Οίκος του Ανζού

Ο Οίκος των Ανζού, γαλλ. Maison d'Anjou, είναι μια μεσαιωνική οικογένεια, κλάδος του Οίκου του Σατωντάν, οι οποίοι από υποκόμητες του Σατωντάν (Chateaudun) έγιναν με επιγαμίες κόμητες του Ανζού, βασιλείς της Αγγλίας ή της Ιερουσαλήμ. Είναι γνωστοί και ως Ανδεγαυοί ή Ανδηγαυοί (Angevins), από το τοπωνύμιο Ανδεγαυία, εξελληνισμένο τύπο του Angers (Ανζέ), που ήταν η πρωτεύουσα της περιοχής του Ανζού. Πρώτος του Οίκου είναι ο Ούγος του Περς (10ος αι.), του οποίου ο γιος με τον γάμο του απέκτησε την κομητεία του Ανζού. Ο Οίκος εξέλιπε περί το 1400 (ο κύριος κλάδος) ή περί το 1500 (ο κλάδος Υόρκης).

Οι υποκόμητες του Σατωντάν

Πρώτος αναφέρεται ο Φούλκων (Fulcois) από τον Οίκο του Σατωντάν (Châteaudun), που κληρονόμησε από το θείο του την κομητεία του Περς (Perche)

Από τα παιδιά του Φούλκωνος:

ο Γοδεφρείδος Α΄ έγινε κόμης του Περς και -ως διάδοχος του θείου του- υποκόμης του Σατωντάν (+1039). Αυτόν διαδέχθηκε ο γιος του Ροτρού (Rotrou) (+1080). Ο τελευταίος μοίρασε τις κτήσεις στα δύο του παιδιά: τον Γοδεφρείδο Β΄, κόμη του Περς, και τον Ούγο Γ΄, υποκόμη του Σατωντάν. Οι απόγονοι του πρώτου εξέλιπαν το 1217 και του δεύτερου το 1259.
ο Ούγος (+1000) νυμφεύτηκε τη Βεατρίκη του Μακόν (Macon), χήρα του κόμη του Γκατινέ (Gatinais). Έτσι η κομητεία της γυναίκας του πέρασε στο παιδί τους Γοδεφρείδο κόμη του Γκατινέ (+1044), ο οποίος νυμφεύτηκε την Ερμενγάρδη των Ινζελζέ, κόρη του Φούλκωνος Γ΄ κόμη του Ανζού. Επειδή ο μεγαλύτερος αδελφός της Γοδεφρείδος Β΄ κόμης του Ανζού απεβίωσε άτεκνος, η Ερμενγάρδη απέκτησε την κομητεία και την κληρονόμησε στα παιδιά της Γοδεφρείδο Γ΄ κόμη του Ανζού (1060-1068) -που απεβίωσε επίσης άτεκνος- και έπειτα Φούλκωνα Δ΄ κόμη του Ανζού (1068-1109).

Ανζού της Αγγλίας (Πλανταγενέτες)

Ο γιος του τελευταίου, Φούλκων Ε΄ κόμης του Ανζού (1106-1129) συμμάχησε με τον Ερρίκο Α΄ της Νορμανδίας, βασιλιά της Αγγλίας: δύο από τα παιδιά του Φούλκωνος Ε΄ (από την πρώτη του σύζυγο) παντρεύτηκαν τα δύο παιδιά του Ερρίκου Α': η Ματθίλδη του Ανζού παντρεύτηκε τον Γουλιέλμο-Άδελιν της Νορμανδίας και ο Γοδεφρείδος Ε΄ του Ανζού (1129-1151) νυμφεύτηκε την Ματθίλδη της Νορμανδίας, η οποία μετά το θάνατο του αδελφού της στα 17 του έγινε κληρονόμος της Αγγλίας. Έτσι, 19 έτη μετά το θάνατο του Ερρίκου Α΄, ο γιος του Γοδεφρείδου Ε΄ και της Ματθίλδης έγινε βασιλιάς της Αγγλίας ως Ερρίκος Β΄. Επειδή ο Γοδεφρείδος Ε΄ συνήθιζε να στολίζει το καπέλο του με ένα άνθος σπάρτου (planta genista), τον αποκαλούσαν πλανταγενέτη, ένα επίθετο που έμεινε στον πρεσβύτερο κλάδο των Ανζού, αυτόν των βασιλέων της Αγγλίας.

Ο Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας ήταν και κόμης του Ανζού (1151-89). Με το γάμο του με την Ελεονώρα του Πουατιέ, κληρονόμο του δουκάτου της Ακουϊτανίας, τα εδάφη των Ανζού φθάνουν στο απόγειό τους (Ανδεγαυική αυτοκρατορία). Τον διαδέχθηκε ο γιος του Ριχάρδος Α΄ ως βασιλιάς της Αγγλίας και κόμης του Ανζού (1189-1199). Αυτόν διαδέχθηκε ο αδελφός του Ιωάννης ως βασιλιάς της Αγγλίας και ο ανιψιός τους Αρθούρος ως κόμης του Ανζού (1199-1203).

Οι διάδοχοι του Ιωάννη στο βασίλειο της Αγγλίας, είναι: Ερρίκος Γ΄, Εδουάρδος Α΄, Εδουάρδος Β΄, Εδουάρδος Γ΄. Ο τελευταίος είχε τέκνα τον Ιωάννη δούκα του Λάνκαστερ (με έμβλημα το ερυθρό ρόδο), τον Εδμόνδο δούκα της Υόρκης (με έμβλημα το λευκό ρόδο), κ.ά. Οι απόγονοι έριζαν για τη βασιλεία (Πόλεμος των Δύο Ρόδων)· τελικά από τον κλάδο των Λάνκαστερ έγιναν βασιλείς οι Ερρίκος Δ΄, Ερρίκος Ε΄, Ερρίκος ΣΤ΄, ενώ από τον κλάδο της Υόρκης οι Εδουάρδος Δ΄, Ριχάρδος Γ΄, Εδουάρδος Ε΄.

Ανζού της Ιερουσαλήμ

Όταν ο Φούλκων Ε΄, κόμης του Ανζού, μεταξύ της Πρώτης και της Δεύτερης Σταυροφορίας επισκέφθηκε την Ιερουσαλήμ (1120), ο βασιλιάς της Βαλδουΐνος Β΄ των Ρετέλ εκτίμησε τη μαχητικότητά του, τη συμμαχία του με τον βασιλιά της Αγγλίας και τον πλούτο του. Επειδή ο Βαλδουΐνος Β΄ δεν είχε γιο, πρότεινε την πρεσβύτερη κόρη του Μελισσάνθη στον Φούλκωνα Ε΄ που δέχθηκε να τη νυμφευτεί. Πράγματι ο Φούλκων άφησε το 1129 την κομητεία του Ανζού στο γιο του και πήγε στην Ιερουσαλήμ, όπου έγινε ο γάμος με τη δεύτερη σύζυγό του. Το 1131 η Μελισσάνθη διαδέχθηκε τον πατέρα της και αυτήν διαδέχθηκαν τα παιδιά της με τον Φούλκωνα Ε΄, δηλ. ο Βαλδουΐνος Γ΄ και ο Αμωρί Α΄. Ο τελευταίος είχε τρία παιδιά, τον Βαλδουΐνο Δ΄, τη Σίβυλλα και την Ισαβέλλα Α΄.

Η κομητεία του Ανζού αλλάζει ιδιοκτήτη

Κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου ο Αρθούρος κόμης του Ανζού έχασε την κομητεία του, που την κατέλαβε ο Φίλιππος Β΄ των Καπετιδών, βασιλιάς της Γαλλίας, τον οποίο διαδέχθηκε ο γιος του Λουδοβίκος Η΄. Αυτός την έδωσε ως πρόσοδο (appanage) στο γιο του Κάρολο Α΄ βασιλιά της Σικελίας-Νάπολης. Από εδώ ξεκινάει ο κλάδος των Καπετιδών-Ανζού που και αυτόν θα τον διαδεχθεί ο κλάδος των Βαλουά-Ανζού, στον οποίο η κομητεία αναβαθμίζεται σε δουκάτο.