Η της Γ΄ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις

(Ανακατεύθυνση από Εθνική Συνέλευση 1843)

Η της Γ΄ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις, όπως αναφέρεται στα δημοσιευμένα πρακτικά της, ήταν συνταγματική συνέλευση που αποτελούσαν 243 πληρεξούσιοι από 92 εκλογικές περιφέρειες που εκλέχθηκαν στις εκλογές του 1843. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρεται και ως «Α΄ Εθνική Συνέλευση του 1843»[1] ή Εθνοσυνέλευση του 1843 ή Εθνική Συνέλευση του 1843.

Οι υπογραφές των πληρεξούσιων της Εθνικής Συνέλευσης του 1843. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

Τις εκλογές για την ανάδειξη των πληρεξούσιων είχε προκηρύξει η προσωρινή (επαναστατική) κυβέρνηση του Ανδρέα Μεταξά και έγιναν στα τέλη Οκτωβρίου σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο της 4ης Μαρτίου 1829. Ψήφιζαν όλοι οι άντρες άνω των 25 ετών.[2] Οι εργασίες της ξεκίνησαν στις 3 Νοεμβρίου 1843[3] και τελείωσαν στις 18 Μαρτίου 1844. Οι πληρεξούσιοι ενέκριναν μια επιτροπή από 21 μέλη με εισηγητή το Λ. Μελά η οποία κατάρτισε και το σχέδιο του νέου συντάγματος. Το νέο σύνταγμα βασίστηκε στο Γαλλικό και αποτελούταν από 107 άρθρα.

Ο όρκος που έδωσαν οι πληρεξούσιοι ήταν ο εξής:[4]

Ορκίζομαι εν ονόματι της Αγίας Τριάδος, να εκπληρώσω τα Ιερά του Πληρεξουσίου έργα, πιστός εις την Πατρίδα και εις τον συνταγματικόν Βασιλέα της Ελλάδος Όθωνα, να μην προβάλω μήτε να ψηφίσω τι αντιβαίνον εις την πεποίθησίν μου, αλλά να συντελέσω ευσυνειδήτως εις την σύνταξιν των θεμελιωδών θεσμών, δι’ ών θέλουν εξασφαλισθή τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του τε Έθνους μου, και της συνταγματικής μοναρχίας

Πρόεδρος της Συνέλευσης εκλέχτηκε ο πρεσβύτερος (μεγαλύτερος σε ηλικία) Πανούτσος Νοταράς και αντιπρόεδροι οι Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Ανδρέας Π. Μεταξάς, Ιωάννης Κωλέττης, Ανδρέας Λόντος, ενώ γραμματέας ορίστηκε ο νεώτερος Σ. Κοπανίτσας.[5]

Ψηφίστηκε Σύνταγμα το οποίο εγκρίθηκε από τον Όθωνα,[6] καθώς και εκλογικός νόμος με τον οποίο έγιναν οι επόμενες εκλογές του 1844.[7]

Ο χώρος πραγματοποίησης της Εθνοσυνέλευσης

Επεξεργασία

Αφού ορκίσθηκαν στον παλαιό ναό της Αγίας Ειρήνης, συνήλθαν και συνεδρίασαν στην επιβλητική οικία του Αλέξανδρου Κοντόσταυλου, κτισμένη από το 1833, εν μέσω μεγάλου κήπου, μεταξύ των οδών Σταδίου-Κολοκοτρώνη-Ανθίμου Γαζή-Χρ. Λαδά. Κτισμένη από το Σταμάτη Κλεάνθη πιθανώς, αγοράστηκε από τον Όθωνα, τον Οκτώβριο του 1834, και το 1835 συμπληρώθηκε από οκταγωνική αίθουσα του Θρόνου με επίβλεψη του αρχιτέκτονα Konst. Roezer. Χρησίμευσε ως πρώτο ανάκτορο του Όθωνα και έπειτα ως κτίριο των γραφείων της Αρχιγραμματείας της Επικρατείας και του Ανακτοβουλίου. Στην πρώην οικία Κοντόσταυλου στεγάσθηκε κατά βασιλικήν παραχώρησιν η, κατά το Σύνταγμα του 1844, Βουλή. Τη νύχτα της 17ης-18ης Οκτωβρίου 1854 καταστράφηκε από πυρκαγιά.[8]

Κατάλογος πληρεξουσίων

Επεξεργασία

Πληρεξούσιοι της Εθνικής συνέλευσης του 1843 αναφέρονται παρακάτω (244 σύμφωνα με τον Ευαγγελίδη)[9] (σύμφωνα με τα Πρακτικά 232: αναφέρονται 218 παρόντες και 15 απόντες):[5][10]

Αγίου Πέτρου

Επεξεργασία

Αμφίσσης

Επεξεργασία

Ανατολικού [Αιτωλικού]

Επεξεργασία

Ανδριτζαίνης (Φαναρίου)

Επεξεργασία

Ανδρούσης

Επεξεργασία

Ανδρουβίστης

Επεξεργασία

Αποκούρου

Επεξεργασία

Αρκαδιάς [Κυπαρισσίας]

Επεξεργασία

Ασπροποταμιτών

Επεξεργασία

Αταλάντης

Επεξεργασία

Βλωχού [Αγρινίου]

Επεξεργασία

Βονίτσης

Επεξεργασία

Βολγάρων (Βουλγάρων), Σερβών και Θρακών

Επεξεργασία

Γαλαξειδίου

Επεξεργασία

Γαστούνης

Επεξεργασία

Ερμουπόλεως

Επεξεργασία

Ζητουνίου [Λαμίας]

Επεξεργασία

Ζυγού Αιτωλίας

Επεξεργασία

Ζυγού Σπάρτης [Μάνης]

Επεξεργασία

Ηπειρωτών

Επεξεργασία

Θετταλών (Θεσσαλών)

Επεξεργασία

Καλαβρύτων

Επεξεργασία

Καρπενησίου

Επεξεργασία

Καρυστίας

Επεξεργασία

Καρυταίνης

Επεξεργασία

Κάτω Ναχαγιέ (Κρανίδι κλπ)

Επεξεργασία

Κορίνθου

Επεξεργασία

Λεβαδίας

Επεξεργασία

Λεονταρίου

Επεξεργασία

Λεωνιδίου

Επεξεργασία

Λοιδωρικίου

Επεξεργασία

Μακεδόνων

Επεξεργασία

Μαλανδρίνου

Επεξεργασία

Μαλεβρίου (ή Μαλευρίου)

Επεξεργασία

Μεγαρίδος

Επεξεργασία

Μενδενίτσης

Επεξεργασία

Μεσολογγίου

Επεξεργασία

Μικρομάνης

Επεξεργασία

Μονεμβασίας

Επεξεργασία

Ναυπακτο-Βενέτικου (Ναυπακτίας-Βενέτικου)

Επεξεργασία

Ναυπλίας (πόλεως)

Επεξεργασία

Ναυπλίας (επαρχίας)

Επεξεργασία

Ξηρομέρου

Επεξεργασία

Ξηροχωρίου

Επεξεργασία

Σαλαμίνος

Επεξεργασία

Σαντορίνης

Επεξεργασία

Σκοπέλου, Σκιάθου κλπ

Επεξεργασία

Σουλιωτών

Επεξεργασία

Σταυροπηγίου

Επεξεργασία

Τριπόλεως

Επεξεργασία

Φουκά (Σπάρτης)

Επεξεργασία

Χαλκίδος

Επεξεργασία

Ψαρριανών

Επεξεργασία

Κολοκυθιάς

Επεξεργασία

Από άλλες πηγές

Επεξεργασία

Από άλλες πηγές αναφέρονται ως πληρεξούσιοι οι:

Χωρίς νομιμοποίηση

Επεξεργασία

Για τους παρακάτω, η συνέλευση απέρριψε τη νομιμοποίησή τους, άρα οι παρακάτω δεν πήραν μέρος στη συνέλευση:[10]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Πολιτική και συνταγματική ιστορία της Ελλάδας (1821-1941), Γιώργος Αναστασιάδης 278 σελ., εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα/Θεσσαλονίκη 2001. Αναφορά από τον Αστέριο Αθ. Μπουζιά, τεύχος 6/2003 στο περιοδικό «Το Σύνταγμα, Διμηνιαία Επιθεώρηση Συνταγματικής Θεωρίας και Πράξης» Αρχειοθετήθηκε 2012-03-10 στο Wayback Machine.
  2. Εφημερίδα Θάρρος της Καλαμάτας
  3. Επίτομο λεξικό της Ελληνικής Ιστορίας
  4. Η επανάσταση του 1843 και η Ναυπακτία [1] Αρχειοθετήθηκε 2010-06-22 στο Wayback Machine.
  5. 5,0 5,1 Η της Τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις, Πρακτικά, Βασιλικό Τυπογραφείο, Ανατύπωση των πρακτικών των συζητήσεων της Α' εν Αθήναις Εθνικής Συνελεύσεως, Εκδόσεις Βουλής των Ελλήνων
  6. Σύνταγμα της Ελλάδος του 1844
  7. Ελληνικές Κυβερνήσεις 1843-2004 [2] Αρχειοθετήθηκε 2011-08-12 στο Wayback Machine.
  8. Χαρίκλεια Δημακοπούλου, «Οι ιστορικοί τόποι των Εθνικών Συνελεύσεων» Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ. 23, (1980) σελ. 94-95
  9. Τρύφων Ε. Ευαγγελίδης (1894). Ιστορία του Όθωνος, Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1862). έκδοση 2η, Αθήνα: Αριστείδης Γ. Γαλανός. σελ. 221. 
  10. 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 Η της Τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις, Πρακτικά, Βασιλικό Τυπογραφείο, Ανατύπωση των πρακτικών των συζητήσεων της Α' εν Αθήναις Εθνικής Συνελεύσεως, Εκδόσεις Βουλής των Ελλήνων, Ευρετήρια, Δεύτερο Τμήμα (συμπλήρωμα στην ανατύπωση): Ευρετήρια, σελ 14: Συνεδρίαση ΟΕ 18/3/1844, «Από την κατάσταση υπογραφών απουσιάζουν οι εξής:»
  11. Μαρτίνος Βρετός (1866). Εθνικόν ημερολόγιον. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας Αρχειοθετήθηκε 2008-04-14 στο Wayback Machine..
  12. Στράτος Γιαννάκης 1793-1848 Χιλίαρχος Αρχειοθετήθηκε 2008-10-22 στο Wayback Machine. Άτλαντας Προσωπικοτήτων Αιτωλοακαρνανίας, Σύλλογος Αιτωλοακαρνάνων Περιστερίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»
  13. Δήμος Καλαβρύτων [3] Αρχειοθετήθηκε 2010-02-21 στο Wayback Machine.
  14. Αργολική αρχειακή βιβλιοθήκη ιστορίας και πολιτισμού
  15. Περιοδικό Φλέσσας [4] Αρχειοθετήθηκε 2011-12-18 στο Wayback Machine.
  16. 16,0 16,1 http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/1822-1935.pdf
  17. Ιωάννης Αρσένης (1888). Ποικίλη Στοά: Εθνική εικονογραφημένη επετηρίς. Αθήνα: Επί του Τυπογραφείου Αττικού Μουσείου. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010. 
  18. paidika.gr [5] Αρχειοθετήθηκε 2010-05-29 στο Wayback Machine.
  19. Μαρίνος Βρετός (1868). Εθνικόν ημερολόγιον. Εν Αθήναις: Παρά τω Κ. Δραγούμη εκδότη της Πανδώρας. σελίδες 356–357. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2010. [νεκρός σύνδεσμος]
  20. «Το Πανεπιστήμιο εκλέγει δικό του αντιπρόσωπο στο Κοινοβούλιο (1844-1864) (Η αίτηση έγινε από τον Γκίκα Δοκό, Πληρεξούσιο της Ύδρας και Γραμματέας του Πανεπιστημίου)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2010. 
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 [6][νεκρός σύνδεσμος], Σαράντα Εκκλησιές, ιστορία
  22. Κωνσταντίνος Σκόκος (1901). Ημερολόγιον Σκόκου. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Η της τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις : πρακτικά εκδοθέντα κατά στενογραφικάς σημειώσεις, Παντελής Κ. Εκ του Τυπογραφείου ο "Ανεξάρτητος" του Π. Κ. Παντελή, 1843
  • Η της τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις : πρακτικά, Εκ του Βασιλικού Τυπογραφείου, 1844
  • Η της Τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις-Πρακτικά, ανατύπωση με ευρετήριο ομιλητών, που συνέταξε ο επιστημονικός συνεργάτης του ΙΣΕ (Ινστιτούτου Συνταγματικών Ερευνών) Μιχ. Τσαπόγας, (1993)
  • Η της τρίτης Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική Συνέλευσις πρακτικά, Αντ. Ν. Σάκκουλας, 1993
  • Η 3η Σεπτεμβρίου και το Σύνταγμά της. Αποτιμήσεις 150 χρόνια μετά, [= Ινστιτούτο Συνταγματικών Ερευνών. Μελέτες 11], Αθήνα 1999