Χαλιφάτο των Ομεϋαδών

Χαλιφάτο των Ομεϋαδών
661–Ιουλίου 750
	; Σημαία
	; Σημαία
Πρωτεύουσα	Δαμασκός και Χαρράν
Γλώσσες	Αραβικά
Θρησκεία	Ισλάμ
Πολίτευμα	μοναρχία
Έκταση	11.100.000 km²
Πληθυσμός	70.000.000
	δεδομένα (π • σ • ε )

Το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών (ή "Ομαϋαδών" ή "Ομαγιαδών", 661-750 μ.Χ., αραβικά: الخلافة الأموية) ήταν το δεύτερο από τα τέσσερα μεγάλα ισλαμικά χαλιφάτα που ιδρύθηκαν μετά το θάνατο του Μωάμεθ. Τον πυρήνα του χαλιφάτου αποτελούσε η δυναστεία των Ομεϋαδών, με καταγωγή από τη Μέκκα. Η οικογένεια των Ομεϋαδών είχε πρώτα έρθει στην εξουσία υπό τον τρίτο χαλίφη, Ουθμάν ιμπν Αφφάν (644-656), αλλά το ομεϋαδικό καθεστώς ιδρύθηκε από τον Μωαβία τον Α', επί μακρόν κυβερνήτη της Συρίας, μετά το τέλος του Πρώτου Μουσουλμανικού Εμφύλιου Πολέμου το 661 μ.Χ. Η Συρία παρέμεινε το κύριο φρούριο των Ομεϋαδών έκτοτε, ενώ η Δαμασκός έγινε η πρωτεύουσά τους.

Οι Ομεϋάδες συνέχισαν τις μουσουλμανικές κατακτήσεις, ενσωματώνοντας την περιοχή του Καυκάσου, την Υπερωξιανή, την Ινδική, το Μαγκρέμπ και την Ιβηρική Χερσόνησο (αλ-Ανταλούς, Ανδαλουσία, αλλά με τον όρο αυτό εννοούσαν γενικώς την Ιβηρική Χερσόνησο οι μουσουλμάνοι) στο μουσουλμανικό κόσμο. Στη μεγαλύτερη εδαφική ακμή του, το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών κάλυπτε 15 εκατομμύρια τ.χλμ., όντας η μεγαλύτερη αυτοκρατορία που είχε γνωρίσει μέχρι τότε ο κόσμος και η πέμπτη μεγαλύτερη που υπήρξε ποτέ στην έως τώρα ιστορία.

Την ίδια ώρα, η φορολογία των Ομεϋαδών και η διοικητική πρακτική ήταν απολυταρχική, καταπιεστική και άνιση, αντίθετη με τις προσταγές του Ισλάμ. Εν μέσω αντιπαλοτήτων μεταξύ των αραβικών φυλών, η εξουσία τους χτυπήθηκε σκληρά στις επαρχίες εκτός της Συρίας, κυρίως με το Β' Μουσουλμανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 680-692 και τη Βερβερική Εξέγερση του 740-743. Κατά τη διάρκεια του Β' Μουσουλμανικού Εμφυλίου Πολέμου, η ηγεσία της δυναστείας των Ομεϋαδών άλλαξε από τον κλάδο-πατριά των Σουφυανιδών σε εκείνο των Μαρουανιδών.

Καθώς οι συνεχείς εκστρατείες εξήντλησαν τις οικονομικές πηγές και τη δύναμη του κράτους, οι Ομεϋάδες εξασθένησαν ταχύτατα από το Γ' Μουσουλμανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 744-747 μ.Χ. και τελικώς ανατράπηκαν από την Επανάσταση των Αββασιδών το 750 μ.Χ. Ένας κλάδος της πατριάς δραπέτευσε διαμέσου της Βόρειας Αφρικής στην αλ-Ανταλούς, όπου ίδρυσε το Χαλιφάτο της Κόρδοβας, που κράτησε μέχρι το 1031 μ.Χ. πριν εκπέσει κι αυτό τελικώς εξαιτίας της Φίτνα (διχόνοια) αλ-Ανταλούς (περίοδος εξεγέρσεων και εμφυλίου πολέμου).