Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης

(Ανακατεύθυνση από Ιερά Μητρόπολη Μηθύμνης)

Η Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών[α]». Έδρα της ήταν η Μήθυμνα, αλλά τον 16ο αι. ο επίσκοπος Μηθύμνης άγιος Ιγνάτιος μετακίνησε την έδρα της μητρόπολης στην Καλλονή Λέσβου.

Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης
Γενικές πληροφορίες
XώραΕλλάδα
ΈδραΚαλλονή Λέσβου
ΥπαγωγήΕκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς)
Αρχιερατικές Περιφέρειες
Ενορίες37
Ναοί316
Μονές3
Μητροπολιτικός ΝαόςΑγίου Ιωάννου Προδρόμου
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΧρυσόστομος
Ιεροκήρυκες2
Εφημέριοι33
Διάκονοι1

Πρώτος επίσκοπος αναφέρεται ο άγιος Αλέξανδρος. Τον μητροπολίτη Ιάκωβο Γ' (Μαλλιαρό) διαδέχθηκε το 1984 ο νυν μητροπολίτης Μηθύμνης, σεβασμιότατος Χρυσόστομος (Καλαματιανός).

Ο καθεδρικός ναός της Καλλονής
Πόλη/ Χωριό Ενορία
Αρχιερατική Περιφέρεια Καλλονής
Καλλονή Ζωοδόχος Πηγή
Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος (Μητροπολιτικός)
Άγιος Νεκτάριος
Αγία Παρασκευή Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Ανεμώτια Μεταμόρφωση Σωτήρος
Άντισσα Άγιος Ιωάννης Θεολόγος
Αρίσβη Άγιοι Ανάργυροι
Βατούσα Κοίμησις Θεοτόκου
Δάφια Κοίμησις Θεοτόκου
Κεράμι Άγιος Γεώργιος
Νάπη Άγιος Ιωάννης Θεολόγος
Παπιανά Άγιος Νικόλαος
Παράκοιλα Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Πτερούντα Άγιος Ιωάννης Θεολόγος
Ρεύμα Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος
Σκάλα Καλλονής Αγία Άννα
Σκαλοχώρι Άγιος Γεώργιος
Φίλια Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Χίδηρα Κοίμησις Θεοτόκου
Αρχιερατική Περιφέρεια Μηθύμνης
Μήθυμνα Άγιος Παντελεήμων (Καθεδρικός)
Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Αγία Κυριακή
Βαφειός Αγία Παρασκευή
Λαφιώνας Κοίμησις Θεοτόκου
Πέτρα Κοίμησις Θεοτόκου
Πετρί Αγία Κυριακή
Σκουτάρος Κοίμησις Θεοτόκου
Αρχιερατική Περιφέρεια Μανταμάδου
Μανταμάδος Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Άργεννος Άγιος Γεώργιος
Κάπη Άγιος Γεώργιος
Κλειώ Αγία Τριάδα
Λεπέτυμνος Κοίμησις Θεοτόκου
Πελόπη Παμμέγιστοι Ταξιάρχες
Σκάλα Συκαμινέας Κοίμησις Θεοτόκου
Στύψη Αγία Τριάδα
Συκαμινέα Αγία Φωτεινή
Υψηλομέτωπο Παμμέγιστοι Ταξιάρχες

Η Ιερά Μητρόπολις αριθμεί τρεις Ιερές Μονές.

Ανδρικές Μονές

Επεξεργασία

Γυναικείες Μονές

Επεξεργασία
  • Μυρσινιωτίσσης, Καλλονή
  • Περιβολής, Άντισσα

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
Όνομα Έτη Σχόλια
Αλέξανδρος ~ 300 Έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο. Ασκήτευσε πλησίον της Λαφιώνας, όπου υπάρχει παλαιοχριστιανική με τη λάρνακα του αγίου.
Διονύσιος
Χριστόδωρος ~ 520 άκμασε επί Πατριάρχη Επιφανίου. Υπέγραψε στην Ε' Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη: «Χριστόδωρος ελέω Θεού επίσκοπος Μεθύμνης της Λέσβου».
Ανδρέας ~ 680/1 έλαβε μέρος στην ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο, επί Κωνσταντίνου Δ' Πωγωνάτου, στην Κωνσταντινούπολη: «Ανδρέας ελέω Θεού επίσκοπος της Μηθυμναίων πόλεως Λέσβου»[2].
Θεοφύλακτος ~ 692 έλαβε μέρος στην Πενθέκτη (εν Τρούλλω) Σύνοδο, επί Ιουστινιανού Β', στην Κωνσταντινούπολη: «Θεοφύλακτος ελάχιστος επίσκοπος της Μηθυμναίων πόλεως».
Ευστράτιος πριν το 783 – μετά το 787 Αναφέρεται σε έγγραφο του 783. Το 787 έλαβε μέρος στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, επί Κωνσταντίνου ΣΤ' και της μητέρας του Ειρήνης, στη Νίκαια: «Ευστράτιος ανάξιος επίσκοπος Μεθύμνης».
Ιάκωβος Α' ~ 867 παρέστη στη Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη που αποκατέστησε τον Πατριάρχη Ιγνάτιο (γιο του Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ) στο θρόνο, μετά την εξορία του Φωτίου από τον Βασίλειο Α' Μακεδόνα.
Φιλάρετος μέσα 11ου αιώνα[3]
Νικόλαος Α' 1070 – 1080
Γεώργιος ~ 1081 έλαβε μέρος το 1081 στην απομάκρυνση του Πατριάρχη Κοσμά Α' από τον Αλέξιο Α' Κομνηνό. Ήκμασε επί Κοσμά Β'.
Μιχαήλ Α' ~ 1155 συμμετείχε στην τοπική Σύνοδο του Πατριάρχη Λουκά
Νικόλαος Β' ~ 1166[4]
Θεόδωρος 1169 – 1177 συμμετείχε το 1171 σε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη
Μιχαήλ Β' ~ 1220 μέλος Συνόδου στη Νίκαια επί Πατριάρχου Μανουήλ Α'
Νικηφόρος Α' ~ 1225 συνεπικουρεί γράμμα του Μυτιλήνης Πόθου Απλησφάρη περί παραχωρήσεως μονής
Μιχαήλ Γ' ~ 1250 συνυπογράφει κανονικές αποκρίσεις ως μέλος της Συνόδου επί Πατριάρχου Μανουήλ Β΄
Μαλαχίας 1315 – 1347[5][6] συνυπογράφει συνοδικές αποφάσεις επί Πατριαρχών Ιωάννου ΙΓ'[7] και Ησαΐα
Χαρίτων ~ 1370 Στην εποχή του εξεδόθη συνοδική απόφαση κατά των κατεχόντων κτήματα της μητρόπολης Μηθύμνης
Ματθαίος ~ 1484[8]
Μακάριος πριν το 1516 – μετά τον Μάρτιο 1527 Στην εποχή του ιδρύθηκε η γυναικεία μονή Μυρσινιώτισσας το 1527 στην Καλλονή από τον άγιο Ιγνάτιο Αγαλλιανό. Η άποψη ότι κατόπιν έγινε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και απεβίωσε στη μονή Λειμώνος έχει απορριφθεί[9].
Ιγνάτιος (Αγαλιανός) 1531 – 1555[10] ο εν αγίοις κτήτωρ των ιερών μονών Μυρσινιωτίσσης και Λειμώνος. Απεσύρθη ένεκα γήρατος.
Μιχαήλ Δ' ~ 1560
Ιππόλυτος εκ Κυθήρων 1570 – 1576 Κατόπιν εξελέγη Μητροπολίτης Χίου
Νεόφυτος ~ 1576 αναφέρεται σε σιγίλλιο
Μακάριος Α' ~ 1590 υπέγραψε τον προβιβασμό του Μόσχας Ιώβ ως Πατριάρχη Μόσχας
Ραφαήλ 1596 – 1603 κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης (1603-1607)
Κωνστάντιος ~ 1608 συνεπιβεβαιοί σιγίλλιο περί των παρά την Καλλονή δύο μονών
Γρηγόριος πριν το 1607 – μετά το 1614[11] δώρησε στη μονή Λειμώνος άμφια και ιερά σκεύη το 1607
Γαβριήλ (Σουμμαρίπας) πριν το 1616 – 24 Φεβρουαρίου 1621[12] συνυπογράφει συνοδική πράξη του Πατριάρχου Τιμοθέου περί του προκατόχου του, Γρηγορίου
Κορνήλιος πριν τον Απρίλιο 1636[13] – 1652 † Ενέταξε την Ερεσσό (Άγρα, Μεσότοπο), που υπαγόταν στη μητρόπολη Μυτιλήνης, στην επισκοπή Μηθύμνης, χρησιμοποιώντας εξωτερικά (πολιτικά) μέσα· ο Κύριλλος Α΄ Λούκαρης ενέδωσε. Όμως ο Κωνστάντιος Μυτιλήνης αντέδρασε και ζήτησε από τον Κύριλλο Α΄ την επιστροφή της περιοχής, πράγμα που έγινε το 1626. Ο Κωνστάντιος έδειξε γράμμα του Μητροφάνη Γ΄, που αναφερόταν σε άλλο πατριαρχικό γράμμα του 1366 στο οποίο αποφαινόταν ότι η Ερεσσός υπάγεται στη μητρόπολη Μυτιλήνης.
Άνθιμος Α' 6 Φεβρουαρίου 1652[14] – 2 Αυγούστου 1656 δείκνυται επί σιγιλλίου. Συνυπογράφει συνοδική πράξη του Πατριάρχη Ιωαννικίου Β'. Παραιτήθηκε υπέρ του Μακαρίου Β', ο οποίος του παρείχε έσοδα προς το ζην[15].
Μακάριος Β' Αύγουστος 1656[15] – 1697 από Ναυπλίου και Άργους. Παρών στην εκλογή του Πατριάρχη Διονυσίου Γ'. Συνυπογράφει συνοδική επιστολή και την πράξη της εκλογής του Φιλαδελφείας. Κοινωφελή έργα του είναι η γέφυρα επί του χειμάρρου Αχυρώνος (=Καλλονής) (1676) και η παρ' αυτή κρήνη (1688).
Καλλίνικος ~ 1697 συνυπογράφει επί πατριαρχικού επιτιμίου που βρίσκεται στα αρχεία Μανδαμάδου
Άνθιμος Β' ~ 1699 επικυροί λογαριασμούς των εκκλησιών Μηθύμνης
Μελέτιος πριν το 1714 – μετά το 1716 συνυπέγραψε πατριαρχικά γράμματα αποτεινόμενα στους κατοίκους Κεραμίου, Μανδαμάδου και Μηθύμνης περί κληρονομικής υποθέσεως
Άνθιμος Γ' εκ Τελωνίων (=Αντίσσης) πριν το 1721 – μετά το 1733 Στον κώδικα της κοινότητας Μηθύμνης σημειώνει ότι ο Μιχάιλ Ρακοβίτσα[β] διήλθε την 25η Σεπτεμβρίου 1733 εκ Μηθύμνης, επιστρέφων από την εξορία του στη Μυτιλήνη.
Αρσένιος εκ Σκύρου 1737 – μετά τον Σεπτέμβριο 1748[16] Το όνομά του φέρεται επί κρήνης (1748).
Διονύσιος Α' 1749 – 1751 απεβίωσε το 1774
Αρσένιος 1751 – 1774 β΄ θητεία. Ανοικοδόμησε με άλλους τον ναό στην Καλλονή (1760), όπως αναγράφει η μαρμάρινα πλάκα επάνω από την θύρα της αυλής του ναού.
Διονύσιος Β' (Καραμήτσας) 1774 – 1801 εκ Μηθύμνης, πρωτοσύγγελος του προηγουμένου. Είχε βοηθό επίσκοπο τον Μακαριουπόλεως Νικηφόρο και γραμματέα τον Αθανάσιο Ραιδεστινό. Μεταξύ άλλων κοινωφελών έργων του, ανέκτισε τη Μητρόπολη στην Καλλονή (1795). Όταν ασθένησε παραιτήθηκε, λαμβάνοντας ως ετήσιο εισόδημα 1250 γρόσια.
Πανάρετος Μάιος 1801 – Ιούνιος 1817 κατόπιν Προύσης, αργότερα Νικομηδείας.
Παρθένιος (Κατσακούλης) Ιούνιος 1817 – 19 Δεκεμβρίου 1831 † Εκ Παμφίλων. Από Προϊλάβου (=Βράιλας), Δράμας.
Ιάκωβος Β' (Παλαιολόγος) Δεκέμβριος 1831 – 23 Σεπτεμβρίου 1842 † εκ Πετρίου της Πέτρας.
Σωφρόνιος 30 Σεπτεμβρίου 1842 – 1849 † εκ Κάπης Λέσβου. Στην εποχή του κάηκε η μητρόπολη της Μήθυμνας (Αγ. Παντελεήμων) με τους κώδικες και όλα τα επίσημα έγγραφα αυτής.
Αυξέντιος Αύγουστος 1849 – 23 Αυγούστου 1853 † εκ Πάτμου. Απεβίωσε το 1873
Αγαθάγγελος 31 Αυγούστου 1853 – 1 Μαΐου 1873 Από τα Φάρασα Καππαδοκίας. Στην εποχή του κάηκε η Ελληνική Σχολή της Καλλονής με τη μεγάλη και πλούσια βιβλιοθήκη της. Προήχθη σε μητροπολίτη Ικονίου, όπου απεβίωσε το 1885[17].
Παΐσιος (Κουρέντης) Μάιος 1873 – 23 Μαρτίου 1881 Εκ Σκοπέλου. Από Μητροπολίτης Ίμβρου, όπου επέστρεψε το 1881[18].
Νικηφόρος Β' (Γλυκάς) 23 Μαρτίου 1881 – 13 Φεβρουαρίου 1896 Από το χωριό Γλυκύ της Ίμβρου. Ήταν επίσκοπος Ίμβρου[19]. Το 1881 αντάλλαξε τη θέση του με τον Μηθύμνης Παΐσιο.
Στέφανος (Σουλίδης) 13 Φεβρουαρίου 1896 – 22 Ιουλίου 1915 † Εκ Κορυτσάς. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν καθηγητής και ιεροκήρυκας στη Σμύρνη και στην Παλαιά Φώκαια. Από Μητροπολίτης Φιλαδελφείας[20].
Βασίλειος (Κομβόπουλος) 2 Δεκεμβρίου 1916 – 25 Οκτωβρίου 1922 μετέπειτα Δράμας (1930-1941[21])
Διονύσιος (Μηνάς) 25 Οκτωβρίου 1922 – 12 Σεπτεμβρίου 1951 † από Βρυούλων[22]
Κωνσταντίνος (Καρδαμένης[23]) 22 Απριλίου 1956 – 16 Νοεμβρίου 1965 κατόπιν Σερρών[24]
Ιάκωβος Γ' (Μαλιαρός) 23 Νοεμβρίου 1965 – 22 Μαρτίου 1984[25]
Χρυσόστομος (Καλαματιανός) 6 Μαΐου 1984 – σήμερα[26]

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. «Νέες Χώρες» ονομάζονται 36 Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίες μετά τους Βαλκανικούς πολέμους περιήλθαν στην ελληνική επικράτεια. Αυτές συνεχίζουν να υπάγονται πνευματικά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, αλλά με την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της 4ης Σεπτεμβρίου 1928 η Διοίκησή τους παραχωρήθηκε «επιτροπικώς» και υπό δέκα ρητούς όρους στην Εκκλησία της Ελλάδος[1].
  2. μετέπειτα πρίγκιπας της Μολδαβίας (1749-53, 56-57) και Βλαχίας (1753-56, 63-64)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Μαζαράκης, Ευάγγελος (2020). Το υφιστάμενο εκκλησιαστικό καθεστώς των Νέων Χωρών (PDF). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 
  2. Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 711. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021. 
  3. Laurent 1963, σελ. 648.
  4. Χωνιάτης, Νικήτας (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. σελ. 256. 
  5. Зборник радова Византолошког института. Научно дело. 1963. σελ. 224. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021. 
  6. Preiser-Kapeller, Johannes (2008). Das Episkopat im späten Byzanz : ein Verzeichnis der Metropoliten und Bischöfe des Patriarchats von Konstantinopel in der Zeit von 1204 bis 1453. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller. ISBN 978-3836487863. 
  7. Καλέκα, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. σελ. 1090. 
  8. Ζαχαριάδου 1996, σελ. 139.
  9. Γλαβίνας 1973, σελ. 173, 176.
  10. Βαλέττας, Γ.Μ. (1932). «Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἀγαλλιανὸς καὶ τὸ ἐν Λέσβῳ ἀναμορφωτικὸν ἔργον του». Θεολογία Ι΄ (4): 309. https://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/material/1932_4_1_valettas.pdf. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2023. 
  11. «Σιγίλλιον του Πατριάρχου Τιμοθέου». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 742. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022. 
  12. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 252. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022. 
  13. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1963). Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη, ήτοι κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του αγιωτάτου αποστολικού τε και καθολικού ορθοδόξου πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης αποκειμένων ελληνικών κωδίκων, τόμος τέταρτος (1899) (PDF). Βρυξέλλες: Culture et Civilisation. σελίδες 7–8. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023. 
  14. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 312.
  15. 15,0 15,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 326.
  16. «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΕ): 231. 1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA231#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  17. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ικονίου κυρός Αγαθάγγελος. (;-1885)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  18. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης πρώην Ίμβρου κυρός Παΐσιος. (1830-1904)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  19. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κυρός Νικηφόρος. (1819-1896)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  20. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κυρός Στέφανος. (1847-1915)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  21. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κυρός Βασίλειος. (1877-1941)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  22. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κυρός Διονύσιος. (1879-1951)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  23. Μπουγας, Ιωαννης Π (11 Σεπτεμβρίου 2019). «ENOTHTA: Λιτανείες στην Μυτιλήνη.Εκκλησιαστικές φωτογραφίες του 20ου αιώνος. ανάρτηση 34η». ENOTHTA. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  24. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης κυρός Κωνσταντίνος. (1910-1984)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  25. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κυρός Ιάκωβος. (1911-1984)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 
  26. Μάρκου, Μάρκος. «Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μηθύμνης κύριος Χρυσόστομος. (γεν. 1930)». Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2022. 

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Επεξεργασία