Ανιόνε
Το Ανιόνε (ιταλ. Agnone) είναι κωμόπολη και δήμος (comune) στην Περιφέρεια Μολίζε της νοτιοκεντρικής Ιταλίας, περίπου 53 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Καμπομπάσσο. Το 2022 είχε πληθυσμό 4.629 κατοίκους. Το Ανιόνε είναι γνωστό για την κατασκευή καμπανών από την εταιρεία «Campane Marinelli – Pontificia Fonderia di Campane».
| Ανιόνε | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
| Διοικητικές πληροφορίες | ||
| Χώρα |  Ιταλία | |
| Περιφέρεια | Μολίζε | |
| Επαρχία | Ιζέρνια | |
| Δήμαρχος | Ντανιέλε Σαΐα | |
| Περιοχή | ||
| Υψόμετρο | 830 μ. | |
| Έκταση | 96,85 χλμ² | |
| Πληθυσμός | 4.629 (Μάιος 2022) | |
| Πυκνότητα | 48 κατ./χλμ² | |
| Άλλες πληροφορίες | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+1 | |
| Πολιούχος | Άγιος Κρισταντσιάνο | |
| www.comune.agnone.is.it | ||
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣαμνίτες
Επεξεργασία
Οι Σαμνίτες αποτελούνταν από αρκετές ξεχωριστές φυλές που ζούσαν στην περιοχή Σάμνιον (λατ. Samnium), μια μεσόγεια επικράτεια στη νοτιοκεντρική Ιταλία. Οι Πέντροι ήταν η ισχυρότερη φυλή των Σαμνιτών και είχαν πρωτεύουσά τους το Μποβιάνιο, το σημερινό Μποτζάνο, μια πόλη περί τα δέκα χιλιόμετρα νοτίως του σημερινού Ανιόνε. Το Ανιόνε βρίσκεται στο κέντρο μιας περιοχής με σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα του αρχαίου πολιτισμού των Ασκανίων-Σαμνιτών, έχει μάλιστα αποκληθεί «Αθήνα του Σαμνίου», εξαιτίας των πολλών αρχαίων ερειπίων του σαμνιτικού πολιτισμού.[1] Κατά την παράδοση η ονομασία του Ανιόνε προέρχεται από εκείνη της αρχαίας πόλεως Ακυϊλονίας (Aquilonia), η οποία καταστράφηκε από τους Ρωμαίους[1] το 293 π.Χ.: Ο Ρωμαίος Παπίριος (Papirius) έγινε ο κυρίαρχος της Ακυϊλονίας, την οποία πυρπόλησε εντελώς.
Το Ανιόνε διεκδικεί το σημαντικότερο αρχαίο γραπτό κείμενο που έχει ανακαλυφθεί σε ολόκληρη την περιφέρεια Μολίζε: είναι ο λεγόμενος «Οσκανός Πίνακας» (Tabula Osca), ένα ορειχάλκινο πλακίδιο με κείμενο στην οσκική γλώσσα, το οποίο χρονολογείται στον 3ο αιώνα π.Χ. και βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο.[2] Για την ακρίβεια ανακαλύφθηκε το έτος 1848 στη θέση Φόντε ντι Ρομίτο, ανάμεσα στην Καπρακόττα και το Ανιόνε, κοντά στον ποταμό Σάνγκρο. Το κείμενο αποτελεί δείγμα της νοτιότερης διαλέκτου της γλώσσας των Σαμνιτών και αναφέρεται σε μια σειρά αφιερώσεων σε διάφορες θεότητες ή άλλες ιερές οντότητες[3]
Ρωμαϊκή εποχή
ΕπεξεργασίαΚατά τη ρωμαϊκή περίοδο ο Χριστιανισμός εξαπλώθηκε στη σημερινή περιφέρεια Μολίζε. Το Ανιόνε εμφανίζεται σε ρωμαϊκούς χάρτες σε διαφορετικές θέσεις σε διαφορετικούς αιώνες, με τις ονομασίες Aprutium, Picenum, Sabina et Samnium, Flaminia et Picenum και/ή Campania et Samnium. Η τάση των Ρωμαίων για εκτεταμένη ανοικοδόμηση φαίνεται ότι παρέλειψε το Ανιόνε, καθώς η αρχιτεκτονική των Σαμνιτών κυριαρχούσε ακόμα στην υστερορρωμαϊκή περίοδο.
Μεσαίωνας
ΕπεξεργασίαΤο Ανιόνε ήταν σημαντική πόλη κατά την εποχή της κυριαρχίας των Λομβαρδών, αλλά στη συνέχεια αφέθηκε να παρακμάζει στους τελευταίους αιώνες της 1ης χιλιετίας μ.Χ., ενώ η κοιλάδα Βερρίνο και οι γύρω λόφοι κατέστησαν τόπος για ερημίτες, μοναστήρια και μικρούς αγροτικούς καταυλισμούς. Το 1139 η ισχυρή οικογένεια Μπορρέλλο απέκτησε τον έλεγχο του Ανιόνε, με τη βοήθεια Βενετών μισθοφόρων, πιθανώς δαλματικής καταγωγής.[4]
Η σημασία του Ανιόνε αυξήθηκε κατά τις εποχές της βασιλείας των Ανδεγαυών και του Στέμματος της Αραγωνίας. Αλλά και αργότερα, στο Βασίλειο των Δύο Σικελιών, η σημερινή κωμόπολη ήταν μια από τις 56 «βασιλικές πόλεις» που ανέφεραν απευθείας στον Βασιλιά και ήταν ελεύθερες από κάθε άλλη φεουδαρχική υποτέλεια. Ο Ιωσήφ Βοναπάρτης απεφάσισε να δημιουργήσει τη νέα περιφέρεια του Μολίζε και το Ανιόνε θα βρισκόταν εκτός των ορίων της. Αλλά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ζοακίμ Μυρά, οι πρεσβύτεροι του Ανιόνε τού ζήτησαν και πέτυχαν να ενταχθούν στο Μολίζε, με το επιχείρημα της γεωγραφικής δυσκολίας επικοινωνίας με το Αμπρούτσο. Την ίδια περίπου εποχή οι φυσικοί πόροι της περιοχής γύρω από την πόλη, αξιοποιούμενοι, οδήγησαν σε βελτίωση της οικονομικής της καταστάσεως, καθώς αναδείχθηκαν επιδέξιοι τεχνίτες που κατασκεύαζαν χρυσά κοσμήματα, χάλκινα είδη, ρολόγια και καμπάνες.
Στην ενωμένη Ιταλία
ΕπεξεργασίαΤο Ανιόνε ωστόσο περιέπεσε και πάλι σε παρακμή μετά την Ιταλική ενοποίηση τη δεκαετία 1860-1870. Το 1884 η τοπική εφημερίδα L'Aquilonia, εξετάζοντας τα αίτια της μαζικής μεταναστεύσεως στις ΗΠΑ και την Αργεντινή, συμπέραινε ότι οι δύο βασικοί παράγοντες ήταν οι υπερβολικοί φόροι στα καταναλωτικά αγαθά και τα τοκογλυφικά επιτόκια, που κατά καιρούς υπερέβαιναν το 20% στην πόλη.[5] Οι φτωχοί χωρικοί συλλαμβάνονταν συχνά επειδή έκλεβαν τις σοδειές των «γκαλαντουόμινι» (galantuomini, η «άρχουσα τάξη» από όπου και η ελληνική λέξη «γαλαντόμος»), ενώ ένα άλλο ιδιαιτέρως συχνό αδίκημα ήταν η παράνομη υλοτόμηση σε δημοτικές εκτάσεις: για παράδειγμα, μόνο το έτος 1863 ασκήθηκε δίωξη για 624 περιπτώσεις παράνομης κοπής δέντρων.
Ο 20ός αιώνας
ΕπεξεργασίαΜε την άνοδο στην εξουσία του Μπενίτο Μουσολίνι, το φασιστικό καθεστώς ουσιαστικά σταμάτησε τη μετανάστευση Ιταλών προς το εξωτερικό. Το Ανιόνε έγινε τόπος εξορίας για πολλούς αντικαθεστωτικούς. Αργότερα οι Γερμανοί δημιούργησαν ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως για τους τσιγγάνους αρκετά κοντά στο Ανιόνε. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έφθασε στο Ανιόνε μόλις στις 2 και 3 Δεκεμβρίου του 1943, όταν η 1η Μεραρχία Πεζικού του Καναδά απωθούσε τους Γερμανούς από το Μολίζε και το Σύνταγμα της Δυτικής Νέας Σκωτίας κατέλυσε στην κωμόπολη κατά τη διάρκεια της επιθέσεως της Ορτόνα.[6]
Μεταπολεμικώς το μεταναστευτικό ρεύμα επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά όχι τόσο προς το εξωτερικό, όσο προς την ταχέως εκβιομηχανιζόμενη βόρεια Ιταλία.[7] Ακόμα και σήμερα ο πληθυσμός του Ανιόνε συνεχίζει να μειώνεται. Καθώς το Μολίζε αρχίζει να έχει κάποια αναγνώριση ως τουριστικός προορισμός, το Ανιόνε προσπαθεί να αναπτύξει τον αγροτουρισμό, αλλά και τον αρχαιολογικό τουρισμό με βάση τα προρωμαϊκά ερείπια και τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική του.[7]
Αξιοθέατα
ΕπεξεργασίαΜεσαιωνικός πολιτισμός
ΕπεξεργασίαΗ μεσαιωνική αρχιτεκτονική του Ανιόνε αντιπροσωπεύεται από τους 19 χριστιανικούς ναούς του, από τους οποίους ξεχωρίζει εκείνος του Αγίου Μάρκου, με τη μεγάλη πύλη του, που διακοσμείται από έναν χάλκινο λέοντα. Τον 11ο αιώνα οι Οντορίζιο και Γκουαλτιέρο Μπορρέλλο έφεραν καλλιτέχνες από τη Βενετία για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους με τον λέοντα του Αγίου Μάρκου. Αυτός ο ναός είναι διακοσμημένος με πεποικιλμένες Άγιες Τράπεζες και μια ζωγραφιά της «Αγίας Οικογενείας με Αγίους», έργο του Λούκα Τζορντάνο. Αξιόλογος είναι επίσης ο Ναός του Αγίου Αντωνίου Αμπάτε, με πύλη ρομανικού ρυθμού, κωδωνοστάσιο (καμπαναριό) του 17ου αιώνα και στο εσωτερικό μια γιγαντιαία νωπογραφία του Φραντσέσκο Παλούμπο. Ο Άγιος Εμίντιο έχει πύλη του 12ου αιώνα και πλούσια τέχνη, όπως ξύλινα χρωματισμένα αγάλματα που βγαίνουν στο προαύλιο τη Μεγάλη Πέμπτη και τη Μεγάλη Παρασκευή για μια αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου. Ο Ναός του Κόρσο Γκαριμπάλντι πλαισιώνεται από χιλιόχρονες οικίες με πέτρινους λέοντες κοντά στις θύρες τους (ο λέοντας συναντάται και στον θυρεό του Ανιόνε): εργαστήρια μεσαιωνικών τεχνιτών και τα σπίτια των οικογενειών Απολλόνιο και Νουόννο. Ο Ναός του Αγίου Φραγκίσκου έχει ένα τεράστιο κυκλικό παράθυρο πάνω από την κύρια είσοδο, χρονολογούμενο από το 1330, ενώ στο εσωτερικό η «Τελική Κρίση» στην κόγχη είναι ζωγραφισμένη από τον Γκαμπόρα. Τέλος, ο Ναός του Αγίου Νικολάου έχει ένα ιδιόμορφο κωδωνοστάσιο, επενδυμένο με κίτρινα και πράσινα κεραμικά πλακίδια.
Στους τεχνίτες και στη μεσαιωνική αρχιτεκτονική του Ανιόνε οφείλεται και το προσωνύμιό του «Città d'Arte» (= «Πόλη της Τέχνης»), το οποίο ο δήμος εκμεταλλεύεται για την προαγωγή του τουρισμού.[8]
Το εργοστάσιο και μουσείο Μαρινέλλι
Επεξεργασία
Το «Pontificia Fonderia Marinelli» είναι ένα εργοστάσιο κατασκευής καμπανών που λειτουργεί στο Ανιόνε επί σχεδόν μια χιλιετία. Είναι μία από τις αρχαιότερες εταιρείες σε ολόκληρο τον κόσμο και όλους αυτούς τους αιώνες ανήκει και διευθύνεται από την οικογένεια Μαρινέλλι.
Το εργοστάσιο διαθέτει ένα μουσείο, όπου εκτίθενται καμπάνες ηλικίας σχεδόν χιλίων ετών, αλλά και αρκετά πιο πρόσφατες. Είναι επίσης δυνατό ο επισκέπτης να παρακολουθήσει τη διαδικασία κατασκευής των καμπανών. Το εργοστάσιο δέχθηκε την επίσκεψη του τότε Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ το 1995, καθώς πολλές καμπάνες κατασκευής του βρίσκονται στο Βατικανό.
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΤο Ανιόνε είναι κτισμένο πάνω σε μια βραχώδη μακρόστενη προεξοχή στην υψηλότερη, ορεινή περιοχή της Περιφέρειας Μολίζε, την Alto Molise = «Άνω Μολίζε». Η πόλη περιβάλλεται από αγροκτήματα και υποστατικά. Η έκταση του δήμου του Ανιόνε είναι 96,85 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που βρίσκονται σε υψόμετρα από 370 έως 1.386 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με υψηλότερο σημείο την κορυφή του όρους Καστελμπαρόνε. Ο δήμος διαρρέεται από τα ποτάμια Σάνγκρο και Βερρίνο. Η γεωγραφική θέση του Ανιόνε έχει χαρακτηρισθεί ως «το φυσικό κεφάλαιο της Άνω Μολίζε».
Εξαιτίας της γεωμορφολογίας της, η περιοχή του Ανιόνε είναι επιρρεπής στις κατολισθήσεις. Για παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 2003, μια τεράστια κατολίσθηση μέσα στα όρια του Δήμου προκάλεσε σημαντική ζημιά σε υποδομές.[9][10]
Τοπικές εκδηλώσεις
Επεξεργασία
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων η πόλη διοργανώνει το Carnevale Agnonese, που περιλαμβάνει τη Ndocciata, μια πολύ μεγάλη νυκτερινή παρέλαση-λαμπαδηφορία με αναμμένους χειροποίητους πυρσούς. Η παρέλαση διέρχεται από εννέα διαφορετικές συνοικίες (borgate) της πόλεως και συνοδεύεται από τον ήχο από τσαμπούνες. Καταλήγει στην Πιάτσα (πλατεία) Plebiscito, όπου ανάβεται μια πυρά.
Το καλοκαίρι, από τις 17 έως τις 19 Αυγούστου, λαβαίνει χώρα η «Έκθεση παλαιών τεχνών» (Fiera delle Arti e Mestieri Antichi) σε μια μεγάλη έκταση της παλαιάς πόλεως, όπου τον Μεσαίωνα υπήρχαν τα εργαστήρια των τεχνιτών.
Αξιοσημείωτα πρόσωπα
ΕπεξεργασίαΣτο Ανιόνε έδρασε και απεβίωσε ο Άγιος Φραγκίσκος Καρατσόλο (1563-1608), συνιδρυτής του Μοναστικού Τάγματος Ordo Clericorum Regularium Minorum, κοινώς γνωστού ως «Πατέρες Caracciolini/Adorno». Την ίδια περίοδο γεννήθηκε στην πόλη ο Ιππολίτο Φρανκόνι (1593-1653), Ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 William Smith: Dictionary of Greek and Roman Geography, Walton and Maberly, Λονδίνο 1854
- ↑ British Museum Collection
- ↑ John William Donaldson: A Critical and Historical Introduction to the Ethnography of ancient Italy, εκδ. John W. Parker & Son, Λονδίνο 1852
- ↑ Dana Facaros, Michael Pauls: Italy, 2004
- ↑ William A. Douglass: Emigration in a south Italian town: an anthropological history, 1984
- ↑ Mark Zuehlke: Ortona, Canada's Epic World War II Battle
- ↑ 7,0 7,1 William A. Douglass: «The South Italian Family: a Critique», Journal of Family History, τόμος 5 (έτος 1980), σελ. 338
- ↑ Peter August Hoetjes: The Palladino Family in America: Descendants of Pietrantonio Palladino
- ↑ Del Soldato, M.; Riquelme, A.; Bianchini, S.; Tomàs, R.; Di Martire, D.; De Vita, P.; Moretti, S.; Calcaterra, D. (2018-06-06). «Multisource data integration to investigate one century of evolution for the Agnone landslide (Molise, southern Italy)». Landslides 15 (11): 2113-2128. doi:. ISSN 1612-510X. http://rua.ua.es/dspace/bitstream/10045/81209/1/2018_Del-Soldato_etal_Landslides.pdf.
- ↑ Del Soldato, Matteo; Di Martire, Diego; Bianchini, Silvia; Tomás, Roberto; De Vita, Pantaleone; Ramondini, Massimo; Casagli, Nicola; Calcaterra, Domenico (2018-05-30). «Assessment of landslide-induced damage to structures: the Agnone landslide case study (southern Italy)». Bulletin of Engineering Geology and the Environment. doi:. ISSN 1435-9529.