Βιερούσουφ
Συντεταγμένες: 51°18′N 18°9′E / 51.300°N 18.150°E
Το Βιερούσουφ (πολωνικά: Wieruszów, γερμανικά: Weruschau) είναι πόλη του Πόβιατ Βιερούσουφ στο Βοεβοδάτο Λοτζ της Πολωνίας. Από το 1975 έως το 1998, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Κάλις. Η πόλη βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού Πρόσνα. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 8.639 κάτοικοι (2016).[2]
| Βιερούσουφ | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Βιερούσουφ | |||
| Χώρα | Πολωνία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Gmina Wieruszów | ||
| Έκταση | 5,98 km² | ||
| Πληθυσμός | 8.514 (31 Μαρτίου 2021)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 98-400 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Ιστορία
Επεξεργασία
Το Βιερούσουφ έλαβε προνόμια πόλης όταν ήταν μέρος του Βασιλείου της Πολωνίας του Οίκου των Πιάστ. Η πόλη αναπτύχθηκε τον Ύστερο Μεσαίωνα υπό την αιγίδα της πολωνικής αριστοκρατικής οικογένειας Βιέρους. Ήταν μια ιδιωτική πόλη, διοικητικά τοποθετημένη στο Βοεβοδάτο Σιέραντζ στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Η τοπική καθολική ενορία ιδρύθηκε το 1386 από τον Πσέσουαφ της Πογκοζέλα, Επίσκοπο του Βρότσουαφ.[3] Το 1401, ο Μπερνάρντ Βιέρους ίδρυσε το μοναστήρι των Παουλίνων. Ο Αουγκούστιν Κορντέτσκι, ηγούμενος του Μοναστηρίου της Γιάσνα Γκούρα στην Τσενστοχόβα, διοικητής της ηρωικής και επιτυχημένης άμυνας στην Πολιορκία της Γιάσνα Γκούρα κατά τη διάρκεια της σουηδικής εισβολής το 1655, πέθανε στο μοναστήρι του Βιερούσουφ το 1673. Το μοναστήρι ξαναχτίστηκε με τη σημερινή του μορφή το 1676 σε μπαρόκ στιλ. Το εσωτερικό της εκκλησίας περιέχει εννέα μπαρόκ βωμούς και πάγκους χορωδιών από το 1682. Υπάρχει ένα πορτρέτο του Μπερνάρντ Βιέρους, του πρώτου ιδιοκτήτη και ιδρυτή της εκκλησίας στη χορωδία.
Η πόλη προσαρτήθηκε από την Πρωσία στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας το 1793, στη συνέχεια ανακτήθηκε από τους Πολωνούς και συμπεριλήφθηκε στο νεοσύστατο, αλλά βραχύβιο, Δουκάτο της Βαρσοβίας το 1807 και το 1815 πέρασε στο Ρωσικό Διαμελισμό της Πολωνίας, ενώ το προάστιο Ποντζάμτσε έπεσε ξανά στην Πρωσία και από το 1871 αποτελούσε μέρος της Γερμανίας. Ως τιμωρία για την αποτυχημένη Ιανουαριανή Εξέγερση της Πολωνίας, το Βιερούσουφ ήταν ανάμεσα σε περισσότερες από 300 πόλεις που τους αφαιρέθηκαν τα προνόμια πόλης από την κυβέρνηση των Τσάρων το 1869-1870 και το μοναστήρι των Παουλίνων έκλεισε.[3] Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1918, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της και το Βιερούσουφ επανεντάχθηκε στην Πολωνία, ενώ το Ποντζάμτσε εξακολουθούσε να κατέχεται από τη Γερμανία. Τα δικαιώματα της πόλης αποκαταστάθηκαν. Τον Απρίλιο του 1919, το γερμανικό πυροβολικό πυροβόλησε 18 οβίδες από τον Ποντζάμτσε σε πλήθος στην εβδομαδιαία αγορά της πόλης, σκοτώνοντας επτά άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός 9χρονου αγοριού. Από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 1919, οι Γερμανοί βομβάρδισαν επανειλημμένα την πόλη και επιχείρησαν μια εισβολή, αλλά απωθήθηκαν από τους Πολωνούς. Δεκάδες σπίτια καταστράφηκαν. Λίγο αργότερα, ως αποτέλεσμα της επιτυχημένης Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας εναντίον της Γερμανίας, το Ποντζάμτσε επανήλθε στην Πολωνία. Ένα μνημείο για τους αντάρτες ανεγέρθηκε στο Ποντζάμτσε το 1925.[4] Μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη είχε σημαντικό εβραϊκό πληθυσμό, άνω των 2.000 κατοίκων.
Ως αποτέλεσμα της κοινής γερμανικής-σοβιετικής εισβολής στην Πολωνία, η οποία ξεκίνησε το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τον Σεπτέμβριο του 1939, η πόλη καταλήφθηκε από τη Γερμανία. Οι Γερμανοί δολοφόνησαν αμέσως πολλούς Πολωνούς[5] και Εβραίους και απήγαγαν άλλους. Αργότερα, το Βιερούσουφ προσαρτήθηκε απευθείας στη ναζιστική Γερμανία . [6] Οι Γερμανοί κατέστρεψαν το μνημείο των ηρώων της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας.[4] Κατά τα επόμενα δύο χρόνια, οι Γερμανοί απήγαγαν Εβραίους για καταναγκαστική εργασία, τους ανάγκασαν να ζήσουν σε ένα γκέτο στο φτωχότερο τμήμα της πόλης, παραδίδοντας τις πρώην κατοικίες τους στους Πολωνούς και έστειλαν άνδρες και γυναίκες σε στρατόπεδα εργασίας κοντά στο Πόζναν. Τον Αύγουστο του 1942, οι υπόλοιποι Εβραίοι συνελήφθησαν και κρατήθηκαν σε ένα τοπικό μοναστήρι για αρκετές ημέρες. Αρκετοί Εβραίοι δολοφονήθηκαν εκεί. Άλλοι στάλθηκαν στο Γκέτο του Λοτζ και οι υπόλοιποι, ίσως 800-900, μεταφέρθηκαν με τρένο στο στρατόπεδο εξόντωσης του Χέλμνο, όπου αμέσως δολοφονήθηκαν με αέριο. Μετά από αυτό, οι ντόπιοι Πολωνοί αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στα σπίτια που είχαν εγκαταλείψει οι Εβραίοι κάτοικοι. Μετά τον πόλεμο, μερικοί Εβραίοι επιζώντες επέστρεψαν στο Βιερούσουφ, αλλά το εγκατέλειψαν μετά τη δολοφονία πολλών Εβραίων. Ο αριθμός των επιζώντων είναι άγνωστος.[7]
Το μνημείο της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας ανοικοδομήθηκε μετά τον πόλεμο και τώρα τιμά τα θύματα και των δύο παγκόσμιων πολέμων.[4] Το Ποντζάμτσε συμπεριλήφθηκε στα όρια της πόλης το 1973. Το 1973, κατά τη διάρκεια του εορτασμού της 300ης επετείου του θανάτου του Αουγκούστιν Κορντέτσκι, η πρώην εκκλησία του Αγίου Παύλου κοσμήθηκε από την παρουσία του Καρδινάλιου Κάρολ Βοϊτίλα - του μελλοντικού Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ και του Καρδινάλιου Στέφαν Βισίνσκι.
Αξιοσημείωτοι κάτοικοι
Επεξεργασία- Ηγούμενος Αουγκούστιν Κορντέτσκι - πέθανε στην πόλη
- Πιότρ Πάβεου Μόρτα - Πολωνός πολιτικός ακτιβιστής, αντιφρονούντας, οικονομολόγος, συν-εφευρέτης, ακτιβιστής στην υπόγεια «Αλληλεγγύη»
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ bdl
.stat .gov .pl /api /v1 /data /localities /by-unit /051011818074-0937400?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022. - ↑ Population. Size and Structure and Vital Statistics in Poland by Territorial Division in 2016, as of December 31 (PDF). Βαρσοβία: Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία. 2017. σελ. 118.
- ↑ 3,0 3,1 Γεωγραφικό λεξικό του Βασιλείου της Πολωνίας και άλλων σλαβικών χωρών, Τόμος XIII (στα Πολωνικά). Βαρσοβία. 1893. σελ. 389.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «PODZAMCZE (το δυτικό τμήμα του Βιερούσουφ, μια πόλη πόβιατ στο Βοεβοδάτο Λοτζ)». Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Βαρντζίνσκα, Μάρια (2009). Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. σελ. 93.
- ↑ Βαρντζίνσκα, σελ. 186
- ↑ Μέγκατζι, Τζέφρι (2012). Encyclopedia of Camps and Ghettos. Μπλούμινγκτον, Ιντιάνα: University of Indiana Press. σελ. Volume II 115–117. ISBN 978-0-253-35599-7.