Ποταμιά Κορώνης Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 36°48′26.60″N 21°54′12.82″E / 36.8073889°N 21.9035611°E
Η Ποταμιά,[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως το Κανδήρογλι ή το Καντιρόγλιον, είναι οικισμός κοντά στην Κορώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.
| Ποταμιά Χαρακοπιού | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας |
| Δήμος | Πύλου - Νέστορος |
| Δημοτική Ενότητα | Κορώνης |
| Δημοτική Κοινότητα | Χαρακοπίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 116[1] μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 22 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Πολιούχος | Άγιος Παντελεήμονας |
| Παλαιά ονομασία | Κανδιρόγλι Κανδερόγλι Καντιρόγλι Κανδήρογλι Καντιρόγλιον |
| Ταχ. κώδικας | 24004[2] |
| Τηλ. κωδικός | 2725[3] |
| Δήμος Πύλου - Νέστορος | |
| Διοικητική υπαγωγή οικισμού:
η Ποταμιά | ||
|---|---|---|
.svg){kind=small} Ελληνική Δημοκρατία
| ||
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου | |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου | |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας | |
| Δήμος | Πύλου - Νέστορος | |
| Δημοτική Ενότητα | Κορώνης | |
| Δημοτική Κοινότητα | ||
| Οικισμός | Ποταμιά | |
Το παρόν χωριό παλαιότερα ονομαζόταν Καντερόλι ή Κανδερόγλι ή Καντιρόγλι ή Κανδήρογλι ή Καντιρόγλιον και μετονομάσθηκε σε Ποταμιά (Πυλίας) μόλις το 1956. Σε διάφορες πηγές-αναφορές υπάρχει σχετική σύγχυση και ενίοτε, εσφαλμένα, γίνεται ταύτιση του παρόντος χωριού με το συνώνυμό του χωριό, την Ποταμιά (Τριφυλίας) της περιοχής της Χώρας, η οποία είναι χωρίς μόνιμο πληθυσμό και επίσης υπάγεται σήμερα στον ίδιο δήμο, δηλαδή τον Δήμο Πύλου - Νέστορος. Η Ποταμιά εκείνη, από το 1835 ως και σήμερα, αναφέρεται διαχρονικά μόνο ως Ποταμιά.
Τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΗ Ποταμιά βρίσκεται βορειοδυτικά από την Κορώνη από την οποία απέχει 6 περίπου χιλιόμετρα και νοτιοανατολικά από την Πύλο από την οποία απέχει περίπου 32,5 χιλιόμετρα. Βρίσκεται πάνω στη 13η Επαρχιακη Οδό Χαρακοπιού - Μεθώνης,[5] έχει υψόμετρο 116[1] μέτρα και απέχει από τον Μεσσηνιακό κόλπο περίπου 4 χιλιόμετρα. Κοντά στη Ποταμιά βρίσκονται προς τα δυτικά της η Υάμεια, σε απόσταση 5 χιλιομέτρων, προς τα βορειοδυτικά της η Φαλάνθη σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα ανατολικά της το Χαρακοπιό σε απόσταση 1 περίπου χιλιομέτρου και προς τα νοτιοανατολικά της ο Άγιος Ισίδωρος σε απόσταση 2,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΤο χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής της Κορώνης και της Πυλίας. Η περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, ήταν υπό τον έλεγχο της Ασίνης, της αρχαίας πόλης, η οποία μεταγενέστερα αναπτύχθηκε ως η σύγχρονη Κορώνη. Το χωριό ονομαζόταν Καντιρόγλιον μέχρι το 1956, όταν και πήρε τη νεότερη ονομασία του ως Ποταμιά.
Β΄ Ενετοκρατία
ΕπεξεργασίαΤην εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας ο οικισμός αναφερόταν ως Καντιρόγλι (Cadirogli[6]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Καντιρόγλι (Cadirogli), ανήκε, στα τέλη του 17ου αιώνα, σύμφωνα με το Breve descrittione del Regno di Morea στην επαρχία της Κορώνης (Territorio di Coron).[6][7]
Διοικητική ιστορία
ΕπεξεργασίαΤο Κανδερόγλι[8] προσαρτήθηκε, το 1835,[9] στον παλαιό Δήμο Κολωνίδων,[10] με έδρα την Κορώνη, όπου και παρέμεινε, ως το 1912, που ο δήμος αυτός καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1879 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Καντερόγλι, ενώ από το 1879 ως το 1907 ως το Καντίρογλι. Από το 1907 ως το 1912 αναφερόταν ως το Κανδέρογλι και από το 1912 ως το 1940 ως το Κανδήρογλι. Από το 1940 ως το 1956 αναφερόταν επίσημα ως το Καντιρόγλιον. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Καντερόγλι μαζί με το Χωματερόν στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριά του Δήμου Κολωνίδων της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό αθροιστικά και των δυο χωριών 30 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[11] Το 1912[12] το χωριό προσαρτάται ως οικισμός στην Κοινότητα Χαροκοπιού,[13] με έδρα το Χαροκοπιόν. Στην ίδια κοινότητα είχαν προσαρτηθεί επίσης οι οικισμοί Αγία Τριάδα, Αϊδίνι (καταργήθηκε το 1920), Αρμενοί (καταργήθηκε το 1940), Κατηνιάδες (καταργήθηκε το 1940), Κόμποι, Μουσουλί (σήμερα ο Άγιος Ισίδωρος) και Πετριάδες (καταργήθηκε το 1971 και προσαρτήθηκε στο Χαρακοπιό). Το 1940[14] τα ονόματα του οικισμού Χαροκοπιόν και της Κοινότητας Χαροκοπιού διορθώνονται σε Χαροκοπειόν και Κοινότητα Χαροκοπειού. Το 1956[15] το Καντιρόγλιον μετονομάζεται σε Ποταμιά. Το 1986[16] το Χαροκοπειόν και η Κοινότητα Χαροκοπειού μετονομάζονται σε Χαρακοπιό και Κοινότητα Χαρακοπιού αντίστοιχα. Η Ποταμιά παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Χαρακοπίου, με τις αλλαγές σε ονομασίες, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Ποταμιά υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Κορώνης,[17][18] με έδρα την Κορώνη, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Ποταμιά ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[19][20] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Η Ποταμιά σήμερα είναι οικισμός της Κοινότητας Χαρακοπιού, του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[4] στην οποία υπάγονται επίσης οι οικισμοί: Αγία Τριάδα, Άγιος Ισίδωρος, Άγιος Ιωάννης, Κοτρωνάκια, Μυρτιά και Χαρακοπιό (έδρα).
Κάτοικοι
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 20 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
| Απογραφή | Πληθυσμός | Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού |
|---|---|---|
| 1844 | 20[21] | |
| 1851 | 30[11] | |
| 1879 | 59[22] | |
| 1889 | 69[23] | |
| 1896 | 68[24] | |
| 1907 | 74[25] | |
| 1920 | 80[26] | |
| 1928 | 103[27] | |
| 1940 | 90[28] | |
| 1951 | 95[29] | |
| 1961 | 109[30] | |
| 1971 | 17[31] | |
| 1981 | 35[32] | |
| 1991 | 16[33] | |
| 2001 | 20[34] | |
| 2011 | 20[35] |
Επισήμανση: Στις απογραφές του 1844 και του 1851 ο πληθυσμός των οικισμών Καντερόγλι και Χωματερόν απογράφηκε και αναφέρεται ενιαία ως εξής:
- 1844: Καντερόγλι και Χωματερόν. Σύνολο: 20 κάτοικοι.
- 1851: Καντερόγλι και Χωματερόν. Σύνολο: 30 κάτοικοι.
Κτίρια
Επεξεργασία
Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια υπάρχει επίσης, λίγο έξω από το χωριό, προς τα βορειοανατολικά στην οδό προς το Χαρακοπιό, η μικρή εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα (κοιμητηριακός ναός), ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΧάρτης περιοχής
Επεξεργασία
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Ποταμιά, από την ιστοσελίδα: buk.gr
- ↑ Ταχυδρομικός Κώδικας Ποταμιά Πυλίας Μεσσηνίας.
- ↑ Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κορώνη: 27250
- ↑ 4,0 4,1 Δημοτική Ενότητα Κορώνης Αρχειοθετήθηκε 2018-05-03 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
- ↑ «ΔΙΑΥΓΕΙΑ (ΑΔΑ: ΒΛ417Λ1-7ΒΦ) - ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ 10, ΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ 22-4-2013, ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 188 (σελ. 15)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 111 (Terzo Territorio di Coron tutto montuoso - Cadirogli), p. 126 (Provincia di Messenia).
- ↑ Pier Antonio Pacifico, "Breve descrizzione corografica del Peloponneso o' Morea: Con una gr. Carta", Domenico Lovisa, 1704, p. 126: Cadirogli.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κανδερόγλι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 21-04-1835.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Κολωνίδων (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 11,0 11,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 576.
- ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Χαροκοπιού (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 16/10/1940.
- ↑ ΦΕΚ 125Α - 21/05/1956.
- ↑ ΦΕΚ 18Α - 28/02/1986.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Κορώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
- ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
- ↑ Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 47.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 121.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 87.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 104.
- ↑ Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 237.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 277.
- ↑ Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 305.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 183.
- ↑ "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Πηγές
Επεξεργασία- Οι απογραφές των Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, Corner (1689), Grimani (1700) Angelo Emo (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο Querini-Stampalia (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή Grimani, από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) Βασίλη Παναγιωτόπουλο, στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
- Βασίλης Παναγιωτόπουλος, "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987.
- Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.