Γιώργος Γληνός

Έλληνας ηθοποιός

Ο Γεώργιος (Γιώργος) Γληνός (1895 - 5 Ιανουαρίου 1966)[1] ήταν Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου, ο οποίος εμφανίστηκε λίγο και στον κινηματογράφο. Διακρίθηκε σε ερμηνείες έργων τόσο του ελαφρού, όσο και του κλασικού και νεώτερου δραματολογίου.

Γιώργος Γληνός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Γιώργος Γληνός (Ελληνικά)
Γέννηση1895
Σμύρνη
Θάνατος5  Ιανουαρίου 1966
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός
ηθοποιός ταινιών
ΕργοδότηςΚτήριο Τσίλερ
Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου

Βιογραφία

Επεξεργασία

Τα χρόνια της Σμύρνης

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1895. Ο πατέρας του, Αλέξανδρος, ήταν από την Άνδρο ενώ η μητέρα του, Αικατερίνη, ήταν Σμυρνιά.[2] Ενδιαφέρθηκε για το θέατρο από νεαρή ηλικία και από το 1912, ύστερα από μια επίσκεψη του θιάσου της Κυβέλης στη Σμύρνη, είχε πλέον κατασταλάξει στο ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός.[3] Η αντίδραση, όμως, του πατέρα του, είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσει την πορεία του πάνω στο σανίδι πέντε χρόνια αργότερα, στις αρχές του 1917, παίζοντας σε μια κωμωδία του Μπισόν (Alexandre Bisson).[3] Εντάχθηκε στο σχήμα του "Καλλιτεχνικού Θιάσου Σμύρνης", πρωταγωνιστώντας κυρίως σε οπερέτες ως τενόρος.[4] Το 1919 επισκέφθηκε την Αθήνα, λαμβάνοντας μέρος -μεταξύ άλλων- και σε παράσταση του Βαφτιστικού του Σακελλαρίδη. Τότε γνώρισε την Μαρίκα Κοτοπούλη, η οποία τον πήρε μαζί της στο ανέβασμα μιας δραματικής κωμωδίας του Νικοντέμι (Dario Niccodemi), απομακρύνοντάς τον οριστικά από το ελαφρύ λυρικό θέατρο. Το 1920, λόγω του πολέμου, ο Γληνός, επέστρεψε στη Σμύρνη, όπου ως στρατιώτης εμφανίστηκε στο θέατρο, παίζοντας μεταξύ άλλων και στους Βρυκόλακες του Ίψεν. [5]

Οριστική εγκατάσταση στην Ελλάδα

Επεξεργασία

Ερχόμενος στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εντάχθηκε στο θιάσο της Κοτοπούλη και την Ελεύθερη Σκηνή έως το 1930. Τη σαιζόν 1930-31 περιόδευσε με την Κυβέλη και τον Αιμίλιο Βεάκη στην Κωνσταντινούπολη. Το 1945 συνεργάστηκε με τους Ενωμένους Καλλιτέχνες, έπειτα με την Κυρία Κατερίνα και τη Μελίνα Μερκούρη και το καλοκαίρι του 1949 με τον Πέλο Κατσέλη.[5] Πολυετής -αν και με διακοπές- ήταν η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο, στη δύναμη του οποίου εντάχθηκε από τη σύστασή του το 1932 και με το οποίο διακρίθηκε, περνώντας πλέον στη γραμμή των σημαντικών πρωταγωνιστών και ερμηνεύοντας μερικούς από τους πιο χαρακτηριστικούς ρόλους του.[6] Οι περίοδοι της συνεργασίας του ήταν: 1932-1944, 1950-1953 και, τέλος, 1955-1960, οπότε και αποσύρθηκε οριστικά από την ενεργό θεατρική ζωή για λόγους υγείας.[7] Δίδαξε, επίσης, στη Δραματική Σχολή του Εθνικού. Μεταξύ των μαθητών του περιλαμβάνονται οι Θάνος Λειβαδίτης, Νίκος Κούρκουλος, Κατερίνα Γιουλάκη και Γιώργος Πάντζας.[8]

Από τους ρόλους που υποδύθηκε ξεχώρισαν αυτοί του Ιάγου στον Οθέλο, του τρελού Φέστα στη Δωδεκάτη νύχτα και του Λεόντιου στο Χειμωνιάτικο παραμύθι του Σαίξπηρ, του Φιλίππου Β΄ στον Δον Κάρλο του Σίλερ, του Μεφιστοφελή στον Φάουστ του Γκαίτε, του Ταρτούφου στο ομότιτλο έργο του Μολιέρου,[9] του Τιερέχεν στη Σκουριά των Β.Κίρσον και Α.Ουσπένσκυ, του Προξένου Γκρότι στο Να ντύσουμε τους γυμνούς του Πιραντέλλο κ.άλ. Στο ελληνικό ρεπετρόριο (κλασικό και νέο), διακρίθηκε τις τραγωδίες του Σοφοκλή, του Αισχύλου και στην Τρισεύγενη του Παλαμά, όπου ως Πέτρος Φλώρης ενθουσίασε και τον ίδιο τον ποιητή.[6] Εμφανίσθηκε, επίσης, και στον κινηματογράφο.

Πέθανε το 1966 και κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, σε οικογενειακό τάφο, όπου τοποθετήθηκε και προτομή του, φιλοτεχνημένη από τον γλύπτη Λάζαρο Λαμέρα.[10] Ήταν αδελφός του παιδαγωγού και πολιτικού Δημήτρη Γληνού.[11]

Άλλες πληροφορίες

Επεξεργασία

Ο Γληνός εξέδωσε το 1953 το σπουδαίο βιβλίο με τον τίτλο Ώρες σκηνής, έναν συλλογικό τόμο δοκιμίων και σκέψεων που αναφέρονται στο ελληνικό θέατρο της εποχής του. Τιμήθηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του για τη σημαντική προσφορά του στο ελληνικό θέατρο. Το 1943, ο θεατρικός κόσμος της χώρας οργάνωσε τον εορτασμό των "καλλιτεχνικών εικοσιπεντάχρονων" του Γιώργου Γληνού.[12] Το 1954 τιμήθηκε από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών "για τα 35 χρόνια της καλλιτεχνικής του δράσης" ως ένας από τους "αξιώτερους και πιο σημαντικούς εργάτες της νεοελληνικής σκηνής"[13] και το 1962 από την Εστία Νέας Σμύρνης[14] Επιπλέον, η πολιτεία του απένειμε το Χρυσό Σταυρό του Φοίνικος.[14]

Θεατρικά έργα και ρόλοι (επιλ.)

Επεξεργασία

Ελληνικό κλασικό ρεπερτόριο

Επεξεργασία
Συγγραφέας Έργο Χαρακτήρας
Σοφοκλής Οιδίπους Τύραννος Κρέων
Αισχύλος Αγαμέμνων Αίγισθος
Αισχύλος Πέρσαι Ξέρξης
Σοφοκλής Αντιγόνη Κρέων

Νεώτερο ελληνικό ρεπερτόριο

Επεξεργασία
Συγγραφέας Έργο Χαρακτήρας
Κ. Παλαμάς Τρισεύγενη Πέτρος Φλώρης
Άγγελος Τερζάκης Σταυρός και σπαθί Νικηφόρος
Μιχ. Ροδάς Λευτεριά Τζαβέλλας
Αντώνιος Μάτεσης Ο βασιλικός Δάρειος Ρονκάλας
Σπύρος Μελάς Ιούδας Κλεινίας
Αλ. Λιδωρίκης Λόρδος Βύρων Όμπχαουζ

Ξένο κλασικό ρεπερτόριο

Επεξεργασία
Συγγραφέας Έργο Χαρακτήρας
Σαίξπηρ Χειμωνιάτικο παραμύθι Βασιλιάς Λεόντιος
Σαίξπηρ Οθέλος Ιάγος
Σαίξπηρ Δωδεκάτη νύχτα Τρελός Φέστα
Σίλερ Δον Κάρλος Φίλιππος Β'
Σίλερ Λουΐζα Μίλλερ Πρόεδρος
Γκαίτε Φάουστ Μεφιστοφελής
Μολιέρος Ταρτούφος Ταρτούφος

Νεώτερο ξένο ρεπερτόριο

Επεξεργασία
Συγγραφέας Έργο Χαρακτήρας
Ίψεν Πέερ Γκιντ Ένας ταξιδιώτης
Ίψεν Το σπίτι της κούκλας Χέρμαν Τόρβαλ
Πιραντέλλο Να ντύσουμε τους γυμνούς Πρόξενος Γκρότι
Ευγένιος Ο'Νηλ Πόθοι κάτω από τις λεύκες Έμπεν
Τζον Γκάλσγουορθυ Το καθήκον Τουΐστ

Εκτεταμένη καταγραφή των ρόλων και των παραστάστεων που έλαβε μέρος ο Γληνός υπάρχει από τον ίδιο στο Γληνός (1961).

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
  • Για την αγάπη της (1930), του Βασίλη Περίδη.[α]
  • Η Αγνή του λιμανιού (1952), του Γιώργου Τζαβέλλα, ως "καπετάν Γιακουμής", όπου αντικατέστησε τον Βεάκη που είχε στο μεταξύ πεθάνει.[17]
  • Γκόλφω (1955), του Ορέστη Λάσκου,[18] ως "Τάσος Θανασούλας".
  • Της τύχης τα γραμμένα (1957), του Φίλιππα Φυλακτού.[19] Η ταινία είναι σπονδυλωτή και ο Γληνός συμμετέχει στο "σκετς Ένας απατημένος σύζυγος".[20]

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Η ύπαρξη της ταινίας και η συμμετοχή του είναι γνωστές μόνο μέσα από διηγήσεις.[15] Ο ίδιος ο Γληνός, ωστόσο, ανέφερε ως "πρώτη κινηματογραφική [του] εμφάνιση" την Αγνή του λιμανιού.[16]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Γληνός Γιώργος». Πανδέκτης. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/ΕIE. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2015. 
  2. Σιδέρης (1953), σελ.50.
  3. 3,0 3,1 Σιδέρης (1953), σελ.51.
  4. Παραράς (1961), σελ.265.
  5. 5,0 5,1 Σιδέρης (1953), σελ.52-53.
  6. 6,0 6,1 Ροδάς (1953), σελ.206-207.
  7. Γληνός (1961), σελ.337, 341.
  8. Γληνός (1961), σελ.112-113( φωτογρ. ένθετο).
  9. Γληνός (1961), σελ.221.
  10. «Α΄Νεκροταφείο Αθήνας». Γλυπτοθήκη. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2015. 
  11. «Οικογένεια Ανδρέα Γληνού». Ίδρυμα Γληνού. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2015. 
  12. Γληνός (1953), σελ.204 κ.εξ.
  13. Κουκούλας (1961), σελ.241.
  14. 14,0 14,1 Μάτσας (1964), σελ.266.
  15. «Για την αγάπη της». Φιλμογραφία. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2015. 
  16. Γληνός (1953), σελ.320 κ.εξ.
  17. Τzαβέλλας (1953), σελ.231.
  18. «Γκόλφω (1955)». Φίνος Φιλμ. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2015. 
  19. «Της τύχης τα γραμμένα». Φιλμογραφία. Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2015. 
  20. Γληνός (1961), σελ.304-305 (φωτογρ. ένθετο).
  • Γληνός, Γιώργος (1953). Ώρες σκηνής. Επιμέλεια: Νέστορας Μάτσας. Αθήνα.  Στον τόμο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται:
    • Σιδέρης, Γιάννης. «Ο Γιώργος Γληνός μέσα στο νέο ελληνικό θέατρο». σελίδες 50–79.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
    • Ροδάς, Μιχαήλ. «Μεταξύ Σμύρνης και Αθηνών». σελίδες 205–207.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
    • Τζαβέλλας, Γιώργος. «Ο Γιώργος Γληνός στον κινηματογράφο». σελίδες 231–232.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  • Γληνός, Γιώργος (1961). Ώρες σκηνής. Βιβλίο δεύτερο. Επιμέλεια: Νέστορας Μάτσας. Αθήνα.  Στον τόμο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται:
  • Γληνός, Γιώργος (1964). Φώτος Πολίτης: 30 χρόνια από το θάνατό του. Επιμέλεια: Νέστορας Μάτσας. Αθήνα.  Στον τόμο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται:
    • Μάτσας, Νέστορας. «Ένας μεγάλος μύστης του Διονύσου». σελίδες 166–167.  Missing or empty |title= (βοήθεια)

Πρόσθετη βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία