Λεωνίδιο Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°9′56.6075″N 22°51′16.0110″E / 37.165724306°N 22.854447500°E
Το Λεωνίδιο (Τσακωνικά: Αγιελήδι) είναι κωμόπολη του νομού Αρκαδίας και πρωτεύουσα του Δήμου Νότιας Κυνουρίας.
| Λεωνίδιο | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 40 μέτρα |
| Έκταση | 0,84 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 3.737 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ονομασία κατοίκων | Λεωνιδιώτες, Λενιδιώτες |
| Ταχ. κώδικας | 223 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2757 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Είναι χτισμένο στις ακτές του Μυρτώου πελάγους κάτω από το όρος Πάρνωνας. Απέχει 93 χλμ. από την Τρίπολη και 210 χλμ. από την Αθήνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 3.737 κατοίκους. Υπάρχει τακτική οδική συγκοινωνία με τα ΚΤΕΛ για Αθήνα, Άργος και Τρίπολη.
Το Λεωνίδιο πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι του Αγίου Λεωνίδα, που αναφέρεται σε χρυσόβουλο του Ανδρονίκου Παλαιολόγου το 1293[1][2]. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Λεωνιδίου είναι ο επιβλητικός κόκκινος βράχος που ορθώνεται πάνω από τον οικισμό. Το Λεωνίδιο είναι σήμερα χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός.[3] Ο πληθυσμός του είναι Τσακώνικης καταγωγής και ανήκει στους οικισμούς που ομιλείται ακόμα και σήμερα η Τσακωνική διάλεκτος[4]. Οι Τσάκωνες είναι απόγονοι δωρικόφωνων Λακώνων. [εκκρεμεί παραπομπή].
Ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΑναπτύχθηκε μετά το 1826, όταν ο τουρκικός στρατός του Ιμπραήμ κατέστρεψε την παλιά πρωτεύουσα της Κυνουρίας, τον Πραστό. Οι περισσότεροι κάτοικοι του Πραστού κατέφυγαν στο Λεωνίδιο, που από το 1845 έγινε η νέα πρωτεύουσα της Κυνουρίας.[5]
Το Λεωνίδιο υπήρξε έδρα του δήμου Λιμναίου που σχηματίστηκε το 1835.[6][7] Στο διάστημα 1912-1947 υπήρξε έδρα της κοινότητας Λεωνιδίου. Η κοινότητα αναβαθμίστηκε σε δήμο το 1947.[8] Το 1999 ο Δήμος Λεωνιδίου διευρύνθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας. Από το 2011 το Λεωνίδιο αποτελεί έδρα του δήμου Νότιας Κυνουρίας.
Το Λεωνίδιο και η περιοχή του χαρακτηρίζονται από γραφική τοπική αρχιτεκτονική, μοναδική στην Αρκαδία. Τυπικά δείγματά της είναι η αγορά στο κέντρο της πόλης, με τον κεντρικό της δρόμο και πολλά όμορφα αρχοντικά διεσπαρμένα στην πόλη μερικά εκ των οποίων έχουν τη μορφή πύργου. Ανάμεσά τους, ξεχωριστή θέση κατέχει ο Πύργος Τσικαλιώτη[9]. Ο πύργος αυτός έχει κατασκευαστεί το 1808 και σήμερα φιλοξενεί κατά καιρούς καλλιτεχνικές εκθέσεις και εκδηλώσεις.[10]
Στο Λεωνίδιο υπάρχουν αρκετές εκκλησίες, όπως η Μητρόπολη (της Παναγίας), η Αγία Αικατερίνη, η Αγία Κυριακή, οι Άγιοι Ταξιάρχες, ο Άγιος Ιωάννης, ο Άγιος Βασίλειος, ο Άγιος Χαράλαμπος και η Παναγία Χατζαλιού. Πάνω σε κατάφυτο λόφο νότια της πόλης είναι το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία το οποίο γιορτάζει με πανηγύρι το καλοκαίρι. Σε ύψωμα που δεσπόζει της πόλης σώζονται τρεις χαρακτηριστικοί παλιοί ανεμόμυλοι.
Πολιτισμός - Αθλητισμός
ΕπεξεργασίαΜια παραδοσιακή γιορτή που λαμβάνει χώρα τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι η γιορτή της μελιτζάνας.[11] Οι εκδηλώσεις που γίνονται στο επίνειο του Λεωνιδίου, την Πλάκα, περιλαμβάνουν χορούς από τοπικά χορευτικά συγκροτήματα, καθώς και το διαγωνισμό της μελιτζάνας, δηλαδή τη βράβευση του καλύτερου πιάτου μελιτζάνας από ειδικούς chefs από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το Πάσχα στο Λεωνίδιο γιορτάζεται με παραδοσιακό τρόπο. Οι κάτοικοι κατασκευάζουν τα λεγόμενα αερόστατα και τα πετούν το βράδυ της Ανάστασης καθώς και την ημέρα της Ανάστασης στην πλατεία της κωμόπολης προσφέροντας ένα ξεχωριστό θέαμα στους επισκέπτες.
Στο Λεωνίδιο δραστηριοποιείται το αθλητικό σωματείο Α.Σ. Λεωνιδίου, το «Λεωνίδιον», που ιδρύθηκε το 1969 διατηρώντας τμήματα μπάσκετ και ποδοσφαίρου. Στο παρελθόν έχει αγωνιστεί στη Γ΄ Εθνική κατηγορία ποδοσφαίρου.
Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε σημαντικό αναρριχητικό προορισμό της Ελλάδας.[12]
Πληθυσμός
Επεξεργασία| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1861 | 3.736 | — |
| 1879 | 4.867 | +30.3% |
| 1889 | 3.426 | −29.6% |
| 1896 | 3.683 | +7.5% |
| 1907 | 3.037 | −17.5% |
| 1920 | 3.151 | +3.8% |
| 1928 | 2.906 | −7.8% |
| 1940 | 3.447 | +18.6% |
| 1951 | 3.354 | −2.7% |
| 1961 | 3.297 | −1.7% |
| 1971 | 3.181 | −3.5% |
| 1981 | 3.557 | +11.8% |
| 1991 | 3.526 | −0.9% |
| 2001 | 3.165 | −10.2% |
| 2011 | 3.761 | +18.8% |
| 2021 | 3.737 | −0.6% |
Το Λεωνίδιο έχει καταγράψει αξισημειώτη δημογραφική σταθερότητα απο το 1861 μέχρι και σήμερα. Ο πληθυσμός της κωμόπολης έχει παραμείνει γύρω στις 3.500 με μικρότερες και μεγαλύτερες διακυμάνσεις. Το Λεωνίδιο κατέγραψε τον μεγαλύτερο πληθυσμό του το 1879 (4.867) και τον μικρότερο το 1928 (2.906). Η μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού έγινε το 1879 (30,3%) και η μικρότερη το 1920 (3,8%). Η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού έγινε το 1889 (29,6%) και η μικρότερη το 2021 (0,6%).
Εικόνες
Επεξεργασία-
Πύργος του Τσικαλιώτη, Λεωνίδιο -
Πινακίδα στην τσακωνική διάλεκτο στην είσοδο της πόλης -
Λεωνίδιο από ψηλά -
-
Άγιος Νεκτάριος -
Μοναστήρι Παναγίας Ελώνας
Προσωπικότητες
Επεξεργασία- Τάσος Μπιρσίμ, σκηνοθέτης.[13]
- Δημήτρης Ρέππας, πολιτικός και ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, με το οποίο διετέλεσε βουλευτής Αρκαδίας και υπουργός.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Δημοτική Ενότητας Λεωνιδίου, εκκλησίες του Λεωνιδίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ Καθημερινή Αρχειοθετήθηκε 2012-01-30 στο Wayback Machine., "Κυνουρία, Εκεί που δεσπόζει ο Πάρνωνας"
- ↑ Φ.Ε.Κ. 594/13-11-1978, τεύχος Δ', Άρθρον 1, σελ. 6331.
- ↑ «Έθνος, "Διαδρομές στην Τσακώνικη γη"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ «Ηλεκτρονική πύλη Νότιας Κυνουριάς, "τα νεότερα χρόνια της Τσακωνιάς"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ «Αρκάδων χρόνων, "διοικητική διαίρεση επαρχίας Κυνουρίας τον 19ο αιώνα"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ «"Οι Τσάκωνες στα νεότερα χρόνια"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, δήμος Λεωνιδίου[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2014.
- ↑ «Ξενάγηση στον Πύργο του Τσικαλιώτη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «ΤΣΑΚΩΝΙΚΗ ΜΕΛΙΤΖΑΝΑ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2014.
- ↑ «Λεωνίδιο: Ένα κρυφό διαμάντι για τους fans της ορειβασίας». Athens Voice. 11 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Η φιέστα του Παναθηναϊκού και ο Μπιρσίμ». Leonidion.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2022.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Δημοτική Ενότητα Λεωνιδίου
- ΤΕΙ Πειραιά, Το Λεωνίδιο
Λεωνίδιο (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
