Ιερά Μητρόπολις Ηρακλείας
(Ανακατεύθυνση από Μητρόπολη Ηρακλείας)
Η Μητρόπολη Ηρακλείας ήταν αρχαία Μητρόπολη της Ανατολικής Θράκης, με έδρα τη Ραιδεστό.
Πριν τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, ο επίσκοπος Βυζαντίου υπαγόταν διοικητικά στη Μητρόπολη Ηρακλείας. Αργότερα, περί τον 4ο αιώνα[1], αποδεσμεύτηκε[2] και ανυψώθηκε και σε Πατριάρχη.
Εξαιτίας αυτών των ιστορικών λόγων, η Μητρόπολη Ηρακλείας ήταν από τις σημαντικότερες μητροπόλεις του Οικουμενικού Θρόνου, και ο μητροπολίτης της είχε το προνόμιο να χειροτονεί τον Πατριάρχη και να του επιδίδει την ποιμαντορική ράβδο[3].
Σήμερα η Μητρόπολη δεν υφίσταται πλέον, ελλείψει ποιμνίου μετά την ανταλλαγή πληθυσμών. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο συνεχίζει μέχρι και σήμερα να απονέμει σε Επίσκοπό του τον τίτλο του Γέροντος Μητροπολίτου Ηρακλείας.
Επισκοπικός κατάλογοςΕπεξεργασία
| Όνομα | Έτη | Σχόλια |
|---|---|---|
| Απελλής | ~ 100 | εκ των Εβδομήκοντα |
| Δομέτιος | 138 – 161 | |
| Φίλιππος | 264—305 | |
| Πέτρος | 325 – 342 | |
| Θεόδωρος Α΄ | 342 – 358 | Αρειανιστής[4] |
| Υπάτιος | 358 | |
| Δωρόθεος | 369 | |
| Παύλος | 382 – 402 | |
| Σεραπίων | 402 | |
| Ευγένιος | ||
| Φριτίλος | 431 | |
| Σαβίνος | 449 | Μακεδονιανιστής |
| Κυριακός | 451 | |
| Ιωάννης Α΄ | 459 | |
| Θεόφιλος Α΄ | ~ 518[5] | |
| Ιωάννης Β΄ | 520 | |
| Κωνσταντίνος | 536[6] – 552 | |
| Μεγέθιος | 553 | |
| Θεόφιλος Β΄ | 680 | |
| Σισίνιος | πριν το 680[7] – μετά το 692[8] | |
| Λέων Α΄ | 783 – 806 | |
| Ιωάννης Γ΄ | 879 – 886[9] | |
| Νικόλαος | ~ 886[10]-; | |
| Δημήτριος | 905 – 912[11] | |
| Φώτιος | 912[11]-; | |
| Αναστάσιος | 933 ~ 944[11] | |
| Νικηφόρος | 959 | |
| Ιγνάτιος | ;[11] | |
| Βασίλειος | ;[11] | |
| Ιωάννης Δ΄ | ~ 997[12] | |
| Μελέτιος | ~ 1030 ~ 1032[11] | |
| Γεράσιμος | αρχές 12ου αιώνα[11] | |
| Πέτρος Γ΄ | μέσα 12ου αιώνα[11] | |
| Μιχαήλ | ~ 1160[11] | |
| Μανουήλ | ~ 1170[11] | |
| Θεόδωρος Β΄ (Κριτόπουλος) | ; – Φεβρουάριος 1189 | παραιτήθηκε[13] |
| Θωμάς Β΄ | ~ 1190[11] | |
| Μανουήλ Β΄ | ~ 1192 ~ 1204[14] | |
| Νικήτας | ~ 1259/60[14] | |
| Λέων Πινακάς | 1265 – 1267[15] | |
| Γεράσιμος | 1283 – 1285[14] | ή Γερμανός;[16] |
| Ανδρέας | ~ 1290 – 1297[14] | |
| Ιωάννης | αρχές 14ου αιώνα[14] | Το 1315 συνυπογράφει συνοδική απόφαση επί Πατριάρχου Ιωάννου ΙΓ'[17] |
| Φιλόθεος Κόκκινος | 1347[18] – 1353 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μητροφάνης | 1355/56[19] | |
| Φιλόθεος Κόκκινος | 1357 – 1364 | β΄ θητεία[19] |
| Ιωσήφ | πριν το 1389[20] – μετά το 1390[21] | |
| Θεοφάνης | 1399[22] - 1403[23] | προηγουμένως ηγούμενος της Μονής Παμμακαρίστου[24] |
| Αντώνιος | ~ 1409[25] | |
| Κύριλλος | πριν το 1431[25] | |
| Αντώνιος | ~ 1438/9[25] | συμμετείχε στη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας[26] |
| Κάλλιστος | 1483 – 1484[24] | |
| Ματθαίος | ~ 1541[27] | |
| Κύριλλος | ~ 1565 | υπογράφει την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β΄ (Ιαν. 1565)[28] |
| Γεράσιμος | πριν το 1575[29] – μετά το 1583[30] | |
| Γαβριήλ | ~ 1614[31] | |
| Νεόφυτος | ; – 1636 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιερεμίας | ~ ψ1636 | καθαιρέθηκε[32] |
| Ιωαννίκιος | 1636[32] – 1646 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μεθόδιος | 1646 – 1668 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Βαρθολομαίος | πριν το 1672[33] – μετά τον Οκτώβριο 1686[34] | |
| Νεόφυτος | 15 Μαΐου 1689[35] – 1711 † | εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης χωρίς να παραιτηθεί από Μητροπολίτης. Εκθρονίστηκε και υπογράφει ξανά ως Ηρακλείας και επί Πατριαρχίας του διαδόχου του[36] |
| Γεννάδιος ο Λέριος | 25 Φεβρουαρίου 1714 – 19 Οκτωβρίου 1718 † | από Νικαίας |
| Καλλίνικος | 1718 – 1726 | από Φιλιππουπόλεως[37], εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης το 1726, αλλά στο άκουσμα της εκλογής πέθανε |
| Μελέτιος | πριν το 1728[38] – 1741[39] | |
| Γεράσιμος | 1741[40] – μετά το 1761[41] | |
| Μεθόδιος | πριν τον Ιούλιο 1772[42] – μετά τον Οκτώβριο 1798[43] | |
| Μελέτιος | μετά τον Οκτώβριο 1798 – 19 Σεπτεμβρίου 1821 | από Μυριοφύτου και Περιστάσεως, παραιτήθηκε[44] |
| Ιγνάτιος Σταραβέρος | Σεπτέμβριος 1821 – Ιούλιος 1830 † | |
| Διονύσιος | Ιούλιος 1830 – Ιούλιος 1848 † | από Τυρολόης καί Σερεντίου |
| Ιγνάτιος | περί το 1840 – 1841 | υπογράφει συνοδική πράξη επί Πατριάρχου Ανθίμου τον Δεκέμβριο του 1840[45] |
| Πανάρετος | πριν τις 23 Ιουλίου 1848[46] – 9 Μαΐου 1878 † | από Τυρνόβου |
| Ιωαννίκιος | 12 Μαΐου 1878 – 25 Ιανουαρίου 1879 † | από Νικαίας |
| Γρηγόριος Παυλίδης | 27 Ιανουαρίου 1879 – 6 Φεβρουαρίου 1888 † | από Σερρών |
| Γερμανός | 8 Φεβρουαρίου 1888 – 10 Μαΐου 1897 | από Ρόδου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιερώνυμος Γοργίας | 13 Μαΐου 1897 – 22 Μαΐου 1902 | από Νικαίας, κατόπιν ξανά Νικαίας |
| Γρηγόριος Καλλίδης | 22 Μαΐου 1902 – 25 Ιουλίου 1925 † | από Ιωαννίνων, άγιος |
| Φιλάρετος Βαφείδης | 21 Φεβρουαρίου 1928 – 11 Οκτωβρίου 1933 † | από Διδυμοτείχου |
| Βενιαμίν Κυριακού | 21 Οκτωβρίου 1933 – 18 Ιανουαρίου 1936 | από Νικαίας, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Φώτιος Σαββαΐδης | 5 Σεπτεμβρίου 2002 – 24 Ιουνίου 2007[47] † | από Ίμβρου και Τενέδου |
Δείτε επίσηςΕπεξεργασία
- Ραιδεστός
- Νέα Ραιδεστός Θεσσαλονίκης
- Νέα Ηράκλεια Χαλκιδικής
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ Παπαδόπουλος 1895, σελ. 49.
- ↑ Δρ. Χρίστος Κυριαζόπουλος, Η εκκλησιαστική οργάνωση της Θράκης κατά την πρωτοβυζαντινή και μεσοβυζαντινή εποχή, Θρακικά, 12ος τόμος[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Βιβλιοπαρουσίαση: Π. Γεωργαντζή: «Η Εκκλησία κατά το 1821»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2007.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 118.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 257. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 711. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 444.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 445.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 445-446.
- ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 446.
- ↑ «Εἰς τὴν ἐπ' ὀλέθρῳ τοῦ κόσμου ἐπεισφέρεσαν ἤδη τῆς τοῦ Χριστοῦ ποίμνῃ ἀθεμιτογαμίαν». Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Handschriftendatenbank. σελ. 203. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ Ιβηρίτης, Ιωακείμ (Απρίλιος 1917). «Παραίτησις του αγιωτάτου Μητροπολίτου Ηρακλείας κυρού Θεοδώρου του Κριτοπούλου». Γρηγόριος ο Παλαμάς Α: 350-351. http://digital.lib.auth.gr/record/139963/files/5073_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 447.
- ↑ Βυζάντιος, Σκαρλάτος (1869). Η Κωνσταντινούπολις - Περιγραφή τοπογραφική, αρχαιολογική και ιστορική. Αθήνα: Τυπογραφείον Χ.Ν.Φιλαδελφέως. σελ. 84.
- ↑ Μήτσιου, Αικατερίνη (2010). «Η περιοχή της Πρέβεζας από την οπτική γωνία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως,13ος ως 15ος αι.». Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας: 35. https://www.academia.edu/656063/The_region_of_Preveza_from_the_point_of_view_of_the_Patriarchate_of_Constantinople_13th_15th_centuries_in_Modern_Greek_. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
- ↑ Καλέκα, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. σελ. 1090.
- ↑ Зборник радова Византолошког института. Научно дело. 1963. σελ. 225. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
- ↑ 19,0 19,1 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 448.
- ↑ Preiser-Kapeller, Johannes (2007). «Die hauptstädtische Synode von Konstantinopel (Synodos endemusa). Zur Geschichte und Funktion einer zentralen Institution der (spät)byzantinischen Kirche». Historicum 96: 28. https://www.academia.edu/512045/Die_hauptst%C3%A4dtische_Synode_von_Konstantinopel_Synodos_endemusa_Zur_Geschichte_und_Funktion_einer_zentralen_Institution_der_sp%C3%A4t_byzantinischen_Kirche_The_Synod_of_Constantinopel_On_the_History_and_Function_of_a_central_Institution_of_the_Late_Byzantine_Church_. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2021.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 448.
- ↑ Kapsalis, Athanasius G. (1994). Matthew I, Patriarch of Constantinople (1397 - 1410), his life, his patriarchal acts, his written works. Durham University. σελ. 144.
- ↑ Külzer 2011, σελ. 449.
- ↑ 24,0 24,1 Ζαχαριάδου 1996, σελ. 119.
- ↑ 25,0 25,1 25,2 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 449.
- ↑ Η Αγία και Οικουμενική εν Φλωρεντία Σύνοδος. σελ. 18.
- ↑ «Έγγραφον συνοδικόν 68 Μητροπολιτών (...)». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 225. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2022.
- ↑ Bekker 1849, σελ. 184.
- ↑ Περιγραφή ιερά του αγίου και θεοβαδίστου Όρους Σινά. Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων. 1817. σελ. 160.
- ↑ Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5.
- ↑ «Σιγίλλιον του Πατριάρχου Τιμοθέου». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 741. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022.
- ↑ 32,0 32,1 Μανουήλ Γεδεών, σελ. 575.
- ↑ Κουρίλας, σελ. 45.
- ↑ «Απόφαση επί Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ (Οκτώβριος 1686)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (5): 38. 4. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA38#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022.
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 40, 174.
- ↑ Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 95.
- ↑ Ζερλέντης, Περικλής (Ιανουάριος 1920). «Καλλίνικος ο από Φιλιππουπόλεως Ηρακλείας». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 731-738. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022.
- ↑ Παναγιωτίδης, Δ.Α. (1894). «Ανέκδοτον σιγιλλιώδες γράμμα της παρά το Δέλβινον Σταυροπηγιακής Μονής Ιωάννου του Θεολόγου». Εβδομαδιαία Επιθεώρησις. http://pleias.lis.upatras.gr/index.php/neologou/article/download/27566/27549. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2021.
- ↑ Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 97
- ↑ Κουρίλας, σελ. 50.
- ↑ Δελιάλης 2017, σελ. 122.
- ↑ Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 99.
- ↑ Δρ. Βασίλειος Σπανός, Ένα συνοδικό γράμμα για τη μη ξύλευση στον λόγγο της Μονής του Αγίου Βησσαρίωνος (Οκτώβριος 1798), σελ. 173
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 58.
- ↑ Μητροπολίτης Γρεβενών, Σέργιος Σιγάλας (1991). Ιερά Μονή του Οσίου Νικάνορος (Ζάβορδας) και το κειμηλιοφυλάκιον αυτής. Γρεβενά. σελ. 60.
- ↑ εξ Οικονόμων, Κωνσταντίνος (1849). Περί των Ο΄ Ερμηνευτών της Παλαιάς Θείας Γραφής. Αθήνα: Τύποις Φ. Καραμπίνου και Κ. Βάφα. σελίδες 5–6. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 59.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Γεδεών, Μανουήλ (1886). Πατριαρχικοί πίνακες ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως από Ανδρέου του πρωτόκλητου µέχρις Ιωακείµ του από Θεσσαλονίκης 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Otto Keil Librairie Internationale. σελίδες 439 κ.ε.
- Παπαδόπουλος, Γεώργιος (1895). Η σύγχρονος Ιεραρχία της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Αθήνα.
- Külzer, Andreas; A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis (2011). «Die Metropolis Von Herakleia in Ostthrakien (Marmaraereğlisi). Notizen Zur Kirchengeschichte in Byzantinischer Zeit.». ΣΚΕΥΟΣ ΤΙΜΗΣ. Festschrift zum 25-jährigen Jubiläum der Bischofsweihe und 20-jährigen Jubiläum der Inthronisation zum Metropoliten von Austria und Exarchen von Ungarn und Mitteleuropa Dr. Michael Staikos. Athen. https://www.academia.edu/1759960/Die_Metropolis_von_Herakleia_in_Ostthrakien_Marmaraere%C4%9Flisi_Notizen_zur_Kirchengeschichte_in_byzantinischer_Zeit. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2021.
- Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7.
- Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2014.
- Δελιάλης, Ν. (2017). «Δύο Πατριαρχικά Σιγίλλια Διονυσίου του Δ' και Γρηγορίου του Ε'». Μακεδονικά (1): 120. doi:.
- Κουρίλας, Ευλόγιος. Κώδιξ επισήμων εγγράφων Μεγίστης Λαύρας, καταρτισθείς υπό του Ευλογίου Κουρίλα από του 1910-1951 (PDF). Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων.
- Bekker, August Immanuel (1849). Historia Politica et Patriarchica Constantinopoleos; Epirotica. Bonn.