Τα σερβίτσια στο Δείπνο της Τζούντι Σικάγο

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia

Οι 39 γυναίκες που περιλαμβάνονται στο έργο τέχνης Το Δείπνο της Τζούντι Σικάγο είναι:

Λεπτομέρεια από το έργο της Τζούντι Σικάγο Το Δείπνο.

Πρώτη πλευρά: Από την Προϊστορία στη Ρωμαϊκή Εποχή Επεξεργασία

Η Πρώτη πλευρά ξεκινά από την προϊστορία με την Αρχέγονη Θεά και συνεχίζει χρονολογικά μέχρι την εμφάνιση του Ιουδαϊσμού. Μετά προχωρά στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που σήμανε τη μείωση της γυναικείας ισχύος και που συμβολίζεται με το σερβίτσιο της Υπατίας.

Αρχέγονη θεά Επεξεργασία

Αναφέρεται στις πρωταρχικές παραδόσεις της Θεάς στις ποίες οι γυναίκες θεωρούνταν δημιουργοί και συσχετίζονταν με τη γη. Το πιάτο μοιάζει να δείχνει σάρκα και πέτρα ταυτόχρονα συμβολίζοντας τη σχέση ανάμεσα στο γυναικείο σώμα και τη Μητέρα Γη. Η Τζούντι Σικάγο αποκαλεί την Αρχέγονη θεά "Πρωταρχικό Αιδοίο", δηλαδή την πρωταρχική πηγή ζωής.[1] Το τραπεζομάντηλο υποδηλώνει τη συνεισφορά των γυναικών στην Προϊστορία. Η σπείρα γύρω από το πρώτο γράμμα του ονόματος της Αρχέγονης Θεάς συμβολίζει τη γυναικεία εφεύρεση των καλαθιών και των αγγείων που φτιάχνονταν με κυκλικές τεχνικές. Τα δέρματα συμβολίζουν τα πρωτόγονα ενδύματα που έφτιαχναν οι γυναίκες και είναι στολισμένα με κοχύλια που ήταν το αρχαίο σύμβολο της γυναικείας γονιμότητας. Η γούνα, ένα ευχάριστα απαλό υλικό, σχετίζεται επίσης με την παραγωγή ενδυμάτων που θεωρείται παραδοσιακά γυναικεία εργασία.[2]

Θεά της Γονιμότητας Επεξεργασία

Το σερβίτσιο περιλαμβάνει προϊστορικά στοιχεία που σχετίζονται με τους πρώιμους κοινωνικούς ρόλους των γυναικών και υμνεί τη Θεά ως πηγή ζωής και προστασίας. Τα υλικά του τραπεζομάντηλου έγιναν με τεχνικές που πιθανότατα χρησιμοποιούσαν οι γυναίκες στην Παλαιολιθική εποχή. Οι κοκάλινες βελόνες είναι χειροποίητες από οστά μόσχου και το μαλλί είναι επεξεργασμένο με αδράχτι, ένα από τα αρχαιότερα εργαλεία που εφηύραν οι γυναίκες. Το σύμβολο της σπείρας κυριαρχεί και σε αυτό το σερβίτσιο και το τραπεζομάντηλο ως σύμβολο της αγγειοπλαστικής και της καλαθοποιίας τα προϊόντα των οποίων χρησιμοποιούνταν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ο μουσαμάς αναφέρεται στην πρώιμη υφαντουργία που θεωρείται ότι ήταν άλλη μία γυναικεία εφεύρεση. Καθώς η γεωργία αποτελεί την αρχή της Νεολιθικής περιόδου και θεωρείται υπεύθυνη για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού, το συγκεκριμένο σερβίτσιο υποδηλώνει και τη συνεισφορά των γυναικών στον σχηματισμό της αρχαίας κοινωνίας.

Πολλές από τις στιλιστικές επιλογές έγιναν με βάση τις εικόνες των πρώιμων θεοτήτων όπως η Αφροδίτη του Βίλλεντορφ. Τέτοιου είδους αγαλματίδια θεωρείται ότι χρησιμοποιούνταν ως φυλαχτά τόσο από άντρες όσο και από γυναίκες. Οι διάφορες φιγούρες που είναι κεντημένες στο τραπεζομάντηλο δείχνουν πρώιμες απεικονίσεις του γυναικείου σώματος, ειδώλια που εκθείαζαν τις γυναίκες ως δημιουργούς και τροφούς. Επίσης το τραπεζομάντηλο κοσμούν κοχύλια και αστερίες που συμβολίζουν τη συσχέτιση της θάλασσας με τη γυναίκα, τη γονιμότητα και θεές όπως η Αφροδίτη. Η κεντρική αιδοιόσχημη εικόνα του πιάτου περιλαμβάνει κυκλικές μορφές που υπονοούν το γυναικείο στήθος και διάφορα στοιχεία της φύσης που συνδέονται με τη γυναικεία γονιμότητα όπως οι σπόροι.[3]

Ιστάρ Επεξεργασία

Η Θεά της Μεσοποταμίας Ιστάρ εκπροσωπείται μέσω αρχιτεκτονικών μοτίβων. Οι γεωμετρικές μορφές του τραπεζομάντηλου είναι αντίγραφα από σχέδια που έχουν βρεθεί στη Βαβυλωνιακή Πύλη της Ιστάρ και το αρχαιότερο ζιγκουράτ της Ουρ που ήταν αφιερωμένο στη σεληνιακή θεότητα Άνου που ήταν ο πατέρας της Ινάννα. Τα κλιμακωτά σχέδια μιμούνται τις κλιμακωτές βαθμίδες ενός ζιγκουράτ ενώ το κέντημα της αψίδας έχει γίνει με πισωβελονιά (brick stich) που συμβολίζει τα τούβλα που καλύπτουν την Πύλη της Ιστάρ. Το αρχιτεκτονικό μοτίβο συμβολίζει την πρόοδο του πολιτισμού και τη σχέση που είχε με τη λατρεία της θεάς. Η πρόοδος οδήγησε σε μια πιο εξελιγμένη μορφή λατρείας της θεάς που αύξησε την ισχύ της Ιστάρ στον αρχαίο κόσμο.

Το τραπεζομάντηλο έχει μαύρη πλεκτή μπορντούρα προς τιμήν της αρχαία τεχνικής του πλεξίματος. Τα χρώματα περιλαμβάνουν κυρίως αποχρώσεις του χρυσού με πράσινες πινελιές. Το χρυσό αντιπροσωπεύει το μεγαλείο της καθώς και τα χρώματα της αρχιτεκτονικής της Μεσοποταμίας και του τοπίου της ενώ το πράσινο είναι το ιερό χρώμα της Ιστάρ. Στο πιάτο απεικονίζεται η θεά ως θηλυκή γενεσιουργός δύναμη με πολλαπλούς μαστούς που συμβολίζουν τη φύση της ως ζωοδόχου. Αυτές οι μορφές επαναλαμβάνονται στο κέντημα γύρω από το αρχικό του ονόματός της. Επειδή η Ιστάρ θεωρείται μια νεώτερη μορφή της σουμεριανής θεάς Ινάννα, υπάρχουν πολλά κοινά σημεία στους μύθους τους και τις καλλιτεχνικές απεικονίσεις τους. Συχνά θεωρούνται η ίδια θεότητα και στη λογοτεχνία παρουσιάζονται ως μία οντότητα, η Ιστάρ/Ινάννα ή η Ινάννα/Ιστάρ. Στο Δείπνο όμως η Σικάγο επέλεξε να τις ξεχωρίσει και η Ινάννα εμφανίζεται στο Δάπεδο της Κληρονομιάς.[4]

Κάλι Επεξεργασία

Το πιάτο της Κάλι περιλαμβάνει μορφές σπόρων που συμβολίζουν γονιμότητα και υποδηλώνουν τη σχέση της θεάς με τους κύκλους της φύσης. τα χρώματα είναι το βαθύ κόκκινο, το μοβ και το καφέ που επαναλαμβάνονται και στις απολήξεις που είναι κεντημένες στο τραπεζομάντηλο καθώς και στο αρχικό του ονόματος της θεάς. Αυτά τα χρώματα υπενθυμίζουν στον θεατή ότι η θεά πίνει το αίμα των δαιμόνων και ότι η δίψα της είναι ακόρεστη. Οι κάθετες γραμμές που βρίσκονται στο πιάτο και θυμίζουν ανθρώπινα πλευρά υπενθυμίζουν την ανθρωπομορφική της εικόνα που συνήθως παρουσιάζεται υποσιτισμένη με προεξέχοντα πλευρά.

Οι κυματιστές απολήξεις στο τραπεζομάντηλο φτιάχτηκαν με γυαλιστερό ύφασμα ώστε να δημιουργούν μια ιριδίζουσα μαργαριταρένια αίσθηση που υπονοεί το ξεφτισμένο δέρμα ενός πτώματος, μία άμεση αναφορά στη δύναμη της Κάλι και τον ρόλο της στον θάνατο. οι απολήξεις συμβολίζουν επίσης και τα πολλά χέρια της θεάς. Στο πίσω μέρος του τραπεζομάντηλου υπάρχουν σχήματα ζιγκ ζακ που θυμίζουν ανοιχτό στόμα με δόντια. Οι δυνάμεις της Κάλι ως Μεγάλη Καταστροφέας παρουσιάζονται μέσω της αφηρημένης απεικόνισης της οργανικής μορφής χωρίς τη χρήση του τρομακτικού στοιχείου.[5]

 
Η[νεκρός σύνδεσμος] Θέα των Όφεων

Θεά των Φιδιών Επεξεργασία

Το τραπεζομάντηλο είναι διακοσμημένο με υπόλευκα, χρυσά, καφέ και κίτρινα χρώματα. Το μοτίβο του φιδιού είναι εμφανές στα χρυσά φίδια στο πίσω μέρος του τραπεζομάντηλου και περιπλεγμένο στο γράμμα "S" στο μπροστινό μέρος που θυμίζει τη Θεά των Όφεων των Κρητών με ένα κυματιστό σχέδιο που θυμίζει τη φούστα της θεάς. Η ούγια του τραπεζομάντηλου αποτελείται από υφαντές λωρίδες παρόμοιες με εκείνες που έχουν βρεθεί σε μινωικά ενδύματα. Το σχήμα στο πιάτο χρησιμοποιεί την χρωματική παλέτα των αγαλμάτων της Θεάς των Όφεων και περιλαμβάνει τέσσερις κίτρινες προεκτάσεις που ξεπηδούν από ένα κεντρικό σχέδιο που περιέχει ωοειδή σχήματα που αντιπροσωπεύουν την αναγεννητική δύναμη της θεάς.[6]

Σοφία Επεξεργασία

Η Σοφία εμφανίζεται ως ένα λουλούδι τόσο στο πιάτο της όσο και στο τραπεζομάντηλο. Σύμφωνα με τη Σικάγο η παρουσία της στο τραπέζι αντιπροσωπεύει την πτώση της γυναικείας ισχύος ειδικά στο πεδίο της θρησκείας. Επίσης συμβολίζει την ιστορική μεταμόρφωση της Σοφίας στην κοινωνία από μία θεά σοφίας και γυναικείας δύναμης σε μία απλά πνευματική εικόνα που παίζει δευτερεύον ρόλο δίπλα στις αντρικές φιγούρες του Χριστιανισμού. Κάποτε η Σοφία λατρευόταν ως η θηλυκή μορφή του Θεού και ως γενεσιουργός δύναμη του σύμπαντος, αλλά, όπως και πολλές άλλες θέες, η αρχική της ταυτότητα έχει χαθεί ή έχει συγχωνευθεί με άλλες θρησκείες. Το σερβίτσιο παρουσιάζει μία από τις πολλές ενσαρκώσεις της Σοφίας και τις μεταμορφώσεις της στη λαϊκή κουλτούρα μέσα στους αιώνες.[1]

Αντιπροσωπεύεται στο έργο από ένα λουλούδι με πολύχρωμα πέταλα και λευκό κέντρο που αποτελεί ένα σταθερό κεντρικό σημείο που συμβολίζει την πρωταρχική της φύση ως θέα της σοφίας, την ιδιότητά της ως γενεσιουργός δύναμη του σύμπαντος καθώς και το Πλήρωμα, τον πνευματικό κόσμο του Γνωστικισμού που εμπεριέχει την πληρότητα των δυνάμεων του Θεού από όπου προέρχεται η Σοφία.

Στο τραπεζομάντηλο τα έντονα χρώματα από τα πέταλα ξεθωριάζουν καθώς πλησιάζουν προς το κέντρο συμβολίζοντας τη μειούμενη δύναμη των γυναικών που προκλήθηκε με την εξάπλωση του Χριστιανισμού. Πάνω από τα χρώματα έχει προστεθεί ένα τούλι με σκοπό να μειώσει την ένταση των χρωμάτων συμβολίζοντας το πως η ζωή των γυναικών έγινε πιο ανιαρή και περιορισμένη μετά από την πτώση της θέας στη λαϊκή συνείδηση. Το πέπλο προέρχεται από το νυφικό της Κάρεν Βαλεντάιν, μίας από τις γυναίκες που εργάστηκαν για τη δημιουργία του Δείπνου. Το πέπλο συμβολίζει τον γάμο και μία ερμηνεία για τη χρήση του στο έργο είναι ότι συμβολίζει την ιδιότητα του γάμου να αποτελεί έναν θεσμό που συμβάλει στον περιορισμό της κοινωνικής ισχύος των γυναικών.[1][7]

Αμαζόνα Επεξεργασία

Οι Αμαζόνες συμβολίζουν το άτομο αν και τα όνομα συγκεκριμένων αμαζόνων όπως η Ιππολύτη, η Λαμπετώ και η Πενθεσίλεια περιλαμβάνονται στο Δάπεδο της Κληρονομιάς. Το σερβίτσιο συμβολίζει τις Αμαζόνες ως γυναίκες πολεμίστριες και ως ακόλουθες της θρησκείας της Θεάς. Τα χρώματα μαύρο, κόκκινο και λευκό χρησιμοποιούνται συνήθως όταν απεικονίζονται καλλιτεχνικά.

Στο πιάτο υπάρχει η εικόνα δύο μαστών που καλύπτονται από χρυσό και ασήμι και αντιπροσωπεύουν τους θώρακες που φορούσαν στη μάχη οι πολεμίστριες. Το πιάτο δείχνει επίσης έναν διπλό πέλεκυ, ένα λευκό αυγό, μία κόκκινη ημισέληνο και μία μαύρη πέτρα. Όλα αυτά συνδέονται με τις Αμαζόνες. Οι διπλοί πέλεκεις, εκτός του ότι χρησιμοποιούνταν στη μάχη, αποτελούσαν και στοιχείο της λατρείας της θεάς στην Κρήτη, το κέντρο του μινωικού κόσμου (2600 - 1400 π.Χ) και επίσης χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά από τις γυναίκες για το κόψιμο των δέντρων. Το λευκό αυγό είναι σύμβολο γονιμότητας, η κόκκινη ημισέληνος συνδέεται με τη λατρεία της Μητέρας Θεάς και με τη σύνδεσή της με τη Σελήνη ενώ η μαύρη πέτρα είναι η αρχαιότερη ενσάρκωση της θεάς των Σουμέριων. Ένα τρίγωνο που συμβολίζει το ιερό θηλυκό, αποτελεί τη βάση του αυγού. Το δέρμα φιδιού που υπάρχει στο μπροστινό μέρος του τραπεζομάντηλου ήταν κάτι που συνήθιζαν να φοράνε οι Αμαζόνες ενώ τα κορδόνια στα πλαϊνά αναφέρονται στο δέσιμο από τις μπότες ιππασίας που υπάρχουν στον Βωμό του Δία στην Πέργαμο (~180 π.Χ.).[8]

Χατσεψούτ Επεξεργασία

Το πιάτο της Χατσεψούτ είναι το πρώτο στο Δείπνο που αρχίζει να γίνεται ανάγλυφο και συμβολίζει την εξουσία που είχε στην Αίγυπτο ως ο πιο διάσημος θηλυκός Φαραώ. Επίσης συμβολίζει την αιγυπτιακή τεχνική σκαλίσματος μορφών επάνω στη πέτρα που ήταν μια δημοφιλής και σημαντική μορφή γλυπτικής κατά τη Δυναστική περίοδο με την ποία οι φιγούρες προεξέχουν ελαφρά δημιουργώντας αντιθέσεις και οντότητα. Το κέντρο του πιάτου σε συμφωνία με αυτή την τεχνική είναι ελαφρά και σχεδόν αδιόρατα υπερυψωμένο. Σύμφωνα με τη Σικάγο αυτό το πιάτο συμβολίζει τη μετάβαση από τα επίπεδα πιάτα στα τρισδιάστατα.Οι ομαλές καμπύλες που απεικονίζονται συμβολίζουν τα αιγυπτιακά χτενίσματα, τα διαδήματα, τα φαραωνικά κολάρα και τα μερικά προφίλ που ήταν διαδεδομένα στην αιγυπτιακή τέχνη.

Το τραπεζομάντηλο συμβολίζει την οικονομική ευημερία της Αιγύπτου υπό την ηγεσία της Χατσεψούτ ενώ ιερογλυφικά που εξυμνούν τη βασιλεία της Φαραώ είναι κεντημένα πάνω σε λευκό λινό που συμβολίζει το υψηλής ποιότητας ύφασμα που παρήγαγε η Αίγυπτος εκείνη την εποχή. Η ροζ και πράσινη ούγια του τραπεζομάντηλου αντιγράφει τα γεωμετρικά μοτίβα που βρέθηκαν στον τάφο της Χατσεψούτ. Τα μπλε-πράσινα σχήματα συμβολίζουν τη φαραωνική ισχύ καθώς στην αρχαία Αίγυπτο το χρώμα αυτό συνδεόταν με τους θεούς. Το αρχικό γράμμα συνδυάζει δύο αιγυπτιακά σύμβολα: το μάτι της δικαιοσύνης και το ζωοδόχο σύμβολο του Φαραώ. Στο εμπρός μέρος του τραπεζομάντηλου υπάρχει κεντημένη με ιερογλυφικά η φράση "Αγαθοεργή Θεά, Δίκαιη Φαραώ της Αιγύπτου".[9]

Ιουδήθ Επεξεργασία

 
Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη (1614-1620). Πίνακας της Αρτεμισίας Τζεντιλέσκι.

Το πιάτο της Ιουδήθ συνδυάζει στοιχεία της Μέσης Ανατολής με σύμβολα θηλυκότητας. Παραδοσιακά οι Εβραίες γυναίκες χρησιμοποιούσαν τεχνικής κεντήματος από την πατρίδα τους. Επομένως το τραπεζομάντηλο εμφανίζει στοιχεία από το περίτεχνο κάλυμμα κεφαλής που λέγεται γκαργκούς και παραδοσιακά στολίζει το κεφάλι της νύφης σε ένα γιεμενίτικο γάμο. Η χρυσή κλωστή, τα κορδόνια και τα νομίσματα συμβολίζουν το μεσανατολίτικο έθιμο της επίδειξης της προίκας της νύφης για να φανεί ο πλούτος της οικογένειάς της και η αξία της ως εμπόρευμα.[1]

Στο κέντρο του τραπεζομάντηλου υπάρχει μια τριγωνική πόρπη σαν αυτές που υπήρχαν στα παραδοσιακά εβραϊκά ενδύματα. Το τρίγωνο εδώ είναι σύμβολο της δύναμης της Ιουδήθ και της πίστης στο φύλο της. Στις άκρες, κάθετα υπάρχουν εβραϊκά γράμματα που μιλάνε για τη γενναιότητα της Ιουδήθ που έσωσε τον λαό της από τους Ασσύριους και λένε: "Ιουδήθ, ηρωίδα του λαού της." Το όνομα της Ιουδήθ κόβεται από ένα σπαθί που συμβολίζει το όπλο που χρησιμοποίησε για να αποκεφαλίσει τον στρατηγό Ολοφέρνη.

Το πιάτο έχει ένα λουλούδι με φύλλα οι σκιές των οποίων δημιουργούν τρίγωνα. Η εναλλαγή φωτός και σκοταδιού παραπέμπει στις φωτοσκιάσεις του μπαρόκ πίνακα της Αρτεμισίας Τζεντιλέσκι που απεικονίζει το περιστατικό.[10]

Σαπφώ Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Σαπφούς εμπεριέχει στοιχεία από την ελληνική τέχνη και αρχιτεκτονική καθώς και αναφορές σε εκείνη ως "το άνθος των αρετών", μία προσφώνηση που της απέδωσαν σύγχρονοι συγγραφείς. Το πιάτο περιλαμβάνει μία αφηρημένη μορφή άνθους με μοβ, μπλε και πράσινα άνθη. Η χρωματική παλέτα παραπέμπει στο Αιγαίο που περιβάλλει το νησί της Λέσβου.

Στο τραπεζομάντηλο υπάρχει κεντημένος ένας δωρικός ναός με υπόβαθρο το μπλε της θάλασσας. Στην ούγια υπάρχουν κυματιστές γραμμές που παραπέμπουν στα μακριά κυματιστά μαλλιά που έχουν πολλά αγάλματα της κλασικής περιόδου. Το όνομα της ποιήτριας περιβάλλεται από μία έκρηξη χρωμάτων που συμβολίζει την "έκρηξη γυναικείας δημιουργικότητας".[1] Το αρχικό γράμμα είναι στολισμένο με μία λύρα, ένα όργανο που συχνά χρησιμοποιούνταν ως συνοδεία για την απαγγελία ποιημάτων.[11]

Ασπασία Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Ασπασίας περιλαμβάνει στοιχεία που εμφανίζονται συχνά στην αρχαία ελληνική τέχνη. Το πιάτο της δείχνει ένα λουλούδι σε πλήρη άνθιση, που παραπέμπει στη θηλυκότητά της, ζωγραφισμένο με γήινα χρώματα που ήταν κοινά στην τέχνη και την αρχιτεκτονική του 5ου αιώνα μ.Χ. στην Ελλάδα.

Το τραπεζομάντηλο παραπέμπει στα ρούχα και τα κοσμήματα που φορούσαν άντρες και γυναίκες την εποχή της Ασπασίας, ειδικά στο πιο κοινό ένδυμα, τον χιτώνα. Δύο κεντημένες πόρπες σε σχήμα φύλλου συγκρατούν τον "χιτώνα" στο τραπεζομάντηλο και μοιάζουν με τις πόρπες των αρχαίων Ελλήνων. Εμφανίζονται επίσης έξι μαύρα φοινικόφυλλα, ένα μοτίβο πολύ συνηθισμένο στους πίνακες, τα αγγεία και την αρχιτεκτονική της αρχαίας Ελλάδας. Στην ούγια υπάρχει κεντημένο ένα μοτίβο με αμπελόφυλλα σε χρυσό, ασημένιο και μαύρο που αντιγράφει την κοινή διακόσμηση πολλών αρχαίων ελληνικών βάζων και αγγείων.[12]

Μπουντίκα Επεξεργασία

Η Μπουντίκα αντιπροσωπεύεται από ισχυρά κέλτικα σύμβολα που την εξυμνούν ως βασίλισσα και πολεμίστρια. Τα σχέδια στο τραπεζομάντηλο είναι φτιαγμένα από τσόχα, που θεωρείται από πολλούς ερευνητές ότι ήταν το πρώτο ύφασμα, παλαιότερο από κάθε υφαντό. Η τσόχα κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική της συμπίεσης μαλλιού με νερό και θερμότητα. Τα τολμηρά σχήματα που περικλείουν το πιάτο συμβολίζουν "την προσωπική δύναμη της Μπουντίκα, αλλά και τον ρωμαϊκό κλοιό γύρω από την αυτονομία της και την εξουσία της".[1] Τα σχέδια κοσμούν χειροποίητα πορσελάνινα κοσμήματα που φορούσαν παραδοσιακά οι Κέλτες ενώ τα κεντημένα μοτίβα είναι παραλλαγές από μοτίβα που έχουν βρεθεί σε κοσμήματα, ασπίδες και καθρέφτες του 1ου αιώνα μ. Χ.

Στο πιάτο εμφανίζεται ένα οικοδόμημα που μοιάζει με τον Στόουνχετζ και αντιπροσωπεύει τα Βρετανικά Νησιά από όπου κατάγονταν ο λαός της. Ένα στυλιζαρισμένο χρυσό κράνος διακοσμημένο με κέλτικα μοτίβα υποδηλώνει την ιδιότητα της Μπουντίκα ως πολεμίστρια.[13]

Υπατία Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Υπατίας αποτελείται από υλικά, μοτίβα και τεχνικές ύφανσης κοπτικού στυλ. Η ούγια του τραπεζομάντηλου είναι κεντημένη με μάλινες λωρίδες με διαπλεκόμενα μοτίβα και καρδιές όπως αυτές που υπάρχουν σε κοπτικούς χιτώνες. Η πορτοκαλί, κόκκινη και πράσινη χρωματική παλέτα που επαναλαμβάνεται στο πιάτο και περιλαμβάνει σχέδια φύλλων παραπέμπει σε μοτίβα που έχουν βρεθεί σε κοπτικές ταπισερί. Σύμφωνα με τη Σικάγο, οι αναφορές στην πτήση καθώς και οι υπερυψωμένες φιγούρες αναφέρονται στην προσπάθεια της Υπατίας "να απελευθερωθεί από τους περιορισμούς που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες της εποχής της".[1]

Στο πίσω μέρος είναι κεντημένα τέσσερα γυναικεία πρόσωπα που κλαίνε που αντιπροσωπεύουν την Υπατία ως εκπρόσωπο όλων των γυναικών όλων των ηλικιών. Η μπερδεμένη εμφάνιση της εικόνας και τα άκρα που μοιάζουν να τραβιούνται προς διαφορετικές κατευθύνσεις αναπαριστούν τη φρικαλεότητα του θανάτου της Υπατίας και την αναταραχή που προκάλεσαν οι θρησκευτικές της απόψεις. Το κόκκινο χρώμα σε συνδυασμό με την πολυχρωμία υποδηλώνει τη συνύπαρξη της βίας και της ομορφιάς στη ζωή της Υπατίας.

Στο αρχικό γράμμα του ονόματός της υπάρχει το κέντημα του προσώπου της που βασίστηκε σε κοπτικό υφαντό θεάς. Το στόμα της καλύπτει ένα ύφασμα που δηλώνει την αποσιώπησή της και "την εσκεμμένη φίμωση άλλων ισχυρών γυναικών".[1][14]

Δεύτερη πλευρά: Από τις απαρχές του Χριστιανισμού μέχρι τη Μεταρρύθμιση Επεξεργασία

Η Δεύτερη πλευρά καλύπτει τον Χριστιανισμό μέχρι τη Μεταρρύθμιση παρουσιάζοντας γυναίκες που συμβολίζουν διάφορες μορφές του αγώνα για ίσα δικαιώματα από τη Μαρκέλλα μέχρι την Άννα βαν Σούρμαν.

Μαρκέλλα Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Μαρκέλλα είναι διακοσμημένο με σύμβολα της αγιότητάς της και της Χριστιανικής Εκκλησίας.Στο τραπεζομάντηλο υπάρχει η κάτοψη του ναού που είναι γνωστός ως πρώιμη βασιλική. Το πιάτο της μαρκέλλας βρίσκεται στο κέντρο της κάτοψης ια να δείξει τον κεντρικό της ρόλο στην πρώιμη οργάνωση του Χριστιανισμού. Η ούγια του τραπεζομάντηλου είναι φτιαγμένη από υφανσμένο τρίχωμα καμήλας που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των ενδυμάτων των πρώτων χριστιανών όπως η Μαρκέλλα και τα μέλη των γυναικείων ασκητικών μονών που ίδρυσε. Αυτά τα ενδήματα που ερεθίζουν το δέρμα με τη σκληρή τους υφή φορούνταν κατευθείαν πάνω στο δέρμα και κάτω από τα υπόλοιπα ρούχα ως μορφή μετάνοιας.

Στο αρχικό του ονόματός της είναι κεντημένη η μορφή μίας γυναίκας που προσεύχεται με τα χέρια ανοιχτά προς τον ουρανό. Σύμφωνα με τη Σικάγο η στάση αυτή αρχικά ήταν συνδεδεμένη με αρχαιότερες γυναικείες θεότητες, αλλά χρησιμοποιήθηκε αργότερα για να απεικονίσει τις γυναίκες στον χριστιανισμό και μετά τον ίδιο τον Χριστό. Εδώ χρησιμοποιείται για να δείξει το πως πολλά προχριστιανικά σύμβολα υιοθετήθηκαν από την Εκκλησία για τους δικούς της συμβολισμούς.[1] Στο πίσω μέρος υπάρχει ένας πάπυρος που συμβολίζει τη μάθηση που ήταν σημαντικό κομμάτι της μοναστικής ζωής καθώς οι μονές συχνά αποτελούσαν τα μοναδικά μέρη οι γυναίκες μπορούσαν να μορφωθούν. πιο κάτω υπάρχει μία σύνθετη εικόνα ιχθύος, ποιμαντορικής ράβδου και τριγώνου. Το τρίγωνο είναι πανάρχαιο σύμβολο των γυναικείων γεννητικών οργάνων που έγινε σύμβολο της Θεάς και του ιερού θηλυκού, αλλά στον χριστιανισμό συμβολίζει την Αγία τριάδα του Θεού: τον Πατέρα, τον Υιο και το Άγιο Πνεύμα. Το τρίγωνο περιέχει την ράβδο που είναι σύμβολο του Χριστού ως "καλού ποιμένα", αλλά συμβολίζει και την εξουσία των επισκόπων. Ο ιχθύς είναι ένα ακόμα σύμβολο του πρώιμου χριστιανισμού που χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί ως μυστικό κώδικα που δήλωνε την πίστη τους υπό συνθήκες δίωξης. Τα γράμματα της λέξης ΙΧΘΥΣ είναι τα αρχικά της φράσης Ιησούς Χριστός Θεού Υιος Σωτήρ. Αυτά τα σύμβολα αναδεικνύουν τη Μαρκέλλα ως "σωτήρα των γυναικών" κατά την πρώιμη χριστιανική περίοδο.[1] Το καραβάκι είναι ακόμα ένα σημαντικό σύμβολο του χριστιανισμού που δείχνει την πορεία της χριστιανικής εκκλησίας μέσα στα ταραγμένα και επικίνδυνα νερά έξω από τον χριστιανισμό και συνδέει τη ζωή της Μαρκέλλα και τους κινδύνους και τις διώξεις που υπέστη με την ανάπτυξη της εκκλησίας και των χριστιανικών μοναστηριών.[15]

Αγία Μπριγκίτ Επεξεργασία

Σε ένα προσχέδιο του σερβίτσιου η Τζούντι Σικάγο αναφέρεται στην Αγία Μπριγκίτ ως "θεά του γάλακτος και της φωτιάς". Παρουσιάζεται σαν φλόγα που περικλείει τον κέλτικο σταυρό. Η φλόγα είναι η κυριολεκτική μετάφραση του ονόματός της από τα κέλτικα που σημαίνει "φλογισμένο βέλος". Επίσης συμβολίζει τη φλόγα που δατηρούσαν αναμένη οι μοναχές προς τιμήν της Αγίας Μπριγκίτ μετά τον θάνατό της. Η φλόγα παρουσιάζεται στο πιάτο με αφηρημένο τρόπο με κοκκινά χρώματα, πορτοκαλί και κίτρινα που διαπλέκονται με πράσινα και μπλε. Το σύνολο των συμβόλων υποδηλώνει την εκπόρευση της χριστιανής Αγίας Μπριγκίτ από την παγανιστική και κέλτική θεά Μπρίγκιντ. Στο μπροστινό μέρος του τραπεζομάντηλου υπάρχει ένας ξύλινος χριστιανικός σταυρός, βασισμένος στον σταυρό του Μέρντοχ,που συμβολίζει τον ιρλανδέζικο χριστιανισμό. Η βελανιδιά και το καφέ χρώμα αντιπροσωπεύουν την πρώτη μονή που ίδρυσε η Μπριγκίτ που ονομάστηκε Κίλνταρε, δηλαδή "εκκλησία της βελανιδιάς".[16]

Θεοδώρα Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Αυτοκράτειρας Θεοδώρας χρησιμοποιεί βυζαντινά σύμβολα και ψηφιδωτά για να εκφράσει τον σημαντικό της ρόλο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το μωσαϊκό στο πιάτο θυμίζει την πιο γνωστή εικόνα της Θεοδώρας από το μωσαϊκό στη βασιλική του Σαν Βιτάλε στη Ραβέννα της Ιταλίας που δείχνει τη Θεοδώρα και τον Ιουστινιανό με αυτοκρατορικά ενδύματα σε αποχρώσεις του χρυσού, του πράσινου και του μοβ. Η εικόνα στο πιάτο είναι μία πεταλούδα σε αφηρημένη μορφή με απλωμένα τα φτερά πέρα από τις άκρες του πιάτου που συμβολίζουν την ικανότητα της Θεοδώρας να επεκτείνει τον ρόλο της στο Βυζάντιο και να εξασφαλίζει δικαιώματα για τις γυναίκες της εποχής της. Η συμμετρία σχετίζεται με τη συμμετρία της βασιλικής που περιλαμβάνει ρωμαϊκές αψίδες στα επάνω τεταρτημόρια των φτερών.

Στο τραπεζομάντηλο υπάρχει ένα κεντημένο ένα φωτοστέφανο που μοιάζει ψηφιδωτό που αναφέρεται στο ψηφιδωτό φωτοστέφανο στο μωσαϊκό της Ραβέννα και συνδέει τη Θεοδώρα με την αυτοκρατορική της ιδιότητα και το θρησκευτικό της έργο. Στο αρχικό της γράμμα υπάρχει ο τρούλος από το πιο διάσημο αρχιτεκτονικό μνημείο της Θεοδώρας, η Αγιά Σοφιά, που χτίστηκε το 530. Στο πίσω μέρος υπάρχει μία μπορντούρα με μισά κοχύλια που αναφέρεται στα αυτοκρατορικά κολάρα που ήταν η μόδα την εποχή της Θεοδώρας.[17]

Ροσβίτα Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Ροσβίτα αναπαριστά τη ζωή της μέσω συμβόλων από τα μεσαιωνικά γερμανικά αββαεία. Το πιάτο της δειχνει σε στυλιζαρισμένη μορφή το καπέλο μίας μοναχής και χέρια δεμένα σε προσευχή, μία εικόνα που παραπέμπει στα φιλτισένια σκαλίσματα της οθωνικής δυναστείας (~900-1024). Η αναφορά στην οθωνική κοινωνία τοποθετεί τη Χροσβίθα μέσα στο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα της Γερμανίας.

Το τραπεζομάντηλο αποτίει φόρο τιμής στη συνεισφορά της στη λογοτεχνία ως ποιήτρια και θεατρική συγγραφέας. Είναι κεντημένο με τευτονική τεχνική, το κυρίαρχο στυλ κεντήματος την εποχή της. Τα στρογγυλά σχήματα το μπροστινό μέρος μιμούνται τα νομίσματα που έκοβαν συχνά οι γερμανίδες αββίσσες (θηλ. του αββάς) που είχαν τεράστια κοινωνική δύναμη και διέθεταν το δικαίωμα κοπής νομισμάτων. Δείχνουν σκηνές από τη γερμανική ιστορία και το γερμανικό φολκλόρ καθώς και μία σκηνή από το σπίτι μιας ευγενούς μεσαιωνικής οικογένειας. Μια υπηρέτρια διηγείται γερμανικά παραμύθια στην κόρη του λόρδου και της λαίδης. Μία πριγκίπισσα από την πολεμική φυλή των Κυμπρίων του 2ου αιώνα μ.Χ. με το κεφάλι ενός εχθρικού στρατιώτη. Μία Βαλκυρία, μία από τις δευτερεύουσες θηλυκές θεότητες της γερμανικής μυθολογιας, που ήταν επιφορτισμένες με το καθήκον να ανακαλύπτουν τους πιο γενναίους πολεμιστές για να σταθούν στο πευρό του θεού Όντιν στο πεδίο της μάχης κατά το τέλος του κόσμου. Αυτά τα κυκλικά σχήματα δείχνουν τους ρόλους των γυναικών και τα καθήκοντά τους, αλλά διηγούνται και μύθους γενναίων γυναικών όπως συμβαίνει στην τρίτη και τέταρτη σκηνή.

Στο πίσω μέρος υπάρχουν κεντημένες τρεις σκηνές από τη ζωή της Ροσβίτα που δείχνουν και τη ζωή των μοναχών του μεσαίωνα. Στην πρώτη μπαίνει στο αββείο όπου δύο μοναχές τραγουδούν και παίζουν μουσική, δείχνοντας το είδος της εκπαίδευσης που λάμβαναν οι γυναίκες εκεί. Στη δεύτερη η Ροσβίτα γράφει ενώ την παρακολουθεί μία αββίσσα. Στην τρίτη έχει αποκοιμηθεί επάνω στο γραφείο της και ονειρεύεται την επίσκεψη ενός βασιλικού αγγελιοφόρου που θα της φέρει ένα βραβείο ως αναγνώριση του λογοτεχνικού της έργου.

Το αρχικό γράμμα του ονόματός της έχει κεντημένο ένα πορτρέτο της όπου κρατά μία πένα και συνθέτει ως φόρο τιμής στο συγγραφικό της έργο.[18]

Τροτούλα Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Τροτούλα συνδυάζει αναφορές του ρόλου της ως γιατρός με την τεκνοποιία και την ανατροφή. Το Δέντρο της Ζωής στο τραπεζομάντηλο συμβολίζει το επάγγελμα της Τροτούλα που ήταν γυναικολόγος. Το Δέντρο της Ζωής ως σύμβολο ζωής και αναγέννησης έχει μακρά προϊστορία από την αρχαιότητα μέχρι τη χριστιανική εποχή. Για την κατασκευή του έχει χρησιμοποιηθεί η τεχνική «τραπούντο» που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα. Το λευκό ύφασμα παραπέμπει σε σπάργανα ενώ το τραπεζομάντηλο είναι ένα είδος «κιλτ» που παραπέμπει σε παιδική κουβερτούλα.

Το πιάτο παρουσιάζει μια εικόνα γέννησης καθώς και μια φιδίσια μορφή που παραπέμπει στη ράβδο του Ασκληπιού που είναι σύμβολο της ιατρικής και των ιατρών. Οι φιδίσιες μορφές παραπέμπουν επίσης και στη θεά γονιμότητας των Αζτέκων Κοατλίκουε (βλ. επίσης Ίξτσελ, Τσιχουακοάτλ και Τόσι) που προστάτευε τις μαίες. Η Τζούντι Σικάγο επέλεξε τις μορφές φιδιού «λόγω των ιστορικών τους συσχετισμών με τη γυναικεία σοφία και την ίαση»[1][19]

Ελεονόρα της Ακουιτάνης Επεξεργασία

Η Ελεονόρα της Ακουιτανίας εκπροσωπείται από ένα «fleur-de-lis» που είναι σύμβολο της Γαλλίας και το συναντάμε συχνά στη μεσαιωνική τέχνη. Συνδέεται με την ίριδα που μαζί με το fleur-de-lis (ανθός κρίνου) είναι σύμβολα της Παναγίας. Το σκούρο μπλε χρώμα συμβολίζει την πίστη, το λογχοειδές σχήμα παραπέμπει στην καρδιά της που λόγχισε ο καημός της για τον γιο της, κάτι που παραπέμπει στη συζήτηση της Μαρίας με τον Συμεών στο κατά Λουκά ευαγγέλιο (2:35). Η Παρθένος Μαρία, η Βασίλισσα των Ουρανών, λατρευόταν σε ακραίο βαθμό κατά τον μεσαίωνα και οι αναφορές σε εκείνη παραπέμπουν στην ισχύ της Ελεονόρας ως βασίλισσα.

Το τραπεζομάντηλο είναι εμπνευσμένο από τις ταπισερί που έφτιαχναν οι ευγενείς κυρίες ως διακόσμηση στα κάστρα τους ή για να τα χρησιμοποιήσουν σε διάφορες λιτανείες και θρησκευτικές τελετές. Η εικόνα προέρχεται από τις διάσημες Ταπισερί του Μονόκερου (~1495 – 1505) στις οποίες εμφανίζονται μονόκεροι κλεισμένοι μέσα σε περίφρακτους χώρους. Ο φράχτης που περιβάλλει το πιάτο της Ελεονόρας συμβολίζει τη φυλάκισή της από τον σύζυγό της Ερρίκο Β΄ και παρομοιάζει την εξουσία της ως βασίλισσα με εκείνη του μυθικού μονόκερου.[20]

Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Χίλντεγκαρντ βασίζεται στο σχέδιο ενός καθεδρικού γοτθικού ρυθμού. Το πιάτο της είναι ζωγραφισμένο σαν εκκλησιαστική ροζέτα, το κεντρικό παράθυρο ενός καθεδρικό στολισμένο με βιτρό, που θεωρείται το πνευματικό κέντρο της εκκλησίας. Όταν το βλέπουμε από διαφορετικές γωνίες, οι ιριδίζουσες λευκές και κίτρινες αποχρώσεις δίνουν την εντύπωση βιτρό σε ροζέτα.

Το τραπεζομάντηλο επίσης εμπεριέχει γοτθικά αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως οι διάσημες γοτθικές αψίδες που αποτελούσαν ένα καινοτόμο για την εποχή τους μέσο στήριξης των καθεδρικών και είναι έτσι τοποθετημένες ώστε να δίνουν έμφαση στο πιάτο. Η Τζούντι Σικάγο χρησιμοποίησε την τεχνική κεντήματος «αγγλικάνουμ» που χρησιμοποιούνταν ευρέως στα εκκλησιαστικά ενδύματα. Η τεχνική αυτή απαιτούσε αξιοσημείωτη ικανότητα και χρησιμοποιούσε χρυσή κλωστή, χαρακτηριστικά που την καθιέρωσαν τον μεσαίωνα ως ακριβό σύμβολο κύρους και συνδέει τη Χίλντεγκαρντ με τους επισκόπους και τους βασιλιάδες.

Η ίδια η Χίλνεγκαρντ ζωγράφισε μία εικόνα στο χειρόγραφό της Scivias (~ 1140 – 1150) που παρουσιάζει ένα όραμά της στο οποίο το σύμπαν αποκαλύφθηκε μπροστά της στην ολότητά του ως «κυκλικό και σκιώδες… ωοειδές… το εξωτερικό του κέλυφος φτιαγμένο από φωτιά». Η Τζούντι Σικάγο επέλεξε να επαναλάβει αυτή την εικόνα στο τραπεζομάντηλο. Το κέντρο είναι βαθύ μπλε με αστέρια και πρόσωπα που πνέουν ζωή στο σύμπαν. Γύρω από το μπλε υπάρχει ένα δακτύλιος από φλόγες σε κόκκινο βουργουνδίας και σκούρο πορτοκαλί. Εξωτερικά υπάρχει κέντημα με χρυσή κλωστή σε τεχνική «αγγλικάνουμ» που δημιουργεί μια αρμονική σύνθεση ανάμεσα στα θρησκευτικά και τα κοσμικά στοιχεία της ζωής της Χίλνεγκαρντ. Ως γυναίκα της εκκλησίας, συνθέτρια και πρωτοπόρα στην ολιστική ιατρική αφιέρωσε τη ζωή της στη βοήθεια των άλλων στον φυσικό κόσμο ενώ την ίδια στιγμή διατηρούσε και μία πνευματική ζωή.[21]

Πετρονίλα του Μιθ Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Πετρονίλα περιλαμβάνει πολλά από τα πιο χαρακτηριστικά σύμβολα της μαγείας από την εποχή της αλλά και από τη σύγχρονη εποχή, συμπεριλαμβανομένου και ενός σκουπόξυλου που εμφανίζεται στο αρχικού του ονόματός της. Τα διαπλεκόμενα σχέδια στο τραπεζομάντηλο βασίζονται σε κέλτικα μοτίβα από το Βιβλίο των Κέλς, ένα βιβλίο με εικονογραφημένα κείμενα από τον 9ο αιώνα. Εμφανίζεται επίσης μία κερασφόρα μορφή που αναπαριστά τον τράγο που λάτρευαν διάφορες ομάδες μαγισσών. Το κόκκινα κορδόνια στο μπροστινό μέρος συμβολίζουν την κόκκινη καλτσοδέτα που ήταν το σύμβολο υψηλόβαθμης μάγισσας.

Το πιάτο περιέχει και άλλα σύμβολα μαγείας όπως ένα κουδούνι, ένα βιβλίο και ένα κερί. Το τσουκάλι συμβολίζει τη Μεγάλη Μητέρα στην οποία προσεύχονται οι μάγισσες και τον τόπο συνάθροισης των μαγισσών. Οι φλόγες που «κατακαίουν το κέντρο του πιάτου είναι μια τρομερή αντιστροφή της ιερής φλόγας που κάποτε έκαιγε προς τιμήν της Θεάς…»»[1][22]

Κριστίν ντε Πιζάν Επεξεργασία

Η Κριστίν ντε Πιζάν εμφανίζεται σαν μία αφηρημένη μορφή πεταλούδας ζωγραφισμένη με έντονες στριφογυριστές αποχρώσεις του κόκκινου και του πράσινου. Η Τζούντι Σικάγο περιγράφει την εικόνα ως εξής: «ένα φτερό υψωμένο σε στάση άμυνας που συμβολίζει την προσπάθειά της να προστατέψει τις γυναίκες.»[1]

Το τραπεζομάντηλο έχει μυτερές φλόγες στα ίδια χρώματα. Το σχέδιο παραπέμπει στο είδος κεντήματος «Μπαργκέλλο» που ονομάζεται επίσης «κέντημα της φωτιάς» ή «Φλωρεντιανό κέντημα» καθώς θεωρείται ότι εμφανίστηκε πρώτη φορά στη μεσαιωνική Ιταλία. Σύμφωνα με τη Σικάγο αντιπροσωπεύει τους καταπιεστικούς περιορισμούς της αναγεννησιακής εποχής στις γυναίκες.[1] Στο εμπρός μέρος, στο αρχικό του ονόματός της, υπάρχει κεντημένη μία σκηνή από ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο της Πιζάν στο οποίο εμφανίζεται η ίδια να παρουσιάζει το έργο της στη βασίλισσα της Γαλλίας. Το βιβλίο αντιπροσωπεύει τα κείμενα της ως δώρο γνώσης και φεμινισμού προς τον μεσαιωνικό κόσμο.[23]

Ισαβέλλα ντ' Έστε Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Ισαβέλλας ντ’ Έστε έχει μοτίβα και τεχνικές που αναφέρονται στον ρόλο της ως ηγεμόνας καθώς και ως προστάτιδα των τεχνών και της διακόσμησης κατά τη διάρκεια της ζωής της.

Το πιάτο, βαμμένο με χρυσό, λευκό και βασιλικό μπλε, είναι χαρακτηριστικό της τεχνοτροπίας της αγγειοπλαστικής «Ουρμπίνο» που παρήγαγαν οι βιοτεχνίες που υποστήριζε η ντ’ Έστε. Τα χρυσά τμήματα του πιάτου είναι υπερυψωμένα. Το ίδιο το πιάτο παρουσιάζει τις καλλιτεχνικές καινοτομίες της Αναγέννησης όπως η προοπτική, η γραμμή ορίζοντα και τα σημεία φυγής. Αυτές οι τεχνικές ήταν δημοφιλείς κατά την αρχαιότητα αλλά έπρεπε να αναβιώσουν κατά την Αναγέννηση για να χρησιμοποιηθούν ξανά για να δημιουργήσουν τρισδιάστατα και ρεαλιστικά έργα. Αυτά τα καλλιτεχνικά ιδεώδη εκφράζονται από μία σειρά κολόνες στο κέντρο του πιάτου όπου υπάρχει ένα σημείο φυγής δίνοντας την εντύπωση ότι η εικόνα συνεχίζεται στο βάθος.

Το τραπεζομάντηλο είναι σχεδιασμένο σαν βασιλικό λάβαρο καθώς περιλαμβάνει φούντες, ασπίδες και «fleur-de-lis», σύμβολα που χρησιμοποιούσαν μόνο οι ηγεμόνες. Το σύμβολο στο πίσω μέρος προέρχεται από τον θυρεό της ντ’ Έστε. Οι φούντες παραπέμπουν και στις διακοσμήσεις ενδυμάτων που εμφανίζονται σε πολλούς αναγεννησιακούς πίνακες.[24]

Ελισάβετ Α΄ Επεξεργασία

Στην ιστορία και την τέχνη η Ελισάβετ Α΄ συχνά παρουσιάζεται σαν μία πληθωρική φιγούρα τόσο εξαιτίας της παθιασμένης ανεξαρτησίας της όσο και του εκκεντρικού γούστου της. Το σερβίτσιο της αποπνέει το μεγαλείο της προσωπικότητάς της, την ευημερία που απολάμβανε η Αγγλία υπό την ηγεσία της και τη χλιδή της μοναρχίας.

Η Ελισάβετ ήταν εξαιρετικά ικανή στο να προσδιορίζει η ίδια τον τρόπο με τον οποίον θα παρουσιαζόταν στην τέχνη και συχνά προσλάμβανε καλλιτέχνες για να τη ζωγραφίζουν με εντυπωσιακά ενδύματα. Αυτά τα πορτρέτα, που έγιναν στην ακμή της Ελισάβετ, αποτέλεσαν την έμπνευση για το σερβίτσιο της. Τα βασιλικά ενδύματα συμβολίζονται με τις πτυχές στο χρώμα του βασιλικού μπλε, του μοβ και του κόκκινου. Το πιάτο έχει μπορντούρα από σκληρή δαντέλα που παραπέμπει στα σκληρά κολάρα που φορούσε η Ελισάβετ. Το χρυσό ύφασμα πάνω από τη δαντέλα παραπέμπει στην εκδήλωση στο Πεδίο του Χρυσού Υφάσματος (Camp du Drap d'Or) κατά την οποίο ο πατέρας της Ελισάβετ συνάντησε τον Φραγκίσκο Α΄ της Γαλλίας και τον Κάρολο Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για να διαπραγματευθεί ανακωχή. Κατά τη διάρκεια των τριών εβδομάδων που κράτησαν οι διαπραγματεύσεις οι μονάρχες έμεναν σε πολυτελείς σκηνές από χρυσό ύφασμα.

Το τραπεζομάντηλο περιλαμβάνει σχέδια με φτερά και λουλούδια κεντημένα στο ασπρόμαυρο στυλ περιγράμματος (blackwork) που χρησιμοποιούνταν την εποχή της Ελισάβετ σύμφωνα με το οποίο περιγράμματα λουλουδιών και φύλλων αναμειγνύονταν με γεωμετρικά σχέδια. Αυτό το περίτεχνο κέντημα ήταν δημοφιλές για τη διακόσμηση ενδυμάτων και εμφανίζεται σε πορτρέτα της βασίλισσας.

Η βασιλική σφραγίδα της Ελισάβετ στολίζει το αρχικό γράμμα του ονόματός της που παρουσιάζεται όπως αποκαλούσε η ίδια τον εαυτό της, Ελισάβετ Ρ. Το περίτεχνο φιδίσιο Ρ χρησιμοποιούνταν από την ίδια τη βασίλισσα μετά το όνομά της και ήταν το αρχικό της λέξης Regina, δηλαδή Βασίλισσα στα λατινικά. Το όνομά της είναι κεντημένο με τον δικό της γραφικό χαρακτήρα όπως εμφανίζεται στις υπογραφές της. Με τον ίδιο τρόπο που απαίτησε να έχει τον έλεγχο των πάντων ενώ βρισκόταν εν ζωή, έτσι και στο Δείπνο ανακοινώνει τον εαυτό της μόνη της με τον δικό της ιδιαίτερο και ξεχωριστό γραφικό χαρακτήρα.[25]

Αρτεμισία Τζεντιλέσκι Επεξεργασία

Η Τζούντι Σικάγο αποτίει φόρο τιμής στη σχέση ανάμεσα στην Αρτεμισία Τζεντιλέσκι και το πιο γνωστό της δημιούργημα, την Ιουδίθ, χρησιμοποιώντας τη χρωματική παλέτα του γνωστού έργου στο πιάτο. Το ξίφος που διαπερνά το αρχικό του ονόματος της Αρτεμισίας είναι το ίδιο που υπάρχει στο σερβίτσιο της Ιουδήθ και συμβολίζει τη φυσική και συναισθηματική δύναμη και των δύο γυναικών. Το σχέδιο στο αρχικό γράμμα της Τζεντιλέσκι περιλαμβάνει ένα πινέλο και μία παλέτα και αντιπροσωπεύει τη ζωή της ως καλλιτέχνιδα.

Το πιάτο περιστοιχίζεται από πλούσια βελούδινα υφάσματα που παραπέμπουν στα ενδύματα των γυναικών που ζωγράφιζε η Τζεντιλέσκι. Το χρυσό ύφασμα παραπέμπει στο χρυσό φως στους πίνακές της που έχει μείνει γνωστό ως «χρυσός της Αρτεμισίας» (Artemisia gold). Η Σικάγο εξηγεί πως το ύφασμα σχεδόν καταπίνει το πιάτο συμβολίζοντας το προστατευτικό περιβάλλον που προσπάθησε να φτιάξει ο Οράτσιο Τζεντιλέσκι για την κόρη του..[1] Κάτω από το βελούδο υπάρχει ένα ύφασμα διακοσμημένο με μοτίβο με ρόδια σε μπαρόκ στυλ που είναι χαρακτηριστικό της εποχής της Τζεντιλέσκι. Το μοτίβο «στένσιλ» είναι στο στυλ του «παράδοξου μεταξιού» (bizarre silk) που ήταν πολύ δημοφιλές κατά τον 17ο αιώνα και στο οποίο το κάθε σχήμα πατούσε πάνω στο προηγούμενο δημιουργώντας έτσι μία μεγαλύτερη επαναλαμβανόμενη εικόνα.

Η εικόνα της πεταλούδας στο πιάτο της Τζεντιλέσκι είναι σε τεχνική «κιαροσκούρο» που έκανε γνωστή ο Καραβάτζο, που ήταν ένας από τους δασκάλους της Τζεντιλέσκι. Το κιαροσκούρο χρησιμοποιεί δραματικές εναλλαγές φωτός και σκιάς για να δώσει μία θεατρική χροιά στον πίνακα, κάτι που συνηθιζόταν πολύ κατά την εποχή του μπαρόκ. Η συστρεφόμενη μορφή στο πιάτο παριστάνει επίσης «τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που χρειάζονταν να καταβάλλουν οι γυναίκες την εποχή της Τζεντιλέσκι που ήθελαν να γίνουν καλλιτέχνες».[1][26]

Άννα βαν Σούρμαν Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Άννας βαν Σούρμαν είναι ζωγραφισμένο με πολλές λεπτές γραμμές που παραπέμπουν στις δημοφιλείς δανέζικες γκραβούρες του 17ου αιώνα. Η Σικάγο επέλεξε την αφηρημένη μορφή της πεταλούδας ως σύμβολο «των τιμημένων αγώνων Άννας για τα δικαιώματα των γυναικών».[1]

Το τραπεζομάντηλο είναι κεντημένο με την τεχνοτροπία που συνηθιζόταν τον 17ο αιώνα στην Ολλανδία. Τα νεαρά κορίτσια εξασκούνταν στις μικροσκοπικές βελονιές επάνω σε πρόχειρα υφάσματα έτσι ώστε να μάθουν τις αρετές της γυναίκας, ανάμεσα στις οποίες ήταν η πειθαρχία και η υπακοή. Το κέντημα συμβολίζει τους περιορισμούς στην εκπαίδευση που αντιμετώπιζαν οι σύγχρονες της βαν Σούρμαν στη Δανία και δείχνει το πώς τα κορίτσια εξαναγκάζονταν να σκέφτονται «σε μικρή κλίμακα».[1]

Στο πίσω μέρος υπάρχει κεντημένο ένα καλάθι με λουλούδια, ένα κοινό μοτίβο στα δανέζικα κεντήματα, που συμβολίζει την αναγέννηση. Ο λαγός αντιπροσωπεύει την εξημέρωση και την ντροπαλότητα. Αυτές οι εικόνες εξημέρωσης εξισορροπούνται με κεντημένους αγγέλους που περιβάλλουν το όνομα της βαν Σούρμαν και υποδηλώνουν τον ρόλο της ως θρησκευτικής ηγέτριας. Η βαν Σούρμαν στη ζωή της και στα έργα της αντιτάχθηκε στην ιδέα ότι οι γυναίκες θα πρέπει να περιορίζονται στο σπίτι. Ένα από τα πιο διάσημα ρητά της είναι κεντημένο στο εμπρός μέρος: «Η γυναίκα έχει το ίδιο έρεισμα με τον άντρα, τα ίδια ιδανικά, την ίδια αγάπη για την ομορφιά, την τιμή και την αλήθεια, την ίδια επιθυμία για ανάπτυξη του εαυτού και όμως φυλακίζεται σε μια άδεια ψυχή τα παράθυρα της οποίας παραμένουν σφραγισμένα».[27]

Τρίτη πλευρά: Από την Αμερικάνικη Επανάσταση μέχρι την Επανάσταση των Γυναικών Επεξεργασία

Η τρίτη πλευρά ξεκινά με την Αν Χάτσινσον και παρουσιάζει την Αμερικάνικη Επανάσταση, τις Σουφραζέτες. Τέλος το κίνημα για την ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση των γυναικών συμβολίζεται με το σερβίτσιο της Τζόρτζια ο'Κιφ.

Αν Χάτσινσον Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Αν Χάτσινσον βασίζεται σε θρηνητικές εικόνες του 18ου αιώνα κατασκευασμένες από γυναίκες. Αυτές οι εικόνες συνδύαζαν κέντημα και νερομπογιά και απεικόνιζαν τον θρήνο για την απώλεα κάποιου σημαντικού δημοσίου προσώπου, ενός αγαπημένου μέλους της οικογένειας ή ενός φίλου. Η παραγωγή τους ξεκίνησε περίπου 100 χρόνια μετά τον θάνατο της Χάτσινσον και έφτασαν στην ακμή της δημοφιλίας τους μετά τον θάνατο του Τζορτζ Ουάσινγκτον το 1799. Συνήθως έδειχναν γυναίκες που θρηνούν, κλαίουσες ιτιές και ελληνιστικά αγγεία πάνω σε επιτήμβιες στήλες και αυτές οι εικόνες υπάρχουν και στο σερβίτσιο της Χάτσινσον. Οι ρίζες της ιτιάς απορροφούν το νερό από το έδαφος κρατωντας έτσι τους τάφους στεγνούς και προστατεύουν τα σώματα των νεκρών. Βασισμένη στην έρευνά της η Σικάγο άρχισε να νιώθει ότι η κοινωνική θέση των γυναικών ήταν καλύτερη πριν την Αναγέννηση. Θεώρησε ότι ο 17ος αιώνας ήταν μία εξαιρετικά άσχημη εποχή για τις γυναίκες.[1] Για την Σικάγο, η Αν Χάτσινσον, μία θρησκευόμενη γυναίκα που περιθωριοποιήθηκε κοινωνικά εξαιτίας της εκκλησίας, ήταν ένα σύμβολο για την εξασθένιση της ισχύος των γυναικών και έτσι αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τις εικόνες θρήνου για το σερβίτσιο της.

Η εικόνα στο πιάτο της Χάτσινσον αντιπροσωπεύει τόσο το σάλι που φορούσαν οι θρηνούσες γυναίκες όπως και το σάβανο. Το πιάτο και το τραπεζομάντηλο 'εχουν και τα δύο μουντά γήινα χρώματα που αποδίδουν την ατμόσφαιρα της θλίψης. Το τραπεζομάντηλο έγνε με τη χρήση τεχνικών και υλικών όπως και οι εικόνες θρήνου όπως η χρήση μεταξωτού υφάσματος. Η θρηνούσα γυναίκα, μία κοινή εικόνα στις εικόνες θρήνου, όπως και τα ελληνιστικά αγγεία, βρίσκοντα δίπλα στο όνομα της Χάτσινσον. Στο πίσω μέρος δύο γυναίκες γονατίζουν μπροστά στο αγγείο που ιστορικά έχει χρησιμεύσει ως δοχείο για την τέφρα των νεκρών, αλλά και ως δοχείο του γυναικείου πνεύματος και σύμβολο της πλευράς της Θεάς που συνδέεται με τον θάνατο καθώς και μέσο άσκησης μαγείας.[28]

Σακατζαγουία Επεξεργασία

Η Σακατζαγουία είναι η μοναδική ιθαγενής της Αμερικής που περιλαμβάνεται στο Δείπνο και η Σικάγο επέλεξε να την τιμήσει μέσω των εξαιρετικών καλλιτεχνικών και πολιτισμικών παραδόσεων της φυλής των Σοσόν. Το σερβίτσιο είναι γεμάτο γραμμικά σχέδια όπως εκείνα που κατασκεύαζαν οι γυναίκες Σοσόν με την αφηρημένα γεωμετρική τους τέχνη ενώ οι άντρες κατασκεύαζαν πικτογραφήματα. Τα χρώματα είναι παρόμοια με εκείνα που κατασκεύαζαν οι γυναίκες Σοσόν με την επεξεργασία φυτών. Τα γεωμετρικά σχέδια είναι εμπνευσμένα από τα δερμάτινα σακίδια και τις ζωγραφιές πάνω σε τεντωμένο δέρμα που έφτιαχνε η φυλή της Σακατζαγουία. Η Σικάγο προσπάθησε "να δημιουργήσει την αίσθηση ενός αυθεντικού ινδιάνικου σχεδίου που να περιλαμβάνει τόσο την πεταλούδα όσο και το τρίγωνο, που παραπέμπουν στην καθοδήγηση της αποστολής από τη Σακατζαγουία ενώ κουβαλούσε και το μωρό της".[1] Μία φορητή κούνια κεντημένη με χάντρες βρίσκεται πάνω από το πιάτο.

Το τραπεζομάντηλο είναι σχεδιασμένο με βάση την τέχνη των ινδιάνων της κεντρικής Αμερικής και είναι φτιαγμένο από επεξεργασμένο δέρμα ελαφιού. Η ούγια είναι διακοσμημένη με περίπου 40.000 χάντρες. Το σχέδιο είναι βασισμένο στα σχέδια των φορεμάτων των γυναικών Σοσόν. Το σχέδιο στο αρχικό της Σακατζαγουία αναφέρεται στο νόημα του ονόματός της στη γλώσσα των Χιντάτσα, που σημαίνει "γυναίκα-πουλί".[29]

Κάρολαϊν Χέρσελ Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Κάρολαϊν Χέρσελ αναφέρεται στην αστρονομία και τα συγκλονηστικά της επιτεύγματα στον τομέα αυτόν. Το μάτι στο κέντρο του πιάτου υπενθυμίζει στον θεατή την αναζήτηση της Χέρσελ μέσα από το τηλεσκόπιο για τα υλικά του σύμπαντος. Το αρχικό του ονόματός της έχει ένα τηλεσκόπιο παρόμοιο με το νευτώνειο μοντέλο που έδωσε στη Χέρσελ ο αδερφός της και ήταν το έναυσμα της καριέρας της. Το σχήμα γύρω από το όνομά της είναι ένα σχέδιο του γαλαξία από την ίδια τη Χέρσελ.

Το τραπεζομάντηλο είναι κεντημένο με εικόνες από το σύμπαν και περιλαμβάνει σύννεφα, άστρα και απεικονίσεις των οκτώ κομητών που ανακάλυψε η Χέρσελ μέσα σε 11 χρόνια. Στο κύριο μέρος υπάρχει ένα λαμπερό αστέρι ή αστέρας οι ακτίνες του οποίου διαπερνούν ομόκεντρους κύκλους που παραπέμπουν στη χαρτογράφηση. Υπάρχουν επίσης κεντημένες αστρονομικές σημειώσεις και αναφορές στις τροχιές κομητών. Κεντήματα με χρυσή και ασημένια κωστή λάμπουν μέσα από έναν βαθύ μπλε και μαύρο ουρανό σαν άστρα που λάμπουν τη νύχτα εκθειάζοντας την πολύτιμη συνεισφορά της Χέρσελ στον τομέα της αστρονομίας.[30]

Μαίρη Γουόλστονκραφτ Επεξεργασία

Το σερβίτσιο της Μαίρης Γουόλστονκραφτ εκφράζει την ισχυρή προσωπικότητα της συγγραφέα και αντιπαραβάλλει την πεποίθησή της σχετικά με την ισότητα των γυναικών και των αντρών με τις κυρίαρχες απόψεις του 18ου αιώνα. Το τραπεζομάντηλό της είναι κατασκευασμένο με μικροβελονιά, σταυροβελονιά και πισωβελονιά, ένα είδος κεντήματος που συνδέεται με ποιμενικές σκηνές. Αυτό το λεπτομερές κέντημα δημιουργεί μία λεπτομερή απεικόνιση της ζωής της Γουόλστονκραφτ ενώ υποδηλώνει και τους περιορισμούς που επιβάλλονταν στο φύλο της καθώς η συγγραφέας έζησε σε μια εποχή όπου το έργο των γυναικών θεωρούνταν ασήμαντο και άνευ ουσίας. Η Σικάγο συμπεριέλαβε εικόνες που συνδέονται με την οικαικάη σφαίρα όπως μήλα, πουλιά και λουλούδια έτσι ώστε να υπογραμμίσει το τετριμένο της γυναικείας ύπαρξης τον 18ο αιώνα. Οι μανιώδεις λεπτομέρεις στο τραπεζομάντηλο χρησιμεύουν ως "μεταφορά για την κατ' εξακολούθηση παραγνώριση των γυναικείων επιτευγμάτων".[1]

Αυτές οι οικιακές λεπτομέρεις έρχονται σε σύγκρουση με τον τρισδιάστατο χαρακτήρα του πιάτου που αποτελεί μεταφορά για την κληρονομιά και την ευφυία της Γουόλστονκραφτ. Υπάρχουν επίσης σκηνές που δείχνουν τη Γουόλστονκραφτ με τις μαθήτριές της καθώς και μία εικόνα σχετικάμε τον τραγικό θάνατό της ενώ γεννούσε. Στο αρχικό του ονόματός της υπάρχουν δύο εικόνες που αντιπροσωπεύουν το έργο της Γουόλστονκραφτ, ένα ημίψηλο καπέλο και ένα γάντι που μοιάζει με εκείνο που αρνήθηκε στο νεκροκρέβατό της ως σύμβολο της γυναικείας αδυναμίας. Είχε δηλώσει: "Έριξα το γάντι. Είναι καιρός οι γυναικες να ανακτήσουν την αξιοπρέπειά τους και να γίνουν μέρος του ανθρώπινου είδους."[31][32]

Σοτζέρνερ Τρούθ Επεξεργασία

Το σερβίτσιο τη Σοτζέρνερ Τρουθ συνδυάζει αναφορές τόσο στη Αφρικανική της καταγωγή όσο και στις σημαντικές της ρίζες στην αμερικάνικη ιστορία. Στο τραπεζομάντηλο η Σικάγο συνδέει την αφρικανικής προέλευσης τεχνική του καπιτονέ με την ιστορία των Η.Π.Α.. Στην ουγία εμφανίζεται μια αφρικανική ύφανση κυματοειδούς μορφής που παραδοσιακά χρησιμοποιούσαν οι σκλάβοι συνδυασμένη με μια τεχνική συνένωσης κομματιών που εισήγαγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες οι γυναίκες από την Ευρώπη. Αυτός ο συνδυασμός συμβολίζει τη "συγχώνευση των δύο αυτών παραδόσεων στην εξέλιξη των αφρικανικών καπιτονέ".[33]

Το πιάτο της Σοτζέρνερ Τρουθ είναι ένα από τα ελάχιστα που δεν έχουν την αιδοιόσχημη εικόνα που παρουσιάζουν τα περισσότερα πιάτα στο έργο. Αντίθετα, δείχνει τρία πρόσωπα, ένα στραμμένο προς τα αριστερά, το άλλο να κοιτάζει μπροστά και το τρίτο στραμμένο προς τα δεξιά. Τα πρόσωπα, που θυμίζουν αφρικάνικες μάσκες, μοιράζονται ένα γυναικείο σώμα που χαρακτηρίζεται από στρογγυλεμένους μαστούς. Οι μαστοί επίσης αποτελούν αναφορά σε μία ιστορία στην οποία ένας άντρας από τη συνέλευση στην οποία απευθυνόταν η Σοτζέρνερ Τρουθ απαίτησε να εξετασθεί το σώμα της μην μπορώντας να πιστέψει πως μία γυναίκα μπορούσε να είναι τόσο δυνατή. [34]

Το αριστερό πρόσωπο θρηνεί με ένα δάκρυ για τα βάσανα των σκλάβων. Το στυλιζαρισμένο πρόσωπο στα δεξιά, έχοντας ανοιχτό το στόμα σε έκφραση οργής, αντιπροσωπεύει την οργή των μαύρων γυναικών στη σκλαβιά τους. Το κεντρικό πρόσωπο, μία μάσκ διακοσμημένη με ασπ΄ρομαυρα τρίγωνα, υποδηλώνει τον βαθμό στον οποίον μααύρες και λευκές γυναίκες ήταν αναγκασμένες να κρύβουν τον πραγματικό εαυτό τους. Τέλος, η υψωμένη γροθιά στα δεξιά του πιάτου τιμά τον λόγο της Σοτζέρνερ Τρουθ και τη δυναμική της κίνηση στο Συνέδριο για τα Δικαιώματα των Γυναικών το 1851.[34]

Σούζαν Άνθονι Επεξεργασία

Ελίζαμπεθ Μπλάκγουελ Επεξεργασία

Έμιλι Ντίκινσον Επεξεργασία

Έθελ Σμιθ Επεξεργασία

Μάργκαρετ Σάνγκερ Επεξεργασία

Νάταλι Μπάρνεϊ Επεξεργασία

Βιρτζίνια Γουλφ Επεξεργασία

Τζόρτζια Ο'Κιφ Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 Chicago, Judy (1979). The Dinner Party: A Symbol of our Heritage. Anchor. ISBN 0385145675. 
  2. «Primordial Goddess at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  3. «Fertile Goddess at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. «Ishtar at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  5. «Kali at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  6. «Snake Goddess at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  7. «Sophia at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  8. «Amazon at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  9. «Hatshepsut at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  10. «Judith at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  11. «Sappho at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  12. «Aspasia at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  13. «Boadaceia at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  14. «Hypatia at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  15. «Marcella at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  16. «Saint Bridget at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  17. «Theodora at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  18. «Hrosvitha at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2017. 
  19. «Trotulla at the Dinner Party». Brookyn Museum. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. 
  20. «Eleanor of Aquitaine at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. 
  21. «Hildegarde of Bingen at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2017. 
  22. «Petronilla de Meath at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  23. «Christine de Pisan at The Dinner Party». Brooklyn Musum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  24. «Isabella d'Este at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  25. «Elizabeth R. at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  26. «Artemisia Gentileschi at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  27. «Anna van Schurman at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  28. «Anne Hutchinson at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  29. «Sacajawea at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  30. «Caroline Herschel at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  31. Chicago, Judy (1980). Embroidering Our Heritage: The Dinner Party Needlework. Doubleday. ISBN 0385145691. 
  32. «Mary Wollstonecraft at The Dinner Party». Brooklyn Museum. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. 
  33. Chicago, Judy (1980). Embroidering our heritage : the dinner party needlework. Garden City, N.Y.: Anchor Books. σελ. 220. ISBN 0385145683. 6278193. 
  34. 34,0 34,1 «Brooklyn Museum: Sojourner Truth». www.brooklynmuseum.org. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2019. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Chicago. Judy (1979). The Dinner Party: A Symbol of our Heritage. Anchor Books. ISBN 0385145675
  • Chicago, Judy (1980). Embroidering Our Heritage: The Dinner Party Needlework. Doubleday. ISBN 0385145691
  • "The Dinner Party: Place Settings" Επίσημη ιστοσελίδα του έργου στο Μουσείο του Μπρούκλιν (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2017-09-05.