Σλοβενική γλώσσα
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Σλοβενική γλώσσα ή Σλοβενικά (σλοβενικά: slovenski jezik ή slovenščina) είναι μία από τις σλαβικές γλώσσες. Ομιλείται από περίπου δύο εκατομμύρια ομιλητές παγκοσμίως, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζουν στη Σλοβενία. Είναι μία από τις λίγες γλώσσες που έχουν διατηρήσει τον δυϊκό γραμματικό αριθμό από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή. Η γραμματική της είναι εξαιρετικά δύσκολη και ο μεγάλος αριθμός διαλεκτικών ονομάτων συγκρινόμενος με τον αριθμό των ομιλητών είναι ενδεικτικός της μεγάλης ποικιλίας στη γλώσσα.
Σλοβένικα | |
---|---|
slovenski jezik και slovenščina | |
Ταξινόμηση | Ινδοευρωπαϊκές
|
Σύστημα γραφής | λατινική γραφή και γλαγολιτικό αλφάβητο |
Κατάσταση | |
Επίσημη γλώσσα | Ευρωπαϊκή Ένωση Ιταλία Επίσημη γλώσσα στην Επαρχία Τεργέστη και Γκοριτσια |
Αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα | Αυστρία Ιταλία Ουγγαρία |
Ρυθμιστής | Σλοβενική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών |
ISO 639-1 | sl |
ISO 639-2 | slv |
ISO 639-3 | slv |
SIL | -SLV |
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΤα παλαιότερα γνωστά παραδείγματα μιας γραπτής σλοβενικής διαλέκτου είναι από τα χειρόγραφα του Φράισινγκ, γνωστά στα σλοβενικά ως Brižinski spomeniki, τα οποία χρονολογούνται μεταξύ του 972 και του 1093, αν και το πιθανότερο είναι πως τα χειρόγραφα αυτά υπάρχουν πριν το 1000. Αυτά τα θρησκευτικά κείμενα είναι η παλαιότερη γνωστή εμφάνιση μιας σλαβικής γλώσσας γραμμένης με λατινική γραφή. Επιπλέον, σήμερα θεωρούνται από τα παλαιότερα υπάρχοντα χειρόγραφα σε οποιαδήποτε σλαβική γλώσσα.
Τα λογοτεχνικά σλοβενικά αναδύθηκαν τον 16ο αιώνα χάρη στους μεταρρυθμιστικούς ακτιβιστές Πριμόζ Τρουμπάρ, Άνταμ Μπόχοριτς και Γιούρι Νταλμάτιν. Κατά τη διάρκεια της περιόδου όταν η σημερινή Σλοβενία ήταν μέρος την Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, τα γερμανικά ήταν η γλώσσα της ελίτ και τα σλοβενικά ήταν η γλώσσα των κοινών ανθρώπων. Αυτή την εποχή τα γερμανικά άσκησαν σημαντική επιρροή στα σλοβενικά, και πολλοί γερμανισμοί διατηρούνται στη σύγχρονη καθομιλουμένη σλοβενική. Επίσης πολλοί γνωστοί Σλοβένοι επιστήμονες πριν τη δεκαετία του 1920 έγραφαν σε ξένες γλώσσες, βασικά στα γερμανικά, εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου του ιλυρισμού και του πανσλαβισμού, εισήλθαν στη γλώσσα μερικές λέξεις από τα σερβοκροατικά, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν και από μερικούς καλούς συγγραφείς, όπως για παράδειγμα τον Γιόζιπ Γιούρτσιτς, που συνέγραψε το Deseti brat (Ο δέκατος αδερφός), το πρώτο μυθιστόρημα στα σλοβενικά, που εκδόθηκε το 1866. Ωστόσο πολλοί κροατισμοί που χρησιμοποιήθηκαν από τέτοιους συγγραφείς είναι εντελώς άγνωστοι στους Σλοβένους, ιδιαίτερα στη νεώτερη γενιά.
Τα σλοβενικά επίσης αποφεύχθησαν για μια περίοδο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν η Σλοβενία ήταν χωρισμένη μεταξύ των Δυνάμεων του Άξονα της φασιστικής Ιταλίας, της ναζιστικής Γερμανίας και της Ουγγαρίας.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σλοβενία έγινε μέρος της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Τα σλοβενικά ήταν μία από τις επίσημες γλώσσες αν και στην πράξη προωθήθηκαν τα σερβοκροατικά. Η Σλοβενία απέκτησε ανεξαρτησία το 1991 και τα Σλοβενικά έγιναν η επίσημη γλώσσα της. Είναι επίσης μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ταξινόμηση
ΕπεξεργασίαΤα σλοβενικά είναι η πιο δυτική γλώσσα της δυτικής υποκατηγορίας του νοτιοσλαβικού κλάδου των σλαβικών γλωσσών.
Γεωγραφική κατανομή
ΕπεξεργασίαΗ γλώσσα ομιλείται από περίπου 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι Σλοβένοι ζουν κυρίως στην ανεξάρτητη χώρα τους, τη Σλοβενία, στην Κεντρική Ευρώπη (1.727.360). Επιπροσθέτως, η γλώσσα διαθέτει ομιλητές στη Βενετική Σλοβενία (Beneška Slovenija) και στη Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια (Furlanija-Julijska krajina) στην Ιταλία (100.000), στην Αυστριακή Καρινθία στην Αυστρία (50.000), στην Κροατική Ίστρια στην Κροατία (11.800-13.100), σε μερικά νότια μέρη της Ουγγαρίας (6.000) και διάσπαρτα σε διάφορα μέρη της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου (ιδιαίτερα Γερμανών, Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένων των Σλοβένων του Κάνσας), Καναδών, Αργεντίνων, Αυστραλών και Νοτιοαφρικάνων Σλοβένων) (300.000).
Διάλεκτοι
ΕπεξεργασίαΤα σλοβενικά διαθέτουν μεγάλη ποικιλία με πολλές διαλέκτους που σε ορισμένες περιπτώσεις δείχνουν σημάδια αλληλοκατανόησης.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΕπεξεργασίαΓενικά
Επεξεργασία- Γενικά χαρακτηριστικά της Σλοβενικής
- Σύντομα δεδομένα για τη Σλοβενική
- Σλοβενικά για ταξιδιώτες
- Κέντρο για τη Σλοβενική ως Δεύτερη/Ξένη Γλώσσα
Ιστορία
Επεξεργασία- Το Λεξικό του Megiser (1744) Αρχειοθετήθηκε 2007-05-24 στο Wayback Machine.
Λεξικά
Επεξεργασία- Σλοβενικό-Αγγλικό Λεξικό
- Λεξικό της Σλοβενικής λογοτεχνικής γλώσσας (προσωρινά μόνο στα Σλοβενικά)