Νείλος (μυθολογία)

γιος του Ωκεανού και της Τηθείως

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Νείλος ήταν Ποταμός - θεός, γιος του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος.[1]

Νείλος
Ποταμός - θεός του Νείλου
Σύντροφος-οιΚαλλιρρόη
ΓονείςΩκεανός και Τηθύς
ΑδέλφιαΠοταμοί και Ωκεανίδες
ΤέκναΜέμφιδα, Αγχινόη, Τηλέφασσα, Χιόνη, Καλιάδνη, Πολυξώ, Ανίππη, Ευρυρρόη κ.ά.

Σύμφωνα με τη μυθολογία Επεξεργασία

Ήταν θεός του ομώνυμου ποταμού της Αιγύπτου, του Νείλου. Υπήρξε πατέρας Ναϊάδων νυμφών και σημαντικών γυναικών, οι οποίες έγιναν βασίλισσες στην αρχαία Αίγυπτο και στη Φοινίκη και ήταν πρόγονοι σημαντικών ηρώων της ελληνικής μυθολογίας.

Μία από τις κόρες του Νείλου ήταν η Μέμφιδα, που παντρεύτηκε τον βασιλιά της Αιγύπτου Έπαφο, τον γιο του Δία και της αργίτισσας πριγκίπισσας Ιούς, δίνοντας το όνομά της στη σπουδαία πόλη που ιδρύθηκε από τον σύζυγό της και αποτέλεσε πρωτεύουσα της αρχαίας Αιγύπτου (Km.t). Παιδί του Έπαφου και της Μέμφιδας ήταν η Λιβύη, από την οποία ονομάστηκε η χώρα δυτικά της Αιγύπτου, αλλά και ολόκληρη η ήπειρος της Αφρικής. Η Λιβύη έσμιξε με τον Ποσειδώνα και απέκτησαν δύο γιους, τον Βήλο και τον Αγήνορα. Ο Βήλος έμεινε στην Αίγυπτο, όπου και βασίλευσε, ενώ ο Αγήνορας πήγε στη Φοινίκη και έγινε βασιλιάς της.

 

Άλλες γνωστές κόρες του Νείλου ήταν η Αγχινόη ή Αγχιρρόη και η Τηλέφασσα (γνωστή και ως Αργιόπη), οι οποίες έγιναν σύζυγοι του Βήλου και του Αγήνορα αντιστοίχως. Η Αγχιρρόη και ο Βήλος γέννησαν τους δίδυμους Αίγυπτο και τον Δαναό. Ο Αίγυπτος απέκτησε από διάφορες γυναίκες πενήντα γιους, ενώ ο αδερφός του, ο Βήλος, απέκτησε πενήντα κόρες, τις λεγόμενες Δαναΐδες. Ο Δαναός φοβούμενος τον αδερφό του, έφυγε από την Αίγυπτο και έπλευσε μαζί με τις κόρες του στο Άργος, στην πατρίδα δηλαδή της προ-προγιαγιάς του, της Ιούς, όπου έγινε βασιλιάς, ενώ ο Αίγυπτος έστειλε τους γιους του να παντρευτούν τις Δαναΐδες, ώστε να συμφιλιωθούν μέσω των γάμων τα δύο αδέρφια. Οι Δαναΐδες όμως κατ' εντολή του πατέρα τους σκότωσαν τους συζύγους τους την πρώτη νύχτα του γάμου τους (εκτός από την Υπερμνήστρα που λυπήθηκε τον σύζυγό της, τον Λυγκέα), με αποτέλεσμα να τιμωρηθούν από τους θεούς στον Άδη, γεμίζοντας συνεχώς με νερό ένα πιθάρι με τρύπες, «τετρημένον πίθον» («Πίθος των Δαναΐδων»).[2] Η άλλη κόρη του Νείλου, η Τηλέφασσα, από τον Αγήνορα έγινε μητέρα του Κάδμου, του Κίλικα, του Θάσου και της Ευρώπης (την οποία άρπαξε ο Δίας και την έφερε στην Κρήτη, κάνοντάς μαζί της τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδόνα). Ο Κάδμος μετά την περιπλάνησή του και την άκαρπη προσπάθειά του να βρει την αρπαχθείσα αδερφή του έφτασε στη Βοιωτία και ίδρυσε την πόλη της Θήβας.[3]

Από την Ωκεανίδα Καλλιρρόη ο Νείλος απέκτησε μία ακόμη κόρη, τη Χιόνη. Μετά την κακοποίησή της από κάποιο γεωργό, ο Ερμής μεταμόρφωσε κατ' εντολή του Δία τη Χιόνη σε νεφέλη χιονιού, που κατέστρεφε τα σπαρτά. Κατά μία εκδοχή, η ελληνική λέξη για το χιόνι προέρχεται από το όνομά της.

Κόρες του Νείλου θεωρούνταν και οι Ναϊάδες νύμφες Καλιάδνη (μία από τις γυναίκες του Αιγύπτου) και Πολυξώ (μία από τις γυναίκες του Δαναού), καθώς και η Ανίππη (γιος της οποίας από τον Ποσειδώνα ήταν ο Βούσιρις),[4] η Ευρυρρόη, η Ευρώπη[5] κ.ά.

Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική γραμματεία Επεξεργασία

Πηγή:* Από Βικιθήκη ΗΣΙΟΔΟΣ - Θεογονία - στ. 337-8

Τηθὺς δ᾽ Ὠκεανῷ Ποταμοὺς τέκε δινήεντας, Νεῖλόν τ᾽ Ἀλφειόν τε καὶ Ἠριδανὸν βαθυδίνην


Και η Τηθύς γέννησε στον Ωκεανό τους στροβιλώδεις ποταμούς, τον Νείλο, τον Αλφειό και τον Ηριδανό τον βαθυδίνη,


Πηγή:*Από Βικιθήκη-Απολλόδωρος (ψεύδo) Β 1,4-5.

Βῆλος δὲ ὑπομείνας ἐν Αἰγύπτῳ βασιλεύει μὲν Αἰγύπτου, γαμεῖ δὲ Ἀγχινόην τὴν Νείλου θυγατέρα, καὶ αὐτῷ γίνονται παῖδες δίδυμοι, Αἴγυπτος καὶ Δαναός,

ο Βήλος έμεινε στην Αίγυπτο όπου έγινε βασιλιάς και παντρεύτηκε την Αγχινόη, κόρη του θεού Νείλου. Απέκτησε δύο δίδυμους γιους, τον Αίγυπτο και τον Δαναό.


Πηγή:*Από Βικιθήκη-Ομήρου- Οδύσσεια (Γ 476 -480)

πρίν γ' ὅτ' ἂν Αἰγύπτοιο, διιπετέος ποταμοῖο,
αὖτις ὕδωρ ἔλθῃς ῥέξῃς θ' ἱερὰς ἑκατόμβας
ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι•
καὶ τότε τοι δώσουσιν ὁδὸν θεοί, ἣν σὺ μενοινᾷς.


αν δεν περάσεις πάλι τα νερά του Αιγύπτου, του ποταμού
που κατεβαίνει από τον ουρανό ψηλά· αν δεν προσφέρεις
εκατόμβες, θυσία μεγάλη, στους αθάνατους
όσοι κατέχουν τον πλατύ ουρανό.
Τότε οι θεοί θα δώσουν και θ᾽ ανοίξουν τον δρόμο σου που λαχταράς.»

Έκθεση Φωτογραφιών Επεξεργασία

Αναφορές - Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Τηθὺς δ᾽ Ὠκεανῷ Ποταμοὺς τέκε δινήεντας,
    Νεῖλόν τ᾽ Ἀλφειόν τε καὶ Ἠριδανὸν βαθυδίνην» (Ησίοδος, "Θεογονία", στ. 337-8).
  2. Ψευδο-Απολλόδωρος, "Βιβλιοθήκη", Β 1,4-5.
  3. Ψευδο-Απολλόδωρος, "Βιβλιοθήκη", Γ 1,1 και 4,1.
  4. Ψευδο-Πλούταρχος, "Συναγωγή ιστοριών παραλλήλων Ελληνικών και Ρωμαϊκών", 76.
  5. Τζέτζης, "Χιλιάδες", Βιβλίο 7.

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

  • Κακριδής Ι.Θ., επιμ. (1986), Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 3: Οι Ήρωες - Τοπικές παραδόσεις, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
  • Κωνσταντινίδης Α. (1997), Λεξικό κυρίως ονομάτων. Μυθολογικό, ιστορικό, γεωγραφικό, Αθήνα: εκδ. Εκάτη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία