Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης

σιδηροδρομικός σταθμός στην Ελλάδα

Συντεταγμένες: 40°38′39″N 22°55′47″E / 40.6442°N 22.9296°E / 40.6442; 22.9296

Ο Επιβατικός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης, γνωστός ως «Νέος», είναι σιδηροδρομικός σταθμός που αποτελεί κεντρικό επιβατικό σταθμό της πόλης της Θεσσαλονίκης για όλες τις επιβατικές και εμπορικές αμαξοστοιχίες. Βρίσκεται επί της οδού Μοναστηρίου, στη συμβολή της με την Αναγεννήσεως. Ξεκίνησε επίσημα να λειτουργεί τον Σεπτέμβριο του 1961, αλλά ήδη λειτουργούσε από νωρίτερα (πριν το 1948) και αυτό το τεκμηριώνει μια φωτογραφία.

Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης
Thessaloniki Railway Station
Πληροφορίες
ΠεριοχήΘεσσαλονίκη
ΕίδοςΤερματικός σταθμός
ΓραμμέςΑθήνα - Θεσσαλονίκη
Σκόπια - Θεσσαλονίκη
Θεσσαλονίκη - Μπίτολα
Θεσσαλονίκη - Αλεξανδρούπολη
Χαρακτηριστικά
Έναρξη λειτουργίας2 Σεπτεμβρίου 1961
ΔιαχειριστήςHellenic Train
Ηλεκτροκίνηση25kV AC
Τύπος δόμησηςΣτο έδαφος
Αποβάθρες4
Συγκοινωνίες
ΛεωφορείοΟΑΣΘ - 3Κ, 9, 9Α, 9Β, 9Ε, 10, 11, 11Β, 14, 14Α, 17, 19, 23, 37, 40, 40Α, 40Κ, 51, 52, 52Α, 54, 54Α, 55Υ, 55Χ, 56, 56Α, 64, 64Α, 64Β, 64Ε, 64Κ, (70, 70Α, 71, 71Α (Express) καλοκαιρινά δρομολόγια από 1 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου), 84, 84Α και 84Β
Εγκαταστάσεις
Παροχές
Χάρτης
Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης is located in Θεσσαλονίκη
Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης
Ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός στη Θεσσαλονίκη
Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης.
Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης.
Επιβάτες στην αποβάθρα του νέου επιβατικού σιδηροδρομικού σταθμού. Θεσσαλονίκη, 1949-1950 Φωτογράφος: Ιωάννης Λάμπρος, Αρχείο: Μουσείο Μπενάκη.

Από τον σταθμό μετρό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός ξεκινά η Γραμμή 1 και η Γραμμή 2 του Μετρό Θεσσαλονίκης, που αναμένεται να λειτουργήσει το 2024, καθώς και η Κυκλική Γραμμή του μετρό, που βρίσκεται υπό μελέτη.[1]

Είναι γνωστός, απλά, και ως «Σταθμός» ενώ εκεί έχουν την αφετηρία τους οι περισσότερες λεωφορειακές γραμμές του ΟΑΣΘ. Η είσοδος στο σταθμό γίνεται από την οδό Μοναστηρίου και από την οδό Μαργαροπούλου. Αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς στα Βαλκάνια. Η συνολική του έκταση καταλαμβάνει 80 στρέμματα, ενώ το κεντρικό κτήριο καλύπτει επιφάνεια 55.000 τετραγωνικών μέτρων.[2] Διαθέτει μία μεγάλη κεντρική αίθουσα όπου βρίσκονται τα εκδοτήρια, και όλες οι σχετικές με την εξυπηρέτηση επιβατών υποδομές, όπως χώρος αποσκευών, καφέ, εστιατόρια, ταχυδρομείο και εμπορικά καταστήματα, ενώ ο επάνω όροφος στεγάζει τις υπηρεσίες του ΟΣΕ. Επίσης, εντός του Σταθμού βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Αγίου Φιλίππου του διακόνου, προστάτη των σιδηροδρομικών και των ταξιδιωτών με σιδηρόδρομο.

Για την απρόσκοπτη μετακίνηση των επιβατών ο σταθμός διαθέτει 4 κρηπιδώματα, η πρόσβαση στα οποία γίνεται με υπόγειο διάδρομο, κυλιόμενες σκάλες και ανελκυστήρες. Η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών εξασφαλίζεται από 8 γραμμές - αποβάθρες, οι μεγαλύτερες των οποίων (3η και 4η) έχουν ωφέλιμο μήκος 440 μέτρα.[2] Όλο το δίκτυο των γραμμών του σταθμού είναι, εδώ και αρκετά χρόνια, ηλεκτροκινούμενο.

Ιστορικό Επεξεργασία

Για τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός προκηρύχθηκε το 1935 και οι εργασίες ανεγέρσεως ξεκίνησαν το 1937.[3] Κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και καθ' όλην την διάρκεια της Κατοχής διεκόπησαν οι εργασίες και ξανάρχισαν τον Ιανουάριο του 1951 από την κεντρώα κυβέρνηση Πλαστήρα - Βενιζέλου - Παπανδρέου. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν τελικά στις 2 Σεπτεμβρίου 1961,[4] από τον υπουργό Δημοσίων Έργων Δημήτριο Βρανόπουλο[3] Τα εγκαίνια τέλεσε ο επίσκοπος Στέφανος.

Τον Απρίλιο του 2006 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης με σταθμό αφετηρίας τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό.[5]

Δομή σταθμού Επεξεργασία

Ε
Έδαφος
- Έξοδοι
Ε
Εισιτήρια
Εξυπηρέτηση πελατών Εισιτήρια
Επίπεδο
Ε1
Αποβάθρα 1 Γραμμή 1 αποβάθρα τερματισμού ←
Κεντρική αποβάθρα, πόρτες στα αριστερά
Αποβάθρα 2 Γραμμή 1 προς Νέα Ελβετία (Δημοκρατίας)

Yπηρεσίες Επεξεργασία

ΟΣΕ Επεξεργασία

Προηγούμενος σταθμός       Επόμενος σταθμός
Τερματικός InterCity Express
προς Αθήνα
Τερματικός InterCity
προς Αθήνα
InterCity
Τερματικός Ταχεία
προς Αθήνα
Ταχεία
Ταχεία
Ταχεία
Τερματικός Τοπική
Τερματικός ΟΣΕ
προς Σόφια
Hellas Express

Προαστιακός σιδηρόδρομος Επεξεργασία

Προηγούμενος σταθμός   Προαστιακός Θεσσαλονίκης   Επόμενος σταθμός
Τερματικός Π1
προς Λάρισα
Π2
προς Έδεσσα
Π3
προς Σέρρες

Μετρό Θεσσαλονίκης Επεξεργασία

Η πρόσβαση στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό θα είναι εφικτή με το Μετρό Θεσσαλονίκης, μέσω του σταθμού μετρό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός των γραμμών 1 και 2.

Προηγούμενος σταθμός   Μετρό Θεσσαλονίκης   Επόμενος σταθμός
Τερματικός Γραμμή 1
Γραμμή 2

Άλλοι σταθμοί Επεξεργασία

Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Επεξεργασία

 
Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης.
 
Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης.

Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°38′27″N 22°55′36″E / 40.6409°N 22.9267°E / 40.6409; 22.9267

Ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης βρίσκεται κοντά στο λιμάνι επί της οδού Παλαιού Σταθμού (νέα δυτική είσοδος) και χρησιμοποιείται ως εμπορευματικός σταθμός και από το 2023 θα επαναλειτουργήσει ως επιβατικός σταθμός του προαστιακού σιδηρόδρομου. Στην έκταση του σταθμού προτίθεται να ανεγερθεί το Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος.[6][7] Στο συγκρότημα του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Σταθμού και 26ης Οκτωβρίου, λειτούργησε ο σταθμός Θεσσαλονίκη-Πόλις (Salonique Ville).

Σταθμός Διαλογής Επεξεργασία

Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°39′58″N 22°53′22″E / 40.6662°N 22.8895°E / 40.6662; 22.8895

Ο Σταθμός Διαλογής βρίσκεται στο Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου Θεσσαλονίκης. Από τον Σταθμό Διαλογής γίνεται η διακλάδωση των γραμμών προς τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και της μονής γραμμής προς τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Υπάρχει συνδετήρια γραμμή μεταξύ ΝΣΣ και ΠΣΣ στην περιοχή της Μενεμένης.

Στρατιωτική Στάση - Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης Επεξεργασία

Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°39′58″N 22°53′31″E / 40.6662°N 22.8920°E / 40.6662; 22.8920

 
Το ανακαινισμένο κτίριο της Στρατιωτικής Στάσης στο Κορδελιό που φιλοξενεί τις συλλογές του Σιδηροδρομικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Η παλιά Στρατιωτική Στάση επί της σημερινής οδού Νέα Μοναστηρίου 7Β στο Κορδελιό, αποκαταστάθηκε και λειτουργεί πλέον ως Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Είναι κτίριο κατασκευασμένο τα έτη 1891-1894. Πανομοιότυπος είναι και ο έτερος σταθμός Στρατιωτικής Στάσης, που βρίσκεται στην Αλεξανδρούπολη[8].

Μηχανοστάσιο της TrainOSE Επεξεργασία

Ήταν ο προπολεμικός σταθμός Θεσσαλονίκης της Jonction Salonique-Constantinople (Σταθμός Κωνσταντινουπόλεως) και από το 2023 θα επαναλειτουργήσει ως σταθμός του προαστιακού σιδηροδρόμου. Βρίσκεται στην οδό Γεωργίου Γεννηματά.

Σιδηροδρομικό Πάρκο Θεσσαλονίκης / Μενεμένης.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Αττικό Μετρό ΑΕ - Μετρό Θεσσαλονίκης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2018. 
  2. 2,0 2,1 ΣΦΣ Σιδηροδροτοχιά - Τεύχος 41. Δεκέμβριος 2012. https://issuu.com/sfsofathens/docs/sidirotroxia41-42. 
  3. 3,0 3,1 «Ο σιδηροδρομικός σταθμός Θεσσαλονίκης | ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ». photodentro.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. Ξηροκρήνη – μια ιστορική γειτονιά του Δήμου Θεσσαλονίκης
  5. Αττικό Μετρό Α.Ε. - Ιστορικό Μετρό Θεσσαλονίκης
  6. «Mουσείο Ολοκαυτώματος, μνημείο στην Ιστορία - Εφημερίδα των Συντακτών 31.01.2018». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2018. 
  7. Έτσι θα γίνει το Μουσείο Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη - Κυκλικό, από μέταλλο και γυαλί.
  8. Μυρτσίδης, Διαμαντής (2021). Η Ιστορία του Σιδηροδρόμου στον Έβρο. Νέα Βύσσα: Διαμαντής Μυρτσίδης. σελ. 48-54. ISBN 978-618-00-3174-4. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - Φύλλο 2/9/1961.