Σρόντα Βιελκοπόλσκα
Συντεταγμένες: 52°14′N 17°17′E / 52.233°N 17.283°E
Η Σρόντα Βιελκοπόλσκα (πολωνικά: Środa Wielkopolska, μέχρι το 1968 Środa, γερμανικά: Schroda) είναι πόλη και η έδρα του Πόβιατ Σρόντα Βιελκοπόλσκα, στο Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας της δυτικής-κεντρικής Πολωνίας. Βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Πόζναν. Ο πληθυσμός της είναι 23.655 κάτοικοι (2020).[2]
| Σρόντα Βιελκοπόλσκα | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Σρόντα Βιελκοπόλσκα | |||
| Χώρα | Πολωνία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Γκμίνα Σρόντα Βιελκοπόλσκα | ||
| Έκταση | 17,98 km² | ||
| Πληθυσμός | 24.225 (31 Μαρτίου 2021)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 63-000 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Ιστορία Επεξεργασία
Ένα γκορντ υπήρχε στην τοποθεσία κατά τον Μεσαίωνα.[3] Η παλαιότερη γνωστή αναφορά της Σρόντα χρονολογείται από το 1228.[3] Πιθανότατα της παραχωρήθηκαν προνόμια πόλης το 1261.[3] Ήταν μια βασιλική πόλη του Πολωνικού Στέμματος, διοικητικά τοποθετημένη στο Βοεβοδάτο Κάλις (1314-1793) στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Τα έτη 1402–1413, ο Πολωνός βασιλιάς Βλαδίσλαος Β΄ Γιαγκέλο έχτισε ένα γοτθικό κάστρο στη Σρόντα.[3] Τον 15ο αιώνα, η Σρόντα ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Μείζονος Πολωνίας, το εμπόριο και η βιοτεχνία αναπτύχθηκαν, και από το 1454 τα σέιμικ (περιφερειακά κοινοβούλια) και των βοεβοδάτων Κάλις και Πόζναν διεξάγονταν στην πόλη.[3]
Στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας το 1793 η πόλη προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας. Το 1807 ανακτήθηκε από τους Πολωνούς και έγινε μέρος του βραχύβιου Δουκάτου της Βαρσοβίας. Το 1815 προσαρτήθηκε από την Πρωσία για δεύτερη φορά, και από το 1871 ήταν επίσης μέρος της Γερμανίας. Ήταν ένα σημαντικό κέντρο της πολωνικής αντίστασης και κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας (1848) ιδρύθηκε εκεί το μεγαλύτερο στρατόπεδο ανταρτών, με επικεφαλής τον Αουγκούστιν Μπζεζάνσκι.[3] Η πόλη αποκαταστάθηκε στην Πολωνία το 1919, αφού η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Σρόντα ήταν υπό γερμανική κατοχή από τον Σεπτέμβριο του 1939 έως τον Ιανουάριο του 1945.[3] Οι Πολωνοί υποβλήθηκαν σε μαζικές συλλήψεις, απελάσεις και σφαγές. Το Einsatzgruppe VI εισήλθε στην πόλη μετά τις 12 Σεπτεμβρίου 1939.[4] Μια φυλακή για Πολωνούς ιδρύθηκε στην πόλη.[5] Στις 17 Σεπτεμβρίου 1939, η Γκεστάπο δολοφόνησε 21 Πολωνούς από τη Σρόντα στο γειτονικό χωριό Κιγέβο και στις 20 Οκτωβρίου 1939, οι Γερμανοί πραγματοποίησαν δημόσια εκτέλεση 29 Πολωνών, συμπεριλαμβανομένων δασκάλων, εμπόρων, μηχανικών, δικηγόρων, ιδιοκτητών γης, ταχυδρόμων και τραπεζικών υπαλλήλων, στην πλατεία αγοράς.[3][6] Ο Λεόνανρτ Τσιμπιχόφσκι, διευθυντής της τοπικής γεωργικής σχολής, ήταν ένας από τους Πολωνούς διευθυντές σχολείων και δασκάλους που δολοφονήθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου.[7] Το 1939, οι Γερμανοί απέλασαν οικογένειες Πολωνών που είτε δολοφονήθηκαν στις σφαγές είτε απελάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης ως μέρος του Ιντελιγκέντσακτιον.[8] Το 1940, οι Γερμανοί έδιωξαν τους ιδιοκτήτες καταστημάτων, εργαστηρίων και μεγαλύτερων σπιτιών, τα οποία στη συνέχεια παραδόθηκαν σε Γερμανούς αποίκους ως μέρος της πολιτικής Lebensraum (Ζωτικός χώρος).[9] Περαιτέρω απελάσεις πραγματοποιήθηκαν τον Φεβρουάριο του 1941.[10] Το 1940 η τοπική ενοριακή εκκλησία έκλεισε.[3]
Το 1968, το όνομα της πόλης άλλαξε σε Środa Wielkopolska προσθέτοντας το επίθετο Wielkopolska από την περιοχή της Μείζονος Πολωνίας, εντός της οποίας βρίσκεται, για να τη διακρίνει από την πόλη Σρόντα Σλόνσκα στην Κάτω Σιλεσία.[3] Από το 1975 έως το 1998, η Σρόντα ήταν διοικητικά μέρος του πρώην Βοεβοδάτου Πόζναν. Το 2017 και το 2018, τα όρια της πόλης επεκτάθηκαν συμπεριλαμβάνοντας τμήματα του γειτονικού χωριού Κιγέβο.
Μεταφορές Επεξεργασία
Η Σρόντα βρίσκεται στην κύρια σιδηροδρομική γραμμή από το Πόζναν προς το Κατοβίτσε (μέσω Γιαρότσιν). Υπάρχει επίσης ένας ατμοκίνητος σιδηρόδρομος που οδηγεί στο Ζανιέμισλ, 14 χιλιόμετρα στα νοτιοανατολικά.[11]
Διεθνείς σχέσεις Επεξεργασία
Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία
Η Σρόντα Βιελκοπόλσκα είναι αδελφοποιημένη με τις:
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ bdl
.stat .gov .pl /api /v1 /data /localities /by-unit /023016125044-0971614?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2022. - ↑ «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά).
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Mateusz Ślebioda. pl/asp/pl_start.asp?typ=14&menu=86&strona=1&sub=5 «Historia» Check
|url=value (βοήθεια). Sroda.Wlkp. pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος] - ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2009, σελ. 60 (πολωνικά)
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 117
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 116, 195
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, σελ. 215-216
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2017, σελ. 153-154 (πολωνικά)
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945, σελ. 196
- ↑ Μάρια Βαρντζίνσκα, Wysiedlenia ludności polskiej z okupowanych ziem polskich włączonych do III Rzeszy w latach 1939-1945, σελ. 284
- ↑ Środa District Railway - additional information