Χρυσή Μπάλα
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Χρυσή Μπάλα (γαλλικά:Ballon d'Or) είναι μια ποδοσφαιρική διάκριση που ως το 2009 απονεμόταν κάθε χρόνο στον καλύτερο ποδοσφαιριστή της Ευρώπης. Αναφέρεται επίσης ως το βραβείο του «Καλύτερου Ευρωπαίου ποδοσφαιριστή της χρονιάς» (European Footballer of the Year award). Από το 2010 συγχωνεύτηκε με το βραβείο Παίκτης της Χρονιάς της ΦΙΦΑ, που αφορούσε τον καλύτερο ποδοσφαιριστή στον κόσμο. Το ενιαίο βραβείο ονομάζεται Χρυσή Μπάλα ΦΙΦΑ (FIFA Ballon d'Or).
Διαδικασία - ΙστορικόΕπεξεργασία
Η Χρυσή Μπάλα δημιουργήθηκε το 1956 από το γαλλικό περιοδικό France Football και θεωρείται η πιο αξιόπιστη από τις πολλές ανάλογες ετήσιες διακρίσεις που διοργανώνουν διάφοροι ανεπίσημοι φορείς. Ο γάλλος δημοσιογράφος Γκαμπριέλ Ανό, συντάκτης της εφημερίδας L'Équipe και του περιοδικού France Football (Φρανς Φουτμπόλ), εμπνευστής του Κυπέλλου Πρωταθλητριών λίγο νωρίτερα, καθιερώνει ένα βραβείο για τον ποδοσφαιριστή που έχει γνωρίσει σημαντική επιτυχία με την ομάδα του. Ήθελε δηλαδή, πέρα από την καλύτερη ομάδα στην Ευρώπη, να αναδεικνύεται και ο καλύτερος ποδοσφαιριστής. Λόγω του κύρους του περιοδικού, καθιερώθηκε ως το σημαντικότερο ατομικό ποδοσφαιρικο βραβείο. Απονέμεται στον ποδοσφαιριστή, ο οποίος κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους (όχι της ποδοσφαιρικής σεζόν) είχε την καλύτερη απόδοση και παρουσία (το 2019 ο Λιονέλ Μέσι). Η επιλογή γίνεται ανάμεσα σε παίκτες που αγωνίζονται σε ευρωπαϊκά σωματεία, δηλαδή σε πρωταθλήματα χωρών που υπάγονται στην UEFA. Ως το 1995 η απονομή αφορούσε μόνο Ευρωπαίους στην εθνικότητα ποδοσφαιριστές. Από το 1995 κι εντεύθεν υποψήφιοι για διάκριση είναι όλοι όσοι αγωνίζονται σε ομάδες της UEFA ανεξάρτητα από την εθνική τους προέλευση. Από το 2010 η "Χρυσή Μπάλα" συγχωνεύτηκε με το βραβείο Παίκτης της Χρονιάς της ΦΙΦΑ, που αφορούσε τον καλύτερο ποδοσφαιριστή στον κόσμο σε ένα ενιαίο βραβείο που ονομάζεται Χρυσή Μπάλα ΦΙΦΑ (FIFA Ballon d'Or).
Η επιλογή γίνεται με ψηφοφορία, στην οποία ψηφίζει ένας επιλεγμένος αριθμός Ευρωπαίων δημοσιογράφων από πολλές χώρες. Κάθε ψηφοφόρος επιλέγει πέντε ποδοσφαιριστές από μια λίστα 50 υποψηφίων, την οποία έχει καταρτίσει το France Football και τους βαθμολογεί από το ένα ως το πέντε. Το σύνολο των πόντων αναδεικνύει το νικητή. Απονέμεται επίσης ασημένιο και χάλκινο έπαθλο στο δεύτερο και στον τρίτο της βαθμολογίας.
Στο δημοψήφισμα του France Football παίρνουν μέρος 96 επιλεγμένοι δημοσιογράφοι, ένας από κάθε χώρα. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο δημοσιογράφος - ανταποκριτής του γαλλικού περιοδικού, (συντάκτης του Ελεύθερου Τύπου) Μάνος Σταραμόπουλος. Ο Έλληνας δημοσιογράφος συνεργάζεται με το κορυφαίο αθλητικό περιοδικό από το 1988 και έκτοτε είναι ο μόνιμος ανταποκριτής του στην Ελλάδα. Αρχικά το εν λόγω περιοδικό ψήφιζε τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή της Ευρώπης, ενώ στο δημοψήφισμα έπαιρναν μέρος μόνο Ευρωπαίοι ποδοσφαιριστές (και φυσικά δημοσιογράφοι). Το 1995 που άλλαξαν τα πράγματα, καθώς είχε γίνει και η περίφημη "υπόθεση Μποσμάν" που άλλαξε πολλά στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, η διεύθυνση του France Football αποφάσισε και άλλαξε τον κανονισμό. Έτσι ψηφιζόταν τότε ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής των Ευρωπαϊκών γηπέδων, με πρώτο νικητή τον Λιβεριανό Ζορζ Γουεά, ο οποίος αγωνιζόταν στην Ιταλία με την φανέλα της Μίλαν. Το 2007 όμως η διοίκηση του France Football έκρινε πως πρέπει να υπάρξει κι άλλη αλλαγή. Αποφάσισε λοιπόν πως πλέον πρέπει να επιβραβεύεται ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του κόσμου, ανεξαρτήτως σε ποια ομάδα παίζει. Πρώτος νικητής ήταν ο βραζιλιάνος μεσοεπιθετικός της Μίλαν, Κακά, ο οποίος τον Μάιο της ίδια χρονιάς του 2007 δηλαδή είχε οδηγήσει τους "κόκκινους διαβόλους"στην κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ, επικρατώντας στον τελικό των Αθηνών με 2-0 της αγγλικής Λίβερπουλ.
Ως το 2008 οι νικητές του βραβείου προέρχονταν από 17 διαφορετικές εθνικότητες, από 21 διαφορετικούς συλλόγους αλλά μόνο από 10 διαφορετικά πρωταθλήματα. Μόνο τρεις ποδοσφαιριστές έχουν καταφέρει να κατακτήσουν το έπαθλο τρεις φορές, οι Ολλανδοί Γιόχαν Κρόιφ και Μάρκο φαν Μπάστεν και ο Γάλλος Μισέλ Πλατινί. Ο Κρόιφ και ο Γερμανός Φραντς Μπεκενμπάουερ κατέχουν το ρεκόρ ψήφων όλων των εποχών, τις οποίες έλαβαν στα δώδεκα χρόνια στα οποία βαθμολογήθηκαν. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει τη μακροχρόνια διάκρισή τους στο υψηλότερο επίπεδο.
Νικητές της Χρυσής ΜπάλαςΕπεξεργασία
Για τους νικητές μετά την ένωση με το βραβείο Καλύτερος Παίκτης της ΦΙΦΑ (2010 και μετά), δείτε εδώ.
2001-2009Επεξεργασία
1991-2000Επεξεργασία
1981-1990Επεξεργασία
1971-1980Επεξεργασία
1961-1970Επεξεργασία
1956-1960Επεξεργασία
Έτος | Θέση | Ποδοσφαιριστής | Σύλλογος | Βαθμοί |
---|---|---|---|---|
1ος | Λουίς Σουάρεθ | Μπαρτσελόνα | ||
2ος | Φέρεντς Πούσκας | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
3ος | Ούβε Ζέελερ | Αμβούργο | ||
1ος | / Αλφρέδο Ντι Στέφανο | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
2ος | Ρεϊμόν Κοπά | Ρεάλ Μαδρίτης / Ρενς | ||
3ος | Τζον Τσαρλς | Γιουβέντους | ||
1ος | Ρεϊμόν Κοπά | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
2ος | Χέλμουτ Ραν | Ροτ Βάις Έσσεν | ||
3ος | Ζυστ Φονταίν | Ρενς | ||
1ος | / Αλφρέδο Ντι Στέφανο | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
2ος | Μπίλι Ράιτ | Γουλβς | ||
3ος | Ρεϊμόν Κοπά | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
1ος | Στάνλεϊ Μάθιους | Μπλάκπουλ ΦΚ | ||
2ος | / Αλφρέδο Ντι Στέφανο | Ρεάλ Μαδρίτης | ||
3ος | Ρεϊμόν Κοπά | Ρενς / Ρεάλ Μαδρίτης |
Βραβεία ανά παίκτηΕπεξεργασία
Βραβεία ανά εθνικότηταΕπεξεργασία
Τη Χρυσή Μπάλα έχουν κερδίσει ποδοσφαιριστές από 17 εθνικότητες, στις οποίες δεν συνυπολογίζονται οι Σοβιετικοί και οι Τσεχοσλοβάκοι, οι οποίοι τοποθετήθηκαν στις εθνότητες που ανήκουν. Τα περισσότερα βραβεία, από επτά, πήραν ποδοσφαιριστές από τη Γερμανία και την Ολλανδία. Τρεις μη ευρωπαϊκές χώρες ανέδειξαν νικητές, η Βραζιλία πέντε φορές, η Αργεντινή και η Λιβερία από μία. Υπάρχουν και δύο Αργεντινοί που είχαν αλλάξει υπηκοότητα κι έτσι συνυπολογίστηκαν, ο ένας ως Ιταλός κι ο άλλος ως Ισπανός.
Χώρα | Βραβεία |
---|---|
Γερμανία | |
Ολλανδία | |
Γαλλία | |
Αγγλία | |
Ιταλία 1 | |
Βραζιλία | |
Ισπανία 2 | |
Σοβιετική Ένωση3 | |
Ουκρανία3 | |
Πορτογαλία | |
Αργεντινή | |
Τσεχία4 | |
Τσεχοσλοβακία4 | |
Σκοτία | |
Ουγγαρία | |
Βόρεια Ιρλανδία | |
Δανία | |
Βουλγαρία | |
Λιβερία | |
Ρωσία3 |
Σημειώσεις:
1Μεταξύ των Ιταλών περιλαμβάνεται και ο Αργεντινός Όμαρ Σίβορι, ο οποίος είχε αποκτήσει την ιταλική υπηκοότητα.
2 Μεταξύ των Ισπανών περιλαμβάνεται και ο Αργεντινός Αλφρέδο Ντι Στέφανο, ο οποίος είχε αποκτήσει την ισπανική υπηκοότητα.
3 Από τους τρεις Σοβιετικούς οι δύο ήταν Ουκρανοί (Μπλαχίν, Μπελάνοφ) και ένας ήταν Ρώσος (Γιασίν). Αναφέρονται και με τις δύο χώρες.
4 Στους Τσέχους περιλαμβάνεται και ο Μάζοπουστ της ενιαίας Τσεχοσλοβακίας.
Βραβεία ανά πρωτάθλημαΕπεξεργασία
Οι νικητές της Χρυσής Μπάλας προέρχονται μόνο από δέκα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα με τους περισσότερους από το ιταλικό (18+2 φορές). Η ταξινόμηση έγινε με βάση το σωματείο που αγωνιζόταν ο νικητής το β΄ μισό του έτους. Οι έξι περιπτώσεις στις οποίες οι νικητές αγωνίζονταν σε ομάδα άλλου πρωταθλήματος κατά το πρώτο εξάμηνο, επισημαίνονται με ένα (+).*
Πρωτάθλημα | Βραβεία (+6) |
---|---|
Ιταλία | 18 (+2) |
Ισπανία | 14 (+1) |
Γερμανία | 9 |
Αγγλία | 6 |
Σοβιετική Ένωση | 3 |
Ολλανδία | 1 (+2) |
Γαλλία | 1 (+1) |
Τσεχοσλοβακία | 1 |
Πορτογαλία | 1 |
Ουγγαρία | 1 |
- Η περίπτωση του Φίγκο, ο οποίος το 2000 μεταγράφηκε από τη Μπαρτσελόνα στη Ρεάλ Μαδρίτης δεν επηρεάζει την ταξινόμηση.
Βραβεία ανά σύλλογοΕπεξεργασία
Οι νικητές της Χρυσής Μπάλας προέρχονται από 21 διαφορετικά σωματεία, οι περισσότεροι από τη Γιουβέντους (8+1). Η ταξινόμηση έγινε με βάση το σωματείο που αγωνιζόταν ο νικητής το β΄ μισό του έτους. Οι επτά περιπτώσεις στις οποίες οι νικητές αγωνίζονταν σε διαφορετική ομάδα κατά το πρώτο εξάμηνο, επισημαίνονται με ένα (+).
Σύλλογος | Βραβεία (+7) |
---|---|
Γιουβέντους | 8 (+1) |
Μίλαν | 8 |
Μπαρτσελόνα | 8 (+2) |
Ρεάλ Μαδρίτης | 6 |
Μπάγερν Μονάχου | 5 |
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ | 4 |
Ίντερ | 2 (+1) |
Αμβούργο | 2 |
ΦΚ Ντιναμό Κιέβου | 2 |
ΑΦΚ Άγιαξ | 1 (+1) |
Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ | 1 |
Μπορούσια Ντόρτμουντ | 1 |
Μπλάκπουλ ΦΚ | 1 |
Λίβερπουλ | 1 |
Ντιναμό Μόσχας | 1 |
Ντούκλα Πράγας | 1 |
Μπενφίκα | 1 |
Φερεντσβάρος | 1 |
Ολιμπίκ Μαρσέιγ | 1 |
Παρί Σεν Ζερμέν | 0 (+1) |
ΠΣΦ Αϊντχόφεν | 0 (+1) |
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα European Footballer of the Year της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |