Μαντάμ Σουσού (μυθιστόρημα)
σατιρικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Ψαθά
Η Μαντάμ Σουσού είναι σατιρικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Ψαθά. Θέμα του μυθιστορήματος είναι η ξιπασιά της ομώνυμης ηρωίδας, μιας φαντασιόπληκτης γυναίκας που θέλει να ανεβεί κοινωνικά, να εγκαταλείψει τον φτωχικό Βούθουλα (γειτονιά του Κολωνού, στην Αθήνα) για να εγκατασταθεί στο αριστοκρατικό Κολωνάκι.
 Εξώφυλλο α΄ έκδοσης | |
| Συγγραφέας | Δημήτρης Ψαθάς |
|---|---|
| Συνεργάτης | Φωκίων Δημητριάδης (εικονογράφος) |
| Τίτλος | Μαντάμ Σουσού |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1939 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1941 |
| Μορφή | σατιρικό μυθιστόρημα |
| Τόπος | Αθήνα |
| δεδομένα () | |
Το έργο δημοσιεύθηκε σε αυτοτελή επεισόδια στο περιοδικό Θησαυρός το 1939. Κυκλοφόρησε σε βιβλίο για πρώτη φορά το 1941 και μεταφέρθηκε στο θέατρο (1942 κ.ε.), στον κινηματογράφο (1948), και στην τηλεόραση (1972, 1986), πάντα με εξαιρετική εμπορική επιτυχία.[1]
Εκδόσεις
ΕπεξεργασίαΗ Μαντάμ Σουσού δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό Θησαυρός το 1939, σε εβδομαδιαία αυτοτελή ευθυμογραφήματα με τον γενικό τίτλο «Βίος και πολιτεία της Μαντάμ Σουσούς».[2] Κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1941 από τις αθηναϊκές εκδόσεις Κασταλία, με τίτλο Μαντάμ Σουσού και υπότιτλο «Η πυργοδέσποινα του Βούθουλα». Το 1948, βγήκε σε δύο τόμους από το Τυπογραφείο Θεοδωρόπουλου, με υπότιτλο στον α΄ τόμο «Βούθουλας» και υπότιτλο στον β΄ τόμο «Κολωνάκι».
Το 1956, κυκλοφόρησε σε γ΄ έκδοση «οριστική» από τις εκδόσεις Μαρή. Ακολούθησαν και άλλες εκδόσεις (και ανατυπώσεις), με τελευταία αυτή του 2006, στα Άπαντα του Δημήτρη Ψαθά από τις Εκδόσεις «Μαρία Δ. Ψαθά».[2]
Επίδραση και απεικονίσεις
ΕπεξεργασίαΓλώσσα
Επεξεργασία- Η λέξη "σουσού", που προήλθε από το όνομα της ηρωίδας του βιβλίου, χρησιμοποιείται στα νέα ελληνικά για να δηλώσει τη μεγαλομανή ψευτοαριστοκράτισσα.[3] Αντίστοιχα, έχουν δημιουργηθεί και οι λέξεις "σουσουδίζω" και "σουσουδισμός".[4]
Θέατρο
Επεξεργασία- Η πρώτη μεταφορά της Μαντάμ Σουσούς στο θέατρο έγινε το 1940, ως επιθεωρησιακό νούμερο, με τη Μαρίκα Νέζερ στον ομώνυμο ρόλο.[5]
- Δύο χρόνια αργότερα, το κείμενο μεταφέρθηκε σε ομώνυμο θεατρικό έργο με πρωταγωνίστρια την Κατερίνα Ανδρεάδη και συμπρωταγωνιστές τους Αιμίλιο Βεάκη και Σπύρο Μουσούρη.[6]
- Ακολούθησε, το 1946, μία ακόμη θεατρική εκδοχή της Σουσούς από τη Μαίρη Αρώνη. Εκτός από την ελληνική επικράτεια, η παράσταση αυτή περιόδευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο.[7]
- Με τεράστια επιτυχία ενσάρκωσε τη μαντάμ Σουσού η Άννα Παναγιωτοπούλου το 1998 στο αθηναϊκό θέατρο Βρετάνια με συμπρωταγωνιστές τον Σταύρο Παράβα και τον Νίκο Γαλανό.[8]
- Το 2012, σε μια παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, ανέβηκε και πάλι η Μαντάμ Σουσού σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα με πρωταγωνίστρια τη Φωτεινή Μπαξεβάνη, πλαισιωμένη από τους Κώστα Σαντά και Βασίλη Ευταξόπουλο.[9]
- Η Δήμητρα Παπαδοπούλου υποδύθηκε τη μαντάμ Σουσού το 2017, στο θέατρο Παλλάς. Μαζί της ο Κώστας Κόκλας και ο Άλκης Κούρκουλος.[10] Η ίδια παράσταση περιόδευσε έναν χρόνο αργότερα ανά την Ελλάδα με συμπρωταγωνιστές τους Τάσο Χαλκιά και Kώστα Σπυρόπουλο.[11]
Ραδιόφωνο
Επεξεργασία- Μια ραδιοφωνική μεταφορά του μυθιστορήματος Μαντάμ Σουσού έγινε το 1950 με τη Γεωργία Βασιλειάδου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.[12][13]
Κινηματογράφος
Επεξεργασία- Η Μαρίκα Νέζερ, έχοντας ερμηνεύσει τη μαντάμ Σουσού σε επιθεωρησιακά νούμερα, επανέλαβε τον ρόλο στην πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος το 1948, σε παραγωγή Μέγα Φιλμ και σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη. Μαζί της έπαιζαν οι Βασίλης Λογοθετίδης και Γιώργος Παππάς. Η ταινία αυτή δεν διασώζεται σήμερα.[14]
Τηλεόραση
Επεξεργασία- Ο Δημήτρης Ψαθάς δήλωσε απόλυτα ευχαριστημένος με την ερμηνεία της ηρωίδας του στην εκπομπή που προβλήθηκε η ΥΕΝΕΔ την περίοδο 1972-1973 από την Άννα Παϊταζή.[15] Συμπρωταγωνιστές της ήταν ο Ιάκωβος Ψαρράς και ο Δημήτρης Καλλιβωκάς.[16]
- Κορυφαία τηλεοπτική μεταφορά της Μαντάμ Σουσούς υπήρξε η σειρά της ΕΡΤ2 που πρωτοπροβλήθηκε το 1986, έχοντας γνωρίσει έκτοτε πολλές επαναλήψεις. Πρωταγωνιστούσε η Άννα Παναγιωτοπούλου ως Σουσού, μαζί με τους Θανάση Παπαγεωργίου και Άγγελο Αντωνόπουλο.[17]
Μουσική
Επεξεργασία- Ο Λεό Ραπίτης έγραψε ένα τραγούδι για τη μαντάμ Σουσού σε στίχους Κώστα Μάνεση και Κρέοντα Ρηγόπουλου, το οποίο ηχογράφησε το 1940 ο Νίκος Γούναρης.[18]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Σε ποια περιοχή βρισκόταν ο περίφημος Μπύθουλας με τον λαουτζίκο στη Μαντάμ Σουσού του Δημήτρη Ψαθά; Η φαντασμένη γυναίκα που έγινε θεατρικό, ταινία και τηλεοπτική σειρά με την Άννα Παναγιωτοπούλου». Μηχανή του Χρόνου (mixanitouxronou.gr). 28 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 Ψαθάς, Δημήτρης (2006). «Πρόλογος». Μαντάμ Σουσού. Αθήνα: Εκδ. Μαρία Δ. Ψαθά. ISBN 9789607572295.
- ↑ «σουσού». Λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ Λυμπεροπούλου, Κατερίνα (21 Οκτωβρίου 2016). «Μαντάμ Σουσού: Βίος και Πολιτεία της μεγάλης θεατρικής ηρωίδας». The TOC. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Η Μαντάμ Σουσού ξαναχτυπά!».
- ↑ «Η ΜΑΝΤΑΜ ΣΟΥΣΟΥ στο Βασιλικό Θέατρο για δεύτερη χρονιά». www.ntng.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ Ηλιάδης, Μιχάλης. «Οταν η μαντάμ Σουσού ξαναβγήκε βόλτα στην Αθήνα | Μιχάλης Ηλιάδης». Protagon.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ Καλτάκη, Ματίνα (7 Νοεμβρίου 1998). «Η αιώνια νιότη της Μαντάμ Σουσού: η κωμωδία του Ψαθά στο θέατρο "Βρετάνια"». Επενδυτής.
- ↑ «Η ΜΑΝΤΑΜ ΣΟΥΣΟΥ στο Βασιλικό Θέατρο για δεύτερη χρονιά». Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Μαντάμ Σουσού με τη Δήμητρα Παπαδοπούλου στο θέατρο Παλλάς!».
- ↑ «Η Μαντάμ Σουσού, με τη Δήμητρα Παπαδοπούλου σε περιοδεία». CultureNow.gr. 18 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Γραφείο Τύπου». Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. 20 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Γεωργία Βασιλειάδου (1897 - 1980)». ΔΡΩΜΕΝΑ. 1 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Η Μαντάμ Σουσού, ο δημοσιογραφικός καυγάς και η ταινία που χάθηκε». Πασατέμπος. 24 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Το θέατρο στο ίντερνετ: Η Μαντάμ Σουσού του Δημήτρη Ψαθά». LiFO. 16 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Μαντάμ Σουσού (1972)». retrodb.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2024.
- ↑ «Μαντάμ Σουσού (1986)». www.retrodb.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2024.
- ↑ Κριτσιώλης, Τάσος (22 Ιανουαρίου 2015). «Ασπρόμαυρα κι έγχρωμα: "Μαντάμ Σουσού"».
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη λογοτεχνία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |