Οι Οσσέτιοι (οσσετικά: ир, ирæттæ, ирон, ir, irette, σίδερο, дигорӕ, дигорӕнттӕ, дигорон) είναι μια ιρανική εθνοτική ομάδα των βουνών του Καυκάσου, αυτόχθονες στην εθνογλωσσική περιοχή γνωστή ως Οσσετία[23][24][25]. Μιλούν οσσετικά, μια ανατολικοϊρανική (αλανική) γλώσσα της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας, με τους περισσότερους κατοίκους να έχουν επαρκή γνώση και των ρωσικών ως δεύτερης γλώσσας. Αν και η οσσετική γλώσσα σχετίζεται με τις ινδοευρωπαϊκές ως προς την προέλευσή της, δεν είναι αμοιβαία κατανοητή με οποιαδήποτε άλλη γλώσσα της οικογένειας σήμερα.

Οσσέτιοι
Συνολικός πληθυσμός
± 600,000
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Ρωσία558,515[1]
(στην Βόρεια Οσσετία-Αλανία)480,310[2]
Νότια Οσσετία51,000[3][4]
Γεωργία
(εκτός της Νότιας Οσσετίας)
14,385[5]
Τουρκία50,000[6][7][8]
Τατζικιστάν7,861[9]
Ουζμπεκιστάν5,823[10]
Ουκρανία4,830[11]
Καζακστάν4,308[12]
Τουρκμενιστάν2,066[13]
Αζερμπαϊτζάν1,170[14]
Κιργιστάν758[15]
Συρία700[16]
Λευκορωσία554[17]
Μολδαβία403[18]
Αρμενία331[19]
Λετονία285[20]
Λιθουανία119[21]
Εσθονία116[22]
Γλώσσες
Οσσετική, ρωσική, γεωργιανή
Θρησκεία
Κυρίως Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
με μια σημαντική μειονότητα που ακολουθεί τον Ουατσντίν και το Ισλάμ
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες
Σκύθες, Σαρμάτες, Αλανοί Άλλα ιρανικά φύλα, οι Γιας της Ουγγαρίας

α. ^ Εκτίμηση μόνο του συνολικού αριθμού. Σύνολο όλων των αναφερόμενων πληθυσμών.

Οι Οσσέτιοι κατοικούν ως επί το πλείστον στην Οσετία, η οποία είναι πολιτικά διαιρεμένη μεταξύ της Βόρειας Οσετίας –Αλανίας στη Ρωσία, και της Νότιας Οσετίας, ενός ντε φάκτο ανεξάρτητου κράτους με μερική αναγνώριση, που ενσωματώνεται στενά στη Ρωσία και διεκδικείται από τη Γεωργία. Οι πιο κοντινοί συγγενείς τους, οι Γιας, ζουν στην περιοχή Γιασζάγκ στο βορειοδυτικό τμήμα της κομητείας Γιας-Νάζκουν-Σόλνοκ στην Ουγγαρία.

Οι Οσσέτιοι είναι ως επί το πλείστον Ανατολικοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί, με σημαντικές μειονότητες που υποστηρίζουν το Ουατσντίν ή το Ισλάμ.

Ετυμολογία Επεξεργασία

Οι Οσσέτιοι και η Οσσετία έλαβαν το όνομά τους από τους Ρώσους, οι οποίοι υιοθέτησαν τη γεωργιανή ονομασία Osi (ოსი, εν.) (πληθ. Osebi (ოსები)) και Oseti ("η χώρα των Osi" (ოსეთი)), που χρησιμοποιείται από τον Μεσαίωνα για τον μοναδικό ιρανόφωνο πληθυσμό του Κεντρικού Καυκάσου και πιθανότατα βασίζεται στον παλιό αυτοπροσδιορισμό των Αλανών "As". Δεδομένου ότι οι Οσσέτιοι δεν είχαν καμία ενιαία ονομασία για τον εαυτό τους στη μητρική τους γλώσσα, αυτοί οι όροι έγιναν αποδεκτοί από τους ίδιους τους Οσετούς ήδη πριν από την ένταξή τους στη Ρωσική Αυτοκρατορία.[26]

Αυτή η πρακτική τέθηκε υπό αμφισβήτηση από τον νέο οσσετικό εθνικισμό στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν η διαμάχη μεταξύ των οσσετικών υποομάδων Ντίγκορ και Ιρόν σχετικά με το καθεστώς της διαλέκτου ντίγκορ ανάγκασε τους Οσσετούς διανοούμενους να αναζητήσουν μια νέα εθνική ονομασία, που να τους περιλαμβάνει όλους. Αυτό, σε συνδυασμό με τις συνέπειες της σύγκρουσης Γεωργίας-Οσετίας, οδήγησε στη διάδοση του όρου "Αλανία", του ονόματος της μεσαιωνικής σαρματικής συνομοσπονδίας, στην οποία οι Οσσέτιοι εντοπίζουν την καταγωγή τους, και στην ένταξη αυτής της ονομασίας στον επίσημο δημοκρατικό τίτλο της Βόρειας Οσετίας το 1994.[26]

Υποομάδες Επεξεργασία

 
Οσσετικές φυλές (σύμφωνα με τον BA Kaloev). [27] [28]
  • Οι Ιρόν στα ανατολικά και νότια σχηματίζουν μια μεγαλύτερη ομάδα Οσετών. Μιλούν την διάλεκτο ιρόν. Χωρίζονται σε διάφορες υποομάδες.
    • Οι Κουντάρ είναι η νότια ομάδα Οσσετών.
    • Οι Τουάλ βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα της Οσετίας (βλέπε επίσης Ντβαλ).
    • Οι Χσαν βρίσκονται στα ανατολικά της Νότιας Οσετίας.
  • Οι Ντίγκορ στα δυτικά. Ζουν στο Ντίγκορ, στο Ιράφ και σε ορισμένους οικισμούς στην περιοχή Καμπαρντίνο-Μπαλκάρια και στο Μοζντόκ. Μιλούν τη διάλεκτο ντίγκορ.

Πολιτισμός Επεξεργασία

Μυθολογία Επεξεργασία

Οι λαϊκές πεποιθήσεις των Οσσετών έχουν τις ρίζες τους στη σαρματική καταγωγή και τη χριστιανική τους θρησκεία, με τους ειδωλολατρικούς θεούς να έχουν μετατραπεί σε χριστιανούς αγίους. Το έπος Ναρτ χρησιμεύει ως η βασική ειδωλολατρική μυθολογία της περιοχής. [29]

Ιστορία Επεξεργασία

 
Νεκροφυλακεία με θόλους σε μια νεκρόπολη κοντά στο χωριό Νταργκάβς, Βόρεια Οσετία

Προϊστορία (Πρωτο-Αλανοί) Επεξεργασία

Οι Οσσέτιοι κατάγονται από τους Αλανούς, μια φυλή Σαρματών(υποομάδα των Σκυθών της ιρανικής εθνογλωσσικής ομάδας)[30]. Οι Αλανοί ήταν ο μόνος κλάδος των Σαρματών, που κράτησαν τον πολιτισμό τους ενόψει μιας γοτθικής εισβολής (περίπου 200 μ.Χ.). Όσοι γλίτωσαν έχτισαν ένα μεγάλο βασίλειο μεταξύ των ποταμών Ντον και Βόλγα. Μεταξύ 350 και 374 μ.Χ., οι Ούννοι κατέστρεψαν το βασίλειο των Αλανών και ο λαός διχοτομήθηκε. Το ένα μισό κατέφυγε προς τα δυτικά, όπου συμμετείχαν στις βαρβαρικές εισβολές στη Ρώμη, ίδρυσαν βραχύβια βασίλεια στην Ισπανία και τη Βόρεια Αφρική και εγκαταστάθηκαν σε πολλά άλλα μέρη, όπως στη γαλλική Ορλεάνη. Οι άλλοι μισοί κατέφυγαν στα νότια και εγκαταστάθηκαν στις πεδιάδες του Βόρειου Καυκάσου, όπου ίδρυσαν το μεσαιωνικό βασίλειο της Αλανίας.  

Μεσαίωνας Επεξεργασία

Τον 8ο αιώνα, ένα ενοποιημένο βασίλειο των Αλανών, που αναφέρεται σε πηγές της περιόδου ως Αλανία, εμφανίστηκε στον Βόρειο Καύκασο περίπου στη θέση της πρώην Κιρκασίας και της σύγχρονης Βόρειας Οσετίας–Αλανίας. Στο αποκορύφωμά της, η Αλανία ήταν μια συγκεντρωτική μοναρχία με ισχυρή στρατιωτική δύναμη και είχε μια ισχυρή οικονομία, που επωφελήθηκε από τον Δρόμο του Μεταξιού .

Μετά τις εισβολές των Μογγόλων της δεκαετίας του 1200, οι Αλανοί εξαναγκάστηκαν να φύγουν από τη μεσαιωνική πατρίδα τους νότια του ποταμού Ντον στη σημερινή Ρωσία. Λόγω αυτού, οι Αλανοί μετανάστευσαν προς τα βουνά του Καυκάσου, όπου θα σχημάτιζαν τρεις εθνογραφικές ομάδες. τους Ιρόν, τους Ντίγκορ και τους Κουντάρ. Ο λαός των Γιας ήταν μια τέταρτη ομάδα, που μετανάστευσε τον 13ο αιώνα στην Ουγγαρία.

Σύγχρονη ιστορία Επεξεργασία

 
Κόστα Χεταγκούροφ

Στην πιο πρόσφατη ιστορία, οι Οσσέτιοι συμμετείχαν στη σύγκρουση Οσετίας-Ινγκουσετίας (1991-1992) και Γεωργίας-Οσετίας (1918-1920, αρχές 1990) και στον πόλεμο της Νότιας Οσετίας το 2008 μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας.

Σημαντικά γεγονότα:

Θρησκεία Επεξεργασία

Πριν από τον 10ο αιώνα, οι Οσσέτιοι ήταν αυστηρά παγανιστές. Εκχριστιανίστηκαν μερικώς από Βυζαντινούς ιεραπόστολους στις αρχές του 10ου αιώνα[35]. Μέχρι το 13ο, οι περισσότεροι Οσσέτιοι ήταν Ανατολικοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί ως αποτέλεσμα της γεωργιανής επιρροής και του ιεραποστολικού έργου[36][37].

Το Ισλάμ εισήχθη κατά τον 16ο και 17ο αιώνα από τα μεταστραφέντα μέλη της κιρκασιανής φυλής Καμπαρντίν[38] (οι οποίοι είχαν εισαχθεί σε αυτή τη θρησκεία από Τατάρους κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα), οι οποίοι είχαν λάβει εδάφη στη Δυτική Οσετία κατειλημμένα από τους Ντίγκορ. Ωστόσο, το Ισλάμ δεν εξαπλώθηκε επιτυχώς στον υπόλοιπο λαό της Οσετίας.[39]

Το 1774 η Οσετία έγινε μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η οποία ενίσχυσε σημαντικά τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό στέλνοντας εκεί Ρώσους Ορθόδοξους ιεραπόστολους. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους ιεραπόστολους που επελέγησαν ήταν εκκλησιαστές από ανατολικές ορθόδοξες κοινότητες, που ζούσαν στη Γεωργία, συμπεριλαμβανομένων Αρμενίων και Ελλήνων, καθώς και Γεωργιανών. Ρώσοι ιεραπόστολοι δεν εστάλησαν, καθώς θα το θεωρούσαν οι Οσσέτιοι πολύ ενοχλητικό.

Σήμερα, η πλειοψηφία των Οσετών τόσο από τη Βόρεια όσο και από τη Νότια Οσετία ακολουθούν την Ανατολική Ορθοδοξία. Ο Ασσιανισμός (Ουατσντίν ή Ασντίν), η εθνική θρησκεία της Οσετίας, είναι επίσης διαδεδομένος μεταξύ των Οσετών, με τελετουργικές παραδόσεις όπως θυσίες ζώων, ιερά, μη χριστιανούς αγίους κ.λπ. Υπάρχουν ναοί, γνωστοί ως κουβαντόν, στα περισσότερα χωριά[40]. Σύμφωνα με την ερευνητική υπηρεσία Sreda, η Βόρεια Οσετία είναι το κύριο κέντρο του Οσσετιανού Παγανισμού και το 29% του πληθυσμού ανέφερε ότι ασκεί παγανιστική λατρεία στη ρωσική απογραφή του 2012[41]. Ο Ασσιανισμός αυξάνεται σε δημοτικότητα από τη δεκαετία του '80[42].

Σύμφωνα με εκτίμηση του 2013, έως και το 15% του πληθυσμού της Βόρειας Οσετίας ασκεί το Ισλάμ. [43]

Οικονομία Επεξεργασία

Οι Βόρειοι Οσετοί εξάγουν ξυλεία και καλλιεργούν κυρίως καλαμπόκι. Οι νότιοι Οσσέτιοι είναι κυρίως βοσκοί προβάτων, αιγών και βοοειδών. Τα παραδοσιακά προϊόντα τους περιλαμβάνουν δερμάτινα είδη, καλύμματα γούνας, στιλέτα και μεταλλικά σκεύη[44].

Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Εκτός της Νότιας Οσετίας, υπάρχει επίσης ένας σημαντικός αριθμός Οσετών, που ζουν στο Τριαλέτι στη βορειοκεντρική Γεωργία. Μεγάλη διασπορά Οσσετών ζουν στην Τουρκία και έχουν επίσης εγκατασταθεί στο Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Σουηδία, τη Συρία, τις Ηνωμένες Πολιτείες (κυρίως Νέα Υόρκη, Φλόριντα και Καλιφόρνια), τον Καναδά (Τορόντο), την Αυστραλία (Σίδνεϊ) και όλες τις άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.

Ρωσική απογραφή του 2002 Επεξεργασία

Η συντριπτική πλειονότητα των Οσετών ζουν στη Ρωσία (σύμφωνα με τη ρωσική απογραφή του 2002):

Γενετική Επεξεργασία

Οι Οσσέτιοι είναι μια μοναδική εθνοτική ομάδα του Καυκάσου, που μιλούν μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, που περιβάλλεται κυρίως από καυκάσιες εθνογλωσσικές ομάδες, ενώ οι άλλες μη Καυκάσιες φυλές περιλαμβάνουν τους Καρατσάι και τους Μπάλκαρ. Τα δεδομένα Y-απλοομάδας δείχνουν ότι οι Βόρειοι Οσσέτιοι είναι περισσότερο παρόμοιοι με άλλες ομάδες του Βόρειου Καυκάσου και οι Νότιοι Οσσέτιοι με άλλες ομάδες του Νοτίου Καυκάσου, από ό,τι μεταξύ τους. Όσον αφορά το μιτοχονδριακό DNA, οι Οσσέτιοι είναι πολύ πιο παρόμοιοι με κάποιες ιρανικές ομάδες από ό,τι με καυκάσιες ομάδες. Προτείνεται λοιπόν ότι υπάρχει μια κοινή προέλευση των Οσετών από τους Πρωτο-Ιρανούς, ακολουθούμενη από μεταγενέστερες μεταναστευτικές ροές αρρένων από τους Καυκάσιους γείτονές τους[45].

Συλλογή Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Russian Census 2010: Population by ethnicity». Perepis-2010.ru (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (XLS) στις 4 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  2. «Всероссийская перепись населения 2002 года». Perepis2002.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  3. Το καθεστώς της Νότιας Οσετίας αμφισβητείται. Θεωρεί ότι είναι ανεξάρτητο κράτος, αλλά αυτό αναγνωρίζεται από λίγες μόνο χώρες. Η γεωργιανή κυβέρνηση και τα περισσότερα κράτη του κόσμου θεωρούν τη Νότια Οσετία de jure μέρος του εδάφους της Γεωργίας.
  4. «PCGN Report "Georgia: a toponymic note concerning South Ossetia"» (PDF). Pcgn.org.uk. 2007. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  5. «Ethnic Composition of Georgia» (PDF). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  6. «Lib.ru/Современная литература: Емельянова Надежда Михайловна. Мусульмане Осетии: На перекрестке цивилизаций. Часть 2. Ислам в Осетии. Историческая ретроспектива». Lit.lib.ru. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  7. «Официальный сайт Постоянного представительства Республики Северная Осетия-Алания при Президенте РФ. Осетины в Москве». Noar.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  8. Refugees, United Nations High Commissioner for. «Refworld - The North Caucasian Diaspora In Turkey». Unhcr.org. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  9. Национальный состав, владение языками и гражданство населения республики таджикистан (PDF). Statistics of Tajikistan (στα Russian και Tajik). Statistics of Tajikistan. σελ. 9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2013. 
  10. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  11. «2001 Ukrainian census». Ukrcensus.gov.ua. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  13. «Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  14. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  15. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  16. «First Ethnic Ossetian Refugees from Syria Arrive in North Ossetia». Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  17. Национальный статистический комитет Республики Беларусь (PDF). Национальный статистический комитет Республики Беларусь (στα Russian). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2012. 
  18. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  19. «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  20. «Latvijas iedzīvotāju sadalījums pēc nacionālā sastāva un valstiskās piederības (Datums=01.07.2017)» (PDF) (στα Latvian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2017. 
  21. «Lietuvos Respublikos 2011 metų visuotinio gyventojų ir būstų surašymo rezultatai». σελ. 8. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  22. «2000 Estonian census». Pub.stat.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  23. Bell, Imogen (2003). Eastern Europe, Russia and Central Asia. London: Taylor & Francis. σελ. 200. 
  24. Mirsky, Georgiy I. (1997). On Ruins of Empire: Ethnicity and Nationalism in the Former Soviet Union. σελ. 28. 
  25. Mastyugina, Tatiana. An Ethnic History of Russia: Pre-revolutionary Times to the Present. σελ. 80. 
  26. 26,0 26,1 Shnirelman, Victor (2006). «The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus». Acta Slavica Iaponica 23: 37–49. http://src-h.slav.hokudai.ac.jp/publictn/acta/23/02_shnirelman.pdf. 
  27. «Map image». S23.postimg.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (JPG) στις 5 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  28. «Map image». S50.radikal.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (JPG) στις 8 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  29. Lora Arys-Djanaïéva "Parlons ossète" (Harmattan, 2004)
  30. James Minahan, "One Europe, Many Nations", Published by Greenwood Publishing Group, 2000. pg 518: "The Ossetians, calling themselves Iristi and their homeland Iryston are the most northerly Iranian people. ... They are descended from a division of Sarmatians, the Alans who were pushed out of the Terek River lowlands and in the Caucasus foothills by invading Huns in the 4th century AD.
  31. «Getting Back Home? Towards Sustainable Return of Ingush Forced Migrants and Lasting Peace in Prigorodny District of North Ossetia» (PDF). Pdc.ceu.hu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  32. «Ca-c.org». Ca-c.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  33. [1] [νεκρός σύνδεσμος]
  34. [2] [νεκρός σύνδεσμος]
  35. Kuznetsov, Vladimir Alexandrovitch. «Alania and Byzantine». The History of Alania. 
  36. James Stuart Olson, Nicholas Charles Pappas. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires. Greenwood Publishing Group, 1994. p 522.
  37. Ronald Wixman. The peoples of the USSR: an ethnographic handbook. M.E. Sharpe, 1984. p 151
  38. Benningsen, Alexandre· Wimbush, S. Enders (1986). Muslims of the Soviet Union. Bloomington: Indiana University Press. σελ. 206. ISBN 0-253-33958-8. 
  39. James Minahan. Miniature empires: a historical dictionary of the newly independent states. Greenwood Publishing Group, 1998. p.211
  40. «Михаил Рощин : Религиозная жизнь Южной Осетии: в поисках национально-культурной идентификации». Keston.org.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  41. Arena - Atlas of Religions and Nationalities in Russia. Sreda.org
  42. «DataLife Engine > Версия для печати > Местная религиозная организация традиционных верований осетин "Ǽцǽг Дин" г. Владикавказ». Osetins.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2017. 
  43. «Ossetians in Georgia, with their backs to the mountains». 
  44. «Ossetians». Encarta. Microsoft Corporation. 2008. 
  45. Nasidze, IΣφάλμα έκφρασης: Μη αναγνωρισμένη λέξη "etal" (November 2004). «Genetic evidence concerning the origins of South and North Ossetians». Ann. Hum. Genet. 68 (6): 588–99. doi:10.1046/j.1529-8817.2004.00131.x. PMID 15598217. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία