Πέτρος της Ριβαγόρθα
Ο Πέτρος (καταλανικά: Pere d'Aragó, ισπανικά: Pedro de Aragón, 1305 – 4 Νοεμβρίου 1381) από τον Οίκο της Βαρκελώνης ήταν πρίγκιπας (infante) της Αραγονίας και υπηρέτησε τρεις διαδοχικούς βασιλείς ως στρατιωτικός, διπλωμάτης και σύμβουλος, προτού ενταχθεί στο Φραγκισκανό μοναστικό τάγμα το 1358.
| Πέτρος της Ριβαγόθα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1305 Βαρκελώνη |
| Θάνατος | 1380 Πίζα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Στέμμα της Αραγωνίας |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Old Catalan |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Jeanne de Foix |
| Τέκνα | Ελεονώρα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Κύπρου Alfonso of Aragon the Elder[1] Joan de Prades Jaume de Prades i de Foix |
| Γονείς | Ιάκωβος Β΄ της Αραγωνίας[1] και Λευκή του Ανζού[1] |
| Αδέλφια | Αλφόνσος Δ΄ της Αραγωνίας Ισαβέλλα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Γερμανίας Βιολάντε της Αραγωνίας Μαρία της Αραγωνίας, κυρία του Καμέρος Κωνσταντία της Αραγωνίας Raimondo Berengario d'Aragona Blanca d'Aragó Ιάκωβος της Αραγωνίας (μοναχός) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Count of Ribagorza (1322–1381) Count of Empúries (1325–1341) |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Πέτρος ήταν κόμης της Ριβαγόθα (1322-1358), κόμης του Εμπούριες (1325-1341) και κόμης του Πράδες (1341-1358). Ήταν ο σημαντικότερος σύμβουλος του αδελφού του Αλφόνσου Δ΄ και του ανιψιού του Πέτρου Δ΄ και έγινε αντιβασιλιάς κατά την απουσία του τελευταίου (1354-1356). Πήρε μέρος στις περισσότερες από τις μεγάλες στρατιωτικές συγκρούσεις της βασιλείας τους μέχρι το τέλος του.
Ο Πέτρος ήταν επίσης συγγραφέας και προστάτης των γραμμάτων. Ως Φραγκισκανός, υποστήριξε τη λήξη του παπισμού της Αβινιόν και έγραψε ένα προφητικό φυλλάδιο γι' αυτό.
Βιογραφία Επεξεργασία
Γεννήθηκε το 1305 στη Βαρκελώνη ως ο τέταρτος γιος του Ιακώβου Β΄ της Αραγονίας και της (2ης συζύγου εκείνου) Λευκής των Καπετιδών-Ανζού, κόρης του Καρόλου Β΄ της Νάπολης. Κατά τη γνώμη του Έρνεστ Μαρτίνεθ Φεράντο, ήταν ο αγαπημένος γιος του Ιακώβου Β΄. [2]
Όταν ο πρωτότοκος αδελφός του διάδοχος Ιάκωβος έγινε μοναχός το 1319, ο Πέτρος ανακηρύχθηκε 2ος στη σειρά του θρόνου μετά τον δευτερότοκο αδελφό του, τον μελλοντικό Αλφόνσο Δ΄, καθώς ο τρίτος αδελφός του Ιωάννης έγινε αρχιεπίσκοπος. Η γέννηση στον Αλφόνσο Δ΄ ενός γιου -αργότερα το ίδιο έτος- του μελλοντικού Πέτρου Δ΄, τον εκτόπισε σύντομα. Το 1322 ο πατέρας του τού παραχώρησε την κομητεία της Ριβαγόρθα και τις βαρονίες των Γκανδία και Πέγκο στο βασίλειο της Βαλένθια. Το 1323 ζήτησε από τον πατέρα του να τον ονομάσει ξανά ως κληρονόμο του Αλφόνσου Δ΄, σε περίπτωση που ο Αλφόνσο Δ΄ σκοτωνόταν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στη Σαρδηνία. Όμως ο Ιάκωβος Β΄ αρνήθηκε. [2]
Ο Πέτρος είχε τη φήμη τού ανθρώπου τού πολιτισμού. Έγραψε πεζά και στίχους για θέματα ηθικά, πολιτικά και ιστορικά. [2] Προσέλκυσε Οσιτανούς συγγραφείς στην Καταλονία. Το 1324 ο τροβαδούρος Ραϊμόν ντε Κορνέ τού αφιέρωσε το Doctrinal de trobar και ο Ζοαν ντε Καστελνού τού αφιέρωσε το Γλωσσάρι του το 1341 [3].
Κατά τη διάρκεια του 1323-1324 ο Πέτρος υπηρέτησε ως γενικός επίτροπος του στέμματος της Αραγονίας. Το 1325, σε μία Συνέλευση (Cortes) της Αραγονίας, ο Ιάκωβος Β΄ επιβεβαίωσε τον γιο τού Αλφόνσου Δ΄, τον Πέτρο (Δ΄), ως τον επόμενο στη σειρά για τον θρόνο και παραχώρησε στον Πέτρο της Ριβαγόρθα την κομητεία τού Εμπούριες. Ο Πέτρος οχύρωσε το Eμπούριες ενάντια στις επιθέσεις Μουσουλμάνων πειρατών, μεγέθυνε το παλάτι και την ενοριακή εκκλησία στο Καστελό και παραχώρησε προνόμια στους εμπόρους. [2]
Το 1325 ο Πέτρος στάλθηκε σε μία πρεσβεία, για να διαπραγματευτεί μία απαλλαγή από τον ετήσιο φόρο, που ο Ιάκωβος Β΄ έπρεπε να πληρώσει στον παπισμό για το βασίλειο της Σαρδηνίας και της Κορσικής. Το 1327 ο Πέτρος ήταν παρών στα εγκαίνια του μοναστηριού του Πεδράλβες και στην τελετή όπου ο Ιάκωβος Γ΄ της Μαγιόρκας ορκίστηκε πίστη στον Αλφόνσο Δ΄, ο οποίος είχε διαδεχτεί τον Ιάκωβο Β΄ εκείνη τη χρονιά. [2] Το 1328 ο Πέτρος βοήθησε στη στέψη του Αλφόνσου Δ΄. Ενώ ο Αλφόνσος Δ΄ τοποθέτησε το στέμμα στο κεφάλι του, τα αδέλφια του —ο Ιωάννης αρχιεπίσκοπος του Τολέδο, ο Πέτρος και ο Ραμόν-Μπερενγκέρ κόμης του Πράδες— το προσάρμοσαν. Ο χρονικογράφος Ραμόν Μουντάνερ παρέχει μία λεπτομερή περιγραφή της στέψης. [4] Αποκαλεί τον Πέτρο «τον πιο ευγενικό και σοφό..., από τους πιο λεπτούς άνδρες στον κόσμο». [2]
Παλαίμαχος πολιτικός Επεξεργασία
Όταν ο Πέτρος Δ' διαδέχθηκε τον Αλφόνσο Δ' το 1336, ο Πέτρος της Ριβαγόρθα τού χάρισε ένα έργο στα λατινικά, ένα καθοδηγητικό εγχειρίδιο ("καθρέφτη για πρίγκιπες") με τον τίτλο Περί της ζωής, των ηθών, και της διακυβέρνησης των ηγετών (De vita, moribus et regimine principum). [5] Έγινε ένας από τους πιο σημαντικούς συμβούλους τού νεαρού βασιλιά, απομακρύνοντάς τον από την επιρροή του αρχιεπισκόπου Πέδρο Λόπεθ δε Λούνα. [2]
Στις αρχές της βασιλείας, ο Πέτρος ενήργησε ως ειρηνοποιός. Όταν ο Πέτρος Δ΄ βρισκόταν στα πρόθυρα ανοιχτής σύγκρουσης με τη μητριά του Ελεονώρα της Καστίλης, για τα δικαιώματα των ετεροθαλών αδελφών του Φερδινάνδου και Ιωάννη, ήταν ο κόμης της Ριβαγόρθα που τον απέτρεψε να εισβάλει στην Καστίλη, όπου είχαν καταφύγει και από την επίθεση στον Πέρε δε Ξένικα, σύμμαχο της Eλεονώρας. [2]
Τον Μάιο του 1331 ο Πέτρος νυμφεύτηκε την Ιωάννα, κόρη του Γκαστόν Α΄ κόμη της Φουά, στο Καστελό, στην κομητεία του Eμπούριες. Το 1341 αντάλλαξε την κομητεία του με τον αδελφό του Ραμόν-Μπερενγκέρ: έδωσε το Εμπούριες και πήρε το Πράδες. Στη νέα του κομητεία, στη θέση που τότε ονομαζόταν Λε Φοντ ντελ Περελό, ίδρυσε ένα παράκτιο νοσοκομείο, που σήμερα είναι γνωστό ως Λ'Οσπιταλέ ντε λ'ινφάν στις 8 Νοεμβρίου 1344. Η πόλη Μπαντεγιόζ ι λ'Οσπιταλέ ντε λ'Ινφάν σχηματίστηκε γύρω από το νοσοκομείο. [2] Με το Πράδες, ο Πέτρος απέκτησε επίσης τη βαρονία της Eντένσα. [5] Διορίστηκε επίσης σενεσάλης του πριγκιπάτου της Καταλονίας.[6]
Αν και υποστήριζε την ειρήνη, ο Πέτρος συμμετείχε ενεργά στην κατάκτηση της Μαγιόρκας από τον Πέτρο Δ΄ (1343–1349). Συμμετείχε στην εισβολή στη Μαγιόρκα το 1343, στην εισβολή του Ρουσιγιόν το 1343-1344 και στην υπεράσπιση της Σερδάνια και του Κονφλάν από την αντεπίθεση του Ιακώβου Γ΄ το 1347. [2] Το 1354-1356 υπηρέτησε ως επικεφαλής του συμβούλιο αντιβασιλείας κατά τη διάρκεια της αποστολής του Πέτρου Δ΄ στη Σαρδηνία. [7] Προσπάθησε να αποτρέψει τον Πόλεμο των δύο Πέτρων μεταξύ του Πέτρου Δ΄ της Αραγωνίας και του Πέτρου της Καστίλλης. [2] Στις 20 Αυγούστου 1356 ο βασιλιάς τού έγραψε, διατάσσοντάς τον να συγκεντρώσει ιππικό για δύο μήνες υπηρεσία στα σύνορα. [8] Το 1356–1357 υπερασπίστηκε το βασίλειο της Βαλένθια κατά της εισβολής των Καστιλιανών. [2]
Φραγκισκανός μοναχός Επεξεργασία
Όταν η σύζυγός του Ιωάννα απεβίωσε το 1358, ο Πέτρος έκανε τη διαθήκη του (με ημερομηνία 10 Νοεμβρίου 1358), αποποιήθηκε τις κομητείες του υπέρ των γιων του και μπήκε στο Τάγμα των Φραγκισκανών, στη μονή του Αγ. Φραγκίσκου στη Βαρκελώνη (12 Νοεμβρίου).[9] Η απόφασή του να ενταχθεί στους Φραγκισκανούς ενίσχυσε πολύ τη θέση αυτού του τάγματος στο Στέμμα της Αραγονίας. [10] Η αποχώρησή του από τις εγκόσμιες υποθέσεις, ωστόσο, ήταν μόνο μερική. [2]
Το 1364–1365, με τον Πέτρο Δ΄ να μην μπορεί να φύγει από την Αραγονία, ο Φραγκισκανός Πέτρος εγκατέλειψε το μοναστήρι του για να βοηθήσει τον μικρό γιο του Πέτρου Δ΄, τον μελλοντικό Ιωάννη Α΄, στην υπεράσπιση της Βαλένθια ενάντια στην εισβολή των Καστιλιανών. Χρησιμοποιώντας τις επαφές του στην Αβινιόν, ο Φραγκισκανός Πέτρος βοήθησε να συσταθεί το 1365 η εταιρεία μισθοφόρων υπό τον Μπερτράν ντυ Γκεσκλίν, η λεγόμενη Λευκή Εταιρεία, για να βοηθήσει τον Ερρίκο (Β΄) τότε κόμη της Τραστάμαρα στην εξέγερσή του εναντίον τού Πέτρου της Καστίλλης. [2]
Τα τελευταία χρόνια του Φραγκισκανού Πέτρου καταλήφθηκαν από τη μεγάλη του ανησυχία για την ειρήνη και την ενότητα της Εκκλησίας. Απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης στην παπική Κουρία. [2] Ο ίδιος έγραψε τις Αποκαλύψεις του, μία προφητική πραγματεία στο πνεύμα των Ιωακειμιτών και επηρεασμένη από τον Ζαν ντε Ροκταιγιάντ, σε μία προσπάθεια να τερματιστεί η "αιχμαλωσία" του παπισμού στην Αβινιόν. Αναγκάστηκε να υπερασπιστεί το έργο του ενώπιον τού πάπα Ουρβανού Ε΄ στην Αβινιόν, αλλά καταδικάστηκε το 1365 [11] Κατά τη διάρκεια αυτής της παραμονής του στην Αβινιόν γνώρισε τον Φρανσέσκ Εϊξιμένις. [5]
Κατά τη διάρκεια του Δυτικού Σχίσματος που προέκυψε το 1378, ο Πέτρος διαχωρίστηκε από τον βασιλιά της Αραγονίας και υποστήριξε ανοιχτά τον πάπα στη Ρώμη Ουρβανό ΣΤ΄. Ο μελλοντικός Ιωάννης Α΄, χρησιμοποιώντας μυστικά κανάλια, κατάφερε να εμποδίσει τον Ουρβανό ΣΤ΄ να κάνει τον Φραγκισκανό Πέτρο καρδινάλιο το 1380. Ο Πέτρος απεβίωσε στην Πίζα στις 4 Νοεμβρίου 1381, ενώ πήγαινε στη Ρώμη. Τάφηκε στο τοπικό μοναστήρι των Φραγκισκανών, αλλά το σώμα του μεταφέρθηκε στη μονή του Αγ. Φραγκίσκου στη Βαλένθια το 1391. [2]
Οικογένεια Επεξεργασία
Από το γάμο του με την Ιωάννα, κόρη του Γκαστόν Α΄ κόμη της Φουά, απέκτησε τα εξής παιδιά:
- Αλφόνσος, κληρονόμησε τη Ριβαγόρθα και αργότερα έγινε δούκας της Γκανδία [2].
- Ιωάννης, κληρονόμησε το Πράδες, την Eντένσα και τη θέση του σενεσάλη της Καταλονίας. Ήταν υποψήφιος για το στέμμα της Αραγονίας πριν από τον συμβιβασμό του Κάσπε [12]
- Ιάκωβος, έγινε επίσκοπος και αργότερα καρδινάλιος [2].
- Ελεονώρα, παντρεύτηκε τον Πέτρο Α΄ της Κύπρου [2]
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 Hinojosa & Salrach 2018.
- ↑ Badia & Grifoll 2017, σελ. 377.
- ↑ Aurell 2020, σελ. 247.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Silleras-Fernandez 2015, σελ. 63.
- ↑ Silleras-Fernandez 2015; but Hinojosa & Salrach 2018 call him "seneschal of the kingdom".
- ↑ Kagay & Villalon 2021, σελ. 69.
- ↑ Kagay & Villalon 2021, σελ. 74.
- ↑ Silleras-Fernandez 2015; Hinojosa & Salrach 2018.
- ↑ Badia & Grifoll 2017, σελ. 361.
- ↑ Webster 1993; but Hinojosa & Salrach 2018 seem to attach these "prophecies" to the schism and date them to π. 1380.
- ↑ Hinojosa & Salrach 2018; Silleras-Fernandez 2015.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Aurell, Jaume (2020). Medieval Self-Coronations: The History and Symbolism of a Ritual. Cambridge University Press.
- Badia, Lola· Grifoll, Isabel (2017). «Language: From the Countryside to the Royal Court». Στο: Flocel Sabaté. The Crown of Aragon: A Singular Mediterranean Empire. Brill. σελίδες 361–386.
- Beauchamp, Alexandra (2005). «De l'action à l'écriture: le De regimine principum de l'infant Pierre d'Aragon (v. 1357–1358)». Anuario de estudios medievales 35 (1): 233–270. https://estudiosmedievales.revistas.csic.es/index.php/estudiosmedievales/article/view/140.
- Hinojosa Montalvo, José; Salrach Marés, Josep María (2018). «Aragón, Pedro de». Diccionario biográfico español. Real Academia de la Historia. https://dbe.rah.es/biografias/14029/pedro-de-aragon.
- Kagay, Donald J.· Villalon, L. J. Andrew (2021). Conflict in Fourteenth-Century Iberia: Aragon vs. Castile and the War of the Two Pedros. Brill.
- Olivar Bertrand, Rafael (1952). «Un capítulo de la política matrimonial de los Papas: Juan XXII se opone al enlace del Infante don Pedro, conde de Ribagorza y de Ampurias con doña Constanza, Reina de Chipre (1325–1331)». Cuadernos de Historia de España 18: 71–129.
- Silleras-Fernandez, Nuria (2015). Chariots of Ladies: Francesc Eiximenis and the Court Culture of Medieval and Early Modern Iberia. Cornell University Press.
- Webster, Jill Rosemary (1993). Els Menorets: The Franciscans in the Realms of Aragon from St. Francis to the Black Death. Pontifical Institute of Mediaeval Studies.