Μαρίνος ο Τύριος

Έλληνας γεωγράφος και μαθηματικός του 1ου αιώνα

Ο Μαρίνος ο Τύριος ή Μαρίνος της Τύρου (περ. 70–130 μ.Χ.) ήταν Έλληνας ή εξελληνισμένος γεωγράφος και μαθηματικός, που θεωρείται ο θεμελιωτής της μαθηματικής γεωγραφίας και των υποκείμενων ιδεών στη Γεωγραφικήν Υφήγησιν του Πτολεμαίου. Ο Μαρίνος υπήρξε επίσης πρωτοπόρος χαρτογράφος, αφού επινόησε την ισορθογώνια προβολή.

Μαρίνος ο Τύριος
Γέννηση1ος αιώνας
Τύρος
Θάνατος130
Ρώμη
ΥπηκοότηταΑρχαία Ρώμη
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςχαρτογραφία
Ιδιότηταχαρτογράφος, γεωγράφος και μαθηματικός

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Μαρίνος ο Τύριος γεννήθηκε στην Τύρο της τότε ρωμαϊκής επαρχίας της Συρίας[1]. Με το έργο του υπήρξε πρόδρομος του έργου του Κλαυδίου Πτολεμαίου, ο οποίος χρησιμοποίησε τον Μαρίνο ως πηγή για τη δική του εργασία στη γεωγραφία, τη Γεωγραφικήν Υφήγησιν (150), αναγνωρίζοντας τη μεγάλη του οφειλή στον Τύριο γεωγράφο[2]. Φαίνεται ότι ο Μαρίνος είχε χρησιμοποιήσει ως πηγές του εμπόρους, αλλά είχε απογοητευθεί, καθώς ο Πτολεμαίος γράφει:

«Ο Μαρίνος λέει για την τάξη των εμπόρων γενικώς ότι ενδιαφέρονται μόνο για το εμπόριό τους και ελάχιστα για εξερευνήσεις, και ότι συχνά με την αγάπη τους για την καύχηση μεγαλώνουν τις αποστάσεις.»[3]

Αργότερα ο Μαρίνος μνημονεύεται από τον Άραβα γεωγράφο και ιστορικό Αλ-Μασούντι. Πέρα από αυτά, ελάχιστα γνωρίζουμε για τη ζωή του Μαρίνου.

Το έργο του Επεξεργασία

Η γεωγραφική πραγματεία του Μαρίνου της Τύρου έχει χαθεί και είναι γνωστή μόνο από τις αναφορές του Πτολεμαίου. Συγκεκριμένα, ο Πτολεμαίος στο πρώτο βιβλίο του έργου του Γεωγραφική Υφήγησις περιέχει τα εξής κεφάλαια:

  • «Περί της κατά Μαρίνον γεωγραφικής υφηγήσεως»
  • «Διόρθωσις της κατά Μαρίνον τού πλάτους της εγνωσμένης γης διαστάσεως από των φαινομένων»
  • «Η αυτή διόρθωσις από των διανύσεων των κατά τας οδοιπορίας»
  • «Η αυτή διόρθωσις από των κατά πλουν διανύσεων»

Ο Μαρίνος εισήγαγε βελτιώσεις στην κατασκευή των χαρτών και ανέπτυξε σύστημα ναυτικών χαρτών. Η βασική συμβολή του ήταν ότι υπήρξε ο πρώτος που συνέδεσε με κάθε τόπο ένα κανονικό γεωγραφικό πλάτος και μήκος. Ο πρώτος μεσημβρινός που όρισε ο Μαρίνος διέτρεχε τη δυτικότερη γη που του ήταν γνωστή, τις Νήσους των Μακάρων, ίσως τις σημερινές Καναρίους Νήσους ή τις νήσους του Πράσινου Ακρωτηρίου. Για τις μετρήσεις του πλάτους χρησιμοποίησε τον παράλληλο της Ρόδου. Ο Πτολεμαίος αναφέρει αρκετές αναθεωρήσεις του γεωγραφικού έργου του Μαρίνου, που χρονολογείται συχνά το 114 μ.Χ., αν και αυτό είναι αβέβαιο. Ο Μαρίνος εκτίμησε το μήκος του ισημερινού για μία σφαιρική Γη σε 180 χιλιάδες στάδια, που αντιστοιχεί περίπου[4] σε περιφέρεια της Γης 33.300 χιλιόμετρα, περίπου 17% μικρότερη από την πραγματική τιμή.

Ο Μαρίνος ο Τύριος μελέτησε επίσης προσεκτικά τα έργα των προγενεστέρων του γεωγράφων και τα ημερολόγια ταξιδευτών. Οι χάρτες του ήταν οι πρώτοι στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που έδειχναν την Κίνα. Ο Μαρίνος εφήυρε την κυλινδρική ή ισορθογώνια προβολή, η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για τη δημιουργία χαρτών. Μερικές από τις γνώμες του Μαρίνου αναφέρονται από τον Πτολεμαίο: ο Μαρίνος πίστευε ότι ο Ωκεανός χωριζόταν σε ανατολικό και δυτικό μέρος από τις ηπείρους Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Η οικουμένη του εκτεινόταν σε γεωγραφικό πλάτος από τη Θούλη μέχρι την Αγίσυμβα στην Αφρική (κοντά στον Τροπικό του Αιγόκερω), και σε γεωγραφικό μήκος από τις Νήσους των Μακάρων μέχρι τη Σήρα (την Κίνα). Περιέγραψε καλύτερα από τους παλαιότερους το βόρειο τμήμα της Ευρώπης. Ο Μαρίνος επίσης εισήγαγε τον όρο «Ανταρκτική» αναφερόμενος στο αντίθετο του Αρκτικού Κύκλου.

Παραπομπές-σημειώσεις Επεξεργασία

  1. George Sarton (1936). "The Unity and Diversity of the Mediterranean World", Osiris 2, σσ. 406-463 [430].
  2. Harley, J.B.· Woodward, David. The History of cartography. Humana Press. σελίδες 178–. ISBN 978-0-226-31633-8. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2010. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. Ptolemy, «33» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-03 στο Wayback Machine..
  4. Για μήκος 1 σταδίου ίσο με 185 μέτρα.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • E.H. Bunbury: Hist. of Ancient Geography (1879), ii. p. 519
  • E.H. Berger: Geschichte der wissenschaftlichen Erdkunde der Griechen (1903)* Chisholm, Hugh, ed.: Το λήμμα «Marinus of Tyre» στην Encyclopædia Britannica (11η έκδοση, 1911).
  • A. Forbiger: Handbuch der alten Geographie, τόμ. i. (1842)
  • Φωτεινός, Νικόλαος Γ.: Μαρίνος ο Τύριος: Μέγας Έλλην γεωγράφος, σχεδιαστής του ναυτικού χάρτου, Αθήναι 1977
  • Το λήμμα «Μαρίνος (Αρχ.)» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (Χάρη Πάτση), τόμ. 17 (1972), σελ. 382
  • Το λήμμα «Marinus» στο Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft (Brill, 2010)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία