Ιερά Μητρόπολις Ηρακλείας
(Ανακατεύθυνση από Μητρόπολη Ηρακλείας)
Η Μητρόπολη Ηρακλείας ήταν αρχαία Μητρόπολη της Ανατολικής Θράκης, με έδρα τη Ραιδεστό.
Πριν τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, ο επίσκοπος Βυζαντίου υπαγόταν διοικητικά στη Μητρόπολη Ηρακλείας. Αργότερα, περί τον 4ο αιώνα[1], αποδεσμεύτηκε[2] και ανυψώθηκε και σε Πατριάρχη.
Εξαιτίας αυτών των ιστορικών λόγων, η Μητρόπολη Ηρακλείας ήταν από τις σημαντικότερες μητροπόλεις του Οικουμενικού Θρόνου, και ο μητροπολίτης της είχε το προνόμιο να χειροτονεί τον Πατριάρχη και να του επιδίδει την ποιμαντορική ράβδο[3].
Σήμερα η Μητρόπολη δεν υφίσταται πλέον, ελλείψει ποιμνίου μετά την ανταλλαγή πληθυσμών. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο συνεχίζει μέχρι και σήμερα να απονέμει σε Επίσκοπό του τον τίτλο του Γέροντος Μητροπολίτου Ηρακλείας.
Επισκοπικός κατάλογος Επεξεργασία
| Όνομα | Έτη | Σχόλια |
|---|---|---|
| Απελλής | ~ 100 | εκ των Εβδομήκοντα |
| Δομέτιος | 138 – 161 | |
| Φίλιππος | 264 — 305 | |
| Πέτρος | 325 – 342 | |
| Θεόδωρος Α΄ | 342 – 358 | Αρειανιστής[4] |
| Υπάτιος | 358 | |
| Δωρόθεος | 369 | |
| Παύλος | 382 – 402 | |
| Σεραπίων | 402 | |
| Ευγένιος | ||
| Φριτίλος | 431 | |
| Σαβίνος | 449 | Μακεδονιανιστής |
| Κυριακός | ~ 451[5] | |
| Ιωάννης Α΄ | 459 | |
| Θεόφιλος Α΄ | ~ 518[6] | |
| Ιωάννης Β΄ | 520 | |
| Κωνσταντίνος | 536[7] – 552 | |
| Μεγέθιος | 553 | |
| Θεόφιλος Β΄ | 680 | |
| Σισίνιος | πριν το 680[8] – μετά το 692[9] | |
| Λέων Α΄ | 783 – 806 | |
| Κωνσταντίνος | 9ος αιώνας[10] | |
| Ιωάννης Γ΄ | 879 – 886[11] | |
| Νικόλαος | ~ 886[12] – ; | |
| Δημήτριος | 905 – Ιούνιος 912[13] | |
| Φώτιος | 912[14]-; | |
| Αναστάσιος | 933 ~ 944[14] | |
| Νικηφόρος | 959 | |
| Ιγνάτιος | ;[14] | |
| Βασίλειος | ;[14] | |
| Ιωάννης Δ΄ | ~ 997[15] | |
| Μελέτιος | ~ 1030 ~ 1032[14] | |
| Νικόλαος | 11ος αιώνας[16] | |
| Θεόδωρος (Τζανζής) | β΄ μισό 11ου αιώνα[16] | |
| Γεράσιμος | αρχές 12ου αιώνα[14] | |
| Πέτρος Γ΄ | μέσα 12ου αιώνα[14] | |
| Μιχαήλ | ~ 1166[17] | |
| Μανουήλ | ~ 1170[14] | |
| Θεόδωρος Β΄ (Κριτόπουλος) | Ιανουάριος 1177[16] – Φεβρουάριος 1189 | παραιτήθηκε[18] |
| Θωμάς Β΄ | ~ 1190[14] | |
| Μανουήλ Β΄ | ~ 1192 ~ 1204[19] | |
| Νικήτας | ~ 1259/60[19] | |
| Λέων Πινακάς | 1265 – 1281[20] | |
| Γεράσιμος | 1283 – 1285[19] | ή Γερμανός[21][22] |
| Ανδρέας | ~ 1290 – 1297[19] | |
| Ιωάννης | αρχές 14ου αιώνα[19] | Το 1315 συνυπογράφει συνοδική απόφαση επί Πατριάρχου Ιωάννου ΙΓ'[23] |
| Φιλόθεος Κόκκινος | 1347[24] – 1353 | μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μητροφάνης | 1355/56[25] | |
| Φιλόθεος Κόκκινος | 1357 – 1364 | β΄ θητεία[25] |
| Ιωσήφ | πριν τον Σεπτέμβριο 1379[26] – μετά το 1390[27] | |
| Θεοφάνης | 1399[28] – 1403[29] | προηγουμένως ηγούμενος της Μονής Παμμακαρίστου[30] |
| Αντώνιος | ~ 1409[31] | |
| Κύριλλος | πριν το 1431[31] | |
| Αντώνιος | ~ 1438/9[31] | συμμετείχε στη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας[32] |
| Κάλλιστος | 1483 – 1484[30] | |
| Ματθαίος | ~ 1541[33] | |
| Κύριλλος | ~ 1565 | υπογράφει την καθαίρεση του Πατριάρχη Ιωάσαφ Β΄ (Ιαν. 1565)[34] |
| Γεράσιμος | πριν το 1575[35] – μετά το 1583[36] | |
| Γαβριήλ | ~ 1614[37] | |
| Τιμόθεος | ; – 1621/2;[38] † | |
| Νεόφυτος | Φεβρουάριος 1622[38] – 1636 | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιερεμίας | ~ 1636 | καθαιρέθηκε[39], κατόπιν Προικοννήσου[40] |
| Ιωαννίκιος | 1636[39] – 1646 | από Γάνου και Χώρας[41], μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μεθόδιος | 17 Δεκεμβρίου 1646[42] – 5 Ιανουαρίου 1668[43] | κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Βαρθολομαίος | πριν το 1672[44] – μετά τον Οκτώβριο 1686[45] | |
| Νεόφυτος | 15 Μαΐου 1689[46] – 1711 † | εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης χωρίς να παραιτηθεί από Μητροπολίτης. Εκθρονίστηκε και υπογράφει ξανά ως Ηρακλείας και επί Πατριαρχίας του διαδόχου του[47] |
| Γεννάδιος ο Λέριος | 25 Φεβρουαρίου 1714 – 19 Οκτωβρίου 1718[48] † | από Νικαίας |
| Καλλίνικος | Οκτώβριος 1718[48] – 19 Νοεμβρίου 1726 | από Φιλιππουπόλεως[49], εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης το 1726, αλλά στο άκουσμα της εκλογής πέθανε |
| Γεράσιμος | 1727[50] | |
| Μελέτιος | πριν τον Ιούνιο 1728[51] – 1741[52] | |
| Γεράσιμος | 1741[53] – μετά τον Μάιο 1763[54] | |
| Μεθόδιος | πριν τον Ιούλιο 1772[55] – μετά τον Οκτώβριο 1798[56] | από Μετρών και Αθύρων |
| Μελέτιος | μετά τον Οκτώβριο 1798 – 19 Σεπτεμβρίου 1821 | από Μυριοφύτου και Περιστάσεως, παραιτήθηκε[57] |
| Ιγνάτιος (Σταραβέρος) | Σεπτέμβριος 1821 – Ιούλιος 1830 † | |
| Διονύσιος (Μπαριάμογλους ή Βαριάμογλους) | Ιούλιος 1830 – Ιούλιος 1848 † | από Τυρολόης καί Σερεντίου |
| Ιγνάτιος | περί το 1840 – 1841 | υπογράφει συνοδική πράξη επί Πατριάρχου Ανθίμου τον Δεκέμβριο του 1840[58] |
| Πανάρετος (Κωνσταντίνου) | πριν τις 23 Ιουλίου 1848[59] – 9 Μαΐου 1878 † | από Τυρνόβου[60] |
| Ιωαννίκιος (Κωνσταντινίδης ή Ραγκαβάς) | 12 Μαΐου 1878 – 25 Ιανουαρίου 1879 † | από Νικαίας |
| Γρηγόριος (Παυλίδης) | 27 Ιανουαρίου 1879 – 6 Φεβρουαρίου 1888 † | από Σερρών |
| Γερμανός (Καβακόπουλος) | 8 Φεβρουαρίου 1888 – 10 Μαΐου 1897 | από Ρόδου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Ιερώνυμος (Γοργίας) | 13 Μαΐου 1897 – 22 Μαΐου 1902 | από Νικαίας, κατόπιν ξανά Νικαίας |
| Γρηγόριος (Καλλίδης) | 22 Μαΐου 1902 – 25 Ιουλίου 1925 † | από Ιωαννίνων, άγιος |
| Φιλάρετος (Βαφείδης) | 21 Φεβρουαρίου 1928 – 11 Οκτωβρίου 1933 † | από Διδυμοτείχου |
| Βενιαμίν (Κυριακού) | 21 Οκτωβρίου 1933 – 18 Ιανουαρίου 1936 | από Νικαίας, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Φώτιος (Σαββαΐδης) | 5 Σεπτεμβρίου 2002 – 24 Ιουνίου 2007[61] † | από Ίμβρου και Τενέδου |
Δείτε επίσης Επεξεργασία
- Ραιδεστός
- Νέα Ραιδεστός Θεσσαλονίκης
- Νέα Ηράκλεια Χαλκιδικής
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Παπαδόπουλος 1895, σελ. 49.
- ↑ Δρ. Χρίστος Κυριαζόπουλος, Η εκκλησιαστική οργάνωση της Θράκης κατά την πρωτοβυζαντινή και μεσοβυζαντινή εποχή, Θρακικά, 12ος τόμος[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Βιβλιοπαρουσίαση: Π. Γεωργαντζή: «Η Εκκλησία κατά το 1821»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2007.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 118.
- ↑ Λέων, Πάπας Ρώμης (1846). Sancti Leonis Magni, romani pontificis, Opera omnia. J.-P. Migne. σελ. 1252. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 257. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021.
- ↑ Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 711. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 444.
- ↑ Laurent 1963, σελ. 213-214.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 445.
- ↑ Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 445-446.
- ↑ Laurent 1963, σελ. 215.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 14,8 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 446.
- ↑ «Εἰς τὴν ἐπ' ὀλέθρῳ τοῦ κόσμου ἐπεισφέρεσαν ἤδη τῆς τοῦ Χριστοῦ ποίμνῃ ἀθεμιτογαμίαν». Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Handschriftendatenbank. σελ. 203. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2020.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Laurent 1963, σελ. 217.
- ↑ Χωνιάτης, Νικήτας (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. σελ. 256.
- ↑ Ιβηρίτης, Ιωακείμ (Απρίλιος 1917). «Παραίτησις του αγιωτάτου Μητροπολίτου Ηρακλείας κυρού Θεοδώρου του Κριτοπούλου». Γρηγόριος ο Παλαμάς Α: 350-351. http://digital.lib.auth.gr/record/139963/files/5073_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 447.
- ↑ Preiser-Kapeller, Johannes (2008). Das Episkopat im späten Byzanz : ein Verzeichnis der Metropoliten und Bischöfe des Patriarchats von Konstantinopel in der Zeit von 1204 bis 1453. Saarbrücken: VDM Verlag Dr. Müller. σελ. XXV. ISBN 978-3836487863.
- ↑ Μήτσιου, Αικατερίνη (2010). «Η περιοχή της Πρέβεζας από την οπτική γωνία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως,13ος ως 15ος αι.». Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας: 35. https://www.academia.edu/656063/The_region_of_Preveza_from_the_point_of_view_of_the_Patriarchate_of_Constantinople_13th_15th_centuries_in_Modern_Greek_. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2021.
- ↑ Βάση Δεδομένων Βυζαντινής Ιστορίας. Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών - EIE https://byzantine-history-infobank.anavathmis.eu/record/?id=47601. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2022. Missing or empty
|title=(βοήθεια) - ↑ Καλέκα, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. σελ. 1090.
- ↑ Зборник радова Византолошког института. Научно дело. 1963. σελ. 225. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021.
- ↑ 25,0 25,1 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 448.
- ↑ von Miklosich, Franz Ritter· Müller, Joseph (1862). Acta patriarchatus Constantinopolitani 1315-1402 e codibus manu scriptis bibliothecae Palatinae Vindobonensis. Γάνδη: Gerold. σελ. 6.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 448.
- ↑ Kapsalis, Athanasius G. (1994). Matthew I, Patriarch of Constantinople (1397 - 1410), his life, his patriarchal acts, his written works. Durham University. σελ. 144.
- ↑ Külzer 2011, σελ. 449.
- ↑ 30,0 30,1 Ζαχαριάδου 1996, σελ. 119.
- ↑ 31,0 31,1 31,2 Külzer & A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis 2011, σελ. 449.
- ↑ Η Αγία και Οικουμενική εν Φλωρεντία Σύνοδος. σελ. 18.
- ↑ «Έγγραφον συνοδικόν 68 Μητροπολιτών (...)». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 225. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2022.
- ↑ Bekker 1849, σελ. 184.
- ↑ Περιγραφή ιερά του αγίου και θεοβαδίστου Όρους Σινά. Βενετία: Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων. 1817. σελ. 160.
- ↑ Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5.
- ↑ «Σιγίλλιον του Πατριάρχου Τιμοθέου». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 741. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022.
- ↑ 38,0 38,1 Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1963). Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη, ήτοι κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του αγιωτάτου αποστολικού τε και καθολικού ορθοδόξου πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης αποκειμένων ελληνικών κωδίκων, τόμος τέταρτος (1899) (PDF). Βρυξέλλες: Culture et Civilisation. σελ. 11. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 39,0 39,1 Μανουήλ Γεδεών, σελ. 575.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 427.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 384.
- ↑ Αποστολόπουλος 1987, σελ. 289.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 592-593.
- ↑ Κουρίλας, σελ. 45.
- ↑ «Απόφαση επί Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ (Οκτώβριος 1686)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (5): 38. 4. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA38#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022.
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 40, 174.
- ↑ Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 95.
- ↑ 48,0 48,1 Ευστρατιάδης, Σωφρόνιος (1935). «Μητροπολίται της Θράκης - ο Ηρακλείας Καλλίνικος». Θρακικά 6: 8. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika06.pdf. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2023.
- ↑ Ζερλέντης, Περικλής (Ιανουάριος 1920). «Καλλίνικος ο από Φιλιππουπόλεως Ηρακλείας». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 731-738. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022.
- ↑ Παπαδόπουλος-Κεραμεύς 1963, σελ. 382.
- ↑ Παναγιωτίδης, Δ.Α. (1894). «Ανέκδοτον σιγιλλιώδες γράμμα της παρά το Δέλβινον Σταυροπηγιακής Μονής Ιωάννου του Θεολόγου». Εβδομαδιαία Επιθεώρησις. https://pleias.library.upatras.gr/index.php/neologou/article/view/27566/27549. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 97
- ↑ Κουρίλας, σελ. 50.
- ↑ «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΕ): 233. 1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA233#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 99.
- ↑ Δρ. Βασίλειος Σπανός, Ένα συνοδικό γράμμα για τη μη ξύλευση στον λόγγο της Μονής του Αγίου Βησσαρίωνος (Οκτώβριος 1798), σελ. 173
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 58.
- ↑ Μητροπολίτης Γρεβενών, Σέργιος Σιγάλας (1991). Ιερά Μονή του Οσίου Νικάνορος (Ζάβορδας) και το κειμηλιοφυλάκιον αυτής. Γρεβενά. σελ. 60.
- ↑ εξ Οικονόμων, Κωνσταντίνος (1849). Περί των Ο΄ Ερμηνευτών της Παλαιάς Θείας Γραφής. Αθήνα: Τύποις Φ. Καραμπίνου και Κ. Βάφα. σελίδες 5–6. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 278. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2022.
- ↑ Kiminas 2009, σελ. 59.
Πηγές Επεξεργασία
- Γεδεών, Μανουήλ (1886). Πατριαρχικοί πίνακες ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως από Ανδρέου του πρωτόκλητου µέχρις Ιωακείµ του από Θεσσαλονίκης 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Otto Keil Librairie Internationale. σελίδες 439 κ.ε.
- Παπαδόπουλος, Γεώργιος (1895). Η σύγχρονος Ιεραρχία της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας. Αθήνα.
- Külzer, Andreas; A. Glavinas – K. Katerelos – G. Larentzakis (2011). «Die Metropolis Von Herakleia in Ostthrakien (Marmaraereğlisi). Notizen Zur Kirchengeschichte in Byzantinischer Zeit.». ΣΚΕΥΟΣ ΤΙΜΗΣ. Festschrift zum 25-jährigen Jubiläum der Bischofsweihe und 20-jährigen Jubiläum der Inthronisation zum Metropoliten von Austria und Exarchen von Ungarn und Mitteleuropa Dr. Michael Staikos. Athen. https://www.academia.edu/1759960/Die_Metropolis_von_Herakleia_in_Ostthrakien_Marmaraere%C4%9Flisi_Notizen_zur_Kirchengeschichte_in_byzantinischer_Zeit. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2021.
- Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7.
- Kiminas, Demetrius (31 Μαρτίου 2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press LLC. ISBN 978-1434458766. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2014.
- Δελιάλης, Ν. (2017). «Δύο Πατριαρχικά Σιγίλλια Διονυσίου του Δ' και Γρηγορίου του Ε'». Μακεδονικά (1): 120. doi:.
- Κουρίλας, Ευλόγιος. Κώδιξ επισήμων εγγράφων Μεγίστης Λαύρας, καταρτισθείς υπό του Ευλογίου Κουρίλα από του 1910-1951 (PDF). Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων.
- Bekker, August Immanuel (1849). Historia Politica et Patriarchica Constantinopoleos; Epirotica. Bonn.
- Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
- Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1963). Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη, ήτοι κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του αγιωτάτου αποστολικού τε και καθολικού ορθοδόξου πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων και πάσης Παλαιστίνης αποκειμένων ελληνικών κωδίκων, τόμος τέταρτος (1899) (PDF). Βρυξέλλες: Culture et Civilisation. σελ. 11. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2023.
- Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.