Σιλεσική γερμανική γλώσσα

Η σιλεσική γερμανική ή κάτω σιλεσική είναι μια σχεδόν εξαφανισμένη γερμανική διάλεκτος που ομιλείται στη Σιλεσία. Είναι μέρος της γλωσσικής περιοχής της Ανατολικής Κεντρικής Γερμανίας με κάποιες επιρροές από τους Δυτικούς Σλάβους και Λεχίτες. Τα σιλεσικά γερμανικά εμφανίστηκαν ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης μεσαιωνικής γερμανικής μετανάστευσης στη Σιλεσία,[2] η οποία είχε κατοικηθεί από τους λεχιτικούς ή τους δυτικούς σλαβικούς λαούς τον Πρώιμο Μεσαίωνα.

Σιλεσική γερμανική γλώσσα
schläsche Sproache
Κάτω σιλεσικά
ΠεριοχήΣιλεσία. Επίσης, ομιλείται στην Τσεχία και την Γερμανική Σιλεσία (περιοχή η οποία ήταν μέρος της πρωσικής Επαρχίας της Σιλεσίας, πάνω κάτω γύρω από τη Χογεσβέρντα, τώρα στη Σαξονία)
Φυσικοί ομιλητές12.000 στην Πολωνία
Σύστημα γραφήςλατινική γραφή
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3sli
Glottologlowe1388[1]

Παραλλαγές της διαλέκτου έως το 1945 ομιλούνταν από περίπου 7 εκατομμύρια άτομα στη Σιλεσία και τις γειτονικές περιοχές της Βοημίας και της Μοραβίας.[3] Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η επαρχία της Σιλεσίας ενσωματώθηκε στην Πολωνία, με μικρά τμήματα να παραμένουν στη βορειοανατολική Τσεχία και στην ανατολική Γερμανία, οι τοπικές κομμουνιστικές αρχές εκδίωξαν τον γερμανόφωνο πληθυσμό και απαγόρευσαν τη χρήση της γλώσσας.

Τα σιλεσικά γερμανικά συνέχισαν να ομιλούνται μόνο από μεμονωμένες οικογένειες, λίγες μόνο από τις υπόλοιπες στην περιοχή καταγωγής τους, αλλά οι περισσότεροι εκδιώχθηκαν στο υπόλοιπο έδαφος της Γερμανίας. Οι περισσότεροι απόγονοι των Σιλέσιων Γερμανών που εκδιώχθηκαν στη Δυτική και Ανατολική Γερμανία δεν έμαθαν πλέον τη διάλεκτο και οι πολιτιστικές συγκεντρώσεις ήταν λιγότερο συχνές.

Μια παραμένουσα γερμανική μειονότητα στο Βοεβοδάτο Οπόλε συνεχίζει να χρησιμοποιεί τα γερμανικά στην Άνω Σιλεσία, αλλά μόνο οι παλαιότερες γενιές μιλούν την άνω σιλεσική διάλεκτο των σιλεσικών γερμανικών στη σημερινή Πολωνία.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Ιστορική περιοχή κατανομής των σιλεσικών γερμανικών

Στην καταγωγή, τα σιλεσικά γερμανικά φαίνεται να προέρχονται από διαλέκτους του 12ου αιώνα της μέσης υψηλής γερμανικής γλώσσας, συμπεριλαμβανομένων των μεσαιωνικών μορφών της άνω σαξονικής γερμανικής, της ανατολικής φραγκονικής γερμανικής και της θουριγγικής. Οι γερμανόφωνοι κάτοικοι της Σιλεσίας πιστεύεται ότι είναι απόγονοι εποίκων από την Άνω Λούσατία, τη Σαξονία, τη Θουριγγία και τη Φραγκονία που έφτασαν για πρώτη φορά στη Σιλεσία (τότε τμήμα της Πολωνίας των Πιαστ) τον 13ο αιώνα.[2]

Με τη μετανάστευση στα Σουδητικά Όρη, η γλώσσα εξαπλώθηκε σε γειτονικές περιοχές της Βοημίας. Τον 13ο αιώνα, οι γερμανόφωνοι έποικοι από τη Σιλεσία έφτασαν στην περιοχή γύρω από το Τράουτεναου (Τρούτνοφ) και στην περιοχή γύρω από το Φράιβαλνταου (Γέσενικ), συχνά ιδρύοντας οικισμούς σε προηγουμένως ακατοίκητες ορεινές περιοχές.[4]

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι τοπικές κομμουνιστικές αρχές απαγόρευαν τη χρήση της γλώσσας. Μετά τη βίαιη απέλαση των Γερμανών από τη Σιλεσία, ο γερμανικός πολιτισμός και η γλώσσα της Σιλεσίας σχεδόν εξαφανίστηκαν όταν το μεγαλύτερο μέρος της Σιλεσίας έγινε μέρος της Πολωνίας το 1945. Οι πολωνικές αρχές απαγόρευσαν τη χρήση της γερμανικής γλώσσας. Υπάρχουν ακόμα άλυτα συναισθήματα τόσο από την πλευρά των Πολωνών όσο και από τους Γερμανούς, κυρίως λόγω των εγκλημάτων πολέμου της Ναζιστικής Γερμανίας στους Πολωνούς και της αναγκαστικής απομάκρυνσης και της εθνοκάθαρσης των γηγενών Γερμανών από πρώην γερμανικά εδάφη που μεταφέρθηκαν στην Πολωνία μετά την Συμφωνία του Πότσνταμ.

Η γερμανική σιλεσική διάλεκτος δεν αναγνωρίζεται με κανέναν τρόπο από το πολωνικό κράτος, αν και το καθεστώς της γερμανικής μειονότητας στην Πολωνία έχει βελτιωθεί πολύ μετά την κομμουνιστική κατάρρευση του 1991 και την είσοδο της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. .

Η σιλεσική γλώσσα μπορεί να χωριστεί στις διαλέκτους gebirgsschlesische Dialektgruppe, südostschlesische Dialektgruppe, mittelschlesische Dialektgruppe , westschlesische Dialektgruppe και neiderländische Dialektgruppe.[5] Η διάλεκτος nordostböhmische Dialektgruppe ανήκει επίσης στα σιλεσικά.[6][5]

Τα σιλεσικά γερμανικά ήταν η γλώσσα στην οποία γράφτηκε η ποίηση του Καρλ φον Χόλταϊ και του Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, κατά τον 19ο αιώνα. 

Γραμματική Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Κάτω σιλεσικά». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. 2,0 2,1 Βάινχολντ, Καρλ (1887). Die Verbreitung und die Herkunft der Deutschen in Schlesien (στα Γερμανικά). Στουτγκάρδη: J. Engelhorn. 
  3. Κλάους Ούλμαν: Schlesien-Lexikon, 2. Band der Reihe Deutsche Landschaften im Lexikon, 3. Auflage 1982, Adam Kraft Verlag GmbH & Co. KG Mannheim, σελ. 260–262.
  4. Charles Higounet. Die deutsche Ostsiedlung im Mittelalter (στα Γερμανικά). σελίδες 166–167. 
  5. 5,0 5,1 Ludwig Erich Schmitt (ed.): Germanische Dialektologie. Franz Steiner, Wiesbaden 1968
  6. Άλοϊζ Κρέλερ: Wortgeographie des Schönhengster Landes. Kraus, Nendeln 1939, 1979 Kraus, vol. 3, σελ. 3