Πορεία των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου (1959-1969)

κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia
Για συνοπτική παρουσίαση δείτε: Πορεία των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1950 (τη σεζόν 1958-59) ξεκίνησε η παρουσία των ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Αρχικά υπήρχε συμμετοχή μόνο στο κύπελλο Πρωταθλητριών, ενώ οι πρώτες παρουσίες στα κύπελλα Κυπελλούχων και Διεθνών Εκθέσεων (πρόγονος του κυπέλλου UEFA) πραγματοποιήθηκαν μία τριετία αργότερα, κατά την αγωνιστική περίοδο 1961-62. Την πλέον επιτυχημένη πορεία της δεκαετίας πραγματοποίησε η ΑΕΚ την περίοδο 1968-69, προκρινόμενη σε δύο γύρους και έως τα προημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Σημείωση: με α ο πρώτος αγώνας του γύρου

1958-59 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Προκριματικός γύρος

Ομάδα 1 Συν. Ομάδα 2 1ος αγώνας 2ος αγώνας
Μπεσίκτας Κωνσταντινούπολης   (Οι αγώνες δεν έγιναν)   Ολυμπιακός Πειραιώς

Σημειώσεις

  • Ο Ολυμπιακός παραιτήθηκε των αγώνων λόγω της άσχημης πολιτικής κατάστασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εκείνη την περίοδο και με δεδομένο οτι ο πρώτος αγώνας έπρεπε να διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη.

1959-60 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 27 Ολυμπιακός Μίλαν   α 2-2 0 1-3  

1960-61 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 28 Παναθηναϊκός χωρίς αγώνες (BYE)
1ος 16 Χράντετς Κράλοβε   0-0 α 0-1 0  

1961-62 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 29 Παναθηναϊκός Γιουβέντους   α 1-1 0 1-2  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 23 Ολυμπιακός χωρίς αγώνες (BYE)
2ος 16 Ζίλινα   α 2-3 0 0-1  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 28 Ηρακλής χωρίς αγώνες (BYE)
2ος 16 μικτή (Xl) Νόβι Σαντ   α 2-1 0 1-9  

1962-63 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 30 Παναθηναϊκός Πολόνια Μπίτομ   1-4 α 1-2 0  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 25 Ολυμπιακός Χιμπέρνιανς   παραίτηση Ολυμπιακού  
"Ο Ολυμπιακός κληρώθηκε αντίπαλος της κυπελλούχου Μάλτας Χιμπέρνιανς, όμως δεν μετείχε καθώς η διοίκηση των «ερυθρολεύκων» θεώρησε ότι οι αγώνες δεν θα είχαν οικονομική επιτυχία. Ευτυχώς όμως η επιτροπή Κυπέλλων της Ευρωπαϊκής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας δεν επέβαλε κυρώσεις στον Ολυμπιακό."

["Το όνειρο της Ευρώπης", Γιώργος Παγιωτέλης-Νίκος Νικόπουλος, ειδική έκδοση του αθλητικού περιοδικού «Οι ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ», Αθήνα 1996, σ. 24]

1963-64 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 31 ΑΕΚ Μονακό   1-1 α 2-7 0  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός ουδέτ.
Προκαταρκτικός 29 Ολυμπιακός Ζαγκλέμπιε Σοσνόβιετς   α 2-1 0 0-1 2-0  
1ος 16 Λυών   2-1 α 1-4 0  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 32 Ηρακλής Σαραγόσα   α 0-3 0 1-6  

1964-65 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 31 Παναθηναϊκός Γκλεντόραν   3-2 α 2-2 0  
1ος 16 Κολωνία   α 1-1 0 1-2  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 30 ΑΕΚ Ντιναμό Ζάγκρεμπ   α 2-0 0 0-3  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 48 Άρης Ρόμα   α 0-0 0 0-3  

1965-66 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 31 Παναθηναϊκός Σλιέμα   α 4-1 0 0-1  
1ος 16 Φερεντσβάρος   1-3 α 0-0 0  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
Προκαταρκτικός 31 Ολυμπιακός Ομόνοια Λευκωσίας   1-1 α 1-0 0  
1ος 16 Γουέστ Χαμ   2-2 α 0-4 0  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 48 Άρης χωρίς αγώνες (BYE)
2ος 32 Κολωνία   α 2-1 0 0-2  
1ος 48 ΠΑΟΚ Βίνερ   α 2-1 0 0-6  

1966-67 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 31 Ολυμπιακός ΤΣΣΚΑ Σόφιας   1-0 α 1-3 0  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 31 ΑΕΚ Μπράγκα   α 0-1 0 2-3  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 48 Άρης Γιουβέντους   α 0-2 0 0-5  

1967-68 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 32 Ολυμπιακός Γιουβέντους   α 0-0 0 0-2  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 32 Παναθηναϊκός Μπάγερν Μονάχου   1-2 α 0-5 0  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 48 ΠΑΟΚ Λιέγη   α 0-2 0 2-3  

1968-69 Επεξεργασία

Σε μία ταραχώδη χρονιά για όλες τις διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις λόγω παρεμβάσεων της πολιτικής, η UEFA στα τέλη Αυγούστου του 1968 ακύρωσε μερικώς την κλήρωση α' γύρου του Ιουλίου και διενήργησε δύο χωριστές μεταξύ των 14 συλλόγων από 7 κράτη του ανατολικού μπλοκ και εκείνων από την υπόλοιπη Ευρώπη με τους οποίους είχαν διασταυρωθεί, εξαιτίας πρόθεσης μερικών από τους δεύτερους να παραιτηθούν των αγώνων τους ως διαμαρτυρία για την πρόσφατη αιματηρή εισβολή του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία[1] (ενώ απειλές μποϊκοτάζ υπήρχαν και για τους Ολυμπιακούς Αγώνες τον Οκτώβριο, ενισχυόμενες από τη διαβλεπόμενη συμμετοχή της ρατσιστικού καθεστώτος Νότιας Αφρικής και τις πολιτικές αναταραχές στη διοργανώτρια χώρα Μεξικό). Πριν την έναρξη των κυπέλλων Πρωταθλητριών και Κυπελλούχων, οι εισβολείς Πολωνία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ανατολική Γερμανία και Ε.Σ.Σ.Δ. σταδιακά απέσυραν τους εκπροσώπους τους κατηγορώντας την Ευρωπαϊκή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία[2] χωρίς να τις ακολουθήσουν η Γιουγκοσλαβία, η Ρουμανία και η Τσεχοσλοβακία.[3] Η διεθνής κατάσταση επηρέασε ελάχιστα το κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, πιθανότατα επειδή δεν αποτελούσε διοργάνωση της UEFA, όπου χωρίς "διορθωτική" κλήρωση και τις επακόλουθες αποσύρσεις, παραιτήθηκαν τελικά μόλις οι 2 στους 11 που κατά τον α' γύρο είχαν τεθεί αντίπαλοι ανατολικοευρωπαίων.[4] Από τις ελληνικές, ΑΕΚ και Ολυμπιακός, ο τελευταίος κληρώθηκε με τη ΚΡ της Ισλανδίας στη θέση της κυπελλούχου ΕΣΣΔ Ντιναμό Μόσχας, οι φίλαθλοι όμως Πειραιά και Αθήνας έχασαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αγωνιζόμενο (έστω και προς το τέλος της καριέρας του) τον Λεβ Γιασίν,[5] κορυφαίο ίσως τερματοφύλακα όλων των εποχών και μόνο βραβευμένο με την ετήσια Χρυσή Μπάλα της Ευρώπης. Στο Εκθέσεων ο Παναθηναϊκός απέκλεισε τη βελγική Ντάρινγκ (1-2, 2-0) αλλά έμεινε έξω από την Αθλέτικ Μπιλμπάο (0-0, 0-1), ενώ ο Άρης πέρασε τη μαλτέζικη Χιμπέρνιανς (1-0, 6-0), διασύρθηκε όμως από την ουγγρική Ουίπεστ (1-2, 1-9)[6].

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 32 ΑΕΚ Ζενές Ες   α 3-0 0 2-3  
2ος 014[7] ΑΒ Κοπεγχάγης   α 0-0 0 2-0  
Προημιτελικά 8 Σπαρτάκ Τρνάβα   1-1 α 1-2 0  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 32 Ολυμπιακός ΚΡ Ρέικιαβικ   2-0 2-0  
2ος 014[7] Ντανφέρμλιν   3-0 α 0-4 0  
Μην διατηρώντας ελπίδες πρόκρισης και προσβλέποντας σε υπερπολλαπλάσιες εισπράξεις,[8] οι Ισλανδοί δέχθηκαν την τέλεση στο "Καραϊσκάκης" του εντός έδρας αγώνα τους για τον α' γύρο,[9] ώστε ο Ολυμπιακός να αποφύγει την ταλαιπωρία του μακρινού ταξιδιού. Αυτός επέλεξε ως έδρα το Καυτανζόγλειο για τον επαναληπτικό δύο ημέρες αργότερα, σε μία απόπειρα προσέγγισης του κοινού της Βόρειας Ελλάδας[10] έπειτα τη διετία αντιδικιών με τον ΠΑΟΚ για την απόκτηση του Γιώργου Κούδα,[11] κίνηση που αντιμετώπισαν θετικά τα δημοφιλή σωματεία της πόλης.[12] Τα εισιτήρια καθορίστηκαν σε χαμηλές τιμές,[13] οι ευχαριστίες όμως των Πειραιωτών κάνουν λόγο για συγκλονιστική συμπαράσταση μόνο από πλευράς εκδηλώσεων[14] και οι πηγές δεν αναφέρουν αριθμό θεατών. Σημειώνεται πως η UEFA της εποχής επέτρεπε τέτοιες συμφωνίες αντιπάλων (Ρεάλ και Μπαρτσελόνα την ίδια χρονιά δεν ταξίδεψαν σε Κύπρο και Νορβηγία αντίστοιχα),[1] ενώ η μεταφορά του αγώνα στη Θεσσαλονίκη έπρεπε να λάβει την έγκριση του τότε καθεστώτος.[15]

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Γύρος Αριθμός
συλλόγων
Ελληνικός σύλλογος Αντίπαλος Αποτελέσματα Πρόκριση ή
αποκλεισμός
εντός εκτός
1ος 64 Παναθηναϊκός Ντάρινγκ Κλαμπ   2-0 α 1-2 0  
2ος 32 Αθλέτικ Μπιλμπάο   α 0-0 0 0-1  
1ος 64 Άρης Χιμπέρνιανς   α 1-0 0 6-0  
2ος 32 Ουίπεστ   α 1-2 0 1-9  

1969-70 Επεξεργασία

Κύπελλο Πρωταθλητριών Επεξεργασία

Φάση Αγώνες Εντός Εκτός Αποτέλεσμα Πρ./Απ.
Α΄ φάση Παναθηναϊκός - Φόρβερτς Βερολίνου   1-1 0-2 αποκλεισμός  

Κύπελλο Κυπελλούχων Επεξεργασία

Φάση Αγώνες Εντός Εκτός Αποτέλεσμα Πρ./Απ.
Α΄ φάση Ολυμπιακός - Γκόρνικ   2-2 0-5 αποκλεισμός  

Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων Επεξεργασία

Φάση Αγώνες Εντός Εκτός Αποτέλεσμα Πρ./Απ.
Α΄ φάση Πανιώνιος - Χάνσα Ροστόκ   2-0 0-3 αποκλεισμός  
Άρης - Κάλιαρι   1-1 0-3 αποκλεισμός  

Στατιστικά δεκαετίας Επεξεργασία

  • Ο Ολυμπιακός αποτέλεσε τον πρώτο ελληνικό σύλλογο που προκρίθηκε σε επόμενο γύρο αποκλείοντας αντίπαλο[16] (τη Ζαγκλέμπιε Σοσνόβιετς στο κύπελλο Κυπελλούχων 1963-64) και παράλληλα νίκησε εκτός συνόρων (2-0 επί των Πολωνών σε καθοριστικό τρίτο αγώνα στο ουδέτερο Χόε Βάρτε (Stadion Hohe Warte) της Βιέννης) για τα συγκεκριμένα κύπελλα.[17] Δύο χρόνια αργότερα, πάλι ο Ολυμπιακός σημείωσε για διεθνή διοργάνωση (συμπεριλαμβανομένου του Βαλκανικού Κυπέλλου) την πρώτη νίκη σε έδρα αντιπάλου, συγκεκριμένα της Ομόνοιας με 1-0 στο Κυπελλούχων 1965-66, ενώ το 1968 η ΑΕΚ την πρώτη ελληνικής ομάδας (συμπεριλ. και της εθνικής Ανδρών) σε επίσημο αγώνα στην ηπειρωτική Ευρώπη, όταν για το Πρωταθλητριών επικράτησε με 2-0 στη Δανία της ΑΒ Κοπεγχάγης.[18]
  • Τις περισσότερες συμμετοχές σε διοργανώσεις κατά τις 10 αυτές αγωνιστικές περιόδους είχε ο Ολυμπιακός με 8.
  • Μόνον η ΑΕΚ σημείωσε δύο διαδοχικές προκρίσεις, όταν αγωνίστηκε έως τα προημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών 1968-69.
  • Ο Ολυμπιακός με 8 νίκες σημείωσε τις περισσότερες, ενώ ακολούθησαν ΑΕΚ, Άρης, Παναθηναϊκός με τρεις και Ηρακλής, ΠΑΟΚ με μία.
  • Τις ευρύτερες ήττες υπέστησαν με 9-1 για τα κύπελλα Εκθέσεων 1961-62 και 1968-69 οι Ηρακλής (κατά την πρώτη συμμετοχή του) και Άρης αντίστοιχα, στις έδρες μικτής Νόβι Σαντ (στον 1ο γύρο είχε αποκλείσει τη Μίλαν, επόμενη πρωταθλήτρια Ευρώπης) και Ουίπεστ (τελικά φιναλίστ). Αυτές αποτελούν και τις βαρύτερες ελληνικών συλλόγων σε κάθε μορφής διεθνή διοργάνωση (συμπεριλαμβανομένων των κυπέλλων Βαλκανικού, Ράπαν, Ιντερτότο και Διηπειρωτικού). Ο Άρης, δύο μόλις μήνες πριν τον αγώνα της Βουδαπέστης, σημείωσε με 6-0 εις βάρος της Χιμπέρνιανς στη Μάλτα την ευρύτερη νίκη της δεκαετίας και ευρύτερη εντός ή εκτός έδρας ελληνικού συλλόγου σε όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για περισσότερα από 30 χρόνια.[19]
  • Η ΟΥΕΦΑ δεν συμπεριλαμβάνει στα επίσημα ευρωπαϊκά ματς κάθε ομάδας αυτά του Κυπέλλου Εκθέσεων το οποίο διεξαγόταν από το 1955 έως το 1971 και στο οποίο αρχικά είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο ομάδες από πόλεις που φιλοξενούσαν εμπορικές εκθέσεις, χωρίς να παίζει ρόλο η θέση τους στο εθνικό τους πρωτάθλημα. To 1960-61 η Μπαρτσελόνα για παράδειγμα συμμετείχε τόσο στο Κύπελλο Εκθέσεων, φτάνοντας ως τα προημιτελικά, όσο και στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, όπου έφτασε στον τελικό[20]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές-σημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Champions Cup 1968-69 και Cup Winners' Cup 1968-69, Santiago Velasco, linguasport.com —
    European Competitions 1968-69, James M. Ross-Ambrosius Kutschera-Hubert Schmiedl, Rec.Sport. Soccer Statistics Foundation RSSSF
  2. για επαίσχυντη και ανήθικη επιλογή να προβεί σε νέα κλήρωση, προκλητικές διακρίσεις εις βάρος μελών της και άρα επαναλαμβανόμενη κατάφωρη παραβίαση των ιδρυτικών διακηρύξεων της ίδιας και της FIFA, πολιτικοποίηση και εμπορευματοποίηση των αρχών της αθλητικής συνεργασίας και δόλιες μηχανορραφίες.
    Season 1968-69, European Cup History — "Αποχωρούν από το Κύπελλον Ευρώπης"[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 3 Σεπτ 1968, σ. 11]
  3. που μάλλον δικαιώθηκε σε αγωνιστικό επίπεδο για την επιλογή της, με τη Σπαρτάκ Τρνάβα να προκρίνεται έως τα ημιτελικά του Πρωταθλητριών (αποκλείοντας την ΑΕΚ έναν γύρο πριν) και τη Σλόβαν Μπρατισλάβας να κατακτά το Κυπελλούχων (3-2 την Μπαρτσελόνα στον τελικό), στη σπουδαιότερη επιτυχία συλλόγου από τις Τσεχία και Σλοβακία, ως ενιαίο κράτος ή ανεξάρτητες. Οι συγκεκριμένες διακρίσεις πρόκειται και για τις μοναδικές στην ποδοσφαιρική ιστορία της δεύτερης.
  4. οι ΚΒ της Δανίας και Ουνιόν του Λουξεμβούργου (πόλης) υπέρ ομάδων αντίστοιχα από Αν. Γερμανία και Ουγγαρία, με δυναμικότητα αισθητά μεγαλύτερη
    Inter-Cities Fair Cup 1968-69, Santiago Velasco, linguasport.com]
  5. Η ταυτότητα των αντιπάλων μας εις τα Κύπελλα-Ευρώπης[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΕΜΠΡΟΣ», 13 Ιουλ 1968, σ. 13
  6. Ιστορικό Λεύκωμα 1968, σελ. 163, Καθημερινή (1998)
  7. 7,0 7,1 λόγω αποχώρησης των εκπροσώπων κρατών του ανατολικού μπλοκ, ως διαμαρτυρία για την επιλογή της UEFA να προβεί σε διορθωτική κλήρωση στον α' γύρο ώστε να αγωνιστούν μεταξύ τους, αντί με τους συλλόγους από την υπόλοιπη Ευρώπη που είχαν διασταυρωθεί αρχικά
  8. Ολυμπιακός-Ρεϊκγιαβίκ Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 18 Σεπτ 1968, σ. 7
  9. Cup Winners' Cup 1968-69, Santiago Velasco, linguasport.com
  10. Εις το Καυτατζόγλειον η ρεβάνς Ολυμπιακού-Ρεϋκγιαβίκ[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 20 Σεπτ 1968, σ. 7
  11. Ολυμπιακός-Ρεϋκγιαβίκ[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 22 Σεπτ 1968, σ. 11
  12. Ανακοινώσεις ΠΑΟΚ, Άρεως και Ηρακλέους Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 21 Σεπτ 1968, σ. 7
  13. Χαιρετισμός Ολυμπιακού[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 22 Σεπτ 1968, σ. 11
  14. Ο Ολυμπιακός ευχαριστεί την Θεσσαλονίκην[νεκρός σύνδεσμος], εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 25 Σεπτ 1968, σ. 5
  15. Ολυμπιακός-Ρεϊγιαβίκ Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», 17 Σεπτ 1968, σ. 9
  16. είχαν προηγηθεί χωρίς αγώνα (by στην κλήρωση) οι Παναθηναϊκός (στην 1η συμμετοχή του) για το Πρωταθλητριών 1960-61, ο Ολυμπιακός (3η) για το Κυπελλούχων 1961-62 και ο Ηρακλής (1η) για το Εκθέσεων της ίδιας χρονιάς. Ο επόμενος και τελευταίος Έλληνας εκπρόσωπος που τον ευνόησε η κλήρωση, υπήρξε ο Άρης στο Εκθέσεων 1965-66.
  17. ανάλογες διεθνείς επιτυχίες είχε ήδη τότε ο Ολυμπιακός στο Βαλκανικό Κύπελλο 1961-63, όταν απέκλεισε τους τρεις αντιπάλους του στη φάση των ομίλων και επικράτησε της Λέφσκι Σόφιας σε τρίτο τελικό στην ουδέτερη Κωνσταντινούπολη
  18. Στο ίδιο γήπεδο η Εθνική πέτυχε την πρώτη νίκη της ιστορίας της (επίσημη ή φιλική) στην ηπειρωτική Ευρώπη και πρώτη σε έδρα ομάδας θεωρούμενης ως ποδοσφαιρικά ανώτερης, κατόπιν 104 αγώνων εκτός χώρας και 189 συνολικά (οι προηγούμενες 5 επίσημες και 6 φιλικές είχαν σημειωθεί επί Παλαιστίνης/Ισραήλ 2, Συρίας, Αιγύπτου, νέων Τουρκίας, Αυστραλίας 3, Αιθιοπίας και Κύπρου 2). Στο Ίντρατσπαρκεν (σημερινό Πάρκεν) την 15η Οκτωβρίου 1980 (12 χρόνια μετά την ΑΕΚ), η Ελλάδα χάρη στο φάουλ-γκολ του Ντίνου Κούη και τις αποκρούσεις του Νίκου Σαργκάνη (που απέκτησε το προσωνύμιο φάντομ με αφορμή εκείνο το παιχνίδι), νίκησε 1-0 τη Δανία για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1982 της Ισπανίας.
  19. και το Λοκομοτίβι Τιφλίδας-ΠΑΟΚ 0-7 για το Κύπελλο UEFA 1999-00
  20. https://www.gazzetta.gr/football/superleague/article/1508763/eyropaikes-diorganoseis-o-olympiakos-spaei-tin-300ara-kai-hanetai-apo-ton-panathinaiko

Πηγές Επεξεργασία