Κοπανάκι
Συντεταγμένες: 37°17′21″N 21°49′7″E / 37.28917°N 21.81861°E
Το Κοπανάκι, αναφερόμενο παλαιότερα ως το Κοπανάκιον, είναι οικισμός κοντά στον Αετό και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.
Κοπανάκι | |
---|---|
Γενική άποψη της πόλης από τα δυτικά. | |
Διοίκηση | |
Χώρα | Ελλάδα[1] |
Περιφέρεια | Περιφέρεια Πελοποννήσου |
Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας |
Δήμος | Τριφυλίας |
Δημοτική Ενότητα | Αετού |
Δημοτική Κοινότητα | Κοπανακίου |
Γεωγραφία | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
Νομός | Μεσσηνίας |
Υψόμετρο | 180 μέτρα |
Πληθυσμός | |
Μόνιμος | 836 |
Έτος απογραφής | 2021 |
Πληροφορίες | |
Παλαιά ονομασία | Κοπανάκιον |
Ονομασία κατοίκων | Κοπανακαίοι |
Ταχ. κώδικας | 240 03 |
Τηλ. κωδικός | 27650 |
Σχετικά πολυμέσα | |
Τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΤο Κοπανάκι, βρίσκεται περίπου 18 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας, περίπου 7 χιλιόμετρα βόρεια από τον Αετό και περίπου 13,5 χιλιόμετρα ανατολικά από το Καλό Νερό και τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Έχει υψόμετρο 181 μέτρα.[2]
Ονομασία
Για το πως πήρε το Κοπανάκι το όνομά του, υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η επικρατέστερη όμως, είναι εκείνη από τους σφαιρικούς καρπούς , τα κόπανα ή κόπανους των πλατανιών, λόγω του ότι στο Κάτω Κοπανάκι, όπου δημιουργήθηκε ο αρχικός οικισμός αφθονούσαν τα πλατάνια.[3]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΤα στοιχεία κατοίκησης της ευρύτερης περιοχής της πολης ανάγονται στην Πρωτοελλαδική/Υστεροελλαδική εποχή, καθώς το 1980 εντοπίστηκαν κοντά στο Κοπανάκι ερείπια αγροτικού οικισμού.[4] Διάφορα άλλα αρχαιολογικά τεκμήρια, επιβεβαιώνουν συνεχή ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή κατά τους ιστορικούς χρόνους. Η ιστορία του ίδιου χωριού, πάντως, ξεκινά από τα μέσα του 19ου αιώνα, αφού αρχικά το Κάτω Κοπανάκι αποτελούσε μικρό συνοικισμό, μη αναγνωρισμένο όμως επίσημα, ο οποίος υπαγόταν πρώτα στον παλαιό Δήμο Ηλεκτρίδος, κατόπιν στον παλαιό Δήμο Δωρίου και στη συνέχεια στον παλαιό Δήμο Αετού. Το Κάτω Κοπανάκι δημιουργήθηκε κυρίως από κατοίκους γειτονικών χωριών, οι οποίοι επέλεξαν την τοποθεσία του σημερινού χωριού ως τόπο εγκατάστασης. Από τις πρώτες οικογένειες που εγκαταστάθηκαν και ίδρυσαν ουσιαστικά το χωριό ήταν η οικογένεια Παπατσώρη, η οποία μετακινήθηκε από το Σουλιμά (Άνω Δώριο) και επίσης από το Βαρυμπόπι (Μοναστήρι) μετακινήθηκαν και εγκαταστάθηκαν οι οικογένειες των Ρήγα, Παπαναγιώτου, Μπρούστη, Καπέλιου, Χριστοφιλόπουλου, Χαμπεσή, Κυριακόπουλου, Κοσμά, Σοφού, Ματζώρου, Πετρούλια κ.α. Κατά το 1912, όταν έγινε η σύσταση των κοινοτήτων, το Κοπανάκι αποτελούταν από δυο ξεχωριστούς, τότε, οικισμούς (το Άνω Κοπανάκι και το Κάτω Κοπανάκι). Καθώς το Κάτω Κοπανάκι τα πρώτα χρόνια ήταν περισσότερο ανεπτυγμένο και διέθετε επίσης δημοτικό σχολείο ιδρύθηκε πρώτα, το 1912, η Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου. Το 1924 ιδρύθηκε και η Κοινότητα Άνω Κοπανακίου και σταδιακά το Άνω Κοπανάκι, ως την ενοποίηση των δυο οικισμών το 1961, είχε υπερκεράσει, σε πληθυσμό, το Κάτω Κοπανάκι.
Νεότερη ιστορία
Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Κοπανάκι ήταν αρχικά υπό Ιταλική και κατόπιν υπό Γερμανική κατοχή. Η περιοχή του Κοπανακίου ήταν από της πρώτες, ίσως και στην Ελλάδα, στις οποίες οργανώθηκαν αντιστασιακές οργανώσεις. Στο σταφιδόσπιτο (ΑΣΟ Κοπανακίου), το οποίο βρίσκεται στο Κοπανάκι ιδρύθηκε τις αρχές Ιουλίου του 1941 η Νέα Φιλική Εταιρία (ΝΦΕ). Την Κυριακή 25 Ιανουαρίου 1942, το τμήμα ΝΦΕ της Άνω Τριφυλίας προσχώρησε στο ΕΑΜ. Η αντιστασιακή δράση των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής «απαντήθηκε» με τη ναζιστική θηριωδία του ολοκαυτώματος του γειτονικού χωριού, του Αετού, στις 11 Σεπτεμβρίου 1943.[4][5]
Διοικητική ιστορία
ΕπεξεργασίαΟι συνοικισμοί που συναποτελούν, το σημερινό Κοπανάκι, ήταν αρχικά ξεχωριστοί και γνωστοί ως ο οικισμός του Άνω Κοπανακίου [6] και ο οικισμός του Κάτω Κοπανακίου.[7] Το Κάτω Κοπανάκι ήταν ο παλαιότερος οικισμός εκ των δύο. Επίσημα οι δυο οικισμοί αναφέρονται από το 1912: Το Κάτω Κοπανάκι ορίζεται το 1912[8] ως έδρα της Κοινότητας Κάτω Κοπανακίου[9] στην οποία προσαρτάται και το Άνω Κοπανάκι (παρέμεινε στην κοινότητα αυτή ως το 1923). Το 1923 το Άνω Κοπανάκι αποσπάται από την Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου και προσαρτάται στην Κοινότητα Κάτω Λάπης,[10] που είχε ως έδρα την Κάτω Λάπη (ή Λάπι, Ριζοχώρι) και συμπεριλάμβανε τους οικισμούς Άνω Λάπη (σήμερα επίσης Ριζοχώρι), Άγιος Ιωάννης (σήμερα ο Αγιάννης) και Στηλάρι ή Στυλιάρη (καταργήθηκε το 1971) και από το 1920 του οικισμούς Σπαρτέζα (καταργήθηκε το 1928) και Μπρέχθη (σήμερα επίσης Ριζοχώρι). Μόλις ένα χρόνο αργότερα, το 1924, το Άνω Κοπανάκι μεταφέρεται από την Κοινότητα Κάτω Λάπης και γίνεται έδρα στην νεοϊδρυθείσα Κοινότητα Άνω Κοπανακίου,[10][11] στην οποία προσαρτώνται επίσης οι προαναφερόμενοι οικισμοί της καταργούμενης Κοινότητα Κάτω Λάπης, η οποία μετονομάζεται σε Κοινότητα Άνω Κοπανακίου. Το Άνω Κοπανάκι παρέμεινε έδρα στην Κοινότητα Άνω Κοπανακίου από το 1912 ως το 1951 που έγινε έδρα της Κοινότητας Κοπανακίου,[12] ενώ επίσης και το Κάτω Κοπανάκι παρέμεινε έδρα στην Κοινότητα Κάτω Κοπανακίου από το 1912 ως το 1951,[13] που αυτή καταργήθηκε και το Κάτω Κοπανάκι εντάχθηκε στην Κοινότητα Κοπανακίου. Το 1951 επίσης αναγνωρίζεται και προσαρτάται στην Κοινότητα Κοπανακίου και ο οικισμός Αραντούρον, ο οποίος από το 1956 μετονομάζεται σε Άγιος Δημήτριος. Το 1961[14] το Κάτω Κοπανάκι καταργείται ως οικισμός και ενώνεται ως συνοικία στο Άνω Κοπανάκι, ενώ από το 1981[15] το Άνω Κοπανάκι μετονομάζεται σε Κοπανάκι. Το χωριό παρέμεινε ουσιαστικά έδρα της ομώνυμης κοινότητας (με τις αλλαγές στην ονομασία των ξεχωριστών οικισμών και κοινοτήτων μέχρι την ενοποίηση), από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Κοπανάκι, το Ριζοχώρι και ο Άγιος Δημήτριος, υπήχθησαν στον κατηργημένο Δήμο Αετού Μεσσηνίας,[16][17] ως το 2010, με έδρα αυτήν την φορά το Κοπανάκι (σε προηγούμενες συστάσεις του παλαιότερου Δήμου Αετού έδρα ήταν ο Αετός). Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Κοπανάκι ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[5][18] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Το Κοπανάκι σήμερα είναι η έδρα της Τοπικής Κοινότητας του Κοπανακίου του Δήμου Τριφυλίας,[5] στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί Αγιάννης, Άγιος Δημήτριος, Ριζοχώρι και Τρουπακέικα.
Κάτοικοι
ΕπεξεργασίαΟι κάτοικοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες. Κύρια πηγή εισοδήματος για τον πληθυσμό αποτελεί η παραγωγή και η πώληση ελαιολάδου και το εμπόριο.
Ο πληθυσμός όπως αναφέρεται στο παραπάνω διάγραμμα για το Κοπανάκι, περιλαμβάνει το συνολικό άθροισμα των κατοίκων του, κατά την περίοδο από το 1912 ως το 1951, δηλαδή το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το Κοπανάκι αναφερόταν ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί (Κάτω Κοπανάκι & Άνω Κοπανάκι). Στην συνέχεια αναφέρεται ως Άνω Κοπανάκι μέχρι και το 1971. Στις απογραφές 1981 και 1991 αναφέρεται διττά, ως Κοπανάκι (Άνω Κοπανάκιον) και από το 2001 και μετά αναφέρεται μόνο ως Κοπανάκι. Στις σχετικές απογραφές η πιο αναλυτική καταγραφή του πληθυσμού, έχει ως εξής:
- 1920: Κάτω Κοπανάκι 536 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 50 κάτοικοι. Μερικό σύνολο 586 . Με τους συνοικισμούς ,γενικό σύνολο: 1276 κάτοικοι.
- 1928: Κάτω Κοπανάκι 378 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 530 κάτοικοι .Μερικό σύνολο 908 . Με τους συνοικισμούς, γενικό σύνολο:1558 κάτοικοι.
- 1940: Κάτω Κοπανάκι 406 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 953 κάτοικοι. Μερικό σύνολο 1359.Με τους συνοικισμούς, γενικό σύνολο 2021 κάτοικοι
- 1951: Κάτω Κοπανάκι 309 κάτοικοι, Άνω Κοπανάκι 1024 κάτοικοι . Μαζί 1333 .Με τους συνοικισμούς, γενικό σύνολο:2049 κάτοικοι.
- 1961: Κοπανάκι 1605 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο: 2130 κάτοικοι
- 1971: Κοπανάκι 1417 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο:1638 κάτοικοι
- 1981: Κοπανάκι 1301 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο:1437 κάτοικοι
- 1991 :Κοπανάκι 1282 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο:1403 κάτοικοι
- 2001: Κοπανάκι 1439 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο:1624 κάτοικοι
- 2011: Κοπανάκι 947 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο: 1081 κάτοικοι
- 2021: Κοπανάκι 836 κάτοικοι. Με τους συνοικισμούς, σύνολο: 913 κάτοικοι
Κτήρια
ΕπεξεργασίαΕκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και τις υπόλοιπες κατοικίες που έχουν οργανωθεί με βάση το ρυμοτομικό σχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε το 1952 στην πολίχνη λειτουργούν σήμερα, εξαθέσιο δημοτικό σχολείο με ολοήμερο ωράριο, μονοθέσιο νηπιαγωγείο και παιδικός σταθμός.[5] Γύρω από την κεντρική πλατεία, καθώς και σε άλλα σημεία του οικισμού, υπάρχουν καφενεία, καφετέριες, ψητοπωλεία, καταστήματα, επιχειρήσεις, Αγροτικό Ιατρείο, χώρος για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» και Δημοτική βιβλιοθήκη.Στη παλιά κωμόπολη λειτουργούσαν και Ειρηνοδικείο, Γυμνάσιο, και Λύκειο ,τράπεζες και Υποδιοίκηση Χωροφυλακής κ.ά που αφαιρέθηκαν το πλείστον, κατά την περίοδο των Μνημονίων.Υπάρχουν δύο ενοριακοί ναοί, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου στο Άνω Κοπανάκι και ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο Κάτω Κοπανάκι, οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Υπάρχουν επίσης το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και το ξωκκλήσι της Παναγίτσας.
Το παλαιό δημοτικό σχολείο του Κάτω Κοπανακίου
ΕπεξεργασίαΤο παλαιό, κλειστό πλέον μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο του Κάτω Κοπανακίου είναι το πρώτο δημοτικό σχολείο, που ιδρύθηκε. Αρχικά στεγάσθηκε σε διώροφο κτίριο και φοίτησαν σε αυτό παιδιά από το Κοπανάκι και το Λάπι. Αργότερα μεταφέρθηκε σε νεότερο κτίριο και σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αφού ανακαινίσθηκε με χορηγίες μελών του "Εκπολιτιστικού Συλλόγου Κοπανακίου", με τον συντονισμό του αείμνηστου Σπύρου Κομιανού, της "Μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Λιθερός»" και του "Συλλόγου Γυναικών του πρώην Δήμου Αετού «Καλλιπάτειρα»".[19]
Σιδηροδρομικός Σταθμός Κοπανακίου
ΕπεξεργασίαΟ Σιδηροδρομικός Σταθμός Κοπανακίου[20] είναι ανενεργός - κλειστός σιδηροδρομικός σταθμός, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στη Σιδηροδρομική γραμμή Ζευγολατειού - Καλού Νερού, η οποία έπαψε να λειτουργεί το 2011 και ήταν τμήμα της σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ Κυπαρισσίας - Καλαμάτας και αντίστροφα και εκτός από βασικό, διακομιστικό και επιβατικό μέσο, υπήρξε αποφασιστικός παράγοντας, για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Τοπικά έθιμα - παραδόσεις - πανηγύρια
ΕπεξεργασίαΕτήσιο πανηγύρι στο Κοπανάκι
ΕπεξεργασίαΤο 1894 καθορίστηκε ως τόπος για την ίδρυση του ετήσιου πανηγυριού το Κάτω Κοπανάκι και δόθηκε η έγκριση για: «Την σύσταση ετησίας εμπορικής πανηγύρεως εν θέσει “Κοπανάκι” της περιφερείας του Δήμου Δωρίου του νομού Μεσσηνίας, αρχομένης από 15 Αυγούστου εκάστου έτους και διαρκούσης μέχρι της 20 του ίδιου μηνός».[21] Η ημερομηνία διεξαγωγής του πανηγυριού μεταφέρθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου κάθε έτους και γινόταν αρχικά στο Κάτω Κοπανάκι, νότια από το παλαιό Καφενείο του Σοφού,[22] ενώ στη συνέχεια, από το 1930, μεταφέρθηκε στο κέντρο του Άνω Κοπανακίου και διαρκούσε, έως 8 ημέρες [23] Σήμερα δεν τελείται πια, αφού το πολύ πετυχημένο διαχρονικά βδομαδιάτικο παζάρι, το έχει καταστήσει, μη αναγκαίο.
Το Κυριακάτικο παζάρι
ΕπεξεργασίαΤο Κοπανάκι, είναι σήμερα ιδιαίτερα γνωστό για το παζάρι του, το οποίο αποτελεί θεσμό για την ευρύτερη περιοχή της Τριφυλίας. Γίνεται κάθε Κυριακή στην κεντρική πλατεία του χωριού και συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών από τις γειτονικές περιοχές.[24] Ουσιαστικά πρόκειται για την λαϊκή αγορά του χωριού, η οποία διεξάγεται από τις αρχές του 20ου αιώνα, με διαφορετικό όμως χαρακτήρα από τις λαϊκές αγορές που οργανώνονται αλλού. Η συγκεκριμένη έχει κυρίως το χαρακτήρα του παζαριού. Στην Κεντρική Πλατεία του χωριού στήνονται πολύχρωμοι πάγκοι με φρούτα, λαχανικά, χόρτα και σαλατικά, λουλούδια, ξηρούς καρπούς, τουρσιά, υφάσματα, ρούχα, εργαλεία κάθε χρήσης και επίσης σε ιδιαίτερο σημείο γίνεται η ζωοαγορά με διάφορα ζώα (αρνάκια, κατσικάκια, πουλερικά, κουνέλια κ.α. είδη). Το παζάρι αποτελεί σημείο συνάντησης για τους εμπόρους και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Τριφυλίας, οι οποίοι προσέρχονται, όχι μόνο για να πραγματοποιήσουν τις προμήθειές τους σε τρόφιμα, είδη μαναβικής, είδη ρουχισμού, ζωοτροφές ή μερικοί από αυτούς να συμμετάσχουν στη ζωοαγορά, που διεξάγεται παράλληλα, αλλά και για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, απολαμβάνοντας την συντροφιά των φίλων τους στα γειτονικά καφενεία, τις καφετέριες και τα ψητοπωλεία, που λειτουργούν γύρω από την πλατεία του χωριού. Η μεσσηνιακή παράδοση του ψησίματος της «γουρνοπούλας» και της πώλησής της στις παρυφές των δρόμων, κατά μία εκδοχή ξεκίνησε από το Κοπανάκι, αρχικά μόνο τις Κυριακές, για τους επισκέπτες από μακριά, ώστε να έχουν ένα πλούσιο γεύμα και τη δύναμη να κάνουν το ταξίδι της επιστροφής. Σήμερα σε πολλά σημεία της ευρύτερης περιοχής, στους κεντρικούς δρόμους, μπορεί κανείς να βρει (ανεξαρτήτως ημέρας) ψητή γουρνοπούλα.
Αθλητικός Όμιλος "Διαγόρας"
ΕπεξεργασίαΣτο Δημοτικό Γήπεδο του Κοπανακίου, στεγάζεται και το αθλητικό σωματείο με την ονομασία Αθλητικός Όμιλος "Διαγόρας",[5] ο οποίος έχει τμήμα ποδοσφαίρου, το οποίο συμμετέχει στην Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μεσσηνίας (Ε.Π.Σ. Μεσσηνίας) και που κατά τη δεκαετία, κυρίως του '60, είχε επιδείξει σημαντικές επιτυχίες.
Φημισμένοι άνθρωποι, που γεννήθηκαν στο Κοπανάκι ή κατάγονται από εκεί:(Λογοτέχνες- Ποιητές-Ζωγράφοι-Σεναριογράφοι-Ηθοποιοί)
Επεξεργασία- Παναγιώτης Κ. Παπαδόπουλος (1918–1978), ποιητής και πεζογράφος γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παναγιώτης Μελτέμης.
- Θανάσης Σπυρόπουλος (1931-2023), καραγκιοζοπαίκτης, λαϊκός ζωγράφος.
- Παναγιώτης (Πότης) Στρατίκης (1926-2019), αντιστασιακός, εκδότης, συγγραφέας και σεναριογράφος.
- Αλέξανδρος Ρήγας (γεν. 1965), ηθοποιός, σεναριογράφος και σκηνοθέτης (καταγωγή)
- Λίνα Νικολακοπούλου(γεν.1957),ποιήτρια και στιχουργός (καταγωγή)
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ GEOnet Names Server. 11 Ιουνίου 2018. -814206.
- ↑ Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: buk.gr
- ↑ Αρβανίτης και Κορμπάκης, Βασίλειος και Δημήτριος. Η Τριφυλία και τα παιδιά της. Κυπαρισσία Μεσσηνίας: Αυτοέκδοση. σελ. 62.
- ↑ 4,0 4,1 Μεσσηνία > Κοπανάκι, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 1) Τ.Κ. Κοπανακίου: Το Κοπανάκι Αρχειοθετήθηκε 2017-08-02 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Άνω Κοπανάκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κάτω Κοπανάκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κάτω Κοπανακίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 10,0 10,1 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κάτω Λάπης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 39Β - 23/04/1924.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Κοπανακίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 39Α - 01/02/1951.
- ↑ 19/03/1961.
- ↑ ΦΕΚ 166Α - 29/06/1981.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αετού (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
- ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
- ↑ Το σχολείο[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
- ↑ Σιδηροδρομικός Σταθμός ΚΟΠΑΝΑΚΙ[νεκρός σύνδεσμος], ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1010-1088/28818/13-5-1985 - ΦΕΚ 391/Β/25-6-1985[νεκρός σύνδεσμος], [...] "Χαρακτηρίζουμε ως έργα τέχνης που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, τα κτίρια ιδιοκτησίας ΟΣΕ που αναφέρονται στον κατωτέρω πίνακα και που βρίσκονται στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του δικτύου Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου, διότι αποτελούν τα πρώτα δείγματα Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής στον Ελληνικό χώρο και συνδυάζουν τη λειτουργική λιτότητα με αξιόλογες αρχιτεκτονικές λύσεις και πολύ ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία. ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΚΟΡΙΝΘΟΥ - ΠΑΤΡΑΣ - ΠΥΡΓΟΥ - ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ. 76. ΚΟΠΑΝΑΚΙ. Το κτίριο του Σταθμού." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
- ↑ ΦΕΚ, αριθμός φύλλου 14 Γ, Βασιλικό Διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1894, σελ. 89.
- ↑ Ανδρέας Τζαβέλλας, "Το ιστορικό καφενείο του Σοφού[νεκρός σύνδεσμος]", 01/08/2010, από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
- ↑ Το χωριό μας[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
- ↑ Το Κυριακάτικο παζάρι[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- kopanakinews, η ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Kopanaki news", του δημοσιογράφου Δημήτρη Α. Γιαννόπουλου.
- Κοπανάκι - Λιθερός Αρχειοθετήθηκε 2017-07-09 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.kopanaki-litheros.gr
- "Κοπανάκι Τριφυλίας: Οι αρχαιολογικοί χώροι, 29/11/2013, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Αριστομένης ο Μεσσήνιος".
- "Κοπανάκι Τριφυλία: Οι αρχαιολογικοί χώροι", από την ιστοσελίδα της "Ομάδας Προστασίας και Ανάδειξης Αρχαιολογικών Χώρων Τριφυλίας".
- KOPANAKI Trifylia Messinia Greece.
- Θέμης Δ. Γκούντρας, «Κοπανάκι. Δεκαετία 1960», από την ιστοσελίδα: kopanakinews.wordpress.com
- Komianos's Blog. Από το Κοπανάκι Μεσσηνίας Πολιτιστικά Δρώμενα, από την ιστοσελίδα: komianos.wordpress.com
- Mallusa Blog, από την ιστοσελίδα: mallousa.wordpress.com της Γεωργίας Ναούμ Αγγελοπούλου – Παπαβασιλείου (λογοτέχνης από το Κοπανάκι, λογοτεχνικό ψευδώνυμο: Μαλλούσα).
- Δημήτρη Λιθοξόου, "Τα οικογενειακά ονόματα τη δεκαετία του ’90 > Περιοχή Κοπανάκι Μεσσηνίας Αρχειοθετήθηκε 2020-10-27 στο Wayback Machine.", από την ιστοσελίδα: www.lithoksou.net
- Messinia > Kopanaki, φωτογραφίες από την ιστοσελίδα: www.greece.com
- Kopanaki Messinias.