Οινόη Καστοριάς
Συντεταγμένες: 40°31′0″N 21°5′4″E / 40.51667°N 21.08444°E
Η Οινόη είναι οικισμός της Δυτικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς.[1]
| Οινόη | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτική Μακεδονία |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καστοριάς |
| Δήμος | Καστοριάς |
| Δημοτική Ενότητα | Μεσοποταμιάς |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Καστοριάς |
| Υψόμετρο | 730 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 419 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Όσσιανη |
| Ταχ. κώδικας | 520 50 |
Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Η Οινόη είναι κτισμένη στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού, σε υψόμετρο 730 μέτρων[1], σε απόσταση 18 χιλιομέτρων δυτικά της Καστοριάς. Απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα από την ελληνοαλβανική μεθόριο. Τον οικισμό διατρέχει παραπόταμος του Αλιάκμονα[2].
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, ο οικισμός ονομαζόταν Όσσιανη, ονομασία που έχει σλαβική προέλευση και δηλώνει τον τόπο παραγωγής οπωρών[3]. Μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, την πλειοψηφία του χωριού αποτελούσαν Οθωμανοί ενώ υπήρχε και μικρή μειοψηφία Ελλήνων, οι οποίοι το 1923 ανέρχονταν σε περίπου 35 άτομα[4]. Κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, οι χριστιανοί του χωριού παρέμειναν πιστοί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ενώ διακρίθηκε ο ντόπιος Ιωάννης Ζήσου, που έδρασε ως οπλίτης στα σώματα διαφόρων οπλαρχηγών όπως ο Ιωάννης Καραβίτης και ο Παύλος Γύπαρης[5].
Το 1923, εγκαταστάθηκαν στο χωριό 409 πρόσφυγες από διάφορες περιοχές του Πόντου[6]. Την ίδια εποχή, το χωριό μετονομάστηκε σε Οινόη έπειτα από συνέλευση των κατοίκων. Το όνομα αυτό προτιμήθηκε από τους κατοίκους καθώς έκανε μνεία στην Οινοή του Πόντου, από όπου καταγόταν σημαντική μερίδα των προσφύγων του οικισμού[3]. Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1920 η Οινόη διέθετε δημοτικό σχολείο και τηλεγραφείο[7].
Κάτοικοι της Οινόης δραστηριοποιήθηκαν έντονα και κατά τη διάρκεια της Κατοχής: συγκεκριμένα 50 κάτοικοι του χωριού στρατεύτηκαν στον ΕΛΑΣ εκ των οποίων 4 σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια μαχών ενώ άλλοι 4 κάτοικοι σκοτώθηκαν ως άμαχοι[8]. Μάλιστα, από την Οινόη καταγόταν ο Σλαβομακεδόνας κομμουνιστής, αντιστασιακός και αυτονομιστής Λάζαρος Αδαμόπουλος (εναλλακτικά ονομαζόταν Ντάμος, Δαμόπουλος ή Γκρόσδος), ο οποίος συγκαταλεγόταν στους κρατούμενους της Ακροναυπλίας που αποφυλακίστηκαν το καλοκαίρι του 1941 από τις αρχές Κατοχής[9]. Τον Μάρτιο του 1943, η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε τον οικισμό ως αντίποινα για την είσοδο των ανταρτών υπό τον Γεώργιο Γιαννούλη στο Άργος Ορεστικό[10]. Κατά τα μέσα του 1944, αντάρτες του ΕΛΑΣ από την Οινόη εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για την, κατ΄ αυτούς, ευνοϊκή μεταχείριση της ηγεσίας των ανταρτών έναντι των Σλαβομακεδόνων αυτονομιστών[11].
Κατά την πρώτη περίοδο του Εμφυλίου η Οινόη αποτέλεσε, μαζί με άλλα χωριά της ευρύτερης περιοχής, ένα από τα προπύργια των αντικομμουνιστών παρακρατικών ενόπλων του νομού Καστοριάς[12]. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1947, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων εκκένωσε την Οινόη και κατευθύνθηκε προς τα αστικά κέντρα ένεκα της κλιμάκωσης των συγκρούσεων[13]. Συνολικά, τουλάχιστον 53 κάτοικοι της Οινόης συμμετείχαν στον Εμφύλιο ως μέλη των κυβερνητικών δυνάμεων (στρατός, χωροφυλακή κλπ), ενώ περίπου άλλοι δέκα διετέλεσαν μέλη του ΔΣΕ[14].
Το 1952, είκοσι οικογένειες της Οινόης αποχώρησαν από τον οικισμό και εγκαταστάθηκαν στο Πλατύ Φλώρινας, οι κάτοικοι του οποίου είχαν φύγει στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου[15]. Το 1960 πραγματοποιήθηκε η ηλεκτροδότηση του οικισμού, ενώ το 1971 έγινε δυνατή η ανάπτυξη του τηλεφωνικού δικτύου[16].
Γενικά στοιχεία Επεξεργασία
Οι κάτοικοι της Οινόης ασχολούνται με αγροτικές εργασίες όπως η καπνοκαλλιέργεια, η κτηνοτροφία και η παραγωγή δημητριακών. Τα παλαιότερα χρόνια ευδοκιμούσαν και φυτώρια ενώ αρκετοί κάτοικοι ασχολούνται με το εμπόριο γούνας[17]. Ο κεντρικός ναός της Οινόης ανεγέρθηκε το 1932 και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου[18]. Στο χωριό υπάρχει αθλητικό κέντρο, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και αγροτικό ιατρείο ενώ δραστηριοποιούνται και τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι.
Αθλητισμός Επεξεργασία
Επίσης εδρεύει ο «Αθλητικός Γυμναστικός Σύλλογος Φλατσάτα Οινόης»[19], ο οποίος ιδρύθηκε το 1957[20] και δραστηριοποιείται στο άθλημα του ποδοσφαίρου, ενώ στο παρελθόν διέθετε και τμήμα στίβου.[19] Ανήκει στη δύναμη της Ε.Π.Σ. Καστοριάς και έχει παρουσία στο πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής. Τη σεζόν 1984-85 ο Α.Γ.Σ. Φλατσάτα Οινόης κατέκτησε για πρώτη φορά το τοπικό πρωτάθλημα και κέρδισε την άνοδο στο Εθνικό Ερασιτεχνικό πρωτάθλημα, η μετέπειτα Δ΄ Εθνική, όπου αγωνίστηκε για πρώτη φορά τη σεζόν 1985-86.[21] Από την τοπική ομάδα ξεκίνησε την καριέρα του ο πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής (και γεννημένος στην Οινόη) Κυριάκος Καραταΐδης[22].
Διοικητικά - δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1918 με την παλιά της ονομασία από την Τουρκοκρατία ως Όσιανη στο ΦΕΚ 259Α - 29/12/1918 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας και ανήκε στο νομό Φλώρινας. Το 1927 με το ΦΕΚ 206Α - 28/09/1927 μετονομάστηκε σε Οινόη και το 1941 με το ΦΕΚ 257Α - 31/07/1941 αποσπάται από το νομό Φλωρίνης και υπάγεται στο νομό Καστοριάς.[23] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, αποτελεί κοινότητα[24] που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μεσοπομιάς του Δήμου Καστοριάς και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 475 κατοίκους.[25]
Οι απογραφές πληθυσμού της Οινόης είναι:
| Απογραφή | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 824[26] | 602[26] | 990[26] | 1003[26] | 823[26] | 595[26] | 673[26] | 621[26] | 583[26] | 475[25] |
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 46. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 308.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), Oι Πρόσφυγες στη Mακεδονία - Aπό την τραγωδία στην εποποιΐα, Ε.Μ.Σ. – Μίλητος, Αθήνα 2009, σελ. 340.
- ↑ 3,0 3,1 Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 345.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 344 - 345.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 344.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 340 - 342.
- ↑ Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, έκδοσις πέμπτη - εκσυγχρονισμένη δια συμπληρώματος κατά τόμον, τόμος 19ος, σελ. 17.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, Κοινωνικές συγκρούσεις και πολιτικές συμπεριφορές στην περιοχή της Καστοριάς (1922-1949), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 264 - 265.
- ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία (1941 - 1946), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 88.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, 2005, σελ. 260.
- ↑ Αθανάσιος Καλλιανιώτης, 2007, σελ. 424.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, 2005, σελ. 336.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, 2005, σελ. 388, 393 - 394.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, 2005, σελ. 394.
- ↑ Ραϋμόνδος Αλβανός, 2005, σελ. 470.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 349.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 348 - 349.
- ↑ Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 346. 351.
- ↑ 19,0 19,1 Καταγραφή αθλητικών σωματείων, επίσημη σελίδα ΓΓΑ
- ↑ Επίσημη σελίδα Facebook του Α.Γ.Σ. Φλατσάτα Οινόης
- ↑ Ε.Π.Σ. Καστοριάς: Αναδρομή στο παρελθόν top-sport.gr[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Γεωργακόπουλος, Σταύρος (25 Οκτωβρίου 2016). «Αποκλειστική συνέντευξη του Κυριάκου Καραταΐδη στο Contra.gr: Ο δικός του Ολυμπιακός». contra.gr. Contra. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2020.
- ↑ «Οινόη Καστοριάς». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2024.
- ↑ 25,0 25,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Απογραφής 2011», σελ. 10554 (σελ. 80 του pdf)
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 26,6 26,7 26,8 Ι. Σ. Κολιόπουλος – Ι. Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), 2009, σελ. 350.