Ωτ-Λουάρ

Ωτ-Λουάρ
; Σημαία	; Έμβλημα
	; Σφραγίδα
	;
Διοίκηση
Χώρα	Γαλλία
Περιοχή	Ωβέρνη-Ρον-Αλπ
Δημιουργία νομού	4 Μαρτίου 1790
Πρωτεύουσα	Λε Πουί-αν-Βελαί
Υπονομαρχία	Μπριούντ; Ισανζώ
Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου	Ζαν-Πιερ Μαρκόν (UDI)
Νομάρχης	Νικολά ντε Μαιστρ
Κωδικός νομού	43
ISO 3166-2	FR-43
Κωδικός NUTS	FR723
Δημογραφία
Πληθυσμός	227.284 (1 Ιανουαρίου 2021)
Πυκνότητα	46 κάτοικοι/km²
Δεδομένα
Έκταση	4.977 km²
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα); UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Υποδιαιρέσεις
Διαμερίσματα	3
Εκλογικές περιφέρειες	2
Καντόνια	19
Διακοινοτικότητες	11
Κοινότητες	257
Ιστότοπος
	http://www.haute-loire.pref.gouv.fr/
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Συντεταγμένες: 45°N 4°E / 45°N 4°E / 45; 4

Η Ωτ-Λουάρ (γαλλικά: Haute-Loire) είναι γαλλικός νομός που βρίσκεται στην περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ, στα νοτιοανατολικά του Κεντρικού Ορεινού Όγκου (Μασίφ Σαντράλ). Το όνομα του νομού προέρχεται από τον ποταμό Λίγηρα. Πρωτεύουσα είναι το Πουί-αν-Βελαί.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) και το Ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 43.

Από το 1960 έως το 2015 ήταν νομός της περιοχής Ωβέρνη. Την 1η Ιανουαρίου 2016 η περιοχή Ωβέρνη συγχωνεύτηκε με την περιοχή Ρον-Αλπ και πλέον αποτελούν τη νέα διοικητική περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.

Οι κάτοικοί του ονομάζονται Αλτιλιζεριέν.^[3]

Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Τοπίο στα όρη Μαρζερίντ

Θέση του νομού Ωτ-Λουάρ στην Ωβέρνη-Ρον-Αλπ

Ο νομός Ωτ-Λουάρ αποτελεί τμήμα της διοικητικής περιοχής Ωβέρνη-Ρον-Αλπ. Έχει έκταση 4.977 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Διοικητικά αποτελείται από 3 διαμερίσματα και περιλαμβάνει 257 κοινότητες. Ο πληθυσμός του νομού είναι 227.339 κάτοικοι (στην απογραφή του 2016).

Συνορεύει στα βόρεια με τους νομούς Πουί-ντε-Ντομ και Λουάρ, στα ανατολικά και νοτιοανατολικά με το νομό Αρντές, στα νοτιοδυτικά με το νομό Λοζέρ της Οξιτανίας και στα δυτικά με το νομό Καντάλ.

Πρωτεύουσα του νομού είναι το Πουί-αν-Βελαί με 19.115 κατοίκους (2016), που βρίσκεται σε απόσταση 440 χιλιομέτρων (οδικώς 540 ) νοτιοανατολικά από το Παρίσι.^[4]

Ο νομός βρίσκεται εξ ολοκλήρου στο κεντρο-ανατολικό τμήμα του Μασίφ Σαντράλ. Αν και δεν είναι ο υψηλότερος νομός της οροσειράς (το μεγαλύτερο υψόμετρο του νομού είναι 1.753 μέτρα στη βόρεια κορυφή του όρους Μεζέν), το μέσο υψόμετρο παραμένει υψηλό. Τα δύο τρίτα του εδάφους του νομού Ωτ-Λουάρ υπερβαίνουν τα 800 μέτρα υψομέτρου^[5] και το χαμηλότερο σημείο βρίσκεται στα 393 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (στη Γαλλία, μόνο ο νομός Ωτ-Αλπ έχει υψηλότερο ελάχιστο υψόμετρο).

Ο νομός έλαβε το όνομά του από τον ποταμό Λίγηρα που υποδεικνύει τη θέση του ανάντη του ποταμού, ο οποίος διασχίζει το νομό από νότο προς βορρά, διαρρέοντας, μεταξύ άλλων, την πρωτεύουσα Λε Πουί-αν-Βελαί και την κοινότητα Ωρέκ-συρ-Λουάρ, από όπου, και αφού έχει διανύσει μια διαδρομή περίπου 100 χιλιομέτρων εισέρχεται στο νομό Λουάρ.

Τα όρη του Ωτ-Λουάρ οριοθετούνται από την κοιλάδα του ποταμού Αλλιέ, ο οποίος ρέει στα δυτικά του νομού με κατεύθυνση προς τα βορειοδυτικά. Στα δυτικά του ποταμού Αλλιέ βρίσκονται τα όρη της Μαρζερίντ. Στα ανατολικά εκτείνεται η περιοχή Βελαί, η οποία περιλαμβάνει αρκετές κοιλάδες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Λίγηρα και του Λινιόν ντυ Βελαί. Επιπλέον, ορισμένες περιοχές του νομού έχουν συγκεκριμένα ονόματα που σχετίζονται με τα βουνά τους, όπως η οροσειρά του Μεζέν και το Μεγκάλ.

Το έδαφος του νομού απαρτίζεται περίπου κατά 40% από δασικές εκτάσεις (200.000 εκτάρια).

Κλίμα Επεξεργασία

Το κλίμα της περιοχής είναι ημι-ηπειρωτικό και επηρεάζεται από τον Ατλαντικό ωκεανό καθώς και από τα βουνά που την περιβάλλουν. Μια μικρή μεσογειακή επιρροή παρατηρείται από την άποψη των βροχοπτώσεων προς το νότο, κυρίως νοτιοανατολικά του νομού. Η θερμοκρασία το χειμώνα φθάνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα με παγετό και χιονοπτώσεις ενώ το καλοκαίρι επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες. Οι θυελλώδεις άνεμοι είναι συχνό φαινόμενο στην περιοχή.

Ιστορία Επεξεργασία

Ο νομός Ωτ-Λουάρ και οι επαρχίες πριν τη σύσταση των γαλλικών νομών το 1790:

Ωβέρνη

Βελαί (τμήμα του Λανγκεντόκ)

Ζεβωντάν (τμήμα του Λανγκεντόκ)

Βιβαραί (τμήμα του Λανγκεντόκ)

Φορέζ

Ο νομός Ωτ-Λουάρ είναι ένας από τους αρχικά 83 νομούς (πλέον 101) που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στις 4 Μαρτίου 1790, σύμφωνα με το νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789, με την κατάργηση των παλαιών επαρχιών.

Ο νομός δημιουργήθηκε από τμήματα των πρώην επαρχιών Ωβέρνη, Λανγκεντόκ και Λυονναί ^[6]. Τα δύο τρίτα της έκτασης του νομού, με επίκεντρο την πρωτεύουσα Πουί-αν-Βελαί, αποτελούσαν τμήμα της πρώην επαρχίας του Λανγκεντόκ και είναι γνωστή ως Βελαί. Η γεωγραφική απόσταση από την Τουλούζη είχε επιτρέψει στην περιοχή αυτή να απολαύσει μεγάλη αυτονομία.

Από το 1960 έως το 2015 ήταν νομός της περιοχής Ωβέρνη. Την 1η Ιανουαρίου 2016 η περιοχή Ωβέρνη συγχωνεύτηκε με την περιοχή Ρον-Αλπ και πλέον αποτελούν τη νέα διοικητική περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.

Το τμήμα δεν έχει υποβληθεί σε εδαφικές αλλαγές από την ημερομηνία δημιουργίας του.

Γλώσσα Επεξεργασία

Οι παραδοσιακές γλώσσες της περιοχής ήταν τα οξιτανικά και οι διάλεκτοι των οξιτανικών, βελαβιέν στην περιοχή του Βελαί και ωβερνιά στην περιοχή που προήλθε από την Ωβέρνη.

Στα οξιτανικά, το όνομα του νομού είναι Leger-Naut και στα βελαβιέν, ανατολικά του Βελαί, ο νομός ονομάζεται Leir-Naut.

Διοικητική διαίρεση Επεξεργασία

Τα διοικητικά διαμερίσματα του νομού Ωτ-Λουάρ

Ο νομός Ωτ-Λουάρ χωρίζεται σε 3 διαμερίσματα, 19 καντόνια και 257 κοινότητες:

Διαμέρισμα	Καντόνια	Κοινότητες	Πληθυσμός Απογραφή 2016	Έκταση χμ²	Πυκνότητα Κάτ./χμ²	Κωδ. INSEE
Μπριούντ	5	111	45.768	1.886,76	24	431
Λε Πουί-αν-Βελαί	9	102	96.498	1.930,66	50	432
Ισανζώ	8	44	85.073	1.159,72	73	433
Σύνολο νομού	19	257	227.339	4.977,14	46	43

Πόλεις Επεξεργασία

Ο νομός Ωτ-Λουάρ

Οι κυριότερες πόλεις του νομού Ωτ-Λουάρ είναι:

Πόλη	Πληθυσμός (2016)	Διαμέρισμα
Λε Πουί-αν-Βελαί	19.115	Λε Πουί-αν-Βελαί
Μονιστρόλ-συρ-Λουάρ	8.756	Ισανζώ
Ισανζώ	7.162	Ισανζώ
Μπριούντ	6.718	Μπριούντ
Ωρέκ-συρ-Λουάρ	6.111	Ισανζώ
Σαιντ-Σιγκολέν	5.959	Ισανζώ

Οικονομία Επεξεργασία

Η πράσινη φακή, ιδιαίτερο προϊόν του νομού Ωτ-Λουάρ

Ο νομός Ωτ-Λουάρ είναι νομός αγροτικός και κτηνοτροφικός, ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα του και έχει στραφεί περισσότερο προς τη βιομηχανία στο ανατολικό τμήμα του.

Το καλλιεργήσιμο έδαφος αντιπροσωπεύει 235.000 εκτάρια, ή σχεδόν το 50% της περιοχής του νομού.

Τα αγροκτήματα προσανατολίζονται κυρίως προς τη μικτή γεωργία. Η παραγωγή αγελαδινού γάλακτος είναι πολύ σημαντική για το νομό, με ετήσια παραγωγή 407.000 εκατομμύρια λίτρα (2015), όπως και η παραγωγή βοδινού κρέατος.

Δαντέλα του Πουί

Τα δάση του νομού επιτρέπουν μια ενεργή βιομηχανία ξύλου (χαρτοποιία, πριονιστήρια κλπ.).

Η καλλιέργεια σιτηρών (σχεδόν 35.000 εκτάρια, εκ των οποίων το 40% είναι μαλακό σιτάρι) είναι η δεύτερη γεωργική δραστηριότητα στο νομό, καθώς και η καλλιέργεια φακής, ονομαστό προϊόν του νομού,^[7]η πράσινη φακή του Πουί με Προστατευόμενη ονομασία προέλευσης.

Οι γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες παραδοσιακά συμπληρώνονταν από την οικοτεχνία με δαντέλες, υφαντά, διακοσμητικά σειρήτια και κεντήματα, τα οποία πλέον αποτελούν αντικείμενο βιοτεχνιών και εργαστηρίων, καθώς και σχολών μαθητείας.^[8]

Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο νομό Ωτ-Λουάρ, στις 22 Αυγούστου 2019 δημοσίευσαν ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 20 εκατομμυρίων ευρώ.^[9]

Τουρισμός-Αξιοθέατα Επεξεργασία

Η εκκλησία Σαιν Μισέλ του Αιγκυίλ

Το άγαλμα της Παναγίας στο Πουί-αν-Βελαί

Ο νομός Ωτ-Λουάρ στα νότια της Ωβέρνης έχει τουριστική κίνηση καθώς προσφέρει μια υπέροχη σειρά από πράσινα λιβάδια, ηφαιστειακά όρη, οροπέδια, άγρια φαράγγια και ποτάμια και απολαμβάνει πολλές ώρες ηλιοφάνειας. Στην περιοχή βρίσκονται τρία από τα «Πιο όμορφα χωριά της Γαλλίας», έτσι χαρακτηρίστηκαν οι κοινότητες Πραντέλ, Μπλελ και Λαβωντιέ. Ο ποταμός Λίγηρας διασχίζει επίσης το νομό για περίπου 100 χιλιόμετρα, προερχόμενος από τις πηγές του στο όρος Ζερμπιέ-ντε-Ζον στο γειτονικό νομό Αρντές.

Από το Πουί-αν-Λουάρ ξεκινούσε, και περνούσε και από άλλες κοινότητες του νομού, ένα από τα τέσσερα παλιά μονοπάτια της διαδρομής για τον Άγιο Ιάκωβο της Κομποστέλα, η οδός Ποντιένσις (via Podiensis) ή οδός του Πουί. ^[10]

Μερικά από τα φυσικά αξιοθέατα και ιστορικά κτίρια του νομού είναι:

Το κάστρο του Σαιν-Βιντάλ, ένα μεσαιωνικό κάστρο του 13ου και 16ου αιώνα.
Ο καταρράκτης του ποταμού Μπωμ
Το αββαείο της Σαιζ-Ντιέ, παλιό μοναστήρι Βενεδικτίνων, γοτθικού ρυθμού, ιδρυμένο το 1043.
Το μουσείο του θηρίου της Ζεβοντάν, ένα μυστηριώδες ζώο που εμφανίστηκε το 1764 στην περιοχή Ζεβοντάν και τρομοκρατούσε τους κατοίκους των γύρω περιοχών με τις επιθέσεις του επί τρία χρόνια.
Το κάστρο Πολινιάκ, 11ος αιώνας, 5 χλμ βόρεια του Πουί-αν-Λουάρ.
Η εκκλησία Σαιν Μισέλ του Αιγκυίλ, δίπλα στο Πουί-αν-Λουάρ, κτισμένη σε ηφαιστειογενή βράχο 82 μέτρων, έχει 268 σκαλοπάτια και χρονολογείται από το 961.