Μπρεστ (Λευκορωσία)

Μπρεστ
	Το φρούριο του Μπρεστ.
; Σημαία	; Έμβλημα
	Μπρεστ 52°5′5″N 23°39′25″E
Χώρα	Λευκορωσία
Περιφέρεια	Περιοχή Μπρεστ
Διοικητική υπαγωγή	Περιφέρεια Μπρεστ
Ίδρυση	1017
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Sjargej Labadzinski (από 2023)
Έκταση	146,12 km²
Υψόμετρο	280 μέτρα
Πληθυσμός	344.470 (1 Ιανουαρίου 2024)
Ταχ. κωδ.	224000
Τηλ. κωδ.	8162
Ζώνη ώρας	UTC+03:00
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 52°5′5″N 23°39′25″E / 52.08472°N 23.65694°E / 52.08472; 23.65694

Το Μπρεστ (λευκορωσικά: Брэст ή παραδοσιακά Берасце, Μπιεράστσε· ρωσικά: Брест· πολωνικά: Brześć· ουκρανικά: Берестя Μπερέστια, Γίντις: בריסק Μπρισκ), παλαιότερα Μπρεστ-Λιτόφσκ (Брэст-Лiтоўск), είναι πόλη στη δυτική Λευκορωσία, στα σύνορα με την Πολωνία. Το 2014 η πόλη υπολογίζεται ότι είχε 330.934 κατοίκους. Η πόλη είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Μπουκ, κοντά στη συμβολή του με τον ποταμό Μουχαβέτς. Στην απέναντι όχθη βρίσκεται η πολωνική Τερέσπολ. Το Μπρεστ είναι πρωτεύουσα της περιφέρειας Μπρεστ.

Η πόλη δημιουργήθηκε από τους Σλάβους και αναφέρεται για πρώτη φορά το 1019, όταν ήταν τμήμα του Βασιλείου της Πολωνίας, μέχρι το 1319, όταν την κατέλαβε το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας. Το 1596 στην πόλη υπογράφηκε η Ένωση του Μπρεστ, με την οποία δημιουργήθηκε η Ελληνόρρυθμη Καθολική Εκκλησία της Ουκρανίας. Μετά το 1795, η πόλη εντάχθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Οι Ρώσοι κατασκεύασαν στην πόλη ένα οχυρό. Το 1918, κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στην πόλη υπογράφηκε η Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ ανάμεσα στη νεαρή Σοβιετική Ρωσία και τις Κεντρικές Δυνάμεις. Μετά τη λήξη του πολέμου η πόλη βρέθηκε στην επικράτεια της Πολωνίας. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου την πόλη αρχικά κατέλαβαν οι Σοβιετικοί και στη συνέχεια οι Ναζί. Η πόλη μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ανήκε στη Σοβιετική Ένωση και μετά τη διάλυσή της το 1991 στη Λευκορωσία.

Όνομα

Το όνομα Μπρεστ ή Μπεράστιε^[8]^[9] πιθανότατα προέρχεται από τη σλαβική λέξη «μπερέστ», η οποία σημαίνει σημύδα ή «μπερέστα», η οποία σημαίνει φλοιός δέντρου.^[10]^[11] Το 1863, ο εξερευνητής Πάβελ Σπιλέφσκι κατέγραψε ότι η ονομασία σχετίζεται με το ταξίδι ενός εύπορου εμπόρου και των συνταξιδιωτών του από το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας,^[12] των οποίων οι άμαξες ακινητοποιήθηκαν σε ένα βάλτο όπου φύονταν πολλές σημύδες. Χρησιμοποίησαν τα δέντρα για να περάσουν επιτυχημένα το βάλτο και για να το εορτάσουν κατασκεύασαν σε ένα κοντινό ποτάμιο νησί ένα ναό αφιερωμένο στον παγανιστικό θεό Βέλες. Μετά την επιστροφή τους και το επιτυχημένο εμπόριο, σταμάτησαν ξανά στον ναό του Βέλες και έχτισαν καλύβες, ιδρύοντας την πόλη, την οποία ονόμασαν Μπερέστιε.

Σε χρονικά του 12ου και 13ου αιώνα αναφέρεται ως Μπερέστι, ενώ σε έγγραφα του 16ου αιώνα ως Μπερέστ. Από τον 17ο αιώνα και μέχρι τις αρχές του 20ού, η πόλη ονομαζόταν Μπρεστ-Λιτόφσκι και αργότερα Μπρεστ-Λιτόφσκ, υποδεικνύοντας τη θέση της πόλης στο Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας, ξεχωρίζοντάς της από τον πολωνική πόλη Μπρεστ Κουγιάβσκι.^[13] Όσο η πόλη ανήκε στην Πολωνία (1921-1939) ήταν γνωστή ως Μπρεστ επί του Μπουγκ (πολωνικά: Brześć nad Bugiem), ενώ από το 1939 αναφέρεται ως Μπρεστ.^[14]

Ιστορία

Ο αρχαιολογικός χώρος «Μπερέστιε».

Η αρχαιολογική έρευνα στη περιοχή όπου συμβάλλουν οι ποταμοί Μπουκ και Μουχαβέτς αποκάλυψε ένα οχυρωμένο οικισμό του 14ου αιώνα. Έχουν αποκαλυφθεί περίπου 200 χτίσματα, οικίες και καταστήματα, καθώς και διάφορα εργαλεία και διακοσμητικά στοιχεία. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι υπήρχαν εμπορικές και πολιτισμικές σχέσεις με τη Ρωσία και τις γειτονικές χώρες. Ο αρχαιολογικός χώρος σήμερα έχει μετατραπεί σε αρχαιολογικό μουσείο.^[15] Το Μπρεστ κατά τον 11ο αιώνα και έπειτα βρισκόταν στο σημείο όπου διασταυρώνονταν δύο σημαντικοί εμπορικοί δρόμοι, ένα που συνέδεε τις χώρες της βαλτικές με τη δυτική Ευρώπη και ένα άλλο ο οποίος τις συνέδεε με το Κίεβο και τη Μέση Ανατολή.

Λόγω της συνοριακής θέσης του ανάμεσα σε Ρως, Πολωνούς και Λιθουανούς, η πόλη έχει αλλάξει χέρια και λεηλατηθεί και καταστραφεί πολλές φορές. Το 1016 το κατέλαβε ο Πολωνός Δούκας Βολεσλάβος Α΄ ο Γενναίος, ενώ ο Μέγας Δούκας του Κιέβου Γιαροσλάβος ο Σοφός προσπάθησε να το κατακτήσει το 1017, 1022 και 1031, καταλαμβάνοντάς το τελικά το 1044. Το Μπρεστ αναφέρεται στο Πρώτο Χρονικό, το 1019, ως «Μπερέστιε». Από το δεύτερο μισό του 12ου αιώνα ήταν τμήμα του πριγκιπάτου της Βολινίας (μετά το 1199, πριγκιπάτο της Γαλικίας-Βολινίας). Εκεί την περίοδο ήταν ένας από τους μεγαλύτερους οικισμούς της Μπερεστίας, αλλά παρά τις προσπάθειες των ευγενών δεν έγινε ανεξάρτητο πριγκιπάτο. Οι Πολωνοί κατέκτησαν την πόλη ξανά και έχτισαν ένα φρούριο και ενίσχυσαν τις εμπορικές οδούς. Η πόλη συνέχισε να είναι το μήλο της Έριδος ανάμεσα σε Πολωνούς και Ρους, μέχρι που την κατέστρεψαν οι Μογγόλοι. Το 1276-1288, το φρούριο ανοικοδομήθηκε ξανά από τον πρίγκιπα της Βολινίας Βλάντιμιρ Βασίλκοβιτς. Το 1319, η πόλη πέρασε στην κατοχή του μεγάλου δουκάτου της Λιθουανίας. Η πόλη καταστράφηκε το 1379 από μια επιδρομή των Τευτόνων.^[11]

To 1409, ο βασιλιάς Βλαδισλάβος Β΄ της Πολωνίας, ο δούκας Βιταούτας και ο Τατάρος χαν, συναντήθηκαν στην πόλη για να προετοιμαστούν για τον πόλεμο ενάντια στους Τεύτονες. Το 1419 έγινε έδρα του στάροτς του Βοϊβοδάτου Τρακάι. Το 1566 δημιουργήθηκε το βοϊβοδάτο Μπρεστ-Λιτόφσκ. Μετά τη δημιουργία της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας το 1569, η πόλη έγινε γνωστή ως Μπρεστ-Λιτόφσκ.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Το 1594 και το 1596 διεξήχθησαν στο Μπρεστ-Λιτόφσκ δύο θρησκευτικές σύνοδοι των τοπικών καθολικών και ορθοδόξων επισκόπων, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την Ένωση του Μπρεστ και την Ουνία. Το 1657 και το 1706, οι Σουηδοί κατέλαβαν την πόλη κατά τη διάρκεια εισβολών τους στη Κοινοπολιτεία. Τις 23 Ιουλίου 1792 δόθηκε μάχη ανάμεσα στο στρατό του Δουκάτο και τον εισβάλοντα ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό. Στις 19 Σεπτεμβρίου 1794, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης του Κοστιούσκο, ο Αλεξάντερ Βασίλιεβιτς Σουβόροφ κατατρόπωσε τον πολωνικό στρατό στη μάχη του Μπρεστ. Μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας, το 1795, το Μπρεστ-Λιτόφσκ έγινε τμήμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι Ρώσοι κατασκεύασαν την περίοδο 1830-1842 στην πόλη ένα μεγάλο οχυρό, το οποίο στη συνέχεια και ενίσχυσαν.

Ο γερμανικός στρατός κατέλαβε την πόλη το 1915, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Μάρτιο του 1918 υπογράφηκε στην πόλη η συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ ανάμεσα στη Σοβιετική Ρωσία και τις Κεντρικές Δυνάμεις, τερματίζοντας τον πόλεμο μεταξύ τους. Όμως αυτή η συνθήκη ακυρώθηκε αργότερα από μετέπειτα συνθήκες. Μετά τον Πολωνο-σοβιετικό Πόλεμο, το 1921, το Μπρεστ-Λιτόφσκ εντάχθηκε στη νεοσύστατη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. Το 1939, η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία και κατέλαβε την πόλη τις 17 Σεπτεμβρίου, μετά από τετραήμερη μάχη. Ο σοβιετικός στρατός εισέβαλε και αυτός στην Πολωνία στο τέλος του Σεπτέμβρη. Με το Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης, η πόλη, μαζί με το 52% της Πολωνίας, εντασσόταν στη Σοβιετική Ένωση.^[16] Στις 22 Ιουνίου 1941, οι Γερμανοί επιτέθηκαν στο Μπρεστ την πρώτη μέρα της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα. Το φρούριο της πόλης άντεξε στην επίθεση για έξι ημέρες, αλλά εγκαταλελειμμένοι από τον σοβιετικό στρατό, όλοι του οι υπερασπιστές πέθαναν. Οι Γερμανοί δημιούργησαν ένα γκέτο στη πόλη όπου απομόνωσαν το Εβραϊκό πληθυσμό της πόλης, περίπου 21.000 άτομα, μέχρι που εκτελέστηκαν το φθινόπωρο του 1942. Μόνο εφτά Εβραίοι επέζησαν από τη σφαγή.^[17] Η πόλη απελευθερώθηκε τις 28 Ιουλίου 1944. Για την αντίσταση που προέβαλε στον γερμανικό στρατό, στο οχυρό απονεμήθηκε ο τίτλος του «οχυρού-Ήρωας» το 1965.^[18] ^[19]

Αξιοθέατα

Το φρούριο του Μπρεστ στην Λευκορωσία.

Το κυριότερο τουριστικό αξιοθέατο της πόλης είναι φρούριο του Μπρεστ, κτισμένο την περίοδο 1830-42. Μέσα στο φρούριο βρίσκεται το σοβιετικής εποχής πολεμικό μνημείο το οποίο βρίσκεται στο χώρο της μάχης του 1941. Άλλα αξιοθέατα περιλαμβάνουν το αρχαιολογικό χώρο-μουσείο «Μπερέστιε». Βρίσκεται στο νότιο άκρο της νησίδας του φρουρίου και διαθέτει εκθέματα του 11ου-13ου αιώνα τα οποία αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1970. Στη πόλη βρίσκεται επίσης και ένα υπαίθριο σιδηροδρομικό μουσείο. Το πάρκο της πόλης του Μπρεστ δημιουργήθηκε το 1906 και σήμερα έχει έκταση περίπου 20 εκταρίων και είναι το μεγαλύτερο της πόλης.

Επίσης, περίπου 70 χιλιόμετρα βόρεια του Μπρεστ βρίσκεται το δάσος Μπιαλοβιέζα, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 1979. Το δάσος είναι ένα από τα τελευταία παρθένα δάση της Ευρώπης και σε αυτό ζουν περίπου 800 ευρωπαϊκοί βίσωνες (βόνασοι).^[20]

Αδελφοποιημένες πόλεις

Το Μπρεστ έχει αδελφοποιηθεί με τις:^[21]

Αριόλ, Ρωσία Μόσχα, Ρωσία Νίζνι Ταγκίλ, Ρωσία Αστραχάν, Ρωσία Κοβρόβ, Ρωσία Τιουμέν, Ρωσία Πετροζαβόντσκ, Ρωσία Αγία Πετρούπολη (Νέβσκι ράγιον), Ρωσία	Λουτσκ, Ουκρανία Ιβάνο-Φρανκίβσκ, Ουκρανία^[22] Οδησσός, Ουκρανία Λούμπλιν, Πολωνία^[23] Μπιάλα Ποντλάσκα, Πολωνία Σέντλτσε, Πολωνία Τερέσπολ, Πολωνία	Πλέβεν, Βουλγαρία Μποτοσάνι, Ρουμανία Κουβόρντεν, Ολλανδία ^[24] Σιαογκάν, Κίνα Πορτ-συρ-Σαόν, Γαλλία Σούσενταλ, Γερμανία Χαλέπι, Συρία Μπατούμι, Γεωργία^[25]