που απονέμεται από το σύγχρονο Ελληνικό Κράτος).
• Στρατηγός Κορμπέ (Guillaume Corbet): Συνταγματάρχης του Γενικού Επιτελείου. Τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
• Λοχαγός του Γενικού Επιτελείου, Υποκόμης Μαιζών (Jean Baptiste Eugène, vicomte Maison): γιος και υπασπιστής του Στρατηγού Μαιζώνος.
• Αντιστράτηγος Σουλτ, Μαρκήσιος της Δαλματίας (Napoléon-Hector Soult, marquis de Dalmatie): γιος του περίφημου Στρατάρχη του Ναπολέοντα Ζαν-ντε-Ντιε Σουλτ, Δούκας της Δαλματίας (και μελλοντικός Πρωθυπουργός της Γαλλίας). Μετά την επιστροφή του από τον Μοριά, ο Έκτωρ Σουλτ θα εισέλθει στη γαλλική διπλωματία και θα είναι επίσης συντηρητικός βουλευτής στη δεύτερη γαλλική δημοκρατία. Δημοσίευσε τις διπλωματικές παρατηρήσεις και σκέψεις του για την Ελλάδα το 1831.
• Συνταγματάρχη Φοδόας-Μπαρμπαζάν (Paul-Eugène de Faudoas-Barbazan): 3ο Τάγμα Έφιππων Κυνηγών (Chasseurs à cheval).
• Συνταγματάρχης Ζαν Ερνέστ Δυκό ντε Λαχίτ (Jean Ernest Ducos de Lahitte): διοικητής του Πυροβολικού. Διορίστηκε Υπουργός Εξωτερικών κατά την Β΄ Γαλλική Δημοκρατία το 1849.
• Αντισυνταγματάρχης Ζοζέφ-Βίκτωρ Οντουά (Joseph-Victor Audoy): διοικητής του Μηχανικού.
• Συνταγματάρχης Αντουάν-Σαρλ-Φέλιξ Έκε (Antoine-Charles-Félix Hecquet): 54ο Τάγμα Πεζικού.
• Συνταγματάρχης Αμεντέ Ντεσπάν-Κυμπιέρ (Amédée Despans-Cubières). Θα διοριστεί δύο φορές Υπουργός Πολέμου, το 1839 και το 1840.
• Συνταγματάρχης Ιωσήφ-Μαρσελέν Ρυλιέρ (Joseph-Marcelin Rullière): Θα διοριστεί Υπουργός Πολέμου κατά την Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία το 1848.
• Αντισυνταγματάρχης Ανατόλ Μανζέν (Anatole Mangin): 58ο Τάγμα Πεζικού. Τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
• Αντισυνταγματάρχης Μαξίμ Ρεμπώ (Maxime Raybaud): υπηρέτησε επί σειρά ετών στην Ελλάδα υπό τον Στρατηγό Φαβιέρο και τον Πρίγκιπα Αλεξάνδρο Μαυροκορδάτο (αρκετές φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας), του οποίου ήταν Υπασπιστής. Ίδρυσε επίσης ένα τυπογραφείο και μια Γαλλο-ελληνική εφημερίδα «Le Courrier d'Orient» (Ο ταχυδρόμος της Ανατολής), στην Πάτρα το 1829.
• Αντισυνταγματάρχης Σανφουρς (Sanfourche): 42ο Τάγμα Πεζικού. Ήταν κυβερνήτης του φρουρίου της Πάτρας.
• Λοχαγός Σταμάτης Βούλγαρης (ή Stamati Bulgari) (Γενικού Επιτελείου): "αποσπασμένος στον Πρόεδρο της Ελλάδος". Σχεδίασε με τον Λοχαγό Γκαρνό τα σχέδια πολλών ελληνικών πόλεων (Τριπόλιτσα, Κόρινθος, Ναύπλιο και ιδιαίτερα Πάτρα). Ήταν επίσης ο πρώτος πολεοδόμος της ελληνικής ιστορίας. Στη νεολαία του, σπούδασε ζωγραφική στο ατελιέ του Νταβίντ, και αργότερα ήταν ένα από τα πρώτα μέλη της Σχολής της Μπαρμπιζόν.
• Λοχαγός Πιερ Πετιέ (Jean Pierre Eugène Félicien Peytier): "αποσπασμένος στον Πρόεδρο της Ελλάδος", γεωγράφος και χαρτογράφος μηχανικός, και σχεδιαστής-ζωγράφος (μερικές φορές ονομάζεται Εζέν, αλλά πιο συχνά Πιερ). Έκανε τους πρώτους χάρτες του νέου Ελληνικού κράτους το 1832 και το 1852.
• Λοχαγός Ωγκύστ-Τεοντόρ Γκαρνώ (Auguste-Théodore Garnot): "αποσπασμένος στον Πρόεδρο της Ελλάδος", Τάγμα Μηχανικού, μαζί με τον Λοχαγό Βούλγαρη κατάρτισε πολεοδομικά σχέδια για πολλές ελληνικές πόλεις (Τριπολιτσά, Κόρινθος, Ναύπλιο και Πάτρα),
• Λοχαγό Ζαν-Ανρί-Πιέρ-Ωγκυστέν Πωζιέ (Jean-Henri-Pierre-Augustin Pauzié): "αποσπασμένος στον Πρόεδρο της Ελλάδος", Τάγμα Πυροβολικού, ίδρυσε την Σχολή Πυροβολικού και στη συνέχεια την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, που είχε ως πρότυπο η διάσημη Γαλλική Πολυτεχνική Σχολή (École Polytechnique) το 1828 με διάταγμα του Ιωάννη Καποδίστρια.
• Λοχαγός Ωγκύστ Ραινιό ντε Σεν-Ζαν ντ'Αντζέλι (Auguste Regnaud de Saint-Jean d'Angély): εθελοντής, διερμηνέας και φιλέλληνας. Ακολούθησε τον Συνταγματάρχης Κάρολος Φαβιέρος στην Ελλάδα το 1825 για να οργανώσει τον Ελληνικό Στρατό, του οποίου έγινε διοικητής του Ιππικού. Διορίστηκε Υπουργός Πολέμων κατά την Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία το 1851, και στη συνέχεια Στρατάρχης της Γαλλίας το 1859.
• Λοχαγό Φρανσουά Ντομινίκ Βίκτωρ Εσπερονιέ (François Dominique Victor Esperonnier): Αρχηγός του πυροβολικού και του μηχανικού. Τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
• Υπολοχαγός Σεμπαστιέν-Λουί-Γκαμπριέλ Ζορί (Sébastien-Louis-Gabriel Jorry): κυβερνήτης του φρουρίου του Ναβαρίνου μεταξύ 1830-1833.
• Λοχαγός Εζέν Καβαινιάκ (Eugène Cavaignac): 2ο Τάγμα Μηχανικού. Διορίστηκε Υπουργός Πολέμου και Πρωθυπουργός της Γαλλίας κατά την Δεύτερη Γαλλική Δημοκρατία το 1848. Τιμήθηκε με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος. Η μαρτυρία του για την αποστολή δημοσιεύθηκε το 1897.
• Λοχαγός Αλέξανδρος Δυόμ (Alexandre Duheaume): 58ο Τάγμα Πεζικού. Η μαρτυρία του για την αποστολή δημοσιεύθηκε το 1833.
• Ζακ Μανζάρ (Jacques Mangeart): συνιδρυτής ενός τυπογραφείου και της Γαλλο-ελληνικής εφημερίδας «Le Courrier d'Orient» (Ο ταχυδρόμος της Ανατολής), στην Πάτρα το 1829. Η μαρτυρία του για την αποστολή δημοσιεύθηκε το 1830.
• Δρ. Γκασπάρ Ρου (Gaspard Roux): Γενικός Διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας της αποστολής. Η μαρτυρία του για την αποστολή δημοσιεύθηκε το 1829.
• Πιέρ Φρανσουά Λασενέρ (Pierre Francois Lacenaire): διάσημος ποιητής, τυχοδιώκτης και δολοφόνος, εγκατέλειψε την αποστολή λίγο πριν ξεκίνησε.

Μέλη της Επιστημονικής Εκστρατείας

Ο Συνταγματάρχης Ζαν-Μπατίστ Μπορί ντε Σαιν-Βενσάν (επικεφαλής της Επιστημονικής Εκστρατείας)

Τμήμα Φυσικών Επιστημών

• Ζαν-Μπατίστ Μπορί ντε Σαιν-Βενσάν (Jean Baptiste Bory de Saint-Vincent): Συνταγματάρχης, φυσιοδίφης, βοτανολόγος και γεωγράφος. Ήταν Επικεφαλής της επιστημονικής εκστρατείας και ένας από τους κύριους συντάκτες των έργων που σχετίζονται με αυτή την αποστολή. Ήταν επίσης επικεφαλής του Τμήματος Φυσικών Επιστημών.
• Prosper Baccuet: Αντισυνταγματάρχης στο Σύνταγμα των Έφιππων Γρεναδιέρων της Βασιλικής Φρουράς και ζωγράφος.
• Louis Despreaux Saint-Sauveur: Βοτανολόγος, ειδικός των κρυπτόγαμων, των λειχήνων, των μυκήτων και των φυκών.
• Gabriel Bibron: Ζωολόγος, ερπετολόγος και βοηθός-φυσιοδίφης.
• Gaspard Auguste Brullé: Ζωολόγος, Εντομολόγος.
• Sextius Delaunay: Ζωολόγος.
• Antoine Vincent Pector: Ζωολόγος.
• Gérard Paul Deshayes: Κογχυολόγος, μαλακιολόγος και γεωλόγος.

Τοπογραφία, Γεωλογία και Χαρτογραφία

• Émile Puillon Boblaye: Γεωλόγος.
• Pierre Théodore Virlet d'Aoust: Γεωλόγος.
• Πιερ Πετιέ (Jean Pierre Eugène Félicien Peytier): Λοχαγός, "αποσπασμένος στον Πρόεδρο της Ελλάδος", γεωγράφος και χαρτογράφος μηχανικός, και σχεδιαστής-ζωγράφος (μερικές φορές ονομάζεται Εζέν, αλλά πιο συχνά Πιερ).
• Πιέρ Μ. Λαπί (Pierre M. Lapie): Συνταγματάρχης, γεωγράφος, χαρτογράφος και τοπογράφος.
• Aristide-Camille Servier: Γεωγράφος μηχανικός.

Τμήμα Αρχαιολογίας

• Λεόν-Ζαν-Ζοζέφ Ντυμπουά (Léon-Jean-Joseph Dubois): Αρχαιολόγος, καλλιτέχνης σκίτσων, μαθητής του ζωγράφου Ζακ-Λουί Νταβίντ και συνεργάτης του διάσημου αιγυπτιολόγου Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν στο Μουσείου του Λούβρου. Ήταν επικεφαλής του Τμήματος Αρχαιολογίας.
• Σαρλ Λενορμάν (Charles Lenormant): Αρχαιολόγος και συνεργάτης επίσης του Σαμπολιόν, με τον οποίον μόλις επέστρεψε από την εκστρατεία της Αιγύπτου του 1828. Ήταν αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Αρχαιολογίας.
• Εντγκάρ Κινέ (Edgar Quinet): Ιστορικός, φιλόσοφος, ποιητής, συγγραφέας και μελλοντικός βουλευτής και καθηγητής στο Κολέζ ντε Φρανς. Μετά την επιστροφή του από την εκστρατεία του Μοριά, δημοσίευσε το Περί της σύγχρονης Ελλάδος και των σχέσεων της με την αρχαιότητα, το 1830.
• Εζέν Εμανυέλ Αμωρύ Ντυβάλ (Eugène Emmanuel Amaury Duval): Ζωγράφος, υπήρξε ένας από τους πρώτους μαθητές στο ατελιέ του φημισμένου ζωγράφου Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ.
• Πιερ Φέλιξ Τρέζελ (Pierre Félix Trézel): Ζωγράφος και ο αδελφός του Συνταγματάρχη στο Βασιλικό Σωματείο Καμίλ Αλφόνς Τρέζελ (Camille Alphonse Trézel, αναπληρωτής Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου και μέλος επίσης της στρατιωτικής αποστολής του Μοριά).
• Μιχαήλ Σχινάς (Michel Schinas): Συγγραφέας και γλωσσολόγος. Είχε ζήσει έντεκα ολόκληρα χρόνια μεταξύ του Παρισιού (όπου ενθάρρυνε τους φιλελληνικούς κύκλους) και της Ελλάδας (όπου είχε συμμετέχει ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση του 1821). Μέτα εντάχθηκε στην επιστημονική αποστολή, στην οποίας ήταν ο μόνος Έλληνας. Το έργο του είχε ως στόχο την ενοποίηση της Ελληνικής γλώσσας και τη δημιουργία ενός λεξικού της Νεοελληνικής γλώσσας. Θα γίνει αργότερα υπουργός Εκκλησιαστικών και Παιδείας στην επαναστατική Κυβέρνηση Ανδρέα Μεταξά το 1843.

Τμήμα Αρχιτεκτονικής και Γλυπτικής

• Γκιγιώμ-Αμπέλ Μπλουέ (Guillaume Abel Blouet): Αρχιτέκτονας, μεγάλο Βραβείο της Ρώμης (Grand Prix de Rome) το 1821. Όταν επέστρεψε από την Ελλάδα, διορίστηκε επικεφαλής για την ολοκλήρωση της Αψίδας του Θριάμβου του Παρισιού, μέχρι την εγκαίνια της το 1836. Ήταν επικεφαλής του Τμήματος Αρχιτεκτονικής και Γλυπτικής της εκστρατείας του Μοριά και ένας από τους κύριους συντάκτες των έργων της αποστολής.
• Amable Ravoisié: Αρχιτέκτονας και Αρχαιολόγος.
• Frédéric de Gournay: Ζωγράφος.
• Pierre Achille Poirot: Ζωγράφος.
• Jean-Baptiste Vietty: Αρχαιολόγος, Γλύπτης και Ελληνιστής. Άφησε γρήγορα τους συναδέλφους του στην επιστημονική αποστολή έτσι ώστε να επισκεφθεί την Ελλάδα μόνος του και έτσι συνέχισε την έρευνα του στην Ελλάδα υπό εξαιρετικά δύσκολες υλικές συνθήκες μέχρι τον Αύγουστο του 1831. Ο Vietty πέθανε πρόωρα στη Γαλλία το 1842, σε μεγάλη φτώχεια και χωρίς να έχει δημοσιεύσει ούτε μία σελίδα της έρευνας του στο Μοριά (σύμφωνα με τη μαρτυρία του γεωλόγου Virlet d'Aoust σε επιστολή προς το Υπουργείο το 1843). Για κάποιο λόγο ακόμα άγνωστο, όλα τα χειρόγραφα, τα σημειώματα και τα σκίτσα του έχουν χαθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών γύρω στο 1848 και ακόμα δεν μπορούν να βρεθούν σήμερα, με εξαίρεση τα δύο σημειωματάρια που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα.