Ταραχές του Δεκεμβρίου 2008 στην Ελλάδα

ταραχές που συνέβησαν τον Δεκέμβριο του 2008 και πήραν μεγάλες διαστάσεις έπειτα την δολοφονία του Αλεξάνδρου Γρηγορόπουλου

Οι ταραχές του Δεκεμβρίου 2008 στην Ελλάδα, ξέσπασαν μετά τη δολοφονία του δεκαπεντάχρονου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από τον ειδικό φρουρό της Ελληνικής Αστυνομίας Επαμεινώνδα Κορκονέα στα Εξάρχεια, στις 6 Δεκεμβρίου 2008. Μετά τη δολοφονία, διαδηλώσεις και ταραχές έλαβαν μεγάλη έκταση. Ο πραγματικός χαρακτήρας των γεγονότων έγινε αντικείμενο πολιτικής και κοινωνικής τριβής και διχογνωμιών σχετικά με τη φύση και τα αίτιά τους.

Ταραχές του Δεκεμβρίου 2008
Σκηνές από τις ταραχές
ΗμερομηνίαΔεκέμβριος 2008
ΤόποςΕλλάδα
Αίτια
  • Δολοφονία Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου
  • Παγκόσμια οικονομική κρίση 2008
  • Αύξηση της ανεργίας
  • Διαφθορά
Στόχοι
  • Καλύτερο βιοτικό επίπεδο για τη νέα γενιά
  • Άνθρωποι ενάντια στην αστυνομική βία
Μέθοδοι
  • Διαδηλώσεις
  • Ταραχές
  • Καταλήψεις
  • Απεργίες
  • Εμπρησμοί
Αποτέλεσμα
  • Σύλληψη του αστυνόμου Επαμεινώνδα Κορκονέα
  • Καταστροφές σε επιχειρήσεις
  • Βανδαλισμός δημοσίων χώρων
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Η δολοφονία του νεαρού μαθητή το βράδυ του Σαββάτου της 6ης Δεκεμβρίου 2008 στο κέντρο της Αθήνας προκάλεσε αντιδράσεις από πολίτες σε όλες τις μεγάλες ελληνικές πόλεις, όπως την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τον Πειραιά, την Πάτρα, το Ηράκλειο, τη Λάρισα, τα Ιωάννινα, τα Χανιά, την Κομοτηνή, τον Βόλο, τη Ρόδο, τη Μυτιλήνη, τη Χίο, την Κέρκυρα και το Αγρίνιο. Πορείες διαμαρτυρίας, που διοργανώθηκαν το ίδιο βράδυ του περιστατικού και την επομένη, οδήγησαν σε μεγάλες υλικές καταστροφές γραφείων, καταστημάτων, δημοσίων και ιδιωτικών κτηρίων. Οι μεγαλύτερες καταστροφές σημειώθηκαν στην Αθήνα.

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Διαδηλώσεις Επεξεργασία

7η Δεκεμβρίου Επεξεργασία

 
Επεισόδια έξω από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Την επομένη ημέρα από το περιστατικό, διοργανώθηκαν πορείες πολιτών, οι οποίοι επιθυμούσαν να εκδηλώσουν τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στη γενικότερη στάση του κρατικού μηχανισμού και στον τρόπο λειτουργίας της Ελληνικής Αστυνομίας, έπειτα από συσσώρευση παρόμοιων περιστατικών και καταγγελιών αστυνομικής βίας.[1] Οι πορείες έλαβαν χώρα, παράλληλα με τις επιθέσεις διαφόρων ομάδων, οι οποίες συνέχισαν τις εκδηλώσεις βίας με αυξανόμενη ένταση. Στο κέντρο της Αθήνας σημειώθηκαν καταστροφές σε πολυκαταστήματα, αυτοκίνητα και τράπεζες.[2]

Κινητοποιήσεις τις επόμενες ημέρες Επεξεργασία

 
Ταραχές στην οδό Ερμού, Αθήνα

Λόγω της δολοφονίας του νεαρού πραγματοποιήθηκαν καταλήψεις σε πολλά γυμνάσια και λύκεια της Θεσσαλονίκης, του Βόλου και της Αθήνας, ενώ κλειστό παρέμεινε και το σχολείο στη Σταμάτα όπου φοιτούσε ο μαθητής.[3] Ο υπουργός Παιδείας, Ευριπίδης Στυλιανίδης, κήρυξε την επομένη των ταραχών ημέρα πένθους, ενώ κλειστές παρέμειναν και πανεπιστημιακές σχολές. Πορείες μαθητών πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις μικρές και μεγάλες πόλεις της χώρας, εκδηλώνοντας οι μαθητές την αντίδρασή τους στο περιστατικό σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Τρίπολη, Κέρκυρα, Τρίκαλα και Ηράκλειο. Η ΟΛΜΕ, η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών και οι δάσκαλοι κήρυξαν 24ωρη απεργία, ενώ τριήμερη απεργία κήρυξε και η Ομοσπονδία των Πανεπιστημιακών.

Μαθητές προέβησαν σε συμβολικές εκδηλώσεις, προσφέροντας λουλούδια σε αστυνομικούς και ξαπλώνοντας γυμνοί στα σκαλοπάτια της ΓΑΔΑ ωσάν να ήταν πτώματα. Επιθέσεις με πέτρες, ξύλα, φρούτα και βόμβες μολότοφ δέχθηκαν σχεδόν όλα τα τοπικά αστυνομικά τμήματα της χώρας. Ταυτόχρονα τμήματα στα περισσότερα πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας άρχισαν να κλείνουν από τους φοιτητές τους με αποφάσεις κατάληψης, οι οποίες στρέφονταν τόσο κατά της κρατικής καταστολής όσο και κατά της εκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης (βλ. και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση).

Εκτός Ελλάδας, επεισόδια έγιναν και στη Λευκωσία, όπως επίσης και την Πάφο στις 8 Δεκεμβρίου.[4] Συμβολικές καταλήψεις πραγματοποιήθηκαν από νεαρούς επίσης στην ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο και διαμαρτυρίες στα προξενεία του Βερολίνου, της Φλωρεντίας της Μπολόνια και του Τορίνο,[5] καθώς και στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στη Βενετία, ενώ μικρές φθορές προκλήθηκαν στα προξενεία της Νέας Υόρκης και της Κωνσταντινούπολης[εκκρεμεί παραπομπή].

Οι ταραχές της 8ης Δεκεμβρίου Επεξεργασία

 
Εκατοντάδες καταστήματα και τράπεζες στο κέντρο της Αθήνας καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές κατά τις ταραχές

Λόγω των επεισοδίων στην Ελλάδα, η Βρετανία και η Αυστραλία είχαν προειδοποιήσει τους πολίτες τους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε περίπτωση που επιθυμούσαν να επισκεφτούν την Αθήνα.[6] Μετά το μεσημέρι της Δευτέρας, 8ης Δεκεμβρίου, ο πρωθυπουργός σε δηλώσεις του ανακοίνωσε κρατική οικονομική βοήθεια σε όσους καταστηματάρχες είχαν πέσει θύματα των ταραχών.

Το ίδιο βράδυ διοργανώθηκε συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας από κόμματα της αντιπολίτευσης, αριστερές οργανώσεις και φοιτητικούς συλλόγους, στα Προπύλαια και την Ομόνοια. Η αστυνομία διατηρούσε ισχυρές δυνάμεις γύρω από τη Βουλή των Ελλήνων και το Μέγαρο Μαξίμου. Η πορεία δεν πέρασε μπροστά από τη Βουλή, και μέσω του κάτω μέρους της πλατείας Συντάγματος ακολούθησε τη Φιλελλήνων και ολοκληρώθηκε μπροστά στον Εθνικό Κήπο. παράλληλα με αυτή κινήθηκαν ομάδες που προξένησαν καταστροφές σε καταστήματα, τράπεζες, ξενοδοχεία, καθώς και στο υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εξωτερικών. Αργότερα οι καταστροφές επεκτάθηκαν κατά μήκος της λεωφόρου Συγγρού. Συγκρούσεις εκδηλώθηκαν επίσης στην Πανεπιστημιούπολη στην περιοχή του Ζωγράφου, γύρω από τα Εξάρχεια καθώς και στον Πειραιά.

Τις ίδιες ώρες διοργανώθηκαν παρόμοιες εκδηλώσεις και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπως στη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα, την Πάτρα, την Κρήτη και άλλες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας, που σε αρκετές περιπτώσεις συνοδεύτηκαν από επεισόδια. Το βράδυ πυρπολήθηκε το Αστυνομικό Τμήμα Συκεών, ενώ τραυματίστηκε βαριά αστυνομικός φρουρός.

 
Βιβλιοθήκη Ευρωπαϊκού Δικαίου

Επίσης υπέβαλε την παραίτησή του ο πρύτανης του Πανεπιστημίου των Αθηνών, Χρήστος Κίττας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πυρπόληση κτηρίων του πανεπιστημίου Αθηνών. Από τη φωτιά απειλήθηκε το κτήριο «Κωστής Παλαμάς», που βρίσκεται στην συμβολή των οδών Ακαδημίας και Σίνα και που φιλοξενούσε το εντευκτήριο των καθηγητών καθώς και σπάνιο αρχειακό υλικό, και το κτήριο της Βιβλιοθήκης Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής που βρισκόταν απέναντι και το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς.[7] Αντίθετα η φωτιά στο «Κωστής Παλαμάς» αντιμετωπίστηκε εγκαίρως χωρίς να προκληθούν σημαντικές ζημιές.[8] Μετά από παρέμβαση του προέδρου της Δημοκρατίας ο πρύτανης ανακάλεσε την παραίτησή του.

Παράλληλα συγκροτήθηκε έκτακτη Κυβερνητική Επιτροπή, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διέψευσε τις φήμες για εφαρμογή του άρθρου 48 του Συντάγματος για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Λίγα λεπτά αργότερα, σε δηλώσεις του ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε πως οι πράξεις «τυφλής βίας» εξέφραζαν μια γενικότερη κατάσταση, που δεν οφειλόταν απαραιτήτως στο περιστατικό που τα πυροδότησε, και αναρωτήθηκε ποιους σκοπούς εξυπηρετούν, παρατηρώντας «απουσία ιδεολογίας».

Στη Θεσσαλονίκη πυρπολήθηκαν καταστήματα και τράπεζες, και υπήρξαν καταστροφές σε δεκάδες καταστήματα με κλοπή των εμπορευμάτων. Μικρότερες ζημιές σημειώθηκαν επίσης στην Κόρινθο και τη Ρόδο. Στην πλατεία Ομονοίας και το κέντρο της Αθήνας διάφοροι παρευρισκόμενοι, προέβησαν σε πλιάτσικο των κατεστραμμένων καταστημάτων με αποτέλεσμα να υπάρξουν 108 συλλήψεις (εκ των οποίων 58 αλλοδαποί) από την αστυνομία.[9]

 
Λεηλατημένο και καμένο κατάστημα κινητής τηλεφωνίας στην Θεσσαλονίκη

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέμεινε στο φρουρούμενο προεδρικό μέγαρο για λόγους ασφαλείας μετά τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της ιδιωτικής του κατοικίας στην Αθήνα. Δηλώσεις έκανε και ο δήμαρχος της Αθήνας Νικήτας Κακλαμάνης για το πλήγμα που δέχθηκε η χώρα στον πυρήνα του οικονομικού της βίου σε μια δύσκολη στιγμή.

Τρίτη 9 Δεκεμβρίου Επεξεργασία

 
9 Δεκεμβρίου 2008: Καταστροφές στην οδό Σίνα δίπλα από την Νομική Αθηνών
 
Διαδήλωση στην Αθήνα (9.12.2008)

Την επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη από το προηγούμενο βράδυ συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο πρωθυπουργός δήλωσε την αντίθεσή του στην εκμετάλλευση του τραγικού συμβάντος για τη διάπραξη ενεργειών βίας και προέτρεψε την απομόνωσή τους, αναμένοντας ομόθυμη πολιτική καταδίκη των συμβάντων από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, με της οποίας τους αρχηγούς συναντήθηκε αργότερα. Την ίδια περίπου ώρα διοργανώθηκε πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο από φοιτητικούς συλλόγους, μαθητές, την ΟΛΜΕ και τη ΔΟΕ. Την πορεία ακολούθησε πετροπόλεμος με τα ΜΑΤ μπροστά στο κτήριο της Βουλής και επίθεση των δυνάμεων καταστολής στον γενικό όγκο της πορείας.[10]

Η Τρίτη 9 Δεκεμβρίου ήταν ημέρα της κηδείας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο κοιμητήριο Παλαιού Φαλήρου, όπου παρευρέθηκαν χιλιάδες κόσμου.[11] Μετά την κηδεία σημειώθηκαν επεισόδια πετροπόλεμου στη γενικότερη περιοχή, κατά τα οποία τα ΜΑΤ έκαναν χρήση δακρυγόνων. Αστυνομικοί της Ομάδας Ζ πυροβόλησαν πολλές φορές στον αέρα.[12]

Οι συγκρούσεις και τα επεισόδια συνεχίστηκαν το ίδιο βράδυ σε πολλές πόλεις, εκτός της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στην Πάτρα, τη Λάρισα, την Κοζάνη, τη Μυτιλήνη καθώς και την Κρήτη. Το αστυνομικό τμήμα Ζεφυρίου, στην δυτική Αθήνα, δέχθηκε επίθεση από Ρομά.[13] Στην Πάτρα πραγματοποιήθηκε πορεία με παραπάνω από 7000 άτομα, με την συμμετοχή φοιτητικών συλλόγων, της ΔΟΕ και της ΕΛΜΕ στο κέντρο της πόλης. Έσπασαν τις τζαμαρίες όλων των τραπεζών της διαδρομής -εκ των οποίων η μία πυρπολήθηκε-, τα ΑΤΜ, ενός ΚΕΠ και καταστήματος WIND (απ' όπου είχαν προηγηθεί απολύσεις) και η πορεία κατέληξε σε πολύωρη περικύκλωση του αστυνομικού μεγάρου. Αυτόπτες μάρτυρες έκαναν λόγο για παρείσφρηση ακροδεξιών στοιχείων στις τάξεις των αστυνομικών δυνάμεων τα οποία πυροδότησαν συγκρούσεις, υποδαύλισαν πολίτες και κατεδίωξαν τους διαδηλωτές. Πραγματοποιήθηκαν 26 προσαγωγές και 9 συλλήψεις.[14][15] Ο δήμαρχος Πατρών μίλησε κι αυτός για ισχυρή παρουσία ακροδεξιών στοιχείων στην πόλη αλλά οι δηλώσεις του πυροδότησαν αντιδράσεις από την πλευρά των πολιτών οι οποίοι συμμετείχαν στα συμβάντα.[16] Ανάλογα περιστατικά με πολίτες να λειτουργούν ως ομάδες περιφρούρησης σημειώθηκαν και στη Λάρισα.[17]

Η βρετανική εφημερίδα Guardian αναπαράγοντας τα σχόλια της Καθημερινής χαρακτήρισε τις ταραχές ως «τις χειρότερες στην Ελλάδα από το 1974, οπότε και αποκαταστάθηκε η δημοκρατία».[18] Τα περισσότερα διεθνή μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν εκτενή ρεπορτάζ στο γεγονός που πυροδότησε τα περιστατικά της βίας. Το δε BBC χαρακτηρίζει τα γεγονότα ως εξέγερση.[19] Ο Economist συσχετίζει τις ταραχές με την αδυναμία της τότε κυβέρνησης Καραμανλή να προωθήσει κοινωνικές αλλαγές, ειδικά στην εκπαίδευση, την υγεία και την αστυνόμευση. Ειδικότερα αναφέρει έλλειψη αστυνόμευσης στα Εξάρχεια και το συνταγματικό κενό που απαγορεύει στην αστυνομία να εισέλθει σε πανεπιστημιακούς χώρους.[20]

Αντιδράσεις κράτους και αστυνομίας Επεξεργασία

 
Αστυνομικές δυνάμεις έξω από τη Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην Κομοτηνή

Μέσα στο γενικότερο χάος και δημοσιογράφοι έπεσαν θύματα βίας από κουκουλοφόρους διαδηλωτές αλλά και από αστυνομικούς.[21] Αντιδράσεις προκάλεσαν φωτογραφίες και βίντεο που δημοσιεύθηκαν με αστυνομικούς να προτάσσουν τα όπλα τους[22] και ακόμη και να τα χρησιμοποιούν ρίχνοντας βολές στον αέρα,[12] ενέργειες που είχαν ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό δικογραφίας έναντι τουλάχιστον δύο αστυνομικών.[23]

Ερωτηματικά διατυπώθηκαν για την ταυτότητα των κουκουλοφόρων που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις και προκαλούν φθορές, μετά από φωτογραφικό ντοκουμέντο που διακινήθηκε στο Διαδίκτυο. Σε ρεπορτάζ της εφημερίδας Τα Νέα στις 11/10/2008, δημοσιοποιήθηκαν φωτογραφίες που απεικονίζουν κουκουλοφόρους και άντρες με πολιτικά που κρατούν σιδηρολοστούς και άλλα επικίνδυνα αντικείμενα εντός του αστυνομικού κλοιού στο κέντρο της Αθήνας. Το ρεπορτάζ βασίσθηκε και στη μαρτυρία του Θεοδώρου Μαργαρίτη, μέλους της πολιτικής γραμματείας του Συνασπισμού, σύμφωνα με την οποία κατά τη συγκέντρωση της ΓΣΕΕ παρατήρησε ομάδα 5 ανθρώπων με κουκούλες και πέτρες στα χέρια, από τους οποίους ζήτησαν ταυτότητα και ετράπησαν σε φυγή.[24][25]

Το αρχηγείο της αστυνομίας διέψευσε την παρουσία κουκουλοφόρων αστυνομικών στις διαδηλώσεις, καθώς κάτι τέτοιο το απαγορεύει ο κανονισμός. Αναγνώρισε την παρουσία ανδρών με πολιτικά με στόχο τις συλλήψεις και διατάχθηκε έρευνα για τους κουκουλοφόρους. Τα ντοκουμέντα ήρθαν να προστεθούν στις δηλώσεις του δημάρχου Πατρών για παρείσφρηση ακροδεξιών στοιχείων. Αποδοκιμασίες πολιτών έλαβαν δυνάμεις των ΜΑΤ στην Πλατεία Κοραή στην Αθήνα, όταν στην προσπάθειά τους να εμποδίσουν τους αστυνομικούς να επιτεθούν και να συλλάβουν νεαρούς μαθητές δέχθηκαν χημικά, ενώ συνελήφθη και δημοσιογράφος του ραδιοσταθμού «Στο Κόκκινο».[26]

Την Παρασκευή 9 Ιανουαρίου κατά τη διάρκεια νέου συλλαλητηρίου που σήμανε έναν νέο κύκλο κινητοποιήσεων με κορύφωση την 18η Ιανουαρίου, την ημέρα μνημοσύνου του θανάτου του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, σημειώθηκαν συλλήψεις και καταγγελίες για αδικαιολόγητη χρήση βίας από την αστυνομία.[27] Αγωγές και μηνύσεις κατά του ελληνικού δημοσίου πρόκειται να καταθέσουν 18 συλληφθέντες δικηγόροι,[28] ενώ σε διάβημα διαμαρτυρίας προς τον αναπληρωτή υπουργό Δημόσιας Τάξης προέβη η Ένωση Συντακτών, καταγγέλλοντας την «άγρια επίθεση και ξυλοδαρμούς δημοσιογράφων και άλλων εργαζομένων στα Μέσα Ενημέρωσης»

Απολογισμός και κριτική Επεξεργασία

 
Σκίτσο του Carlos Latuff
 
Ολοσχερής καταστροφή νεοκλασικού κτηρίου το οποίο στέγαζε πολυκατάστημα στην οδό Ερμού, στην Αθήνα.

Σε προσαγωγές και συλλήψεις ανηλίκων προέβησαν οι αστυνομικοί, προκαλώντας παρεμβάσεις κατοίκων, γονέων, καθηγητών και συλλόγων γονέων και κηδεμόνων για να αποφευχθεί ο σχηματισμός δικογραφίας εις βάρος των παιδιών και των νεαρών. Συνολικά την περίοδο 6 Δεκεμβρίου - 14 Ιανουαρίου έγιναν πάνω από 250 συλλήψεις πανελλαδικά που κατέληξαν σε 67 προφυλακίσεις. Στη Λάρισα 19 άτομα, ανάμεσα στα οποία πολλά ανήλικα παιδιά, ήρθαν αντιμέτωπα με βαρύτατες κατηγορίες, με εφαρμογή του αντιτρομοκρατικού νόμου.

Σύμφωνα με απολογισμό του ΕΒΕΑ, στην Αθήνα ζημιές υπέστησαν 435 επιχειρήσεις (37 με ολοσχερή καταστροφή), συνολικού κόστους 50 εκατομμυρίων ευρώ. Ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε σε 88 επιχειρήσεις που υπέστησαν καταστροφές στην πόλη, από τις οποίες 10 καταστράφηκαν ολοσχερώς. Τα στοιχεία του απολογισμού παραδόθηκαν στο αρμόδιο υπουργείο για να ξεκινήσει η παροχή αποζημιώσεων σύμφωνα με τις σχετικές εξαγγελίες της κυβέρνησης.[29][30] Στο περιοδικό Economist αναφέρεται μια εκτίμηση των ζημιών σε πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.[31]

Ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στις Βρυξέλλες στις 12 Δεκεμβρίου μίλησε για ευθύνες στο επιχειρησιακό σχέδιο της αστυνομίας και καταδίκασε τα περιστατικά βίας, αν και αναγνώρισε την ανάγκη για ειρηνικές διαδηλώσεις των μαθητών. Κριτική άσκησε και στις πολιτικές δυνάμεις, υποστηρίζοντας πως περίμενε ομόθυμη και απερίφραστη καταδίκη των κρουσμάτων βίας. Κριτική ασκήθηκε από τον πολιτικό κόσμο και για τον τρόπο χειρισμού της κατάστασης από τον Υπουργό Εσωτερικών, αλλά και στον Υπουργό Παιδείας κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη για έλλειψη ευαισθησίας.[32]

 
Ακτίνα διαδηλώσεων και καταστροφών στην Αθήνα

Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν και κύμα καταλήψεων απλώθηκε τις επόμενες μέρες του συμβάντος σε όλα τα σχολεία,[33] με τον ξένο Τύπο να αφιερώνει εκτενή ρεπορτάζ στα γεγονότα.[34] Ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του δήλωσε πως δεν είχε μείνει ικανοποιημένος από την υπερβολή με την οποία είχαν προβληθεί τα γεγονότα κατά τις πρώτες μέρες.[35] Την Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης εξέδωσε υπόδειξη προς τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης «να επιδείξουν ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο παρουσίασης των γεγονότων που σχετίζονται με τον τραγικό θάνατο του μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, καθώς και την απαιτούμενη σύνεση».[36][37] Σημαντικό ρόλο στο συντονισμό των κινητοποιήσεων και την άμεση ενημέρωση έπαιξε σε εθνικό και διεθνές επίπεδο το Διαδίκτυο,[38] ενώ πραγματοποιήθηκε και ολιγόλεπτη κατάληψη των στούντιο της ΝΕΤ και εμφάνιση στο μεσημεριανό δελτίο, τη στιγμή που παρουσιαζόταν η ομιλία του πρωθυπουργού στην ΚΟ της ΝΔ, από νεαρούς που θέλησαν έτσι να διαμαρτυρηθούν για τη φυλάκιση παιδιών και για τον τρόπο που παρουσιάζονται οι ειδήσεις στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης.[39][40] Τη συμπαράστασή τους στις αγωνίες των παιδιών εξέφρασαν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος καθώς και πολλά άλλα πρόσωπα του εκκλησιαστικού και εκπαιδευτικού κόσμου.[41][42]

Ο πρωθυπουργός δήλωσε στη συνέντευξη στο Βέλγιο πως το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι το δημόσιο χρέος, ως απάντηση στους φόβους για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από το εξωτερικό, λόγω της εσωτερικής ανασφάλειας. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους για το περιστατικό, καθώς απέδωσαν την κοινωνική έκρηξη σε βαθύτερα αίτια που πυροδοτήθηκαν από το ατυχές συμβάν, ιδίως μετά την εκδήλωση περιστατικών βίας σε Ευρώπη και Τουρκία για το θάνατο του νεαρού. Σύμφωνα με τον ξένο τύπο, παρόμοια προβλήματα υποβόσκουν και στην Ευρώπη, μετά την οικονομική κρίση του 2008 και τις επερχόμενες εκπαιδευτικές και εργασιακές μεταρρυθμίσεις, ενώ έγινε λόγος για ένα «μεσογειακό τόξο» οιονεί αναταραχών. Ιδιαίτερη ανησυχία εξέφρασε ο γαλλικός τύπος, λόγω παρόμοιων κρουσμάτων βίας που είχε βιώσει η Γαλλία παλαιότερα.[43][44] Διαμαρτυρίες έγιναν επίσης σε Ασία, Ρωσία, Αργεντινή, και Αυστραλία.

Μεγάλη μερίδα της εξωκοινουβουλευτικής Αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού πολιτικού χώρου στην Ελλάδα, ο οποίος φέρεται να πρωταγωνίστησε στα γεγονότα, αντιμετώπισε θετικά την περίοδο του Δεκεμβρίου ως «λαϊκή εξέγερση» ή «λαϊκή αντιβία» κατά της κρατικής καταστολής και της κυβερνητικής πολιτικής.[45][46][47][48][49] Η γενική γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, σε δηλώσεις της αναφέρθηκε σε δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση για τα θύματα της κρατικής καταστολής, αλλά και σε προβοκάτορες υποκινούμενους από «κέντρα εντός και εκτός Ελλάδας» κάνοντας λόγο για «ενιαίο μέτωπο ΜΑΤ και κουκουλοφόρων» με στόχο «τη συκοφάντηση του λαϊκού κινήματος».[50][51][52] Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης καταδίκασε τα περιστατικά βίας, επιρρίπτοντας όμως ευθύνες στην κυβέρνηση για τα γεγονότα και αναφερόμενος στις ταραχές ως «κοινωνικό φαινόμενο» και «εξέγερση της νεολαίας».[53]

Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης, απέδωσε τα επεισόδια σε πράκτορες, προβοκάτορες και ξένα κέντρα ταραχών[54]. Επιπλέον, ο ίδιος μαζί και με άλλα στελέχη του κόμματος κατήγγειλε τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, επικαλούμενοι μάλιστα ανάλογες τοποθετήσεις της Γ.Γ. του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα η οποία είχε δηλώσει ότι «η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να σταματήσει να χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων».[55][56] Ο ΛΑ.Ο.Σ σε επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε ζήτησε τη δημιουργία διακομματικής Επιτροπής της Βουλής με σκοπό τη διερεύνηση των πραγματικών περιστατικών του συμβάντος και παράλληλα κάλεσε την Πολιτεία να λάβει υπεύθυνη στάση καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να αποτρέψει φαινόμενα βανδαλισμών και λεηλασιών.[57] Ο πρόεδρος του κόμματος, μετά από συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, καταδίκασε όσες πολιτικές οργανώσεις υποθάλπουν τη βία και εξέφρασε την ανησυχία του ότι αν τα έκτροπα συνεχιστούν ίσως αυτό να επιτάσσει την εφαρμογή του άρθρου 11 του Συντάγματος[58] όπου σύμφωνα με τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου αυτού ορίζεται ότι οι υπαίθριες συναθροίσεις μπορούν να απαγορευτούν με αιτιολογημένη απόφαση της αστυνομικής αρχής, γενικά, αν εξαιτίας τους επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια.[59]

Συμπερασματικά, η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου πυροδότησε τη βία, ενώ οδήγησε και σε απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά τριών αστυνομικών των ΜΑΤ στις 5 Ιανουαρίου 2009, με τον σοβαρό τραυματισμό του ενός. Την ευθύνη για την ενέργεια ανέλαβε ο Επαναστατικός Αγώνας, κάνοντας λόγο για αντίποινα.[60] [61]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Τα Νέα online: Ποινές-ντροπή για τη ζαρντινιέρα - «Χάδια» για τους 3 αστυνομικούς που σακάτεψαν τον φοιτητή 4 αθώοι- ένας προήχθη! Αρχειοθετήθηκε 2008-12-15 στο Wayback Machine. Στέλιος Βραδέλης, 17/10/2008, ανάκτηση 7/12/2008
  2. «Δελτίο Τύπου ΓΑΔΑ για πραγματοποίηση προγραμματισμένης συγκέντρωσης και πορείας ατόμων με αφορμή το περιστατικό στα Εξάρχεια, 07-12-2008». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2008. 
  3. Τα Νέα On-line: Σοκ για το «ήσυχο παιδί» - «Δεν είχε σχέση με αναρχικούς και Εξάρχεια» λένε όσοι τον γνώριζαν Αρχειοθετήθηκε 2008-12-09 στο Wayback Machine., Λία Νεσφυγέ, 8/12/2008, ανάκτηση 8/12/2008
  4. «Συμπλοκές νεαρών με αστυνομικούς σε Λευκωσία και Πάφο». Φιλελεύθερος. 08-12-2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-12-10. https://web.archive.org/web/20081210050437/http://www.phileleftheros.com/main/main.asp?gid=334&id=594952. Ανακτήθηκε στις 08-12-2008. 
  5. «Συνθήματα διαμαρτυρίας στο προξενείο της Μπολόνια και του Τορίνο». Corriere della Sera. 09-12-2008. http://www.corriere.it/esteri/08_dicembre_09/violenze_scontri_atene_12b3da44-c5bc-11dd-a2ac-00144f02aabc.shtml. 
  6. The Associated Press: More protests planned in Greece in wake of riots, 8/12/2008
  7. «Εφημερίδα Καθημερινή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  8. «Πρόβλημα λάθους συνδέσμου (404) — ΣΚΑΪ (www.skai.gr)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2008. 
  9. Πλιάτσικο και συλλήψεις Αρχειοθετήθηκε 2008-12-14 στο Wayback Machine. Mega, ανάκτηση 10/12/2008
  10. Επεισόδια στο Σύνταγμα Αρχειοθετήθηκε 2008-12-12 στο Wayback Machine. Ναυτεμπορική, ανακτήθηκε 11/12/2008
  11. Κηδεύτηκε ο 15χρονος Αλέξης Γρηγορόπουλος Καθημερινή, ανακτήθηκε 11/12/2008
  12. 12,0 12,1 Φαρ Ουέστ Ζητάδων στο Φάληρο Αρχειοθετήθηκε 2008-12-11 στο Wayback Machine. Ελευθεροτυπία, 10/12/2008, ανάκτηση 10/12/2008
  13. Πολιορκία στο Α.Τ. του Ζεφυρίου Alpha TV, ανακτήθηκε 11/12/2008
  14. Άρθρο στην εφημερίδα Βαβυλωνία, σελίδα 31[νεκρός σύνδεσμος]
  15. «Αναδημοσίευση άρθρου από την πατρινή εφημερίδα Σημερινή». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2008. 
  16. «Απλοί πολίτες επιμένουν ότι δεν οδηγήθηκαν στην αντίδραση από ακροδεξιά στοιχεία, την ίδια στιγμή που όλα συντείνουν πως υπήρξε μια υποτυπώδης, έστω, ώθηση για αντεπίθεση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2009. 
  17. «Ναυτεμπορική». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  18. «Athenian democracy in ruins». The Guardian. 08-12-2008. http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2008/dec/08/greece. Ανακτήθηκε στις 08-12-2008. 
  19. BBC NEWS, Rebellion deeply embedded in Greece, Ανακτήθηκε Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2008
  20. Economist, “They do protest too much”, 11-12-2008
  21. Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας – Θράκης: Κρούσματα βίας εναντίον δημοσιογράφων, 10/12/2008, ανάκτηση 11/12/2008
  22. Ελεύθερος Τύπος: Το γύρο του κόσμου έκανε η φωτογραφία-ντοκουμέντο του ΕΤ Αρχειοθετήθηκε 2008-12-14 στο Wayback Machine., 10/12/2008, ανάκτηση 11/12/2008
  23. Δικογραφίες σε βάρος αστυνομικών Αρχειοθετήθηκε 2008-12-12 στο Wayback Machine. ΑΝΤ1, ανάκτηση 11/12/2008
  24. Θεσσαλία online: «Πολιορκία» αστυνομικών τμημάτων-Καταγγελία για κουκουλοφόρους 12/12/2008, ανάκτηση 12/12/2008
  25. «Τα Νέα: Κουκουλοφόροι με "πολιτικά", Στέλιος Βραδέλης 11/12/2008, ανάκτηση 12/12/2008». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2008. 
  26. Πολίτες εμπόδισαν τους κουκουλοφόρους, τα ΜΑΤ και τις συλλήψεις, Alpha TV, ανάκτηση 13/12/2008
  27. Ειρηνικά οι φοιτητές, πολεμικά τα ΜΑΤ[νεκρός σύνδεσμος]
  28. Μηνύσεις κατά δημοσίου από τους 18 δικηγόρους.
  29. Ζημιές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ στα εμπορικά καταστήματα από τις ταραχές Αρχειοθετήθηκε 2009-08-15 στο Wayback Machine., in.gr, 10/12/2008, ανάκτηση 13/12/2008
  30. «8 μέτρα και 10χίλιαρο, που θυμίζει τριχίλιαρο», «Θύματα 565 καταστήματα, παζάρι από τις ασφαλιστικές», «Δανειακές διευκολύνσεις σε καταστηματάρχες από Eurobank και Citibank» Αρχειοθετήθηκε 2008-12-14 στο Wayback Machine., Ελευθεροτυπία, 11/12/2008, ανάκτηση 13/12/2008
  31. «They do protest too much» . The Economist. 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  32. Ελεύθερος Τύπος: Ένας υπουργός στα… μπουζούκια Αρχειοθετήθηκε 2008-12-12 στο Wayback Machine. 12/12/2008, ανάκτηση 12/12/2008
  33. ΔΟΕ: Κύμα Καταλήψεων, 11/12/2008, ανάκτηση 12/12/2008
  34. Sky News: Fresh Riots Break Out In Athens Αρχειοθετήθηκε 2009-08-13 στο Wayback Machine., 12/12/2008 ανάκτηση 13/12/2008
  35. Προσκλητήριο υπευθυνότητας με βολές για τις τηλεοπτικές εικόνες Αρχειοθετήθηκε 2008-12-15 στο Wayback Machine., Ναυτεμπορική, 13/12/2008, ανάκτηση 13/12/2008]
  36. Καθημερινή: Υπόδειξη ΕΣΡ προς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς[νεκρός σύνδεσμος], 13/12/2008, ανάκτηση 14/12/2008
  37. ΕΣΡ Υπόδειξη Αριθμ. 4/12.12.2008[νεκρός σύνδεσμος]
  38. Ελευθεροτυπία: Οι εξεγερμένοι του Διαδικτύου Αρχειοθετήθηκε 2008-12-18 στο Wayback Machine. 15/12/2008, ανάκτηση 16/12/2008
  39. Παραιτήθηκε ο πρόεδρος της ΕΡΤ, Ημερησία, 16/12/2008, ανάκτηση 16/12/2008
  40. Η ανακοίνωση των καταληψιών, Ημερησία, 16/12/2008, ανάκτηση 16/12/2008
  41. O Ιερώνυμος βλέπει νέους, ο Άνθιμος «πράκτορες» Αρχειοθετήθηκε 2009-08-13 στο Wayback Machine., Έθνος, 15/12/2008, ανάκτηση 16/12/2008
  42. ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΧΑΟΣ Αρχειοθετήθηκε 2009-01-14 στο Wayback Machine., επίσημη ιστοσελίδα Αρχ. Τ. Κιλίφη, 10/12/2008, ανάκτηση 16/12/2008
  43. Εξαπλώνεται στην Ευρώπη η «λάβα» αγανάκτησης που κατέκλυσε την Ελλάδα Αρχειοθετήθηκε 2008-12-13 στο Wayback Machine., in.gr, 12/12/2008, ανάκτηση 13/12/2008
  44. Exaspération Αρχειοθετήθηκε 2008-12-14 στο Wayback Machine., εφημερίδα Libération, 10/12/2008, ανάκτηση 13/12/2008 (Γαλλικά)
  45. Η κρίση είναι συστημική, ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
  46. «Ελευθεροτυπία - Απογευματινή Αδέσμευτη Εφημερίδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2009. 
  47. anarchy.gr - ÄÉÁÄÑÏÌÇ ÅËÅÕÈÅÑÉÁÓ 79
  48. «Μέτωπο Ριζοσπαστικής Αριστεράς - ΜΕΡΑ Μαγνησίας: Τα πολιτικά συμπεράσματα της εξέγερσης και το μέλλον του αγώνα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2009. 
  49. Το χρονικό της εξέγερσης του Δεκέμβρη
  50. «in.gr - Στο «κόκκινο» οι σχέσεις ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ με νέα πυρά εκατέρωθεν - Ελλάδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2009. 
  51. «in.gr - Να μην χαϊδεύει τα αυτιά των κουκουλοφόρων ο ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε η Αλ.Παπαρήγα - Ελλάδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2009. 
  52. «Μερικές σκέψεις για το Δεκέμβρη 2008». Ριζοσπάστης. 2012-12-07. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=7186564. Ανακτήθηκε στις 2023-07-22. 
  53. «in.gr - Στη Βουλή μεταφέρθηκε η αντιπαράθεση για τα συνεχιζόμενα επεισόδια - Ελλάδα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2009. 
  54. «Υπεύθυνοι κατά το ΛΑΟΣ προβοκάτορες, ξένα κέντρα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2009. 
  55. Μιχάλης Χατζηκωνσταντίνου, Παπαρήγα: Ντροπή να μιλά ο ΣΥΡΙΖΑ για Οκτωβριανή Επανάσταση Αρχειοθετήθηκε 2018-02-13 στο Wayback Machine., news247 09/10/2017.
  56. Άδωνις για τα γεγονότα & την αστυνομία, Youtube 09/12/2008.
  57. Η πολιτική ηγεσία για τον χαμό του 15χρονου αγοριού Αρχειοθετήθηκε 2012-11-15 στο Wayback Machine., Ζούγκλα 07/12/2008.
  58. http://archive.enet.gr/online/online_text/c=110,dt=10.12.2008,id=42712468[νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος]
  59. Άρθρο 11 του Συντάγματος (Δικαίωμα του συνέρχεσθαι), Ιστότοπος της Βουλής των Ελλήνων.
  60. «Υπόθεση ένοπλης αιματηρής επίθεσης σε βάρος Αστυνομικών των ΜΑΤ - Πως τοποθετήθηκε ο Ν. Μαζιώτης στο Εφετείο του Επαναστατικού Αγώνα». PoliceNET of Greece. 31 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2019. 
  61. in.gr (5 Ιανουαρίου 2009). «Δολοφονική επίθεση με καλάσνικοφ εναντίον ανδρών των ΜΑΤ». in.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2019. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Gerodimos, Roman (2015). The Ideology of Far Left Populism in Greece: Blame, Victimhood and Revenge in the Discourse of Greek Anarchists. Political Studies, 63(3), 608-625. DOI: 10.1111/1467-9248.12079
  • Kornetis, Kostis (2010). No More Heroes? Rejection and Reverberation of the Past in the 2008 Events in Greece. Journal of Modern Greek Studies, 28(2), 173–197. DOI: 10.1353/mgs.2010.0420
  • Vasilaki, Rosa (2017). We are an image from the future'. Reading back the Athens 2008 riots. Acta Scientiarum. Education, 39(2), 153-161. DOI: 10.4025/actascieduc.v39i2.34851

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία